Chính phủ đẩy mạnh đầu tư công, các nhóm ngành nào hưởng lợi?

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ra Chỉ thị về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, đột phá thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, bảo đảm mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 đạt 8% trở lên.

Theo đó, Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan, địa phương đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đạt ít nhất 95% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao; quyết tâm hoàn thành mục tiêu đến hết năm 2025 có ít nhất 3.000 km đường cao tốc và trên 1.000 km đường ven biển, cơ bản hoàn thành Cảng hàng không quốc tế Long Thành, các cảng khu vực Lạch Huyện, đưa vào khai thác nhà ga T3 Tân Sơn Nhất, T2 Nội Bài, khởi công xây dựng bến cảng Liên Chiểu, hoàn thành các thủ tục đầu tư cảng biển quốc tế Cần Giờ, TP.HCM.

Trước đó, Quốc hội khoá XV tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9 đã thông qua Nghị quyết bổ sung về phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên. Trong đó, có nội dung bổ sung vốn đầu tư công khoảng 36 tỷ USD, tương đương 875.000 tỷ đồng, cao hơn khoảng 84.300 tỷ đồng so với kế hoạch đã giao năm 2025 là 790.700 tỷ đồng.

Ông Michael Kokalari, CFA, Giám đốc phòng Phân tích kinh tế Vĩ mô và nghiên cứu thị trường VinaCapital nhìn nhận kế hoạch bổ sung vốn đầu tư công được kỳ vọng sẽ giúp nền kinh tế Việt Nam đạt mục tiêu tăng trưởng GDP mới, bù đắp yếu tố tăng trưởng xuất khẩu sang Mỹ được dự báo sẽ chậm lại. Ngoài ra, đầu tư công được kỳ vọng sẽ hỗ trợ tăng trưởng dài hạn của nền kinh tế và thu hút dòng vốn FDI vào Việt Nam.  

Đồng quan điểm, các chuyên gia từ Chứng khoán ACBS cho rằng yếu tố then chốt để đạt kế hoạch tăng trưởng GDP trong năm 2025 và giai đoạn 2026 - 2030 (7,5 - 8,5%/năm) sẽ đến từ các hoạt động giải ngân đầu tư công đầy tham vọng.

Cũng theo ABCS, 2025 là năm cuối của kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 - 2025, ghi nhận mức đầu tư công kỷ lục lên tới 791.000 tỷ đồng (tương đương 6,4% GDP) đã được Quốc hội phê duyệt. Khoản ngân sách này sẽ giúp đẩy mạnh thi công các công trình trọng điểm như tuyến cao tốc Bắc Nam giai đoạn 2, sân bay quốc tế Long Thành và tuyến đường sắt Bắc Nam.

Ở góc nhìn của mình, các chuyên gia Chứng khoán MBS cho rằng giải ngân đầu tư công năm 2025 có thể đạt mức tăng trưởng 18% so với cùng kỳ với tỷ lệ thực hiện đạt mức cao khoảng 90% - 95%. Lập luận này dựa trên cơ sở nợ công/GDP của Việt Nam giảm mạnh về mức 36-37% tính đến cuối năm 2024 và thấp hơn mức trần quy định của Quốc hội (khoảng 50%).

“Với tỷ lệ nợ công/GDP đang ở mức dưới trần quy định của Quốc hội, Chính phủ sẽ có thêm nhiều dư địa nhằm đẩy mạnh chi cho xây dựng hạ tầng thông qua chi ngân sách cũng như phát hành trái phiếu”, trích báo cáo của MBS.

Ngoài ra, nhiều yếu tố khác cũng hỗ trợ tăng trưởng đầu tư công như: Quá trình giải ngân, đền bù và giải phóng mặt bằng được đẩy nhanh nhờ Luật Đầu tư công (sửa đổi) và Luật đối tác thông tư (PPP); việc thiếu nguyên vật liệu có thể được giải quyết nhờ các biện pháp của Chính phủ (Theo Bộ Giao thông Vận tải, tại một số khu vực, các nhà thầu được phép thay thế cát tự nhiên bằng cát biển để giải quyết tình trạng thiếu hụt)…

Nhiều nghiên cứu với các mô hình chỉ ra đẩy mạnh đầu tư công kết hợp với cải cách thể chế, cải thiện môi trường sẽ tác động tích cực tới nền kinh tế.
Có thể thấy, song song với các mục tiêu tăng trưởng GDP, bổ sung vốn đầu tư công…, Nghị quyết của Quốc hội bổ sung kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 còn nhấn mạnh Chính phủ và các cơ quan liên quan đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, pháp luật và nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật.
Bên cạnh đó, tập trung đổi mới tư duy xây dựng tạo môi trường thuận lợi cho đầu tư, sản xuất kinh doanh, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuyển đổi số, trong đó tập trung rà soát, sớm sửa đổi Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đấu thầu, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp…
Bên cạnh đó, tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn đối với thị trường bất động sản, thị trường vốn, thị trường trái phiếu doanh nghiệp…

Các nhóm ngành hưởng lợi

Việc thúc đẩy đầu tư hạ tầng được nhìn nhận sẽ tác động tích cực tới nhiều nhóm ngành. Theo quan điểm của Chứng khoán MBS, các đơn vị xây dựng dự án đầu tư có thể được hưởng lợi, đặc biệt với những doanh nghiệp trúng thầu tại các dự án trọng điểm về đích trong năm 2025 như Cao tốc Bắc Nam hay sân bay Long Thành.

Bên cạnh đó, chiến lược triển khai thêm một số cao tốc kết nối các khu vực phát triển kinh tế trong giai đoạn 2025 - 2028 như Hữu Nghị - Chi Lăng hay mở rộng các tuyến cao tốc như TP. HCM – Trung Lương – Mỹ Thuận có thể tạo điều kiện thuận lợi tăng trưởng backlog đối với các doanh nghiệp.

Đối với nhóm xây dựng niêm yết, Chứng khoán MBS đánh giá cao các doanh nghiệp có kinh nghiệm triển khai và backlog xây dựng lớn nhằm hưởng lợi tại các dự án trọng điểm. Bên cạnh đó, kinh nghiệm triển khai có thể tác động tích cực trong quá trình đấu thầu để tăng trưởng backlog.

“Chúng tôi đánh giá cao các doanh nghiệp có dự án tại khu vực phía Bắc và Trung do đang duy trì đúng tiến độ trong khi khu vực phía Nam chỉ hoàn thành khoảng 80% tiến độ do tình trạng thiếu hụt nguyên vật liệu”, trích báo cáo của MBS.

Bên cạnh đó, với doanh nghiệp vận hành BOT, việc đẩy nhanh các dự án giao thông sẽ kết nổi các tuyến cao tốc nhằm gia tăng lưu lượng xe tại các tuyến BOT đang khai thác. Điển hình như BOT Trung Lương – Mỹ Thuận, lưu lượng xe đã tăng 12% so với cùng kỳ khi kết nối cùng tuyến Mỹ Thuận – Cần Thơ. Do đó, Luật PPP mở ra cơ hội trong vấn đề đấu thầu và dự án cũng như tác động tích cực tới cả BOT hiện hữu của doanh nghiệp.

Tương tự, MBS đánh giá nhóm nguyên vật liệu như đá, thép xây dựng, nhựa đường, xi măng cũng hưởng lợi từ đẩy mạnh vốn đầu tư công.

Ở góc nhìn của mình, Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho rằng nhóm cảng biển, khu công nghiệp, cảng hàng không cũng được hưởng lợi. Theo đó, các dự án hạ tầng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển chung của ngành logistics, giúp tăng cường khả năng kết nối giữa các khu vực sản xuất, phân phối và thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước. Sự cải thiện đồng bộ về hạ tầng giúp tối ưu hóa chuỗi cung ứng, giảm chi phí vận hành, rút ngắn thời gian lưu thông hàng hóa và nâng cao năng lực cạnh tranh của vùng, đồng thời đặt nền tảng cho sự phát triển của quốc gia trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ngoài ra, Chứng khoán Yuanta Việt Nam nhìn nhận một số ngân hàng quốc doanh sẽ hưởng lợi nhờ lợi thế trong việc giải ngân cho vay các dự án công, chất lượng tài sản ít rủi ro; ngành bất động sản hưởng lợi gián tiếp khi các dự án công gần hoàn thiện hơn là trong quá trình triển khai. Dù vậy, nhà đầu tư cần chọn lọc các dự án hưởng lợi.

Sáng ngày 19/3 tại Hà Nội, Tạp chí Nhà đầu tư/ Tạp chí điện tử Nhadautu.vn sẽ tổ chức Hội thảo "Cơ hội đầu tư trong bối cảnh mới".

Hội thảo nhằm cung cấp những thông tin thiết thực, những gợi mở mới mẻ giúp các nhà đầu tư, doanh nghiệp có thêm dữ liệu khả tín và hữu ích trước khi ra quyết định;
Đồng thời, cũng là diễn đàn để các cơ quan quản lý, hoạch định chính sách lắng nghe ý kiến, đề xuất từ cộng đồng nhà đầu tư, doanh nghiệp nhằm góp phần đưa chính sách đi vào cuộc sống.

Hội thảo có sự tham dự của lãnh đạo các Bộ, ngành, các chuyên gia kinh tế - tài chính, lãnh đạo các ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán và các doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Sự kiện được tường thuật trên các nền tảng của Tạp chí điện tử Nhadautu.vn và chuyên trang tiếng Anh TheInvestor.vn.