Doanh nghiệp tư nhân muốn được tháo gỡ bất cập chính sách để 'vượt khó'

Tại hội thảo "Tháo gỡ bất cập chính sách để phát huy vai trò của kinh tế tư nhân trong nền kinh tế Việt Nam" do Báo Nhân dân chủ trì tổ chức chiều 21/3, ông Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân nhấn mạnh quan điểm, chủ trương nhất quán, đúng đắn và xuyên suốt của Đảng về kinh tế tư nhân là nền tảng để kinh tế tư nhân vươn lên mạnh mẽ, đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của đất nước suốt chặng đường 40 năm Đổi mới.

Dẫn số liệu thống kê, Tổng biên tập Lê Quốc Minh cho biết, khu vực kinh tế tư nhân Việt Nam hiện có khoảng 940 nghìn doanh nghiệp (DN) và hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể, đóng góp khoảng hơn 50% GDP, hơn 30% ngân sách nhà nước, tạo việc làm cho hơn 80% tổng số lao động trong cả nước.

"Đáng chú ý, một số DN đã vươn ra biển lớn, khẳng định được thương hiệu và năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế, góp phần nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam…", ông nêu vấn đề. Tuy nhiên, Tổng biên tập Lê Quốc Minh lưu ý, kinh tế tư nhân vẫn đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, trở ngại lớn từ những rào cản trong tiếp cận nguồn lực, nhất là đất đai, vốn tín dụng…, là nguyên nhân khiến DN tư nhân "không thể lớn hoặc không muốn lớn".

Phân tích cụ thể hơn, ông Thái Thanh Quý, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Chính sách, chiến lược Trung ương chỉ rõ những hạn chế và thách thức của khu vực kinh tế tư nhân, trong đó, vẫn còn nhiều rào cản, quy định, thủ tục hành chính từ phía cơ quan nhà nước gây khó khăn, tốn kém và giảm năng lực cạnh tranh của DN...

Điểm danh một số tên tuổi DN đã vươn lên quy mô toàn quốc và khu vực như Vingroup, Sun Group, Hòa Phát, Thaco Trường Hải…, TS. Nguyễn Đức Kiên, nguyên Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng lưu ý, DN tư nhân đa số là DN nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh cá thể nên hiệu quả sản xuất kinh doanh và khả năng tham gia vào chuỗi giá trị sản phẩm là thấp.

Để DN khu vực này lớn lên được, TS. Nguyễn Đức Kiên cho rằng, quan trọng nhất là phải thay đổi nhận thức của xã hội đối với kinh tế tư nhân, trong đó Nhà nước phải có cái nhìn cởi mở hơn và phải có trách nhiệm bảo vệ DN, doanh nhân trước những dư luận không chính đáng. Về phía DN cũng phải tự mình từ bỏ tư duy phi chính thức mà thực hiện quản trị DN hiện đại…

Cần có KPI về cải cách thể chế

Đề cập đến mục tiêu tăng trưởng GDP của đất nước, ông Trịnh Tiến Dũng, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Cơ khí Xây dựng Thương mại Đại Dũng cho rằng, để thúc đẩy tăng trưởng và phát triển bền vững, chúng ta cần tập trung vào ba trụ cột chính của nền kinh tế, đó là đầu tư công, thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) và DN tư nhân…

Cụ thể về đầu tư công và ngân sách nhà nước, trong đó hạ tầng giao thông cần được ưu tiên, đặc biệt là tại các trung tâm kinh tế lớn như TP.HCM và Hà Nội; thu hút FDI, nhưng phải đi kèm với chính sách ưu đãi hợp lý và cơ chế giám sát hiệu quả để bảo đảm sự phát triển cân đối, tránh ảnh hưởng tiêu cực đến DN trong nước; kinh tế tư nhân - một động lực tăng trưởng quan trọng, cần được quan tâm cải thiện chính sách và tạo điều kiện thuận lợi hơn...

"Sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước và cộng đồng DN là điều kiện tiên quyết để phát triển kinh tế bền vững. Trong đó, vai trò dẫn dắt của các DN lớn cần được phát huy, đồng thời môi trường kinh doanh cũng phải thật sự thuận lợi, minh bạch và ổn định để tất cả các thành phần kinh tế cùng phát triển", đại diện DN bày tỏ.

Ông Johnathan Hạnh Nguyễn, Chủ tịch Tập đoàn Liên Thái Bình Dương (IPPG) chỉ ra sự bất hợp lý hiện nay là mặt bằng kinh doanh trung tâm thương mại đều thuộc sở hữu của nhà nước, thế nhưng việc khai thác chưa hiệu quả, "người có thì không cần, người cần thì không có".

Do đó, ông đề xuất nên cân nhắc bàn giao cho tư nhân các mặt bằng này, tạo sự bình đẳng cho kinh tế tư nhân tiếp cận các bất động sản đặc thù, trong trường hợp này, đội ngũ doanh nhân sẵn sàng chia sẻ trách nhiệm cùng với Nhà nước.

Ngoài ra, Chủ tịch IPPG cũng chia sẻ về nguồn lực tài chính từ gia đình ông tại Philippines, trong đó có thế mạnh về 139 thương hiệu cao cấp, dịch vụ chuyên nghiệp bảo đảm cho 10 triệu khách du lịch chưa thể triển khai tại Việt Nam do chúng ta chưa đáp ứng đủ tiêu chuẩn cao về du lịch và mua sắm.

Theo bà Lã Thị Lan, Tổng Giám đốc Tập đoàn Đầu tư Tiến Lộc, mong muốn lớn nhất của DN tư nhân là được Nhà nước và Chính phủ tháo gỡ các rào cản pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi để DN tiếp cận vốn, đất đai, cũng như bảo đảm một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng.

Cùng với đó, Chính phủ cần có chính sách để khi thu hút FDI về liên kết với DN trong nước thì sẽ chuyển giao công nghệ, giúp DN trong nước tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng.

Ngoài ra, các DN tư nhân mong muốn Nhà nước tạo cơ chế khuyến khích mạnh mẽ hơn cho hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D).

Đại diện DN này cũng bảy tỏ quan điểm là DN tư nhân không cần ưu đãi và cần được tháo gỡ những bất cập, bất bình đẳng để được “vượt khó”.

Đồng tình cần có sự tháo gỡ về chính sách, ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch HĐQT Vietravel cho rằng, cần thiết phải cải cách thể chế, cơ chế một cách liên tục, mạnh mẽ, có lộ trình, có sự phân nhiệm minh bạch. Các cơ quan có thẩm quyền cũng phải nghiên cứu rất kỹ trước khi ban hành các cơ chế, chính sách mới liên quan đến kinh tế tư nhân.

"Chính phủ cần xây dựng lộ trình chi tiết, rõ ràng, có KPI cụ thể; tăng cường giám sát qua KPI. Công tác hỗ trợ DN cần kịp thời, bảo đảm công bằng về chính sách. Chính phủ cũng xem xét nghiên cứu việc thành lập các tổ chuyên trách cấp Trung ương để việc triển khai hiệu quả, nhất quán, tránh qua nhiều cấp, nhiều ngành không cần thiết…", Chủ tịch Vietravel đề nghị.

Về phía các DN tư nhân cũng cần chủ động đổi mới sáng tạo, đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ; coi công nghệ là yếu tố hàng đầu; tiến hành quản trị lại theo hướng minh bạch, có trách nhiệm; mở rộng chuỗi liên kết hợp tác. DN và Chính phủ cần đối thoại thường xuyên, định kỳ; tăng cường hợp tác công tư PPP…