Nhiều 'rào cản' phát triển nhà ở xã hội

Tại kỳ họp thứ 12, HĐND TP. Đà Nẵng khóa X diễn ra sáng 18/7, đại biểu Nguyễn Lê Mậu Cường cho biết, tính đến tháng 5/2023, Đà Nẵng đã hoàn thành 15.213 căn hộ chung cư và 1.146 phòng ký túc xá sinh viên.

Đối với vốn ngân sách Nhà nước thì đã hoàn thành 39 dự án chung cư với 10.579 căn hộ và 2 dự án ký túc xá sinh viên tập trung với 1.146 phòng; đang thực hiện thủ tục chuyển đổi công năng 2 dự án ký túc xá sinh viên sang nhà ở xã hội cho công nhân với 728 căn hộ và đang triển khai 1 dự án với 209 căn hộ.

Đối với vốn ngoài ngân sách Nhà nước thì đã triển khai 9 dự án với 7.511 căn hộ (đã hoàn thành 4.634 căn hộ, đang xây dựng 2.877 căn hộ); đang tiếp tục triển khai kêu gọi đầu tư 4 dự án với khoảng 3.500 căn hộ.

Riêng đối với nhà ở công nhân các khu công nghiệp thì tính đến nay Dự án Khu chung cư nhà ở xã hội KCN Hòa Khánh đã hoàn thành 950 trên tổng số 1.496 căn. Dự án Nhà ở công nhân tại Khu đô thị công nghiệp Hòa Khánh gồm 728 căn đã cơ bản hoàn thành, thành phố đã có Công văn đề xuất Thủ tướng Chính phủ cho phép chuyển đổi công năng sang nhà ở công nhân.

Tuy nhiên, đại biểu Cường nhìn nhận, vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc. Trong đó, quy định bắt buộc về việc bố trí quỹ đất 20% xây dựng nhà ở xã hội tại dự án nhà ở thương mại, khu đô thị còn mang tính cứng nhắc, chưa phù hợp với quy mô, tính chất từng dự án nhà ở thương mại, khu đô thị; chưa phù hợp với chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở được duyệt và chưa phù hợp với tính chất của từng đô thị.

Cùng với đó, bất cập trong việc lựa chọn chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội bằng nguồn vốn ngoài ngân sách, thuộc trường hợp được giao đất, cho thuê đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất nhưng phải thực hiện lựa chọn chủ đầu tư thông qua hình thức đấu thầu nếu có từ hai nhà đầu tư trở lên đăng ký.

Mặc dù Bộ Xây dựng đã ban hành hướng dẫn lựa chọn chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội. Tuy nhiên, trình tự, thủ tục lựa chọn chủ đầu tư vẫn còn phức tạp và thời gian kéo dài.

"Thủ tục đầu tư xây dựng thì phải thực hiện thủ tục gần như tương tự dự án nhà ở thương mại. Thời gian thực hiện thủ tục kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ đầu tư của chủ đầu tư", đại biểu Cường nói.

Đặc biệt, đại biểu Cường cho rằng, các chính sách ưu đãi đối với chủ đầu tư dự án ngoài ngân sách nhà nước chưa đủ hấp dẫn, chưa khuyến khích nhà đầu tư có năng lực, kinh nghiệm tham gia đầu tư nhà ở xã hội.

"Quy định bắt buộc chủ đầu tư phải dành tối thiểu 20% diện tích nhà ở xã hội để cho thuê (và được bán sau 5 năm) còn mang tính cứng nhắc. Thực tế có nhiều dự án không cho thuê được phần diện tích này dẫn đến tình trạng các căn hộ để trống. Trong khi đó chủ đầu tư không được bán, không thu hồi được vốn gây lãng phí xã hội và giảm thu hút đầu tư vào nhà ở xã hội", đại biểu Cường dẫn chứng.

Tận dụng nguồn lực tư nhân

Để đạt mục tiêu đề ra, đại biểu Cường cho rằng, thành phố cần kiến nghị Quốc hội để điều chỉnh Luật Nhà ở 2014 về việc dành quỹ đất 20% diện tích đất ở trong các dự án phát triển đô thị theo hướng giao cho UBND cấp tỉnh trong quá trình lập các đồ án quy hoạch để xem xét bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội phù hợp với chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở được duyệt và phù hợp với tính chất của từng đô thị.

Đồng thời, kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng để phát huy nguồn lực của Nhà nước trong việc đầu tư xây dựng nhà ở để bán nhằm để tái đầu tư nhà ở xã hội thì cần xem xét, phân cấp cho UBND thành phố tự xây dựng Đề án và chịu trách nhiệm trong việc triển khai thực hiện.

"Cần đơn giản hóa về trình tự, thủ tục lựa chọn chủ đầu tư dự án nhằm rút ngắn thời gian lựa chọn chủ đầu tư, nhất là đối với dự án thực hiện bằng nguồn vốn ngoài ngân sách", đại biểu Cường đề xuất.

Về nguồn lực đầu tư, đại biểu Cường cho rằng, các sở ngành có liên quan cần xây dựng giải pháp cụ thể, tận dụng tối đa nguồn lực 120.000 tỷ đồng của Ngân hàng nhà nước về phát triển nhà ở xã hội được quy định tại Nghị quyết nêu trên. Ngoài ra, chúng ta cũng cần tận dụng tối đa nguồn lực đầu tư từ nhà đầu tư tư nhân; đầu tư nguồn lực từ ngân sách thì cân nhắc tùy theo từng thời điểm phù hợp.

Cũng theo đại biểu Cường, hiện tại quy định, quy chế quản lý, sử dụng nhà ở xã hội thuộc sở hữu nhà nước và tổ chức, hoạt động của đơn vị sự nghiệp thực hiện công tác quản lý vận hành nhà ở thuộc sở hữu nhà nước còn chưa đầy đủ; chưa điều chỉnh nhiều vấn đề phát sinh trong quá trình quản lý, sử dụng. Đây cũng có thể là đặc thù của TP. Đà Nẵng do Đà Nẵng là địa phương duy nhất có tỉ lệ nhà ở xã hội chiếm tỉ lệ trên 80%.

Do vậy, cần kiến nghị Bộ Xây dựng rà soát, bổ sung Quy chế quản lý, sử dụng, xử lý vi phạm nhà ở thuộc sở hữu nhà nước và mô hình tổ chức, hoạt động của đơn vị sự nghiệp thực hiện công tác quản lý vận hành nhà ở thuộc sở hữu nhà nước.

Bài liên quan

Nhiều doanh nghiệp muốn đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao ở Đà Nẵng

Đà Nẵng đề xuất hơn 673 tỷ đồng 'khoác áo mới' công viên lớn nhất thành phố

Đà Nẵng tạo 'quỹ đất sạch' cho nhà đầu tư sớm thực hiện các dự án

Khu vực Đà Nẵng không có dự án nghỉ dưỡng mở bán mới