Theo thống kê của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, năm 2020, các doanh nghiệp lĩnh vực du lịch đã lần lượt phải cắt giảm nhân sự từ 70- 80%. Sang năm 2021, số lượng lao động vẫn làm đủ thời gian chỉ chiếm 25% so với năm 2020, lao động nghỉ việc hoặc chấm dứt hợp đồng lao động chiếm khoảng 30%, lao động tạm nghỉ việc khoảng 35%, lao động làm việc cầm chừng chiếm 10%. Nhiều đơn vị chỉ giữ lại lực lượng chủ chốt để làm "bộ khung" cho giai đoạn phục hồi.

Giữa tháng 3/2022, du lịch Việt Nam được mở cửa hoàn toàn nhưng vấn đề nhân sự cho các doanh nghiệp du lịch vẫn là bài toán đang phải đi tìm lời giải.

Vấn đề nan giải ở các doanh nghiệp lữ hành

Trao đổi với Nhadautu.vn về vấn đề trên, ông Nguyễn Vũ Khắc Huy, Phó Chủ tịch Hiệp hội du lịch Kiên Giang nhận định cuộc đua mở cửa du lịch đang nóng hơn bao giờ hết, câu chuyện mở cửa du lịch của Việt Nam, đối với các doanh nghiệp lữ hành vừa là niềm vui, vừa là thách thức. Thách thức lớn nhất là khi phải đối mặt với nhân sự ngành du lịch đang thiếu trầm trọng, chỉ còn khoảng một phần ba còn làm việc.

"Những nhân sự cốt cán, công ty vẫn cố gắng giữ lại, tuy nhiên những nhân sự có tay nghề cao vẫn rời đi tìm một công việc hoàn toàn mới, không phải là du lịch. Thời gian gần đây, khi quay trở lại để phục hồi, doanh nghiệp mời nhân viên trở lại làm việc nhưng họ lại từ chối vì không còn mặn mà với nghề nữa. Nhiều nhân viên có tâm lý sợ quay lại làm du lịch. Trong suốt 2 năm qua, nhiều người đã chuyển hướng sang kinh doanh buôn bán khá ổn định nên giờ không muốn thay đổi", ông Huy cho biết.

Cũng theo ông Huy, để chuẩn bị đón khách dịp hè, dịp 30/4 và 1/5, các đơn vị vẫn lên kế hoạch tuyển dụng. Các vị trí tuyển dụng với công việc buồng, bàn, bếp, lễ tân, bán hàng, tiếp thị... với rất nhiều vị trí nộp hồ sơ.

Tuy nhiên, doanh nghiệp lữ hành vẫn xác định nhu cầu tuyển dụng sẽ tăng vào khoảng tháng 6. Nguồn tuyển nhiều sẽ chủ yếu là sinh viên bởi đây là thời gian các em nghỉ hè và muốn đi thực tập để rèn luyện kỹ năng nghiệp vụ, ngoại ngữ.

Cũng chia sẻ với Nhadautu.vn, ông Nguyễn Tiến Trình - Giám đốc Công ty lữ hành Thành Sen cho biết, việc mở cửa toàn diện du lịch đem lại nhiều cơ hội song thực tế có tình trạng nhiều nhân lực du lịch đã rời bỏ công việc quen thuộc, còn một số nhân lực mới lại chưa được đào tạo bài bản, nhất là những kỹ năng mới cần bổ sung như kỹ năng hướng dẫn các biện pháp phòng, chống dịch cho du khách, sử dụng các công nghệ mới phục vụ khách hàng, ứng dụng chuyển đổi số... Riêng việc bù đắp số nhân lực thiếu hụt là cả vấn đề, cùng với đó là cả chất lượng nguồn lao động sẽ là vấn đề lớn với nhiều doanh nghiệp.

"Khó khăn nữa về nhân sự, tuyển dụng để đào tạo nhưng kiếm không ra người. Trước dịch, công ty có thể tuyển dụng 50-70 bộ hồ sơ, thậm chí cả trăm bộ là chuyện bình thường. Tuy nhiên, thời gian gần đây, tuyển dụng để chuẩn bị đón khách quốc tế và khách nội địa thì lại không có người. Hoạ hằng chỉ có một vài người nằm trái ngành, họ muốn chuyển ngành nhưng họ không có kinh nghiệm trong ngành du lịch", ông Trình bày tỏ.

Một lãnh đạo công ty du lịch khác trên phố Nguyễn Lương Bằng, quận Đống Đa (TP. Hà Nội) thì cho biết, nhân sự du lịch giờ như "chim sợ cành cong", lại lo ngại dịch bùng nổ thì mọi nỗ lực trở lại nghề gần như đổ "xuống sông xuống bể". Trong khi đó, nhân lực thiếu trầm trọng, dẫn đến rất nhiều phàn nàn của khách về chất lượng dịch vụ.

"Thậm chí cao điểm có khi nhân viên lễ tân, quản lý hay cả lãnh đạo khách sạn phải đi chạy bàn, xử lý buồng phòng, vừa làm vừa đào tạo theo kiểu vừa chạy vừa xếp hàng", vị này bày tỏ.

Lời giải nào cho bài toán nhân lực?

Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng từng nhấn mạnh "Nhân lực là một mắt xích quan trọng của du lịch bởi chất lượng dịch vụ quyết định phần lớn bởi chất lượng nhân sự".

Nói về lời giải cho bài toán nhân lực của ngành du lịch với Nhadautu.vn, TS Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển du lịch, trước hết, doanh nghiệp phải có những cơ chế, chính sách phù hợp để chiêu mộ lại những nhân sự có năng lực, cụ thể cơ chế về các điều kiện tiền lương, thưởng cũng như bảo hiểm xã hội.

"Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần phối hợp với các cơ quan Nhà nước để có những lớp tập huấn, đào tạo lại và đào tạo mới  kỹ năng cho lao động du lịch. Bởi sau đại dịch, nhu cầu thị hiếu của khách du lịch cũng sẽ có nhiều thay đổi, vì vậy, cần có những chương trình đào tạo miễn phí để lao động có kỹ năng phù hợp hơn", TS. Nguyễn Anh Tuấn nói.

Cũng theo ông Tuấn, Nhà nước cần có những chính sách thiết thực hỗ trợ doanh nghiệp như hỗ trợ cho vay vốn với lãi suất thấp, phối hợp với các sở, ngành, quận, huyện, thị xã trên địa bàn thành phố tiếp tục khảo sát, rà soát nhu cầu tìm việc làm của người lao động và nắm bắt nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp, đơn vị để thúc đẩy kết nối cung - cầu lao động.

Bài liên quan

Ngày 26/3, Nhadautu.vn tổ chức hội thảo 'Quảng Nam phát triển du lịch xanh - Gìn giữ giá trị bản địa'

Du lịch Quảng Bình mở cửa với thế mạnh riêng biệt

Giữ lửa nghề cho lao động ngành du lịch

'Cần làm mới dịch vụ và sản phẩm trên chính tư duy của người làm du lịch'