Cổ phiếu vua sắp trở lại?

Sau đợt tăng giá mạnh từ tháng 4 đến tháng 8, nhóm cổ phiếu ngân hàng – mệnh danh cổ phiếu vua trên thị trường do vốn hóa lớn – đã có đợt điều chỉnh kéo dài 5 tháng qua.

Như VPB tăng giá rất mạnh từ vùng 18.000 đồng/cp lên 36.000 đồng/cp trong tháng 7 và 8, hiện rơi xuống vùng 28.650 đồng/cp. EIB cũng giảm từ vùng 30.000 đồng/cp tháng 8 xuống 21.400 đồng/cp, tiệm cận vùng giá tháng 5. VCB rớt từ 58.000 đồng/cp về 57.400 đồng/cp, khá sát vùng đáy trong năm 55.000 đồng/cp thiết lập tháng 6. Hàng loạt cổ phiếu ngân hàng khác như BVB, NAB, NVB, CTG, BID, SHB, MSB, ACB,… cũng có diễn biến tương tự.

Ngoại trừ HDB, STB, BID có sự phục hồi mạnh gần đây thì đa phần các cổ phiếu vua còn lại vẫn trong xu hướng lình xình điều chỉnh.

Sang năm 2026, các công ty chứng khoán đánh giá cao triển vọng của nhóm cổ phiếu vua nhờ định giá hấp dẫn, triển vọng tăng trưởng lợi nhuận cao trong bối cảnh ưu tiên chính sách nới lỏng tiền tệ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, song sự phân hóa là rõ nét.

Định giá về mức hấp dẫn

Vietcap cho rằng sau đợt tăng điểm mạnh từ mức đáy tháng 4 (thời điểm công bố thuế quan của Mỹ), cổ phiếu ngân hàng bắt đầu điều chỉnh giảm từ đỉnh tháng 8 trong giai đoạn tháng 9-11. Nguyên nhân đến từ (1) áp lực chốt lời mạnh và (2) lo ngại của thị trường về việc lãi suất gia tăng.

Sau đợt điều chỉnh, ngành hiện đang giao dịch ở mức P/B trượt là 1,7 lần, tương đương với mức trung bình lịch sử kể từ tháng 12/2017. Vietcap cho rằng mức định giá hiện tại là hấp dẫn nếu xét đến triển vọng tăng trưởng khả quan của ngành trong chu kỳ phục hồi và môi trường lãi suất tiếp tục ở mức thấp so với mức lịch sử mặc dù có một số áp lực tăng.

Sang năm 2026, ngành ngân hàng có thể được định giá lại ở mức cao hơn, được thúc đẩy bởi tăng trưởng lợi nhuận và khả năng sinh lời. Vietcap tin rằng ngành ngân hàng sẽ ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận mạnh hơn trong năm 2026, được thúc đẩy bởi (1) tăng trưởng tín dụng cao, (2) NIM (biên lãi ròng) ổn định, và (3) chất lượng tài sản cải thiện. Những yếu tố này được củng cố bởi kỳ vọng rằng Chính phủ và NHNN sẽ duy trì các chính sách tiền tệ và tài khóa hỗ trợ.

Đồng thời, động lực còn đến từ tiềm năng dòng vốn ngoại ưu tiên tìm đến các cổ phiếu vốn hóa lớn như ngân hàng khi Việt Nam chính thức được nâng hạng lên thị trường nới nổi thứ cấp (diễn ra vào tháng 9/2026).

Theo đó, Vietcap nhận thấy nhiều cơ hội đầu tư tiềm năng ở nhóm ngân hàng cho năm 2026 với dư địa tăng giá từ 25-30% dựa trên giá mục tiêu cuối năm 2026. Do đó, nhà đầu tư duy trì tỷ trọng cao đối với ngành ngân hàng, tiêu chí lựa chọn cổ phiếu gồm quy mô lớn, năng lực huy động vốn mạnh, hệ sinh thái đa dạng, triển vọng tăng trưởng lợi nhuận và định giá hấp dẫn.

Dù vậy, tổ chức này cũng đưa ra các rủi ro bao gồm (1) việc Fed trì hoãn cắt giảm lãi suất dẫn đến áp lực tỷ giá/lãi suất cao hơn, (2) giải ngân chậm tại các dự án đầu tư công lớn, và (3) thắt chặt quy định đối với lĩnh vực bất động sản.

Bữa tiệc không dành cho tất cả

Chứng khoán VPBank (VPBankS) cũng đánh giá triển vọng ngành ngân hàng 2026 rất sáng, bước vào giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ nhưng sự phân hóa ngày càng rõ nét.

Theo VPBankS, ngành ngân hàng đang bước sang năm thứ hai liên tiếp ghi nhận chất lượng nợ xấu cải thiện. Mặt khác, mục tiêu tăng trưởng GDP thực đầy tham vọng - trên 10% trong năm 2026, chính sách tiền tệ vẫn theo hướng nới lỏng và nhu cầu tín dụng cao hơn từ cả khối doanh nghiệp cùng hộ gia đình sẽ giúp tăng trưởng tín dụng tiếp tục tăng tốc lên mức 18 – 20% năm sau. Chu kỳ tăng trưởng mới cho nhóm ngân hàng đến từ mảng cho vay doanh nghiệp trung và dài hạn, cùng với nhu cầu tín dụng liên quan đến thị trường bất động sản tăng (bao gồm cả cho vay bất động sản thương mại và cho vay mua nhà).

Do vậy, trong chu kỳ tăng trưởng này, cấu trúc vốn và cấu trúc danh mục tín dụng sẽ là yếu tố phân hóa then chốt. Những ngân hàng đồng thời có lợi thế về (1) mức độ hiện diện cao trong phân khúc khách hàng doanh nghiệp và chuỗi giá trị bất động sản cùng với (2) hệ số an toàn vốn (CAR) đủ mạnh để duy trì tăng trưởng bảng cân đối, sẽ ở vị thế thuận lợi nhất để nắm bắt cả dư địa tăng trưởng quy mô lẫn biên lợi suất.

Những ngân hàng này có thể từng bước tái định giá danh mục cho vay theo hướng kéo dài kỳ hạn, qua đó bảo vệ NIM nhờ lợi suất tài sản cao hơn, ngay cả trong bối cảnh chi phí vốn có xu hướng gia tăng. Ngược lại, những ngân hàng có bộ đệm vốn mỏng hơn nhiều khả năng sẽ đối mặt với sự đánh đổi giữa tăng trưởng và biên lợi nhuận, thậm chí buộc phải đẩy mạnh cạnh tranh lãi suất huy động để theo kịp tốc độ mở rộng tín dụng của toàn hệ thống .

Song song đó, tỷ lệ CASA (tiền gửi không kỳ hạn trên tiền gửi) và hệ sinh thái số cũng sẽ là yếu tố hỗ trợ trong bối cảnh thanh khoản thắt chặt. Khi tỷ lệ LDR (tỷ lệ cho vay trên tiền gửi) tại các ngân hàng đang tiệm cận ngưỡng trần 85% và cạnh tranh huy động tiền gửi gia tăng, các ngân hàng sở hữu nền tảng giao dịch mạnh và hệ sinh thái số phát triển sẽ có khả năng duy trì được chi phí vốn ở mức thấp hơn so với ngành. Khoảng cách về chi phí vốn này sẽ là động lực tạo ra sự phân hóa lợi nhuận trong giai đoạn 2026 – 2027, đặc biệt khi NIM của toàn ngành vẫn tiếp tục chịu áp lực.

Cuối cùng, bối cảnh lợi nhuận phục hồi trong khi mặt bằng lãi suất được neo ở mức hợp lý sẽ mở ra dư địa để các ngân hàng chủ động củng cố bộ đệm dự phòng tín dụng mà không phải đánh đổi đáng kể hiệu quả sinh lời. Điều này, về dài hạn, sẽ góp phần cải thiện ROAE (lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu bình quân) trong cả chu kỳ hoạt động.

Theo đó, VPBankS ưu tiên những ngân hàng đồng thời đạt bốn tiêu chí: (1) mức độ hiện diện cao trong phân khúc khách hàng doanh nghiệp và chuỗi giá trị bất động sản; (2) CAR bền vững, tăng trưởng tín dụng cao hơn bình quân ngành; (3) CASA và hệ sinh thái số thuộc nhóm dẫn đầu và (4) không phải chịu áp lực trong việc giữ lãi suất cho vay thấp hơn mặt bằng thông lệ trước 2024 như nhóm ngân hàng quốc doanh.