Con người, robot và tương lai của nghề tư vấn tài chính
Với công nghệ AI và dữ liệu lớn, tương lai của ngành tư vấn đầu tư tài chính rồi đây sẽ ra sao? Nhadautu.vn xin giới thiệu góc nhìn của ông Gavin Chia, Giám đốc Tư vấn đầu tư, Ngân hàng Stardard Chartered Singapore, về vấn đề này.

Trong vài năm trở lại đây các ứng dụng của trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động kinh doanh và đời sống ngày càng trở nên phổ biến. Hồi năm ngoái, ông chủ của mạng xã hội lớn nhất thế giới Facebook là Mark Zuckerberg đã sử dụng trí tuệ nhân tạo để chế tạo ra một người giúp việc nhà. Lẽ dĩ nhiên là còn rất nhiều việc phải làm, nhưng ít nhất là sự trợ giúp về mặt tài chính của Zuckerberg trong dự án này cho thấy đây là một việc nghiêm túc.
Sự phát triển của công nghệ lái xe tự động đã cho ra đời những chiếc ô tô tự hành không chỉ ở Mỹ mà còn có ở một số quốc gia khác, chẳng hạn như Trung Quốc hay Singapore.
Có một điểm thú vị liên quan tới quá trình vận hành của một chiếc xe tự hành, đó là một số qui tắc trong giao thông cần phải bị phá vỡ, hay nói một cách dễ hiểu là phải cho phép xe tự hành vi phạm một số điều luật giao thông thì việc sử dụng xe tự hành mới hiệu quả.
Hãy lấy một ví dụ. Chẳng hạn có một chiếc xe gặp sự cố kỹ thuật và phải dừng ngay trước mặt chiếc xe tự hành. Để lách được qua xe gặp sự cố thì chiếc xe tự hành phải đè lên vạch trắng phân chia làn đường. Trí tuệ nhân tạo điều khiển chiếc xe được lập trình để xe không được vượt làn phân cách và như vậy thì xe không thể vượt lên được và phải đứng im một chỗ. Một quyết định cần phải được đưa ra trong trường hợp này.
Tất nhiên một chiếc xe tự hành được lập trình một cách thiếu tinh vi có thể đợi cho đến khi chiếc xe gặp sự cố được kéo đi. Việc này có thể mất hàng giờ. Liệu đây có phải là một quyết định thông minh?
Đây là một ví dụ nhỏ cho thấy những thách thức trong việc thiết kế phần mềm điều khiển một chiếc xe tự hành hoàn chỉnh. Những yếu tố khác có thể là thời tiết (trời mưa to ảnh hưởng tới bộ phận cảm biến của xe), những chiếc xe có người lái khác - yếu tố khó đoán định nhất. Tất cả những nhân tố này làm cho việc hoàn toàn tự hành của một chiếc xe trở nên hết sức phức tạp.
Bên cạnh những chiếc xe tự hành thì gần đây người ta cũng thấy xuất hiện những robot tư vấn viên (robo advisor).
Về cơ bản, robo advisor là một phần mềm được viết ra để giúp các khách hàng của các định chế tài chính đưa ra quyết định về danh mục đầu tư của mình. Không có sự can thiệp của con người ở đây. Danh mục đầu tư được đưa ra căn cứ vào các thuật toán dựa trên các thông tin mà khách hàng cung cấp.
Trong lĩnh vực quản lý tài sản, cách làm này được thể hiện rõ nét nhất ở các quỹ ETF. Những lợi ích của cách làm này có thể kể đến là tiết kiệm chi phí, tiếp cận được 24/7 và yêu cầu một tỷ lệ ký quỹ thấp nhất v.v…
Rất nhiều những lợi ích này là kết quả của việc loại bỏ yếu tố con người, chẳng hạn như: tiết kiệm chi phí nhờ việc không sử dụng chuyên viên tư vấn tài chính/môi giới, tiếp cận 24/7 thay vì việc phụ thuộc vào giờ làm việc của chuyên viên tư vấn v.v… Đặc biệt, một lợi ích khác hay được mọi người nhấn mạnh là sự loại bỏ yếu tố cảm xúc trong quá trình tư vấn. Yếu tố cảm xúc có thể dẫn tới việc đưa ra một danh mục đầu tư mang tính chủ quan.
Ý kiến này có vẻ mang tính xúc phạm đối với các chuyên gia tư vấn/môi giới. Tuy nhiên, điểm này đã được giới nghiên cứu tiến hành một cách rất kỹ lưỡng trong nhiều thập kỷ qua và kết quả của nghiên cứu này đã được đúc kết thành lý thuyết về lòng tham và sự sợ hãi. Khi thị trường lao dốc, nhà đầu tư hoảng loạn và nhiều nhà đầu tư có xu hướng bán. Trái lại, khi thị trường tăng điểm tới mức không bền vững nữa thì lòng tham lại thôi thúc một số nhà đầu tư mua cổ phiếu vào.
Câu hỏi đặt ra ở đây là: Con người và robot, cái nào tốt hơn?

Con người dù có thể không hiệu quả bằng robot nhưng lại sở hữu nhiều khả năng còn rất nhiều năm nữa robot mới có bắt chước được.
Chẳng hạn con người có thể ‘đọc’ được người khác theo cách mà trí tuệ nhân tạo không thể làm được. Điều này đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc phát hiện và diễn giải được những sắc thái trong nhu cầu của khách hàng. Ở thời điểm hiện nay thì những sắc thái này chưa thể lập trình để đưa vào máy móc được.
Với những khoản đầu tư mang tính phức tạp và tinh vi đòi hỏi phải được đánh giá dựa trên thời hạn nắm giữ và sự thoải mái của khách hàng thì máy móc cũng không thể đảm đương được.
Mục tiêu của việc ra đời robo advisor là đưa ra một giải pháp có chi thấp mà mọi khách hàng có thể tiếp cận chứ không phải là xử lý một danh mục đầu tư mang tính phức tạp và tinh vi của các khách hàng có thu nhập cao (high net worth).
Tuy nhiên, những lợi ích mà robot mang lại có thể cũng có ích đối với các khách hàng có thu nhập cao. Chẳng hạn, có thể sử dụng robot để kiểm chứng tính khách quan của lời khuyên/tư vấn mà chuyên viên tư vấn đưa ra.
Thay vì dựa hẳn vào con người hoặc robot, một mô hình lai có thể được sử dụng. Đó là: chuyên viên tư vấn sử dụng các công cụ số hóa để năng cao chất lượng tư vấn của mình.
Không nghi ngờ gì nữa, công nghệ giữ một vai trò quan trọng trong hoạt động tác nghiệp của chuyên viên tư vấn. Các công cụ cần được thiết kế để đảm bảo danh mục đầu tư của khách hàng được phân tích một cách chính xác và thấu đáo. Công nghệ cần được sử dụng để nâng cao chất lượng dịch vụ, ví dụ như cập nhật thông tin cho khách hàng kịp thời và phù hợp với nhu cầu của cá nhân nhà đầu tư.
Quay trở lại câu chuyện xe tự hành. Như đã đề cập ở trên, phải mất nhiều năm nữa con người mới có thể cho ra đời một chiếc xe tự hành hoàn hảo. Tuy nhiên, hệ thống lái thông minh đã xuất hiện nhiều thập kỷ rồi. Hệ thống phanh ABS trang bị trên những chiếc xe ô tô điều khiển bộ phận phanh để chống trơn trượt trong điều kiện đường trơn. Đây là ví dụ về một hệ thống được điều khiển bằng AI một phần. Nó phát huy tác dụng khi cần thiết, nhưng con người vẫn phải điều khiển. Mô hình lai này sẽ rất hữu dụng trong lĩnh vực tư vấn đầu tư tài chính.
Vẫn còn rất nhiều thông tin mà một con người có thể cung cấp cho khách hàng, nếu kết hợp với công nghệ thì có thể mang lại chất lượng dịch vụ tốt hơn nhiều cho khách hàng.
Robo advisor có thể cung cấp cho khách hàng danh mục đầu tư được mô hình hóa tùy thuộc vào khẩu vị rủi ro của khách hàng. Thế nhưng để thiết kế được một danh mục đầu tư phù hợp với nhu cầu của từng khách hàng cụ thể bằng cách quản trị rủi ro danh mục, đưa ra tính năng sản phẩm mới hoặc những lựa chọn phi truyền thống để đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư có thu nhập cao thì cần phải có sự tham gia của con người, ở đây cụ thể là các chuyên gia tư vấn tài chính.
Tại Việt Nam, mới đây, Công ty chứng khoán Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng (VPBS) đã cho ra đời sản phẩm SmartRobo. Theo VPBS, ở giai đoạn đầu, robo chỉ trả lời được các thông tin cơ bản như: thông tin thị trường, thông tin về một mã chứng khoán, thông tin về nhận định thị trường và khuyến nghị giao dịch của các công ty chứng khoán, tra cứu thông tin tài khoản, hỗ trợ đặt, hủy hay sửa lệnh và tra cứu trạng thái lệnh. Qua quá trình chat với khách hàng, robo sẽ tự ‘trau dồi, học hỏi’ thông qua việc tổng hợp, phân tích các yêu cầu của khách hàng để cải thiện ‘hiểu biết’ của mình, giúp cho việc đáp ứng nhu cầu của khách hàng được tốt hơn. Ở giai đoạn tiếp theo, SmartRobo sẽ được thiết kế để có khả năng nhìn vào hành vi trong quá khứ của khách hàng để phân tích khẩu vị rủi ro, từ đó đưa ra chiến lược giao dịch phù hợp cho khách hàng.
- Cùng chuyên mục
Một công ty bảo hiểm muốn tăng tỷ trọng đầu tư cổ phiếu
Tỷ trọng tiền gửi trong danh mục đầu tư của Bảo hiểm BIDV đến cuối năm 2024 là 77%. Doanh nghiệp sẽ tăng đầu tư cổ phiếu trong bối cảnh lãi suất dự kiến duy trì thấp.
Tài chính - 14/03/2025 15:53
2 cổ phiếu ‘họ’ Sunshine tăng hết biên độ
Với việc sở hữu hơn 243,7 triệu cổ phiếu SSH, hơn 162,7 triệu cổ phiếu KSF và 19,5 triệu cổ phiếu SCG, tài sản của ông Đỗ Anh Tuấn tính đến hết phiên 13/3 đạt 33.000 tỷ đồng.
Tài chính - 14/03/2025 07:00
‘Ngược dòng’ thị trường, cổ phiếu VIC tăng hết biên độ
Trong khi VN-Index có phiên điều chỉnh giảm hơn 8 điểm, cổ phiếu VIC đã tăng hết biên độ lên 51.400 đồng/CP. Đây cũng là mức giá cao nhất trong 1 năm qua của VIC.
Tài chính - 13/03/2025 16:04
HoSE dự kiến 7 sự thay đổi khi áp dụng hệ thống KRX
Hệ thống KRX được ấn định vận hành từ tháng 5 hoặc 6. HoSE công bố 7 vấn đề khác so với hệ thống hiện tại mà nhà đầu tư cần lưu ý.
Tài chính - 13/03/2025 13:10
Trái chiều giao dịch của quỹ đầu tư tại Sacombank
Cùng với Pyn Elite Fund, 2 quỹ đầu tư khác cũng giảm tỷ trọng hoặc thoái hết vốn ở Sacombank là Norges Bank (Na Uy), Amersham Industries Limited.
Tài chính - 13/03/2025 11:50
Singapore – Việt Nam tăng cường hợp tác trong quản lý, giám sát thị trường vốn và tài sản số
Ý định thư hợp tác (LOI) được ký kết giữa Singapore – Việt Nam góp phần vào mục tiêu đảm bảo tính toàn vẹn của thị trường thị trường vốn và tài sản số hai nước và khu vực.
Tài chính - 13/03/2025 11:47
Ngân hàng ACB chia cổ tức tỷ lệ 25% năm thứ 5 liên tiếp
Ngân hàng ACB chốt chia cổ tức tỷ lệ 25% cho năm 2024 gồm 15% cổ phiếu và 10% tiền mặt. Theo đó, vốn điều lệ sẽ cán mốc 2 tỷ USD sau chia.
Tài chính - 13/03/2025 11:44
Thủ tướng Chính phủ: Đảm bảo tiếp cận tài chính rộng khắp, bao trùm, toàn diện, bình đẳng
Sáng 12/3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về tài chính toàn diện chủ trì phiên họp thứ 2 của Ban Chỉ đạo; nhấn mạnh mục tiêu đảm bảo tiếp cận tài chính rộng khắp, bao trùm, toàn diện, bình đẳng, mọi người dân ở mọi nơi được tiếp cận bình đẳng, được thụ hưởng thành quả và được bảo vệ an toàn khi tiếp cận các dịch vụ tài chính.
Tài chính - 13/03/2025 11:33
Đầu tư công là 'chìa khóa' thúc đẩy tăng trưởng GDP vượt trội
Theo UOB, tỷ lệ đầu tư vốn của Việt Nam đã duy trì quanh mức 30% GDP trong ít nhất một thập kỷ qua, trong khi Trung Quốc vẫn luôn duy trì trên 40% GDP. Điều này cho thấy, Việt Nam có dư địa để đẩy mạnh đầu tư công, không chỉ để mở rộng tăng trưởng mà còn có thể giảm thiểu tác động tiêu cực nếu thương mại gặp suy thoái.
Tài chính - 13/03/2025 07:00
Chứng khoán Rồng Việt tìm đối tác để tăng vốn lên 3.200 tỷ
Chứng khoán Rồng Việt tiếp tục đặt mục tiêu tăng vốn lên 3.200 tỷ đồng qua trả cổ tức, ESOP và chào bán riêng lẻ.
Tài chính - 12/03/2025 15:06
UBCKNN ấn định lộ trình triển khai hệ thống KRX và cơ chế CCP
UBCKNN công bố 9 nhóm giải pháp để nâng hạng TTCK Việt Nam. Trong đó, hệ thống KRX sẽ triển khai vào tháng 5 hoặc 6 năm nay, cơ chế CCP dự kiến vào năm sau.
Tài chính - 11/03/2025 12:07
CEO Chứng khoán IVS: Việt Nam đã có những bước tiến quan trọng trong lộ trình nâng hạng
Ông Huang Bo, Tổng Giám đốc Chứng khoán Guotai Junan Việt Nam (IVS) cho rằng năm nay thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ có nhiều cơ hội phát triển mạnh mẽ, bao gồm cơ hội nâng hạng lên thị trường mới nổi, gia tăng lợi nhuận của doanh nghiệp, cũng như thu hút thêm các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài.
Tài chính - 11/03/2025 12:03
EVNFinance đặt mục tiêu lãi gần nghìn tỷ năm 2025
Trong năm 2025, EVNFinance đặt mục tiêu lãi trước thuế 960 tỷ đồng, tăng 36% so với thực hiện năm 2024. Tổng tài sản cuối năm 2025 dự kiến 80.000 tỷ đồng, tăng 34%.
Tài chính - 11/03/2025 08:41
Đằng sau kế hoạch lợi nhuận lao dốc của Sữa Quốc Tế Lof
Sữa Quốc Tế Lof lên kế hoạch lợi nhuận sau thuế khoảng 360 tỷ đến 440 tỷ đồng, giảm 50% - 59%. Một phần do dự án nhà máy sữa Lof Bình Dương bắt đầu đi vào vận hành.
Tài chính - 10/03/2025 15:51
Hoàn thiện hồ sơ Nghị định về tài sản mã hóa trước 13/3
Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương sớm hoàn thiện hồ sơ Nghị quyết thí điểm để quản lý các hoạt động liên quan đến tài sản ảo, tài sản mã hóa, báo cáo Thường trực Chính phủ trước ngày 13/3/2025.
Tài chính - 10/03/2025 09:48
Tạp chí Nhà đầu tư tổ chức hội thảo 'Cơ hội đầu tư trong bối cảnh mới'
Ngày 19/3, tại Hà Nội, Tạp chí Nhà đầu tư sẽ tổ chức hội thảo 'Cơ hội đầu tư trong bối cảnh mới' nhằm cung cấp những thông tin thiết thực, gợi mở mới mẻ giúp các nhà đầu tư, doanh nghiệp có thêm dữ liệu tham khảo khả tín và hữu ích trước khi ra quyết định đầu tư.
Tài chính - 10/03/2025 06:37
- Đọc nhiều
-
1
'Sóng' bất động sản đã bắt đầu?
-
2
Hoàn thiện hồ sơ Nghị định về tài sản mã hóa trước 13/3
-
3
[E] Chủ tịch DNSE Nguyễn Hoàng Giang: Chúng tôi luôn sẵn sàng trước những con sóng tăng trưởng
-
4
Triển vọng các nhóm ngành tiềm năng trên thị trường chứng khoán
-
5
Thanh khoản thị trường địa ốc phía Nam gặp khó
Đáng đọc
- Đáng đọc
Khi nào cổ phiếu VNM đảo chiều?
Tài chính - Update 3 week ago
'Chương mới' của NCB
Tài chính - Update 2 week ago
Tâm thế mới đón kỷ nguyên mới
Bình luận - 1 month