Bóng nhà chủ VNDirect đằng sau các đợt tăng vốn của CIENCO4

Chốt phiên giao dịch 19/11, cổ phiếu C4G của CTCP Tập đoàn CIENCO4 đi ngang ở mức giá tham chiếu ở mức 7.700 đồng/CP, tương đương giảm 9,4% so với đầu tháng (tính giá chốt phiên 31/10). Còn xét từ đầu năm nay, C4G thậm chí đã giảm đến gần 34,2%.

Đây là diễn biến bất ngờ trong bối cảnh CIENCO4 ghi nhận doanh thu thuần quý III/2024 đạt gần 790 tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ. Trừ đi các chi phí và thuế, C4G báo lãi ròng hơn 55 tỷ đồng, tăng 95%.

Lũy kế 9 tháng đầu năm, doanh thu thuần C4G hơn 2,216 tỷ đồng, tăng 24% so với cùng kỳ. Lợi nhuận ròng gần 104 tỷ đồng, tăng 51%. Như vậy, so với các chỉ tiêu cả năm, C4G đã hoàn thành lần lượt 51% mục tiêu doanh thu và 62% kế hoạch lợi nhuận cả năm.

Trở lại với cổ phiếu C4G, trước nhịp giảm mạnh đề cập phần đầu bài viết, mã này đã tăng điểm mạnh trong năm 2023 (+30,6%). Trước đó, cổ phiếu này năm 2022 cũng để lại dấu ấn khi đạt giá cao nhất kể khi niêm yết ở mức 24.420 đồng/CP tại phiên 5/4/2022.

Đây cũng là giai đoạn CIENCO4 thực hiện 2 đợt chào bán cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu. Đáng chú ý hơn cả, những đợt tăng vốn này của CIENCO4 đều gắn với một tên tuổi liên quan trực tiếp tới nhà chủ CTCP Chứng khoán VNDirect (mã VND), đó là CTCP Đầu tư và Dịch vụ Trustlink (Trustlink).

Cách CIENCO4 tăng vốn

Trong “sóng” các mã đầu tư công vào những tháng cuối 2021 và đầu năm 2022, C4G là một trong những cổ phiếu thu hút dòng tiền của nhà đầu tư. Khoảng thời gian này đánh dấu thanh khoản C4G tăng đột biến với những phiên lên đến hàng chục triệu đơn vị/phiên. Cùng với đó là nhiều nhịp tăng điểm liên tục đưa C4G leo lên mức đỉnh vào phiên 5/4/2022 như đã biết, trước khi “đổ đèo” lao dốc giai đoạn sau đó.

Tận dụng diễn biến thuận lợi trong giai đoạn này, CIENCO4 đã đẩy mạnh việc tăng vốn thông qua chào bán cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu. Theo đó, CIENCO4 vào ngày 4/3/2022 cho biết đã thực hiện chào bán thành công 112,3 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu theo tỷ lệ 1:1. Cùng ngày này, C4G đã chuyển 500 tỷ đồng cho Trustlink, với thời gian vay từ 1 - 3 tháng, lãi suất 8,95%-10%/năm). Sau đó, từ ngày 19/4/2022 đến ngày 25/8/2022, Trustlink đã chuyển trả lại toàn bộ số tiền vay kèm tiền lãi vay cho C4G.

Theo báo cáo của Công ty, giao dịch này được thực hiện theo nội dung được HĐQT thông qua tại Quyết định số 2338/QĐ-HĐQT ngày 3/3/2022 về việc sử dụng số tiền tạm thời nhàn rỗi để gửi/cho vay/mua chứng chỉ tiền gửi với kỳ hạn ngắn hạn tại các tổ chức tài chính, số tiền tối đa không quá 555 tỷ đồng. Nội dung này đã được báo cáo ĐHĐCĐ bất thường năm 2022.

3 ngày sau (ngày 7/3/2022), CIENCO4 tiếp tục chuyển 100 tỷ đồng cho Trustlink với nội dung “Chuyen tien vay tai san cho Cong ty Trustlink”. Thời điểm này, CIENCO4 vẫn đang sử dụng số tiền thu được từ đợt chào bán để cho Trustlink vay 500 tỷ đồng. CIENCO4 cho biết đây là khoản cho Trustlink vay. Đến ngày 10/3/2022, Trustlink chuyển trả vào tài khoản chứng khoán của Công ty mở tại VNDriect – pháp nhân liên quan trực tiếp đến Trustlink.

“Motif” này tiếp tục được lặp lại ở đợt chào bán 112,3 triệu cổ phiếu vào năm 2023, với VNDirect tham gia tư vấn. Ở đợt phát hành này, bên cạnh 96,6 triệu cổ phiếu được chào bán hết, có 15,7 triệu cổ phiếu được phân phối cho nhà đầu tư là một nữ sinh viên Đại học sinh năm 2004 ở Trường Đại học Giao thông Vận Tải.

2 ngày sau đợt chào bán (tức ngày 11/5), CIENCO4 thực hiện chuyển 550 tỷ đồng, thời gian vay từ 11/5/2023 đến 30/6/2023, lãi suất 10%/năm. Theo báo cáo của CIENCO4, giao dịch này được thực hiện theo nội dung được HĐQT thông qua tại Nghị quyết số 11/2023/NQ-HĐQT ngày 10/5/2023 về việc sử dụng vốn hiệu quả vốn nhàn rỗi, C4G sẽ đem số tiền tạm thời nhàn rỗi để gửi/cho vay/mua chứng chỉ tiền gửi với kỳ hạn ngắn hạn tại các tổ chức tài chính, số tiền tối đa không quá 555 tỷ đồng. Nghị quyết này đã được HĐQT báo cáo tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2024 theo Nghị quyết số 01/2024/NQ-ĐHĐCĐ ngày 27/4/2024.

Ngày 18/5/2024, công ty tiếp tục chuyển 50 tỷ đồng cho Trustlink với thời hạn vay từ 18/5/2023 đến ngày 18/8/2023, lãi suất 9%/năm. Thời điểm này, khoản tiền 550 tỷ đồng Công ty cho Trustlink vay ngày 11/5/2023 vẫn chưa được tất toán (chưa trả bất kỳ khoản gốc lãi nào).

Đáng chú ý hơn cả, theo tài liệu người viết thu thập được, CIENCO4 từ ngày 1/4/2024 đã sử dụng số tiền thu được từ đợt chào bán cho Trustlink vay theo các Hợp đồng cho vay số 01042024- 01/HĐVTSV/TT ngày 1/4/2024 (350 tỷ đồng) và số 01072024-04/HĐVTSV/TT ngày 1/7/2024 (374 tỷ đồng), vi phạm quy định tại khoản 2 Điều 293 Nghị định số 155/2020/NĐ-CP.

Điểm chung có thể thấy, cả 2 đợt tăng vốn kể trên đều gắn liền với những nhịp tăng mạnh – giảm sâu của C4G. Hiện tại, mã C4G đang giao dịch quanh vùng đáy xác lập hồi tháng 11/2022.

Thanh tra Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cho rằng CIENCO4 trong cả 2 đợt phát hành kể trên đều dùng vượt quá 50% số tiền thu được từ đợt chào bán cho Trustlink vay mà chưa được ĐHĐCĐ thông qua. Đồng thời, công ty cũng thay đổi phương án sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán với giá trị vượt quá 50% số tiền thu được từ đợt chào bán mà chưa được ĐHĐCĐ thông qua và không báo cáo UBCKNN về việc thay đổi phương án sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán.

Ảnh hưởng của VNDirect tại CIENCO4

Như Nhadautu.vn đề cập ở nhiều bài viết, Trustlink là công ty thành viên của CTCP Tập đoàn Đầu tư I.P.A (mã IPA), pháp nhân trong hệ sinh thái của nhóm chủ CTCP Chứng khoán VNDirect (mã VND).

Ở CIENCO4, VNDirect gây chú ý khi trong vòng vỏn vẹn chưa đầy 1 tháng (3/4/2023 – 21/4/2023) đã nâng tỷ lệ sở hữu từ 4,7% lên 9,27% vốn C4G, tương đương nắm 20,75 triệu cổ phiếu công ty. Động thái mua vào cổ phiếu của VNDirect được thực hiện ngay trước thềm CIENCO4 thực hiện chào bán 112,3 triệu cổ phiếu tăng vốn. Sau đợt tăng vốn, VNDirect nắm 26 triệu cổ phiếu, chiếm tỷ lệ 7,72%. Tại thời điểm cuối quý III/2024, lượng cổ phiếu C4G mà VNDirect nắm giữ có giá gốc là 285,3 tỷ đồng, tạm lỗ hơn 10,8%.

Về phần Trustlink, dữ liệu của Nhadautu.vn cho thấy công ty này tính đến ngày 26/3/2024 cũng nắm hơn 2,3 triệu cổ phiếu C4G.

Không những thế, bộ đôi VNDirect – Trustlink cũng tham gia thu xếp vốn cho đợt phát hành trái phiếu của CIENCO4 vào tháng 11/2021. Một trong các tài sản đảm bảo của lô trái phiếu này là quyền tài sản phát sinh từ các hợp đồng vay vốn của các cá nhân, tổ chức cho Trustlink vay làm tài sản đảm bảo cho lô trái phiếu này.

Nửa đầu năm 2024, Trustlink ghi nhận vay từ CIENCO4 số tiền 687,1 tỷ đồng, và đồng thời trả cho ông lớn xây dựng này 761,1 tỷ đồng. Dư nợ ngắn hạn của Trustlink tại CIENCO4 giảm từ 445 tỷ đồng xuống còn 364,9 tỷ đồng.

Cổ phiếu C4G được pha loãng thế nào?
Sau giai đoạn liên tục phát hành cổ phiếu tăng vốn và phân phối cho nhà đầu tư nhỏ lẻ, cơ cấu sở hữu của CIENCO4 được pha loãng đáng kể. Điều này thể hiện ở tỷ lệ cổ đông tham gia AGM các năm gần đây liên tục sụt giảm so với giai đoạn trước đó.
Thông thường, tham dự ĐHĐCĐ là cổ đông lớn, cổ đông chi phối, ít có sự hiện diện của các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Do vậy, các chuyên gia đánh giá tỷ lệ cổ phần có quyền biểu quyết tham dự ĐHĐCĐ là một tiêu chí quan trọng để đo lường mức độ pha loãng trong cơ cấu sở hữu của một doanh nghiệp đại chúng.
Với CIENCO4, tỷ lệ này bắt đầu giảm nhanh kể từ AGM 2021, và thấp nhất tại AGM năm 2022. Nên nhớ, AGM năm 2022 tổ chức vào ngày 29/4/2022, vài ngày sau khi lượng 112,3 triệu cổ phiếu phát hành thêm của C4G được giao dịch chính thức trên sàn chứng khoán.
Ở 2 kỳ AGM 2023 và 2024, tỷ lệ cổ đông dự họp công ty tăng lần lượt lên mức 67,02% và 72,91%.