AI - Công cụ hữu ích nâng cao nhận thức nhà đầu tư

Top 10 thị trường chứng khoán & ứng dụng AI tiêu biểu

Thực tế, gần như tất cả các thị trường chứng khoán lớn trên thế giới đều đã ứng dụng AI, ít nhất ở một trong các lĩnh vực như: Giao dịch thuật toán, Phân tích dữ liệu lớn, Phân tích cảm xúc thị trường, Giám sát và quản lý rủi ro, ...

Không có thị trường chứng khoán lớn nào còn "nói không" với AI hoàn toàn.

Thực trạng tại Việt Nam

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang chứng kiến làn sóng tham gia mạnh mẽ từ nhà đầu tư cá nhân. Theo số liệu thống kê từ Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam tính đến 30/06/2025, có hơn 10,2 triệu tài khoản chứng khoán cá nhân, chiếm gần 10% dân số. Đáng chú ý, nhóm nhà đầu tư mới bao gồm đủ mọi độ tuổi và ngành nghề - từ sinh viên, nhân viên văn phòng, tiểu thương, đến người về hưu. Chính sự đa dạng nhưng không đồng đều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về một hệ thống hỗ trợ kiến thức và ra quyết định đầu tư một cách dễ tiếp cận và phù hợp với mọi đối tượng.

Với xu thế chung của thế giới áp dụng AI và số lượng tài khoản cá nhân tại Việt Nam, các ứng dụng AI trong chứng khoán Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển ban đầu nhưng đầy tiềm năng. Dù chưa đạt được mức tự động hóa và phân tích sâu như các thị trường phát triển, nhưng các công ty trong nước đã bắt đầu đầu tư mạnh mẽ vào AI như một phần của chiến lược số hóa, mở ra cơ hội lớn để nâng cao hiệu quả đầu tư và cải thiện năng lực thị trường.

Một số ứng dụng AI trong lĩnh vực chứng khoán tại Việt Nam

Trước khi ChatGPT ra đời, một số công ty chứng khoán tại Việt Nam đã bắt đầu ứng dụng công nghệ AI vào các hoạt động như giao dịch tự động, phân tích kỹ thuật, hỗ trợ đọc và phân tích báo cáo tài chính.

Từ khi ChatGPT xuất hiện, xu hướng phát triển trợ lý ảo cá nhân ngày càng rõ nét - các công cụ AI không chỉ cung cấp thông tin mà còn có khả năng tương tác hai chiều, giúp người dùng cảm nhận như đang trò chuyện với một chuyên gia thực thụ. Một số ứng dụng AI tương tác hiện nay trong lĩnh vực chứng khoán:

Một số điều cần lưu ý khi sử dụng AI

Thứ nhất, AI không thay thế hoàn toàn con người: AI hỗ trợ chứ không thay thế tư duy, đặc biệt trong các quyết định quan trọng như đầu tư, tài chính. Cần kết hợp trí tuệ con người với kết quả từ AI để có quyết định toàn diện.

Thứ hai, kết quả phụ thuộc vào chất lượng dữ liệu: AI học và đưa ra kết quả dựa trên dữ liệu đầu vào. Nếu dữ liệu thiếu, sai lệch hoặc thiên vị, kết quả cũng sẽ không chính xác.

Thứ ba, một số ứng dụng AI chưa có khả năng lý giải sâu: Một số hệ thống AI hiện nay không thể giải thích rõ ràng tại sao lại đưa ra quyết định như vậy.

Thứ tư, bảo mật thông tin: AI có thể thu thập và xử lý dữ liệu cá nhân, tài chính,... nên cần cẩn trọng với quyền riêng tư và bảo mật. Do vậy, chỉ nên sử dụng AI từ đơn vị uy tín, có cam kết bảo vệ dữ liệu người dùng.

Thứ năm, không nên quá phụ thuộc: AI hữu ích, nhưng nếu quá lệ thuộc sẽ khiến người dùng bị động, mất khả năng phân tích độc lập. Đặc biệt trong đầu tư, AI chỉ nên là công cụ hỗ trợ, không phải "người quyết định thay".

Hướng phát triển và nâng cao chất lượng của các ứng dụng AI

Gia tăng số lượng ứng dựng AI bằng cách: Thứ nhất, khuyến khích hệ sinh thái công nghệ tài chính (fintech) phát triển ứng dụng AI chuyên biệt cho chứng khoán, từ cấp độ đơn giản đến nâng cao. Thứ hai, ưu tiên AI mã nguồn mở, nền tảng API mở để cộng đồng lập trình viên và startup dễ dàng tiếp cận và phát triển nhanh công cụ mới. Thứ ba, hỗ trợ kết nối giữa công ty công nghệ và công ty chứng khoán để tạo ra các sản phẩm AI gắn với dữ liệu và nhu cầu thực tế.

Đồng thời nâng chiều sâu, phát triển AI có kiến thức tài chính chuyên sâu: Tích hợp dữ liệu vĩ mô, vi mô, báo cáo tài chính, mô hình định giá, phân tích dòng tiền. Tái hiện năng lực phân tích của chuyên gia tài chính – không chỉ kỹ thuật, mà cả tư duy chiến lược. Huấn luyện AI dựa trên dữ liệu tài chính thực tiễn, không chỉ dữ liệu giá,…

Lợi ích của AI trong việc nâng hạng thị trường chứng khoán

Việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam không chỉ phụ thuộc vào cải cách kỹ thuật hay hoàn thiện thể chế, mà còn gắn liền với trình độ, nhận thức và hành vi của nhà đầu tư - đặc biệt là nhà đầu tư cá nhân, lực lượng đang chiếm tỷ trọng lớn trong thanh khoản toàn thị trường.

Nhờ sự hỗ trợ từ các ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), nhà đầu tư cá nhân có thể nâng cao kiến thức tài chính, tiếp cận nhanh chóng các chỉ báo, dữ liệu phân tích mà không cần mất quá nhiều thời gian nghiên cứu. Huấn luyện AI dựa trên dữ liệu đặc thù của thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ tạo nền tảng vững chắc, góp phần gia tăng niềm tin từ phía nhà đầu tư nước ngoài vào một thị trường minh bạch về dữ liệu, chuyên nghiệp và có hạ tầng công nghệ hiện đại. Qua đó, Việt Nam có thể nâng cao năng lực cạnh tranh so với các thị trường trong khu vực, đẩy nhanh quá trình hội nhập và nâng hạng thị trường theo tiêu chuẩn quốc tế.

Lời kết

AI không chỉ là một công nghệ hỗ trợ giao dịch, mà đang dần trở thành người bạn đồng hành giúp nhà đầu tư cá nhân nâng cao tri thức và tư duy tài chính một cách hệ thống, bài bản và có chiều sâu. AI giúp thu hẹp khoảng cách giữa nhà đầu tư nghiệp dư và nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam đang hướng đến chuẩn mực minh bạch, hiện đại và bền vững hơn, việc nâng cao nhận thức cho nhà đầu tư là yếu tố cốt lõi. Và AI chính là đòn bẩy chiến lược giúp đẩy nhanh quá trình đó, góp phần xây dựng một nền tảng nhà đầu tư trưởng thành - nền tảng thiết yếu cho mục tiêu nâng hạng thị trường trong tương lai gần.