Chỉ tiêu hơn 100.000 căn nhà ở xã hội đứng trước nguy cơ 'đổ vỡ'?

Năm nay, Thủ tướng đã giao chỉ tiêu cho các địa phương hoàn thành 100.275 căn nhà ở xã hội (NOXH).

Tuy nhiên, báo cáo của Bộ Xây dựng cho thấy, mục tiêu này có nguy cơ "đổ vỡ" rất cao. Cụ thể, tính đến giữa tháng 7, cả nước hoàn thành 36.962/100.275 căn (đạt 37%); đang đầu tư xây dựng 111.622 căn. Để hoàn thành mục tiêu hoàn thành nhà ở xã hội trong năm nay như mục tiêu Thủ tướng yêu cầu, khối lượng cần hoàn thành là rất lớn.

Bộ Xây dựng cho biết, khả năng hoàn thành trong năm 2025 là 74.021 căn, đạt khoảng 74% chỉ tiêu.

Các địa phương có khả năng hoàn thành hoặc vượt chỉ tiêu, gồm: TP. Hải Phòng, TP. Huế, Hưng Yên, Bắc Ninh, Quảng Ninh, Nghệ An, Tây Ninh.

Các địa phương có khả năng hoàn thành trên 50% chỉ tiêu, gồm: TP. Hà Nội, TP.HCM, TP. Đà Nẵng, Lào Cai, Phú Thọ, Ninh Bình, Khánh Hòa, Đắk Lắk, Đồng Nai, Đồng Tháp, An Giang, Cà Mau.

Các địa phương đạt dưới 50% là TP. Cần Thơ, Thái Nguyên, Lạng Sơn, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Ngãi, Gia Lai, Lâm Đồng, Vĩnh Long.

Đặc biệt, một số địa phương chưa có dự án được khởi công, đầu tư xây dựng như: Cao Bằng, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu, Hà Tĩnh.

Nguyên nhân chậm tiến độ thực hiện chỉ tiêu phát triển NOXH được các địa phương báo cáo, giải trình là do vướng mắc trong thủ tục đầu tư, giải phóng mặt bằng hoặc nhu cầu thực tế thấp hơn chỉ tiêu được giao… Tuy nhiên, một số địa phương như Bắc Ninh, Hải Phòng lại cho thấy việc triển khai NOXH rất hiệu quả và có thể nhân rộng mô hình.

Để hoàn thành mục tiêu phát triển NOXH, Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng xem xét, phê duyệt quyết định điều chỉnh giao chỉ tiêu hoàn thành NOXH trong năm 2025.

Đồng thời, trong giai đoạn 2026-2030, các địa phương nêu ý kiến cần rà soát lại nhu cầu, điều chỉnh phù hợp chỉ tiêu, đẩy nhanh thủ tục hành chính, lựa chọn phương án đầu tư hợp lý và điều chỉnh chính sách tín dụng, đặc biệt là mức lãi suất vay vốn ưu đãi, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân tiếp cận NOXH.

Như Nhadautu.vn đã đề cập, năm ngoái, Chính phủ cũng đã đặt mục tiêu hoàn thành hơn 130.000 căn NOXH. Dẫu vậy, nhiệm vụ này cũng không đạt vì còn nhiều vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Chính phủ nhấn mạnh, nhiều địa phương chưa quan tâm đúng mức tới việc phát triển NOXH từ cấp ủy, chính quyền. Một số địa phương chưa xây dựng kế hoạch, quy hoạch, chưa bố trí quỹ đất cho NOXH, thậm chí chỉ trông chờ vào 20% quỹ đất từ các dự án nhà ở thương mại.

Giới chuyên gia bình luận, thời gian qua, việc phát triển NOXH thực sự chưa có đột phá. Nếu không có quy hoạch quỹ đất riêng cho NOXH thì chỉ tiêu chỉ như "đá ném ao bèo". Bởi, chỉ khi các địa phương quy hoạch được quỹ đất riêng cho NOXH thì con số từ vài chục nghìn căn trong 1 năm hoàn toàn có thể làm được.

Về tiến độ triển khai Đề án hơn 1 triệu căn NOXH, đến nay, cả nước có 692 dự án NOXH đang được triển khai với quy mô 633.559 căn. Trong đó, 146 dự án hoàn thành, quy mô 103.717 căn; 124 dự án đã khởi công xây dựng, đang triển khai với quy mô 111.622 căn; 422 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư, quy mô 418.220 căn.

Như vậy, số lượng dự án đã hoàn thành, khởi công, chấp thuận chủ trương đầu tư đến năm 2025 đạt 59,6% so với chỉ tiêu đã đặt ra tại đề án (đầu tư xây dựng khoảng 1.062.200 căn).