Phát triển du lịch ở đâu trong sửa đổi Luật Đất đai?
Dù được đặt mục tiêu sẽ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tuy nhiên nhiều chuyên gia kinh tế đánh giá, du lịch đang thiếu "đất diễn", cả khung khổ pháp lý lẫn mặt bằng để phát triển hạ tầng du lịch.

Khung pháp lý nhiều bất cập
Nghị quyết 08/TW của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn nêu rõ nhiệm vụ đến năm 2030, khách du lịch quốc tế đến Việt Nam đạt 47-50 triệu lượt, du lịch đóng góp khoảng 14-15% và nâng tỷ trọng khu vực dịch vụ trong GDP lên trên 50%.
Đồng thời cũng đề ra giải pháp cần phải đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật ngành du lịch. Hạ tầng du lịch phát triển sẽ kéo theo sự phát triển kinh tế, xã hội địa phương, nâng tầm diện mạo đô thị, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập cho người dân… Trong khi đó thực tế hệ thống văn bản pháp luật hiện hành chưa thực sự tạo động lực cho phát triển hạ tầng du lịch, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư cho lĩnh vực này.
Phát biểu tại Hội thảo "Sửa Luật Đất đai - Tạo đất cho du lịch" do Báo Đầu tư tổ chức, TS. Cấn Văn Lực đánh giá, thực trạng du lịch tại Việt Nam nói chung và hạ tầng du lịch nói riêng mới ở mức trung bình.
"Nếu như tại Việt Nam du lịch và đi lại đóng góp trực tiếp khoảng 7% GDP, thì tại Thái Lan là khoảng 20,3%, gấp gần 3 lần Việt Nam. Quyết định 47/2020/QĐ-TTg cũng đặt ra mục tiêu đến năm 2030 du lịch sẽ đóng góp 15-17% vào GDP. Điều đó cho thấy còn rất nhiều dư địa và cơ hội để phát triển du lịch", TS. Cấn Văn Lực cho biết.

TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia
Theo vị chuyên gia kinh tế, nguyên nhân của tình trạng trên là do chính sách ưu đãi đầu tư cho du lịch đến giờ vẫn chưa được cụ thể hóa trong văn bản luật, nhất là trong Luật Đầu tư. Bên cạnh đó, khung pháp lý cho việc cấp đất nhiều dự án phát triển du lịch còn bất cập.
Mới đây, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đã quy định 30 trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, nhưng trong đó cũng không đề cập đến các dự án phát triển du lịch, vui chơi, giải trí.
Ngoài ra, các quy định về cấp và chuyển nhượng quyền sở hữu đất và tài sản gắn liền với đất thương mại dịch vụ du lịch như condotel, officetel, shophouse... còn chưa đầy đủ thiếu đồng bộ.
Do đó, TS. Cấn Văn Lực kiến nghị cần xem xét bổ sung cơ chế giao đất, cho thuê đất thông qua thu hồi đất cho các dự án phát triển du lịch nhưng phải có điều kiện.
Theo số liệu thống kê của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VnREA), hiện cả nước có khoảng 239 dự án bất động sản du lịch nghỉ dưỡng. Trong đó, ước tính giá trị dự án condotel đạt khoảng 297.128 tỷ đồng; dự án villa ước tính 243.990 tỷ đồng và dự án shophouse khoảng 154.245 tỷ đồng. Tổng giá trị ba sản phẩm này khoảng 681.886 tỷ đồng, tương đương 30 tỷ USD.
Tuy nhiên, sau một thời gian phát triển nóng, những năm gần đây, phân khúc này đã bị chững lại. Thị trường gần như đóng băng, lượng giao dịch không đáng kể. Nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm mạnh của thị trường này, ngoài tác động của COVID-19 thì việc thiếu vắng một chiến lược phát triển toàn diện cho ngành du lịch, đặc biệt là việc hoàn thiện cơ chế, khuôn khổ pháp lý cho việc khai thác hiệu quả tài nguyên từ đất đai cũng như cơ sở hạ tầng cho phát triển du lịch tại Việt Nam là thách thức rất lớn.
Các chuyên gia kinh tế tại Hội thảo đều có chung nhận định, nếu Luật Đất đai sửa đổi tới đây không có quy định tiếp cận đất đai đối với tổ chức, cá nhân để phát triển du lịch, dịch vụ sẽ không khuyến khích phát triển hạ tầng du lịch và điểm đến.
Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) vắng bóng các dự án phát triển du lịch
Phát biểu tại Hội thảo, Luật sư Nguyễn Hồng Chung, Chủ tịch HĐQT DVL Ventures, Phó chủ nhiệm CLB Bất động sản Hà Nội cho biết, theo quy định Điều 62 Luật Đất đai 2013, dự án thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất được xác định là các dự án được đầu tư để nâng cấp cơ sở hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội chung của dân cư, đảm bảo an sinh xã hội cho dân cư, không bao gồm các dự án có mục tiêu phát triển du lịch, vui chơi, giải trí hoặc kết hợp nhà ở thương mại với phát triển du lịch, công trình dịch vụ, vui chơi, giải trí.
Trong khi đó, trên thế giới có rất nhiều siêu dự án phức hợp làm thay đổi bộ mặt cả một khu vực rộng lớn như Khu phức hợp Genting – Malaysia có diện tích 5.000 ha, siêu dự án khu đô thị Kingdom City có trị giá 26,7 tỷ USD hay ở Việt Nam là khu đô thị nổi tiếng Phú Mỹ Hưng tại Quận 7, TPHCM có diện tích 750ha; Khu đô thị Vinhomes Ocean Park quy mô 420 ha, nằm ở cửa ngõ phía Đông của Hà Nội…

Luật sư Nguyễn Hồng Chung, Chủ tịch HĐQT DVL Ventures - Phó Chủ nhiệm CLB Bất động sản Hà Nội
"Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi cũng không có quy định thu hồi đất đối với dự án khu đô thị mới. Do đó, rất cần bổ sung nội dung 'dự án Khu đô thị mới có quy mô trên 300ha' vào các loại hình sản phẩm bất động sản quy định tại khoản 21 của Điều 79 Luật Đất đai sửa đổi để đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội theo quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất và kế hoạch phát triển nhà ở. Nếu chỉ có thu hồi và phát triển nhà ở thương mại sẽ không thể hiện được sự đồng bộ về kết cấu hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội cũng như thay đổi diện mạo đô thị", Luật sư Nguyễn Hồng Chung đề xuất.
Vị chuyên gia thông tin thêm, các dự án phát triển du lịch đã được đưa vào diện Nhà nước thu hồi đất trong Luật Đất đai 2003. Tuy nhiên, đến Luật Đất đai năm 2013 thì quy định này bị loại bỏ.
Lý do là bởi thời điểm đó, không căn cứ vào mục tiêu phát triển các ngành kinh tế trọng điểm mà rất dè dặt trong việc đưa vào Luật Đất đai danh sách các dự án thuộc diện Nhà nước thu hồi đất. Thời điểm đó, nhiều ý kiến cũng cho rằng các tổ hợp vui chơi giải trí, phục vụ du lịch mang tính kinh doanh. Chính vì vậy, Luật Đất đai 2013 đã đưa các dự án phát triển du lịch ra khỏi danh sách các dự án nằm trong diện được thu hồi đất.
Trong khi đó, giai đoạn từ 2015-2019, du lịch phát triển mạnh mẽ. Nhiều tỉnh, thành phố xem phát triển du lịch là hướng đi tốt, xác định du lịch là mũi nhọn. Hiểu được tầm vóc, vai trò quan trọng đó của du lịch nên mới dẫn đến câu chuyện, dù pháp luật quy định bất động sản du lịch không thuộc diện được Nhà nước thu hồi đất nhưng do xác định các dự án du lịch là dự án trọng điểm nhiều tỉnh vẫn thu hồi đất và giao đất cho doanh nghiệp. Hệ quả là sau giai đoạn 2019 thì những câu chuyện liên quan pháp lý cho bất động sản du lịch bắt đầu nảy sinh. Khi có yêu cầu rà soát, hàng loạt dự án bị treo do vướng quy định về giao đất và hệ quả đến bây giờ những dự án đó vẫn đang tiếp tục treo để chờ khung pháp lý mới.
Đồng tình quan điểm trên, ThS. Nguyễn Văn Đỉnh, chuyên gia pháp lý bất động sản cũng nhận định, trong các trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng được nêu tại Điều 79 dự thảo hiện nay vắng bóng các dự án phát triển du lịch, vui chơi, giải trí thông thường.
Dự thảo chỉ quy định thu hồi đất phục vụ dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ nếu được HĐND cấp tỉnh quyết định phù hợp với điều kiện của địa phương. Như vậy, dự án phải "dính" một phần chức năng ở thì Nhà nước mới được thu hồi đất.
"Tôi đồng tình với quan điểm cần thu hồi đất với cả các dự án du lịch, vui chơi, giải trí đơn thuần (không có chức năng ở), thậm chí trong một số trường hợp loại hình dự án này cần khuyến khích hơn cả các dự án phát triển nhà ở. Chẳng hạn, tại các địa điểm phù hợp để làm du lịch thì cần ưu tiên thu hồi đất để thực hiện các dự án du lịch trọng điểm, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội cho địa phương, thậm chí tạo động lực lan tỏa cho cả vùng, khu vực", ThS. Nguyễn Văn Đỉnh nêu quan điểm.
Thực tế cho thấy, nếu không cho phép thu hồi đất thì không thể triển khai được các dự án quy mô lớn để thu hút các nhà đầu tư tiềm năng, giàu năng lực. Do đó, đây là vấn đề cần được nghiêm túc nhìn nhận.
"Nếu giữ quy định như dự thảo luật hiện nay thì việc triển khai các dự án du lịch trọng điểm sẽ gặp ách tắc. Để thực hiện các dự án du lịch, vui chơi, giải trí thì địa phương buộc phải 'nhét' một phần đất ở (có thể tỷ lệ rất nhỏ) vào trong đồ án quy hoạch của dự án nhằm đáp ứng điều kiện thu hồi đất. Hình thức 'lách' này sẽ gây ra hệ lụy quỹ đất ở không được sử dụng, gây lãng phí nguồn lực", ThS. Nguyễn Văn Đỉnh nêu hệ quả.
- Cùng chuyên mục
Chaebol lớn thứ 3 Hàn Quốc muốn phát triển các nhà máy điện LNG tại Việt Nam
Tập đoàn SK, tập đoàn đa ngành lớn thứ 3 tại Hàn Quốc, đề xuất xây dựng các trung tâm phát triển công nghiệp tích hợp và mong muốn được hợp tác phát triển các nhà máy điện LNG tại Việt Nam.
Đầu tư - 21/04/2025 14:46
Quảng Nam ưu tiên kêu gọi đầu tư 277 dự án
Trong năm 2025, tỉnh Quảng Nam ưu tiên kêu gọi đầu tư 277 dự án ở nhiều lĩnh vực như khu đô thị, du lịch, giao thông, công nghiệp…
Đầu tư - 21/04/2025 14:44
Cấm Airbnb mở ra cơ hội cho căn hộ dịch vụ
Với làn sóng chuyên gia nước ngoài quay trở lại và dòng vốn FDI gia tăng, tình hình hoạt động phân khúc căn hộ dịch vụ tại TP.HCM tiếp tục duy trì ổn định. Việc cấm cho thuê Airbnb (lưu trú ngắn ngày) tại chung cư sẽ hỗ trợ nhu cầu lưu trú ngắn hạn cho phân khúc căn hộ dịch vụ.
Đầu tư - 21/04/2025 14:44
Nhiều quỹ tăng tỷ trọng tiền mặt ngay trước thềm Mỹ công bố thuế quan
Ngay trước thềm Chính quyền Mỹ công bố thuế quan, 19/31 quỹ mở cổ phiếu tính đến cuối quý I/2025 đã tăng tỷ trọng tiền mặt.
Đầu tư thông minh - 21/04/2025 12:59
Điện gió ngoài khơi Việt Nam: 'Kho báu' hơn 1.000 GW chờ khai phá
Một báo cáo mới được công bố đã chỉ ra rằng tiềm năng kỹ thuật điện gió tại vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam có thể đạt tới 1.068 GW, mở ra cơ hội chiến lược cho điện gió ngoài khơi.
Đầu tư - 21/04/2025 11:18
Sở Xây dựng thành phố Huế đề xuất dự án khu đô thị gần 20.000 tỷ đồng
Dự án Khu đô thị tại quận Thuận Hóa, huyện Phú Vang được kêu gọi với tổng mức đầu tư gần 20.000 tỷ đồng, dự kiến sẽ là khu đô thị lớn nhất tại Huế.
Đầu tư - 21/04/2025 07:02
Bình Định tìm 'chủ' loạt dự án, thu gần 4.000 tỷ từ đấu giá đất
Bình Định sẽ đấu giá quyền sử dụng đất thực hiện dự án Điểm số 2 (2-1), Khu du lịch biển Nhơn Lý - Cát Tiến và Khu đô thị phía Tây Nam cầu Long Vân. Năm 2025, tỉnh này dự kiến thu gần 4.000 tỷ đồng từ đấu giá quyền sử dụng đất, thuê đất.
Đầu tư - 20/04/2025 17:58
Nhà đầu tư cần thắng bản thân thay vì thắng thị trường
Để vượt qua bẫy tâm lý, nhà đầu tư cần chiến lược dài hạn, xác định kịch bản, mục tiêu và viết nhật ký đầu tư. Nhà đầu tư cần thắng bản thân thay vì thắng thị trường.
Đầu tư - 20/04/2025 13:58
Dòng vốn mới đang 'chảy' về Khu kinh tế Dung Quất
Bên cạnh những dự án lớn đã đi vào hoạt động, Khu kinh tế Dung Quất đang được nhiều nhà đầu tư đề xuất làm nhiều dự án mới về hạ tầng khu công nghiệp, khu đô thị; với tổng vốn đầu tư hàng chục nghìn tỷ đồng.
Đầu tư - 20/04/2025 13:00
Việt Nam vẫn vươn lên trong chuỗi giá trị toàn cầu bất chấp căng thẳng thương mại
Bất động sản công nghiệp Việt Nam đang bước vào giai đoạn bản lề khi dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) dịch chuyển vào các lĩnh vực công nghệ cao. Chuyên gia Savills Việt Nam cho rằng, với nền tảng vững chắc, vị trí chiến lược và định hướng phát triển bền vững, Việt Nam tiếp tục từng bước vươn lên trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Đầu tư - 20/04/2025 10:39
Doanh nghiệp lốp tỷ USD Sailun Việt Nam đối mặt 'bài toán' xuất khẩu sang Mỹ
Tập đoàn Sailun của Trung Quốc đã đầu tư khoảng 1,5 tỷ USD vào tỉnh Tây Ninh, chuyên sản xuất lốp xe sử dụng 100% cao su tự nhiên của Việt Nam.
Đầu tư - 20/04/2025 09:29
Bình Định tìm nhà đầu tư cho loạt cụm công nghiệp trăm tỷ
Bình Định đang lựa chọn nhà đầu tư thực hiện loạt dự án cụm công nghiệp trên địa bàn để sớm hoàn thiện hạ tầng, sẵn sàng đón các nhà đầu tư thứ cấp.
Đầu tư - 20/04/2025 07:00
Thông xe kỹ thuật 2 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam đoạn qua Hà Tĩnh
Sáng 19/4, tỉnh Hà Tĩnh và Bộ Xây dựng phối hợp tổ chức thông xe kỹ thuật 2 dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn qua Bãi Vọt - Hàm Nghi và Hàm Nghi - Vũng Áng.
Đầu tư - 19/04/2025 14:04
Bất động sản Trung Trung Bộ liệu đã thoát cảnh trầm lắng?
VARS cho biết, thị trường bất động sản khu vực Trung Trung Bộ, đặc biệt là Đà Nẵng và Quảng Nam, đang bước vào giai đoạn tái khởi động mạnh mẽ. Bất động sản khu vực này đã dần lấy lại nhịp phát triển sau thời gian dài duy trì tình trạng trầm lắng.
Đầu tư - 19/04/2025 12:56
Bình Định khánh thành đường nghìn tỷ kết nối đầm rộng 5.000ha
Tuyến đường kết nối từ trung tâm thị xã An Nhơn đến đường ven biển phía Tây đầm Thị Nại (tại Bình Định) có tổng vốn đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng giúp thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh.
Đầu tư - 19/04/2025 12:05
Hé lộ những điểm nhấn chưa từng có tại siêu dự án Cần Giờ của Vingroup
Vingroup chính thức khởi công dự án khu đô thị lấn biển Cần Giờ quy mô 2.870ha. Dự án được kỳ vọng mở ra tầm nhìn đột phá về phát triển kinh tế biển của Việt Nam.
Đầu tư - 19/04/2025 12:04
- Đọc nhiều
-
1
13 người tham lam nổi tiếng nhất trong lịch sử nhân loại
-
2
Lãi ròng Hòa Phát 3 tháng đầu năm đạt 3.300 tỷ đồng, cao nhất 11 quý trở lại đây
-
3
Hòa Phát chi 14.000 tỷ đầu tư dự án sản xuất đường ray
-
4
Bất động sản Trung Trung Bộ liệu đã thoát cảnh trầm lắng?
-
5
Lượng tiêu thụ chung cư Hà Nội vượt trội hơn TP.HCM
Đáng đọc
- Đáng đọc
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 2 week ago
'Bối cảnh mới mở ra những cơ hội đầu tư chưa từng có'
Tài chính - Update 1 month ago
Phát triển kinh tế tư nhân - đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng
Sự kiện - Update 1 month ago
Tổng Giám đốc ACB hiến kế giải bài toán khó ‘an cư lạc nghiệp’ cho người trẻ
Tài chính - Update 1 month ago