Kỳ vọng nhiều lĩnh vực hưởng lợi từ khung thỏa thuận thương mại Việt Nam và Mỹ

Như Nhadautu.vn đã đề cập, Việt Nam và Mỹ vào ngày 26/10 đã đồng ý công bố Tuyên bố chung về Khuôn khổ Hiệp định Thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng (Tuyên bố chung) nhân dịp Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Tổng thống Donald Trump tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN tổ chức từ ngày 26-28/10/2025 tại Kuala Lumpur, Malaysia.

Trong số các điều khoản chính của Hiệp định Thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng giữa Mỹ và Việt Nam, Việt Nam sẽ dành quyền tiếp cận thị trường ưu đãi cho gần như toàn bộ hàng xuất khẩu nông nghiệp và công nghiệp của Mỹ. 

Theo Tuyên bố chung, Mỹ sẽ duy trì mức thuế đối ứng 20% với hàng hóa xuất xứ từ Việt Nam như Sắc lệnh Hành pháp số 14257 ngày 2/4/2025, đã được sửa đổi.

Việt Nam cam kết cung cấp quyền tiếp cận thị trường ưu đãi cho gần như toàn bộ hàng hóa công nghiệp và nông nghiệp xuất khẩu của Mỹ vào Việt Nam.

Đồng thời, Mỹ sẽ xác định các sản phẩm của Việt Nam nằm trong danh mục Phụ lục III của Sắc lệnh Hành pháp số 14356 ngày 5/9/2025 về "Điều chỉnh thuế tiềm năng đối với các đối tác có định hướng tương đồng" để được hưởng mức thuế đối ứng 0% (Chi tiết cụ thể chưa được công bố).

Như vậy, từ mức ban đầu 46% vào đầu tháng 4/2025, Việt Nam đã đàm phán để kéo giảm mức thuế đối ứng xuống 20% và 40% với hàng trung chuyển (transshipped goods) vào tháng 7/2025. Định nghĩa chi tiết về hàng trung chuyển vẫn chưa được đưa ra trong thỏa thuận khung lần này.

Các chuyên gia Chứng khoán Maybank đánh giá khung thỏa thuận thương mại Mỹ-Việt Nam là một bước tiến ngoại giao quan trọng giúp giảm thiểu rủi ro thuế suất thảm khốc ban đầu, qua đó củng cố vai trò của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Đây sẽ là một trong các động lực quan trọng hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Theo đó, Việt Nam đã đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế đạt 8,3-8,5% năm 2025 và ít nhất 10% trong 10 năm tới, bất chấp sự bất ổn thương mại toàn cầu đe dọa ảnh hưởng đến xuất khẩu và dòng vốn đầu tư. Trong quý III/2025, Việt Nam ghi nhận tăng trưởng kinh tế 8,2% - tốc độ nhanh nhất trong ba năm - khi các nhà máy tăng cường sản xuất để xuất hàng sang Mỹ trước khi mức thuế cao hơn có hiệu lực.

Theo các chuyên gia, một số ngành hàng như nông sản, thủy hải sản, dệt may được kỳ vọng có thể nằm trong danh mục hưởng thuế suất ưu đãi 0%. Ngoài ra, còn có các sản phẩm liên quan đến an ninh chiến lược, chuỗi cung ứng then chốt như linh kiện bán dẫn, thiết bị viễn thông, khoáng sản...

Thêm vào đó, kỳ vọng Fed tiếp tục cắt giảm lãi suất thời gian tới sẽ là cú hích với thị trường tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ. Qua đó, cũng tạo hiệu ứng tích cực với nhiều ngành hàng xuất khẩu của Việt Nam.

Quý III tích cực của các doanh nghiệp xuất khẩu

Cuối quý III, số liệu từ Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS) cho thấy, tổng kim ngạch xuất khẩu dệt may 9 tháng năm 2025 đạt gần 34,7 tỷ USD, tăng 7,7% so với cùng kỳ. Trong đó, 27,8 tỷ USD là giá trị xuất khẩu quần áo may mặc và 6,9 tỷ USD là xuất khẩu vải, phụ liệu, vải kỹ thuật. Cả năm 2025, VITAS dự báo tổng giá trị xuất khẩu toàn ngành có thể đạt 47 tỷ USD (tăng 14,1% so với năm trước).

Hàng dệt may của Việt Nam hiện đã xuất sang 138 quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, Mỹ vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất, chiếm hơn 45% giá trị xuất khẩu dệt may, trong khi Trung Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu nguyên vật liệu lớn nhất.

Nhiều doanh nghiệp dệt may công bố kết quả kinh doanh tích cực. Theo đó, Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex - mã VGT) cho biết, trong 9 tháng năm 2025, doanh thu hợp nhất đạt 14.442 tỷ đồng, thực hiện 79% kế hoạch năm và tăng 110% so với cùng kỳ 2024. Lãi trước thuế ước đạt 1.040 tỷ đồng, vượt 14% kế hoạch và gấp hơn 2 lần cùng kỳ.

CTCP Đầu tư và Thương mại TNG (mã TNG) ghi nhận doanh thu quý III đạt gần 2.633 tỷ đồng và lãi sau thuế 117 tỷ đồng, lần lượt tăng 12% và 5% so với cùng kỳ. Lũy kế 9 tháng đầu năm, TNG đạt doanh thu hơn 6,671 tỷ đồng và lãi ròng trên 280 tỷ đồng, tăng lần lượt 13% và 16% so với cùng kỳ 2024. TNG như vậy đã thực hiện khoảng 82% kế hoạch doanh thu và lợi nhuận năm.

CTCP Dệt may Huế (mã HDM), Tổng Công ty Đức Giang - CTCP (mã MGG) cũng công bố kết quả lợi nhuận tăng mạnh. Ngược lại, CTCP Dệt may - Đầu tư - Thương mại Thành Công (mã TCM) lại báo kết quả lợi nhuận sau thuế 9 tháng giảm nhẹ về 218 tỷ đồng.

TCM cho biết cuối quý III là mùa trũng của hàng dệt may thời trang, cùng với ảnh hưởng từ việc khách hàng xuất hàng sớm trong các tháng trước để tránh thuế đối ứng mới tại thị trường Mỹ. Lợi nhuận chưa đạt kỳ vọng do đơn hàng giảm khiến nhà máy vận hành chưa hết công suất, dẫn tới chi phí sản xuất tăng và biên lợi nhuận giảm so với cùng kỳ.

Ngành gỗ cũng có 3 quý đầu năm tích cực bất chấp biến động thuế quan với kim ngạch xuất khẩu gỗ, sản phẩm gỗ và đồ nội thất từ các chất liệu khác gỗ 9 tháng năm 2025 tăng 7,48% đạt 15,2 tỷ USD. Mỹ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, và kim ngạch xuất khẩu gỗ, sản phẩm gỗ và đồ nội thất từ chất liệu khác gỗ sang thị trường này trong 9 tháng tiếp tục tăng 7,2% so với cùng kỳ năm trước và chiếm 46% tổng kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này của Việt Nam.

Tương tự, 9 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu tôm Việt Nam đạt hơn 3,4 tỷ USD, tăng 22% so với cùng kỳ năm 2024 - ghi nhận mức tăng trưởng mạnh nhất trong 3 năm trở lại đây. Động lực chủ yếu đến từ sự phục hồi nhu cầu tại các thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ, EU và khối CPTPP, cùng với khả năng thích ứng linh hoạt của doanh nghiệp trong cơ cấu sản phẩm và thị trường, và trong bối cảnh phải đối mặt với thuế từ Mỹ.

Có sự khác biệt với xuất khẩu cá tra khi bức tranh thị trường đang thay đổi mạnh, với các khu vực CPTPP, Brazil và Thái Lan nổi lên trong khi Trung Quốc - Hồng Kông và Mỹ chững lại. Theo đó, 9 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu cá tra Việt Nam đạt gần 1,6 tỷ USD, tăng 9% so với cùng kỳ 2024, đánh dấu tín hiệu phục hồi sau giai đoạn suy giảm kéo dài.

Trung Quốc - Hồng Kông, thị trường lớn nhất của cá tra Việt Nam, có xu hướng chững lại, chỉ đạt 409,8 triệu USD trong 9 tháng đầu năm 2025, giảm nhẹ 2% so với cùng kỳ năm 2024. Tương tự, sản lượng xuất khẩu cá tra sang Mỹ đạt 257,2 triệu USD, giảm 2% tỷ trọng so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 16% tổng kim ngạch năm 2025.

Đáng chú ý, nhóm “các thị trường khác” (Trung Đông, Nam Á, châu Phi) đạt 340 triệu USD, tăng 3,6%, cho thấy doanh nghiệp Việt Nam đang chủ động mở rộng sang các khu vực mới để giảm rủi ro tập trung.

Cơ cấu thị trường cá tra Việt Nam năm 2025 vì vậy có sự chuyển dịch và cân bằng hơn. Các thị trường truyền thống như Trung Quốc, Mỹ không còn chiếm ưu thế tuyệt đối; các khu vực như CPTPP, Nam Mỹ và ASEAN ngày càng đóng vai trò quan trọng hơn. Sự chuyển dịch này cho thấy nỗ lực thích ứng của doanh nghiệp Việt Nam - vừa mở rộng thị trường, vừa đầu tư vào sản phẩm giá trị gia tăng, phù hợp xu hướng tiêu dùng xanh và bền vững toàn cầu.