Cuộc đua thu hút vốn FDI dịch chuyển từ Trung Quốc - Bài 6: Nhận diện cơ hội cho Việt Nam
Các “ông lớn” FDI dịch chuyển khỏi Trung Quốc, cơ hội dành cho Việt Nam không chỉ đơn thuần là thu hút vốn, mà đây còn là cơ hội tốt để săn “đại bàng”, cơ hội cho doanh nghiệp Việt thế chân khi chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy.

Công nghệ và vị trí cho doanh nghiệp Việt trong chuỗi cung ứng là những cơ hội Việt Nam đang tìm kiếm.
Nhận diện cơ hội
Nghị quyết 50/NQ-TW về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030 của Bộ Chính trị đã nêu rõ mục tiêu thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Đó là phấn đấu thu hút vốn đăng ký giai đoạn 2021 - 2025 khoảng 150 - 200 tỉ USD (30 - 40 tỉ USD/năm); giai đoạn 2026 - 2030 khoảng 200 - 300 tỉ USD (40 - 50 tỉ USD/năm); vốn thực hiện giai đoạn 2021 - 2025 khoảng 100 - 150 tỉ USD (20 - 30 tỉ USD/năm); giai đoạn 2026 - 2030 khoảng 150 - 200 tỉ USD (30 - 40 tỉ USD/năm).
Với mục tiêu này, thực tiễn cho thấy, không quá khó để Việt Nam có thể thực hiện. Trong những năm qua, công tác chỉ đạo điều hành của Chính phủ, mà cụ thể là Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Cục Đầu tư nước ngoài luôn duy trì sự đóng góp của vốn FDI vào tổng vốn đầu tư toàn xã hội ở mức 22-23%.
Đây là con số mà theo GS-TSKH. Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE) cần phải đạt được, không nên thấp hơn cũng không nên cao hơn.
Lý giải mức này, Chủ tịch VAFIE cho biết, vốn trong nước vẫn hạn hẹp nên Việt Nam cần thêm vốn FDI để duy trì tăng trưởng, nhưng cũng không thể cao hơn, vì cao hơn có nghĩa là giảm thị phần của doanh nghiệp trong nước.
Vậy gạt qua câu chuyện vốn, cơ hội nào dành cho Việt Nam trong bối cảnh hiện tại? Các chuyên gia kinh tế nhận định, đây chính là cơ hội vàng để giải bài toán mà chúng ta đau đáu nhiều năm nay, đó là thu hút doanh nghiệp có hàm lượng công nghệ lớn, độ lan tỏa cao và có tính liên kết với doanh nghiệp nội địa.
Qua đó, hiện thực hóa mục tiêu mà Nghị quyết 50 đã đặt ra bên cạnh mục tiêu vốn đó là: “Tỉ lệ doanh nghiệp sử dụng công nghệ tiên tiến, quản trị hiện đại, bảo vệ môi trường, hướng đến công nghệ cao tăng 50% vào năm 2025 và 100% vào năm 2030 so với năm 2018 và tỉ lệ nội địa hoá tăng từ 20 - 25% hiện nay, lên mức 30% vào năm 2025 và 40% vào năm 2030”.
Tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về FDI gần đây, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cũng đã nêu rõ: “Thu hút đầu tư phải có chọn lọc, hướng vào các tập đoàn đa quốc gia lớn (TNCs), công nghệ cao, hiện đại, thân thiện môi trường” và yêu cầu “các ngành, các địa phương phải đón bắt dòng đầu tư mới này”.
Muốn làm được như vậy, theo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Việt Nam không thể cứ làm theo cách bình bình, trì trệ, tư duy cũ mà cần tinh thần tiến công, chủ động hơn.
“Phải chủ động nghĩ xem nhà đầu tư cần gì, chủ động xúc tiến, gặp gỡ, bàn bạc, hợp tác, làm sao đáp ứng đúng điều nhà đầu tư cần để phát triển thành công, mang lại lợi ích cho cả 2 phía”, Thủ tướng nói.
Cần quyết sách “nhanh”, “mạnh” và “chính xác”
Để có thể đón đầu sự dịch chuyển, mời chào các tập đoàn lớn hàng đầu thế giới, bên cạnh giải pháp trung hạn và dài hạn, cần phải có những giải pháp cấp thiết để giải quyết vấn đề trước mắt.
Bộ KH&ĐT đã đề xuất 4 nhóm giải pháp với Thủ tướng Chính phủ, trong đó có những giải pháp có thể coi là táo bạo để tăng sức cạnh tranh của Việt Nam, như ưu đãi cho các TNCs sẽ được áp dụng chung cho các dự án vệ tinh của các doanh nghiệp tham gia chuỗi sản xuất của dự án do TNCs đang thực hiện (với điều kiện có tối thiểu 30% doanh nghiệp Việt Nam tham gia làm doanh nghiệp vệ tinh); hay cho phép sử dụng quy định về ưu đãi đầu tư đặc biệt đang trình Quốc hội để đàm phán, thương lượng với các tập đoàn lớn ngay khi Luật Đầu tư được thông qua trong tháng 6/2020 mà không cần phải chờ đến khi Luật có hiệu lực.
Thủ tướng cũng đã đồng ý thành lập Tổ công tác đặc biệt giao Bộ KH&ĐT làm Tổ trưởng để có thể giải quyết nhanh các khúc mắc cho nhà đầu tư, đồng thời chủ động tiếp xúc với các TNCs để nắm bắt nhu cầu, cũng như mời chào họ đến với Việt Nam.
Bàn về giải pháp, TS. Phùng Đức Tùng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển Mekong lưu ý 2 điểm Việt Nam cần cải tạo đó là thay đổi thể chế và cải tạo hạ tầng.
Theo TS. Phùng Đức Tùng, chỉ cần có thể chế thông thoáng, minh bạch, rõ ràng, dân chủ, nhà đầu tư không phải đau đầu vì các chi phí không chính thức, ắt hẳn Việt Nam sẽ thuận tiện hơn để “đón đại bàng” về làm tổ.
Thứ hai là hạ tầng. Giả sử Apple muốn có 400 ha đất để xây nhà máy ở Bắc Ninh như Samsung thì hiện nay “thắp đuốc” tìm không ra nữa. Các khu công nghiệp đã được lấp đầy. Nếu vậy, nhà đầu tư phải chấp nhận đi xa hơn, đồng nghĩa khiến chi phí logistics tăng hơn.
"Muốn có hạ tầng tốt và nhanh, Chính phủ nên để tư nhân tham gia, sau đó có thể mua lại. Phải có hạ tầng tốt, chính sách tốt thì mới có thể mời chào các tập đoàn lớn", TS. Phùng Đức Tùng khẳng định.
Đồng tình với quan điểm trên, GS-TSKH. Nguyễn Mại nhận định, muốn các cơ sở sản xuất chuyển vào, bàn gì thì bàn, đầu tiên phải có đất sạch, đây là yếu tố rất quan trọng. Khi đã có mặt bằng thì điều cần lưu ý tiếp theo là cam kết với nhà đầu tư về một chính sách giá đất ổn định. Theo thông tin thì tiền thuê đất tại Hà Nội và TP.HCM vẫn chỉ bằng 40% so với Bắc Kinh và Thượng Hải, đây có thể xem là một lợi thế của Việt Nam.
Thêm một điểm mà Chủ tịch VAFIE lưu ý, đó là cần đơn giản hóa tối đa các thủ tục, vì nếu chuyển sang Việt Nam mà mất 6-7 tháng mới có thể sản xuất thì chắc chẳng có ai vào. Nhà đầu tư khi chuyển nhà máy đều mong muốn khi chuyển vào có thể sản xuất được ngay.
Dưới một góc nhìn khác, GS-TS. Võ Đại Lược, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính trị thế giới đánh giá, trong các điểm đến khả thi, khi các doanh nghiệp đặt lên bàn cân để so sánh thì chắc chắn sẽ ưu tiên các quốc gia có nhiều điểm tương đồng, vì vậy Việt Nam muốn tận dụng được cơ hội thu hút các TNCs của Mỹ hay EU thì phải xem xét tạo ra được những điểm đột phá.
GS-TS. Võ Đại Lược cũng cho rằng, Trung Quốc đã xây dựng rất nhiều đặc khu kinh tế với các cơ chế thương mại tự do, chính sách minh bạch và hầu hết các tập đoàn sản xuất nước ngoài đều đặt nhà máy ở các điểm này trong khi Việt Nam chưa có cái nào.
“Do vậy, không nên khuyến khích ưu đãi cho dự án FDI tập trung về thuế, phí thuê đất… như hiện nay nữa mà Việt Nam nên xây dựng các đặc khu kinh tế với tiêu chí hiện đại, công khai, minh bạch và cơ sở hạ tầng hàng đầu thế giới thì mới có sức hấp dẫn các tập đoàn lớn, đặc biệt từ Mỹ và châu Âu”, vị chuyên gia kinh tế khuyến nghị.
- Cùng chuyên mục
12 dự án FDI 'xông đất' Đồng Nai với gần 700 triệu USD vốn đăng ký
Các dự án được cấp phép thuộc ngành sản xuất chất bán dẫn; linh kiện điện, điện tử; cơ khí chế tạo; dệt; sản xuất sản phẩm từ kim loại đúc sẵn.
Đầu tư - 08/02/2025 06:00
Dự án 4 tỷ USD gặp khó, Quảng Nam kiến nghị Thủ tướng tháo gỡ
Tỉnh Quảng Nam kiến nghị Thủ tướng Chính phủ tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến Dự án Khu nghỉ dưỡng Nam Hội An.
Đầu tư - 07/02/2025 18:04
Doanh nghiệp đề xuất dự án nghỉ dưỡng - siêu du thuyền 4,5 tỷ USD tại Bình Định
CTCP Đô thị biển - siêu du thuyền Lạc Việt Palmer Johnson muốn đầu tư dự án Khu du lịch nghỉ dưỡng - siêu du thuyền Lạc Việt Palmer Johnson Đề Gi với diện tích khoảng 4.360 ha, vốn đầu tư khoảng 4,5 tỷ USD tại Bình Định.
Đầu tư - 07/02/2025 14:08
Bộ KH&ĐT tiếp tục đứng đầu bảng xếp hạng chỉ số chuyển đổi số
Với 5/6 chỉ số chính xếp thứ nhất, Bộ KH&ĐT tiếp tục đứng đầu bảng xếp hạng chỉ số đánh giá chuyển đổi số (DTI) ở nhóm 17 bộ, ngành có dịch vụ công
Đầu tư - 07/02/2025 13:55
Các 'đại bàng' công nghệ đã đầu tư hơn 200 tỷ USD vào trung tâm dữ liệu, AI
Các "đại bàng" công nghệ như Microsoft, Meta, Alphabet hay Amazon đã đầu tư hơn 200 tỷ USD chủ yếu vào các trung tâm dữ liệu và phát triển các công cụ liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI).
Đầu tư - 07/02/2025 13:51
Doanh nghiệp Việt Nam cần nắm bắt cơ hội từ bước tăng đột phá của đất nước
Năm 2025, Việt Nam được dự báo sẽ có những bước tăng tốc đột phá. Đây là thời điểm để các doanh nghiệp Việt Nam nắm bắt cơ hội, chuyển đổi và tạo ra những giá trị mới nhằm dẫn đầu trong bối cảnh nhiều biến động.
Đầu tư - 07/02/2025 11:24
Bình Định mời gọi đầu tư nhà máy đốt rác phát điện 1.500 tỷ đồng
Dự án Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt Long Mỹ sử dụng công nghệ đốt rác phát điện có diện tích hơn 10ha, tổng mức đầu tư tối thiểu 1.500 tỷ đồng.
Đầu tư - 07/02/2025 09:48
Loạt dự án động lực của Quảng Trị đang triển khai ra sao?
Các dự án động lực của Quảng Trị như cảng Mỹ Thủy, khu công nghiệp Quảng Trị, dự án Điện khí LNG Hải Lăng cơ bản triển khai đúng tiến độ đề ra.
Đầu tư - 07/02/2025 06:31
Đà Nẵng điều chỉnh quy hoạch siêu dự án Làng Vân gần 44.000 tỷ
Khu phức hợp du lịch và đô thị nghỉ dưỡng Làng Vân ở Đà Nẵng được điều chỉnh giảm quy mô diện tích khoảng 555,7ha so với quy hoạch ban đầu.
Đầu tư - 06/02/2025 16:45
Xây dựng Miền Trung cạnh tranh với Xuân Trường tại gói thầu nghìn tỷ mở rộng cao tốc Cao Bồ - Mai Sơn
Gói thầu 09 thuộc Dự án Mở rộng đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Cao Bồ - Mai Sơn có giá dự toán 1.171,5 tỷ đồng, thực hiện theo loại hợp đồng trọn gói và đơn giá cố định trong 24 tháng.
Đầu tư - 06/02/2025 10:09
Bình Định sẽ chi hơn 1.400 tỷ làm 17,3 km đường nối QL1 đến biển
Tuyến đường nối từ QL1 đến đường ven biển (ĐT.639) kết nối với Cảng Đề Gi sẽ được Bình Định đầu tư hơn 1.400 tỷ đồng nhằm góp phần hoàn thiện hạ tầng giao thông trên địa bàn.
Đầu tư - 06/02/2025 10:03
Chi phí xây dựng trung tâm dữ liệu tại Việt Nam thuộc top thấp nhất châu Á
Chi phí xây dựng trung tâm dữ liệu tại Việt Nam dao động từ 5,5 – 8,5 triệu USD/MegaWatt, thấp nhì khu vực châu Á - Thái Bình Dương (chỉ hơn lãnh thổ Đào Loan).
Công nghệ - 06/02/2025 08:10
Quảng Trị dùng 3.400 ha đất để Quy hoạch đô thị Cảng hàng không
UBND tỉnh Quảng Trị thống nhất phương án Quy hoạch đô thị Cảng hàng không Quảng Trị khoảng 3.400ha, gồm Khu đô thị - Thương mại dịch vụ - Logicstic - Công nghiệp bán dẫn và các ngành công nghiệp công nghệ cao.
Đầu tư - 06/02/2025 06:00
Khu công nghiệp Hải Hà dự kiến thu hút 300 - 500 triệu USD năm 2025
Khu công nghiệp Hải Hà đã thu hút được 27 dự án đầu tư thứ cấp với tổng vốn đăng ký gần 3 tỷ USD, dự kiến, trong năm 2025, KCN sẽ tiếp tục thu hút thêm các dự án đầu tư thứ cấp với tổng vốn từ 300 - 500 triệu USD.
Đầu tư - 05/02/2025 23:29
Đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài trong tháng 1 gấp 5 lần cùng kỳ
Trong tháng 1/2025, tổng vốn đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài đạt hơn 83 triệu USD, gấp 5,1 lần cùng kỳ năm trước.
Đầu tư - 05/02/2025 18:06
Hoàn thiện tuyến chính cao tốc Hòa Liên - Túy Loan trong tháng 8/2025
Bí thư Đà Nẵng đề nghị các đơn vị sớm đưa cao tốc Hòa Liên – Túy Loan hoàn thiện tuyến chính trước ngày 30/8, hoàn thiện toàn bộ đường gom trước 31/12.
Đầu tư - 05/02/2025 16:22
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tâm thế mới đón kỷ nguyên mới
Bình luận - 1 week
Hãy mở cánh cửa để bước vào kỷ nguyên mới
Sự kiện - Update 5 day ago
Phó Đức Nam - Mr.Pips, đằng sau sự hào nhoáng xa hoa tuổi 30
Pháp luật - Update 2 month ago
Doanh nhân Chu Lập Cơ - Từ đỉnh cao đến vực sâu
Pháp luật - Update 2 month ago