Sáng 15/11, tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội đã thảo luận về Luật Đấu thầu sửa đổi. 

Góp ý thảo luận đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội) thấy rằng Luật Đấu thầu lần này sửa đổi thì đã có bổ sung và làm rõ nhiều điểm vướng mắc cũng như lược bỏ các khâu không cần thiết để đơn giản hóa các thủ tục đấu thầu.

Đại biểu rất đồng tình với sửa đổi ở Điều 41, đã quy định trong trường hợp cần thiết thì có thể đưa xuất xứ hàng hóa từ một số quốc gia hoặc một số vùng lãnh thổ để đảm bảo chúng ta mua được hàng hóa có chất lượng cao, tránh tình trạng cứ đưa tiêu chí kỹ thuật chung chung, dẫn đến có thể hàng của các nước trong khu vực cùng tiêu chí kỹ thuật, giá thì rẻ nhưng chất lượng không tốt.

"Việc này chúng ta làm được thì sẽ khắc phục tình trạng mà như một số đại biểu nói rằng, trong ngành y tế không mua được thuốc tốt mà lại mua những thuốc giá rẻ. Việc này là việc hết sức cần thiết", đại biểu Cường nhấn mạnh.

Điểm thứ hai, nam đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội cho rằng, hạn chế lớn nhất trong đấu thầu thời gian vừa qua, đấy chính là số lượng người tham gia dự thầu rất ít, kể cả đấu thầu trên mạng cũng chỉ bình quân hơn một hồ sơ, điều đó chứng tỏ tính cạnh tranh không cao. Nguyên nhân chính ở đây, có thể do thông tin đã được cài cắm trong hồ sơ mời thầu, mà dẫn như thế làm hạn chế những nhà thầu tham gia. Chính vì vậy, để hạn chế việc cài cắm thông tin, luật hiện hành cũng như luật dự thảo thì chỉ có một điều duy nhất nói rằng là "cấm không được cài cắm thông tin để hạn chế nhà thầu", còn cài cắm như thế nào thì cũng không nói.

Chính vì vậy, ông Cường đề nghị để tránh cài cắm thông tin thì phải quy định rất rõ những việc này trong hồ sơ mời thầu phải như thế nào là không cài cắm thông tin. Trong luật mới thì đã có bổ sung Điều 41, nói về hồ sơ mời thầu, trong đấy có 1 phần nội dung liệt kê gồm những loại tài liệu gì và phần thứ hai cũng chỉ nói là không được cài cắm thông tin chứ còn cũng không nói cụ thể như thế nào.

Chúng ta biết rằng, trong này phần kế hoạch đấu thầu là một tài liệu rất đơn giản, bây giờ kế hoạch đấu thầu chắc chỉ có mấy trang, lại dành hẳn một chương để quy định về kế hoạch đấu thầu. Còn hồ sơ mời thầu là một tài liệu rất dày, hàng gang tay, cái đấy mới là điều chính của đấu thầu, trong Luật Đấu thầu chỉ có một điều như thế là không thỏa đáng. Do vậy, đại biểu đề nghị trong Luật Đấu thầu này phải dành hẳn một chương quy định thật chi tiết các nội dung của hồ sơ mời thầu như thế nào và trong hồ sơ mời thầu như thế thì phải đề cập đến 1 điểm trong luật có nhắc đến, đấy là vấn đề liên quan đến hợp đồng.

Ngoài ra, theo ông, hợp đồng thì hiện nay cũng chỉ nói trong các hợp đồng, nhưng thực tế rất nhiều các cuộc đấu thầu hợp đồng đưa vào chủ yếu lại mang tính chất như hợp đồng mẫu chứ không phải hợp đồng cụ thể của gói thầu đó. Chính vì vậy, khi đấu thầu xong thì bắt đầu thương thảo hợp đồng, khi đấy mới đi vào những nội dung cụ thể. Cho nên, dự thảo lần này đại biểu thấy có một ý là không thương thảo đối với những gói thầu thông thường.

"Ở đây cũng có tích cực, như vậy đòi hỏi hợp đồng phải thật chi tiết, không cần phải thương thảo gì thêm nữa mà vẫn có thể thực hiện được đấy. Trường hợp chi tiết rồi mà vẫn còn vướng thì cần thương thảo. Cho nên, điều kiện thương thảo không nên bắt buộc nhưng nên được lựa chọn, muốn thương thảo cũng được, không thương thảo cũng, không nên quy định chỉ có những loại điều kiện kỹ thuật phức tạp thì mới thương thảo. Tôi cho rằng đấy là một điều kiện có thể lựa chọn", vị đại biểu phân tích.

Thứ ba, đại biểu Hoàng Văn Cường cũng cho rằng đấu thầu mua sắm tập trung rất nhiều người quan tâm. Đấu thầu mua sắm tập trung nhằm mục tiêu, nếu từng đơn vị có thể mua sắm số lượng nhỏ, có một số hàng hóa rất đặc thù, không thể mua sắm được hoặc nhiều đơn vị cùng mua sắm một loại hàng hóa thì mua sắm tập trung sẽ ưu việt hơn, giá rẻ hơn, chọn được nhà cung cấp tốt hơn. Như vậy, đấu thầu mua sắm tập trung không có nghĩa là chúng ta triệt tiêu các đơn vị không được tự đấu thầu mua sắm. Kết quả đấu thầu mua sắm tập trung theo tôi được dùng vào 2 mục đích.

Mục đích thứ nhất, để mua sắm thay cho đơn vị đã đăng ký bây giờ không cần phải tự mua sắm nữa, đăng ký rồi thì sẽ dựa vào kết quả đó để nhận sản phẩm.

Kết quả thứ hai là rất quan trọng, khi chúng ta đã có được thông tin về giá cả, chủng loại hàng hóa thông qua đấu thầu mua sắm tập trung, đây chính là thông tin tham chiếu để những đơn vị khác khi chưa đăng ký đấu thầu mua sắm tập trung có thể dùng các thông tin này để mua sắm hàng hóa của những đơn vị khác cung cấp với điều kiện là hàng hóa đó phải cung cấp với giá không được vượt quá, tiêu chuẩn kỹ thuật không được thấp hơn, thời gian không được kéo dài hơn. Như thế sẽ giải quyết được tất cả những chờ đợi phải đến kỳ mới được mua sắm tập trung.

Thứ tư, đấu thầu mua sắm là công việc hết sức là phức tạp, tính chuyên môn rất sâu, không phải ai cũng hiểu được kỹ thuật đấu thầu như thế nào, không phải ai cũng hiểu được hàng hóa ra làm sao, không phải ai cũng hiểu được thị trường trong nước, thế giới như thế nào. Do vậy, đấu thầu cần phải có những người rất chuyên nghiệp. Trong quy định của dự thảo luật, chỉ có 1 điều duy nhất nói về tổ chuyên gia về đấu thầu, không nói rõ tổ chuyên gia này tiêu chuẩn ra làm sao mà chỉ nói tổ chuyên gia trách nhiệm làm gì.

Do đó, đại biểu đề nghị trong Luật Đấu thầu cần phải quy định có tổ chức đấu thầu chuyên nghiệp. Luật cũ thì có nhưng luật mới chúng ta lại bỏ đi. Quy định thật rõ tổ chức đấu thầu chuyên nghiệp này tiêu chuẩn ra sao, người nào là người đủ tiêu chuẩn để tham gia đấu thầu chuyên nghiệp này. Tổ chức này sẽ trở thành một tổ chức có thể làm thay thế cho những đơn vị không quen trong đấu thầu, có thể thông qua tổ chức này sẽ nhận trách nhiệm tổ chức đấu thầu.

Nếu làm được việc đấy, sẽ tránh được tình trạng như thời gian vừa qua, rất nhiều đơn vị như y tế, như giáo dục không mua sắm được hàng hóa bởi chúng ta không quen đấu thầu, thậm chí nếu không quen như thế mà đấu thầu có khi làm sai, là vi phạm. Cho nên, chúng ta nên có tổ chức này, giống như chúng ta đã quy định tổ chức định giá chuyên nghiệp ở trong Luật Giá...

Bài liên quan

Đại biểu Quốc hội: Có tình trạng 'cài thầu quen, chèn thầu lạ' trong đấu thầu

ĐBQH đề xuất bổ sung một chương riêng đối với đấu thầu y tế

Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội kiến nghị nhiều giải pháp tăng cường hiệu quả quản lý giá và đấu thầu

Giám đốc Sở Y tế Hà Nội: Cần quy định chỉ định thầu rút gọn trong trường hợp cấp bách