Căn cứ nào cho mức giá 128.000 đồng mỗi cổ phần Techcombank?

Căn cứ nào?

Theo bản cáo bạch niêm yết, Techcombank định giá tham chiếu phiên giao dịch đầu tiên dựa vào phương pháp so sánh hệ số P/E, P/B và phương pháp giá trị sổ sách.

Các chỉ số P/E, P/B được lấy tại thời điểm 9/4/2018, trong khi EPS, BVPS được lấy theo năm 2017.

Năm 2017, EPS và BVPS của Techcombank lần lượt đạt 7.719 đồng và 32.251 đồng.

Bài liên quan

Techcombank muốn tăng vốn gấp 3 lần sau niêm yết

Techcombank đã dùng một số cổ phiếu ngân hàng đang niêm yết để làm dữ liệu so sánh, cụ thể là BID, CTG, VCB, MBB, VPB và ACB. 

Tại thời điểm 9/4/2018, P/E và P/B bình quân của 6 ngân hàng này lần lượt là 23,1 và 2,8. 

Theo phương pháp P/E, mỗi cổ phiếu TCB có giá trị 178.309 đồng. Còn nếu tính theo phương pháp P/B, con số này là 90.303 đồng. 

Techcombank đồng thời kết hợp trọng số 60% cho phương pháp P/E, 30% cho phương pháp P/B và 10% cho phương pháp giá trị sổ sách, từ đó tính ra giá cổ phiếu là 137.301 đồng/ CP. 

Cuối cùng, mức giá được lựa chọn cho phiên chào sàn vào ngày 4/6 tới là 128.000 đồng/CP. Đây cũng là mức giá bình quân Techcombank đã bán cổ phiếu quỹ cho nhà đầu tư nước ngoài vào đầu tháng 5 vừa qua.

Cách thức xác định giá cổ phiếu chào sàn của Techcombank khá tương đồng với VPBank (trọng số phương pháp P/E là 70%, phương pháp P/B là 30%), TPBank (tỷ lệ 50:50). Trường hợp HDBank có phần khác biệt khi ngân hàng này chỉ chọn xác định giá tham chiếu theo phương pháp P/B.

Đắt hay rẻ?

Lâu nay, tổ chức đăng ký niêm yết chứng khoán tại Việt Nam được quyền tự định giá tham chiếu trong phiên giao dịch đầu tiên. Đây là chủ đề gây nhiều tranh cãi khi việc thiếu vắng các tổ chức định giá và đánh giá độc lập đang làm lệch lạc thị trường. Bởi nhà đầu tư, nhất là các nhà đầu tư nhỏ lẻ tự thân họ rất khó nhận định giá cổ phiếu đắt hay rẻ, thấp hay cao, mà phải phụ thuộc vào cuộc chơi của những nhóm cổ đông, quỹ đầu tư lớn. 

Ở trường hợp Techcombank, có hai lý do chính khiến cổ phiếu TCB chào sàn ở mức kỷ lục. Thứ nhất là giá trị nội tại doanh nghiệp, thứ hai là phương pháp xác định giá. Với phương pháp tương đối giống nhau, khác biệt sẽ nằm ở thời điểm xác định các bộ chỉ số so sánh. 

Không khó để thấy lãnh đạo Techcombank đã khôn khéo chọn mốc thời gian so sánh các cổ phiếu là ngày 9/4/2018. Đây là phiên giao dịch lịch sử của VnIndex khi chỉ số này vượt mốc 1.200 điểm. Tuy nhiên cho đến nay, chỉ số chứng khoán chính của Việt Nam đã giảm liên tục và chỉ còn 985 điểm. Các mã cổ phiếu mà Techcombank đưa ra so sánh cũng đã mất từ 20-36% thị giá. Nếu "dời" mốc về 24/5/2018, giá mỗi cổ phần TCB sẽ lùi về dưới 100.000 đồng.

Mức giá tham chiếu 128.000 đồng cho mỗi cổ phần TCB là cao gấp 3 lần con số tương tự của đối thủ "đồng cân đồng lạng" VPB (39.000 đồng), gấp 4 lần HDB (33.000 đồng) hay TPB (32.000 đồng), bỏ xa các mã ngân hàng trên sàn hiện nay và vượt VCB trong phiên IPO năm 2007 (108.000 đồng) để trở thành cổ phiếu ngân hàng có mức giá chào sàn cao nhất lịch sử.

Thực ra, dù sử dụng phương pháp định giá nào, thì giá cổ phiếu phải phản ánh thực trạng hoạt động của Techcombank. Nhà băng này có lý do để tự tin khi kết quả kinh doanh tỏ ra vượt trột so với các đối thủ. 

Năm 2017, Techcombank báo lãi sau thuế 6.446 tỷ đồng, tăng khoảng 3.300 tỷ đồng so với kết quả 2016. Đóng góp phần lớn là lãi thuần từ "hoạt động dịch vụ" tăng thêm khoảng 1.900 tỷ đồng và lãi thuần từ "hoạt động khác" tăng thêm hơn 800 tỷ đồng lên 1.715 tỷ đồng, chủ yếu nhờ thu hồi nợ đã xoá sổ trong các năm trước. Tuy nhiên báo cáo lưu chuyển tiền tệ cho thấy thực thu từ "hoạt động khác" chỉ là gần 600 tỷ đồng, vênh hơn 1.100 tỷ đồng so với kết quả kinh doanh. Thực trạng này đã kéo dài nhiều năm qua tại Techcombank, song biên độ mạnh nhất rơi vào các năm 2016, 2017.

Quyền lực nhà chủ tịch 

Trong một bài báo gần đây, chúng tôi đã nêu hiện tượng hàng chục triệu cổ phiếu TCB liên tục được sang tay. Gia đình Chủ tịch Hồ Hùng Anh nhờ vậy sở hữu khoảng 198,44 triệu cổ phần TCB, tương đương 17,03% vốn của Techcombank. Nếu quy ra giá tham chiếu 128.000 đồng/ CP, số cổ phiếu này tương đương 25.400 tỷ đồng (1,1 tỷ USD), qua đó đưa gia đình ông Hồ Hùng Anh trở thành một trong những gia tộc giàu có nhất Việt Nam. Lưu ý rằng suốt nhiều năm ông Hồ Hùng Anh cùng người thân nắm giữ lượng cổ phần không đáng kể tại Techcombank. 

Bài liên quan

1 tỷ USD cổ phiếu Techcombank được sang tay

Sau khi thay thế "Madame" Nga giữ chức Chủ tịch HĐQT từ năm 2008, vai trò của ông Hồ Hùng Anh nói riêng và nhóm cổ đông Masan nói chung ngày càng đậm nét ở Techcombank. Bản thân Tập đoàn Masan đang sở hữu gần 15% vốn Techcombank. Tỷ lệ này cộng cả gia đình ông Hùng Anh vào khoảng hơn 32%. Dĩ nhiên đây chưa hẳn đã phản ánh đúng ảnh hưởng của nhóm cổ đông Masan. 

Hội đồng quản trị Techcombank hiện có 7 người, trong đó trừ Thành viên HĐQT độc lập Nguyễn Đoan Hùng, Thành viên HĐQT Lee Boon Huat (trước đây là thành viên độc lập), ông Nguyễn Cảnh Sơn liên quan đến nhóm Eurowindow, thì 4 cái tên còn lại đều có liên hệ tới nhóm cổ đông Masan, gồm Chủ tịch Hồ Hùng Anh, Phó Chủ tịch thứ nhất Nguyễn Đăng Quang, Phó Chủ tịch Nguyễn Thiều Quang và Phó Chủ tịch kiêm Phó Tổng giám đốc Đỗ Tuấn Anh. 

Trong cơ cấu Ban kiểm soát của Techcombank, 2/4 thành viên có gốc Masan, một người liên quan đến nhóm Eurowindow. 

Theo Điều lệ năm 2018 của Techcombank, mỗi cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu trên 10% cổ phần có quyền để cử người vào HĐQT và Ban Kiểm soát. Qua đó phần nào mường tượng ra tỷ lệ sở hữu của các nhóm cổ đông tại Techcombank. 

Thực tế ở Việt Nam, do giới hạn sở hữu và quy định công bố thông tin, các lãnh đạo ngân hàng thường nắm giữ số lượng ít cổ phiếu, dù thực tế là chi phối. Cuối năm 2015, CTCP Tư vấn và Đầu tư Phú Sĩ và các bên liên quan công bố trở thành cổ đông lớn của Techcombank với tỷ lệ sở hữu 9,44%. Phú Sĩ, qua nhiều cá nhân, pháp nhân, có liên hệ nhất định đến nhóm cổ đông Masan. Phú Sĩ cũng chỉ là một trong nhiều "trung gian" sở hữu cổ phần ở Techcombank. 

Trở lại vấn đề giá chào sàn 128.000 đồng trên mỗi cổ phần TCB là đắt hay rẻ. Câu hỏi này cùng với diễn biến tăng giảm sau khi niêm yết, về nguyên tắc, sẽ được thị trường trả lời. Tuy nhiên ở một thị trường có nhiều "đặc thù" như ở Việt Nam, đáp án có thể đã nằm trong một kịch bản được dựng lên từ rất lâu trước khi lên sàn. 

Cách đây chưa đầy một năm, định chế tài chính hàng đầu thế giới HSBC rút khỏi Techcombank với mức giá hơn 23.000 đồng/CP, bằng 1/6 giá IPO của Techcombank. 

Với tầm cỡ của HSBC, để tìm kiếm các quỹ đầu tư toàn cầu nhằm nhượng lại cổ phần TCB chắc hẳn không mấy khó khăn. Việc Techcombank kêu gọi thành công các quỹ đầu tư quốc tế mua cổ phiếu quỹ trong hai đợt với dải giá từ 90.000-128.000 đồng/CP bởi vậy không khỏi khiến giới đầu tư "lăn tăn". 

Giải đáp thắc mắc, Tổng giám đốc Techcombank Nguyễn Lê Quốc Anh trong một hội thảo gần đây khẳng định việc HSBC rút vốn nằm trong chiến lược cái cơ cấu danh mục đầu tư trên toàn cầu của tập đoàn đa quốc gia này. Mức giá hơn 23.000 đồng/CP dựa trên cơ sở thuận mua vừa bán giữa hai bên. Trong khi ở các đợt bán cổ phiếu quỹ, nhu cầu của nhà đầu tư quốc tế là rất lớn, với tổng mức chào mua lên tới 4,5 tỷ USD. Bởi vậy cái giá gần 1 tỷ USD thu về là không quá bất ngờ.

Cũng trong buổi hội thảo, lãnh đạo Techcombank tiết lộ kế hoạch tăng vốn "shock" khi vốn điều lệ Ngân hàng sẽ được nâng gấp 3 lần lên 35.000 tỷ đồng, thông qua chia cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ 200%. Nguồn tăng vốn là lợi nhuận chưa phân phối và thặng dư vốn cổ phần. 

Để có được mức chia này, cổ đông Techcombank đã phải trải qua 8 năm liền "nhịn" cổ tức. Trong khi với nguồn thặng dư vốn cổ phần khoảng 14.000 tỷ đồng, phần lớn (hơn 12.000 tỷ đồng) đến từ hai đợt bán cổ phiếu quỹ vừa qua. Cả hai kênh tăng vốn này đều không được đánh giá cao về tính minh bạch so với hình thức phát hành rộng rãi hoặc ở mức độ nào đó, là phát hành riêng lẻ.

Bài liên quan

Techcombank chốt sổ cổ đông trước khi lên sàn vào 11/5

Techcombank sẽ giao dịch trên HoSE từ ngày 4 tháng 6

Techcombank bán thành công cổ phiếu với giá 128.000 đồng/cp, thu về 21.000 tỷ đồng

Techcombank quý I/2018 báo lãi hơn 2.500 tỷ, tăng gần gần gấp đôi so với cùng kỳ