Ở các bài viết trước đây, Tạp chí Nhà Đầu tư đã đề cập rất nhiều những nỗ lực cải cách nâng hạng của cơ quan quản lý và thành viên thị trường, cũng như triển vọng nâng hạng của thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam.
Trong kỳ Review Tháng 9/2026 vừa qua, FTSE Russell thông báo TTCK Việt Nam sẽ được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp, có hiệu lực từ Thứ Hai ngày 21/9/2026, tùy thuộc vào kết quả của đợt đánh giá giữa kỳ vào tháng 3/2026.
Trao đổi với Tạp chí Nhà Đầu tư, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích Khối Khách hàng cá nhân của Công ty Chứng Khoán Yuanta Việt Nam nhìn nhận nâng hạng là cột mốc lịch sử trong lịch sử 25 năm vận hành của TTCK Việt Nam. Đây sẽ là điểm tựa quan trọng để TTCK Việt Nam trở nên hấp dẫn hơn trong mắt nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN), và hướng tới những tiêu chuẩn nâng hạng cao hơn.
Đứng ở góc độ là công ty chứng khoán nước ngoài tại Việt Nam, ông đánh giá thế nào về cột mốc lịch sử nâng hạng của TTCK?
Ông Nguyễn Thế Minh: Chúng ta đã chờ đợi việc được FTSE Russell nâng hạng suốt từ năm 2018 đến nay. Giờ đây, dù thiếu một vài điều kiện nhỏ, song TTCK Việt Nam cơ bản đã đáp ứng toàn bộ 9/9 tiêu chí. Chỉ cần trải qua đợt Review giữa kỳ vào tháng 3/2026, chúng ta sẽ chính thức được nâng hạng vào tháng 9/2026.
Trước khi được nâng hạng, chúng ta vẫn trong rổ chỉ số thị trường cận biên và thường bị nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN) đánh giá là thị trường đầu cơ. Đây cũng là một trong các rào cản với quỹ đầu tư nước ngoài do họ có những quy định chặt chẽ, ràng buộc.
Nâng hạng thành công, TTCK Việt Nam đang dần ra khỏi ao làng và bước vào quy mô lớn hơn. Xuất phát điểm dù chưa quá lớn, song đã cho thấy những cố gắng của cơ quan quản lý, các thành viên thị trường đã mang lại kết quả tích cực.
Đây là động lực quan trọng để TTCK Việt Nam hướng tới những tiêu chuẩn cao hơn, như nhóm Phát triển (developed), Mới nổi tiên tiến (advanced emerging) của FTSE Russell hay MSCI.
Kết quả nâng hạng có vai trò quan trọng của cơ quan quản lý. Trước 2018, việc phát triển TTCK thuần theo hướng niêm yết cổ phiếu, phát hành cổ phần huy động vốn và thiếu nhiều công cụ, sản phẩm tài chính khác. Còn sau 2018, từ thời điểm FTSE Russell và MSCI đưa Việt Nam vào danh sách quan sát để nâng hạng, chúng ta đã bắt đầu có những gạch đầu dòng và nhiệm vụ rõ ràng để phát triển thị trường.
Và điều đáng mừng là ngay trước khi FTSE Russell công bố thông tin nâng hạng, Chính phủ đã ban hành 2 Đề án quan trọng là Đề án nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, Đề án Tái cấu trúc nhà đầu tư và phát triển ngành quỹ đầu tư chứng khoán với sự kết hợp của mục tiêu ngắn hạn và dài hạn.
Tôi tin rằng TTCK Việt Nam sẽ phát triển nhanh chóng trong giai đoạn tới do chúng ta đã có đầy đủ động lực, mô hình phát triển và các yêu cầu cụ thể. Điều quan trọng là hành động của chúng ta và những cải cách về mặt chi tiết, hiện thực hóa những mục tiêu đó để đáp ứng tiêu chuẩn nâng hạng cao hơn.
Dù vậy, câu chuyện thực thi theo tiêu chuẩn MSCI hay FTSE developed, advanced emerging sẽ có nhiều thách thức hơn. Các tiêu chuẩn chúng ta đã đáp ứng giờ sẽ cần tăng hơn nữa.
Ông có những đề xuất gì nhằm thu hút và giữ chân dòng vốn ngoại?
Ông Nguyễn Thế Minh: Các đề án của cơ quan quản lý đã đưa ra nhiều giải pháp, định hướng. Điều quan trọng là chúng ta cần đẩy mạnh hơn nữa việc hiện thực hóa những mục tiêu này.
Bên cạnh các giải pháp đã được cơ quan quản lý đưa ra, tôi xin đề xuất thêm vài ý.
Thứ nhất, chúng ta nên có cơ chế để quỹ tự thành lập các ETF. Quỹ có thể hợp tác thêm với các thành viên chỉ số khác. Thậm chí, Việt Nam có thể chủ động đề xuất hợp tác với MSCI lập rổ chỉ số để thể hiện thiện chí nâng hạng. Đây cũng là cách để đảm bảo sự an toàn, bền vững của TTCK Việt Nam với NĐTNN. Mặt khác, trong quá trình nâng hạng, phương pháp này cũng giúp TTCK Việt Nam có thể thu hút thêm dòng vốn ngoại.
Thứ hai, nên có một số cơ chế ưu đãi phát triển ETF như phí thuế trong việc đầu tư, nhằm phát triển ETF nội. Việc này vừa giúp tăng quy mô quỹ chỉ số, vừa khuyến khích nhà đầu tư đầu tư vào các ETF. Đây cũng là cách giúp TTCK Việt Nam thay đổi tỷ lệ cơ cấu giao dịch, giảm sự ảnh hưởng của nhóm nhà đầu tư cá nhân.
Thứ ba, có thể sớm ban hành NVDR (chứng chỉ lưu ký không có quyền biểu quyết) tại các TTCK phát triển. Trong các mô hình phát triển NVDR, có thể tham khảo thị trường chứng khoán Thái Lan. Thanh khoản NVDR của Thái Lan khá tốt và giao dịch sôi động.
Thứ tư, tôi rất mong sẽ sớm có doanh nghiệp vốn FDI niêm yết lên TTCK. Đây là một trong các mục tiêu được cơ quan quản lý nêu trong đề án tái cấu trúc nhà đầu tư trên TTCK. Tôi kỳ vọng việc đẩy mạnh niêm yết FDI trên TTCK cũng giúp dịch chuyển dòng vốn ngoại FDI sang Việt Nam.
Yuanta Việt Nam là thành viên thuộc một tập đoàn lớn ở Đài Loan (Trung Quốc), ông có thể chia sẻ nhà đầu tư nước ngoài có những đánh giá thế nào về TTCK Việt Nam?
Ông Nguyễn Thế Minh: Khi tham gia đầu tư tại TTCK, NĐTNN luôn tìm hiểu theo phương pháp “top-down”, nghĩa là họ sẽ đánh giá yếu tố vĩ mô của nền kinh tế và nội tại của các doanh nghiệp. Trong đó, sự ổn định của kinh tế vĩ mô chiếm 50-60% quyết định đầu tư. Đây đều là các yếu tố mà NĐTNN đánh giá cao TTCK Việt Nam.
Yếu tố rào cản lớn nhất của NĐTNN với TTCK trong nước lại là những vấn đề như quy trình mở tài khoản và thiếu sản phẩm đầu tư.
Từ khi về Yuanta Việt Nam công tác vào năm 2018, tôi thấy nhà đầu tư Đài Loan (Trung Quốc) quan tâm đến ETF hơn là đầu tư cổ phiếu riêng lẻ, trong khi ETF lại là sản phẩm mà chúng ta rất thiếu.
Thị trường cổ phiếu Việt Nam cũng thiếu sự đa dạng khi nhóm chiếm vốn hóa chủ yếu vẫn là ngân hàng, chứng khoán, bất động sản… trong khi NĐTNN còn có nhu cầu đầu tư ở nhiều nhóm ngành khác nữa. Giải quyết vấn đề này có thể là việc tăng niêm yết doanh nghiệp FDI (nhóm có nhiều lĩnh vực đa dạng) lên sàn chứng khoán.
Một yếu tố rất quan trọng khác mà ít ai nhắc đến, chứng khoán cũng là một ngành dịch vụ, do đó trải nghiệm của nhà đầu tư cũng rất quan trọng. Việt Nam là một mảnh đất màu mỡ và hấp dẫn vốn ngoại. Tuy nhiên, thủ tục mở tài khoản phức tạp đã làm NĐTNN mất thời gian, tốn chi phí cơ hội, và làm ảnh hưởng sự hấp dẫn của TTCK Việt Nam trong mắt họ. Nhà đầu tư Châu Á thường đầu tư theo cộng đồng, khi một người chê thì thường cả cộng đồng sẽ không vào.
Với rào cản kỹ thuật này, tôi rất kỳ vọng Thông tư 03/2025/TT-NHNN (ngày 29/4/2025) và Thông tư số 25/2025/TT-NHNN (ngày 31/8/2025). Tháng 9, NHNN đã yêu cầu các ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài khẩn trương triển khai đồng bộ các quy định tại 2 thông tư này nhằm rút ngắn tối đa thời gian mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài thực hiện hoạt động đầu tư gián tiếp nước ngoài tại Việt Nam.
Sau nâng hạng, nhiều nhà đầu tư tin tưởng VN-Index sẽ tiếp tục chinh phục những mốc đỉnh cao hơn nữa, ông nghĩ thế nào về điều này?
Ông Nguyễn Thế Minh: Tôi vẫn hay nói, nâng hạng sẽ tác động một phần tới TTCK thôi, có nhiều yếu tố khác sẽ ảnh hưởng tới VN-Index.
Lớn nhất là chu kỳ nới lỏng chính sách tiền tệ của Việt Nam. Đây là yếu tố hỗ trợ quan trọng với các kênh tài sản như vàng và chứng khoán.
Ngoài ra, còn có làn sóng IPO và niêm yết của các công ty chứng khoán. Xa hơn nữa, tôi kỳ vọng vào sóng IPO, niêm yết của hàng loạt doanh nghiệp tư nhân, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước giai đoạn tới. Đây sẽ là sự bổ sung hàng hóa khổng lồ và là chất xúc tác quan trọng với TTCK Việt Nam thời gian tới.
Một động lực quan trọng khác là kỷ nguyên tăng trưởng của nền kinh tế. Trong năm 2025, chúng ta đã có con số ước tính đạt 8% chỉ tiêu tăng trưởng GDP. Chính phủ cũng đặt mục tiêu GDP năm 2026, lạm phát khoảng 4,5% và GDP bình quân đầu người 5.400-5.500 USD. Trong dài hạn, Việt Nam còn đặt mục tiêu tăng trưởng GDP hai con số giai đoạn 2026-2030.
Thực tế cho thấy TTCK Việt Nam lại trải qua sự phân hóa khi nhóm bluechips hút mạnh dòng tiền, còn nhóm midcap, smallcap lại suy giảm mạnh. Đâu là lý do cho hiện tượng này?
Nguyễn Thế Minh: Nhiều nhà đầu tư đặt dấu hỏi về diễn biến phân hóa của chỉ số chứng khoán khi dòng tiền tập trung quá nhiều vào nhóm VN30. Tuy nhiên, nếu so sánh định giá tương quan trong quá khứ (từ năm 2014 đến nay), thì P/E và P/B của VN30 và VN100 lại nằm trong vùng rẻ, còn nhóm midcap và smallcap lại khá cao. Định giá nhóm VN30 và VN100 vẫn rẻ nhờ tăng trưởng lợi nhuận cao do họ hưởng lợi từ việc tăng trưởng nền kinh tế cao.
Dòng tiền rõ ràng rất thông minh, tôi không nghĩ biến động thị trường có sự méo mó như nhận định của nhiều nhà đầu tư.
Ngoài ra, nâng hạng cũng sẽ là bàn đạp lớn cho định giá của nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn. Theo đó, các quỹ đầu tư chủ động, quỹ đầu tư tracking theo chỉ số thường sẽ mua các mã bluechips, VN30, VN100.
Ông có lời khuyên đầu tư gì với nhà đầu tư trong những tháng cuối năm 2025 và năm 2026?
Nguyễn Thế Minh: Với động lực quan trọng từ môi trường lãi suất thấp, TTCK Việt Nam trong năm 2025 vẫn có khuynh hướng đi lên. Dòng tiền rồi sẽ lần lượt tìm đến các nhóm ngành, nhóm cổ phiếu.
Năm 2026, bất chấp các ảnh hưởng bên ngoài điển hình câu chuyện căng thẳng thương mại, tôi vẫn có niềm tin vào TTCK nhờ nội lực của nền kinh tế, làn sóng IPO và niêm yết doanh nghiệp tư nhân và cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước, định giá TTCK Việt Nam vẫn ở mức hợp lý. Do đó, nhà đầu tư có thể yên tâm nắm giữ cổ phiếu. Nếu khẩu vị rủi ro thấp, nhà đầu tư có thể chỉ mua cổ phiếu bluechips cũng là một giải pháp.
Ngoài ra, nhà đầu tư có thể mua thêm chứng chỉ quỹ ETF niêm yết. Một thống kê cho thấy từ đầu năm giá vàng tăng 49-50%, trong khi E1VFVN30 tăng 49%. Có thể thấy chứng chỉ quỹ ETF niêm yết đâu thua kém gì vàng.
Do đó, đầu tư vào chứng chỉ quỹ ETF phù hợp với nhà đầu tư không chuyên và cũng được coi là chiến lược đầu tư đơn giản, hiệu quả nhất.
Xin trân trọng cảm ơn!