Theo tuyên bố của cả Mỹ và Trung Quốc hôm thứ Tư, hai bên đã đồng ý khôi phục liên lạc quân sự và ngăn chặn dòng chảy ma túy fentanyl từ Trung Quốc sang Mỹ trong vài giờ họp "mang tính xây dựng".

Trung Quốc gọi các cuộc đàm phán là "tích cực" và "toàn diện", đồng thời nhấn mạnh những nỗ lực của ông Tập Cận Bình nhằm giải thích những điểm không thể thương lượng của Bắc Kinh như lập trường của nước này đối với Đài Loan và sự lo ngại trước những nỗ lực của Mỹ nhằm ngăn chặn sự trỗi dậy của Trung Quốc.

Tầm nhìn của ông Tập

Trên các phương tiện truyền thông nhà nước Trung Quốc và trên các nền tảng truyền thông xã hội, nơi mà hashtag #Trái đất-đủ lớn-cho cả-Trung Quốc-và-Mỹ đang là xu hướng, nhận thức rộng rãi dường như cho thấy công việc đã được hoàn thành tốt.

Đài truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV nêu bật cách mà ông Biden mời ông Tập đi dạo quanh khu đất rợp bóng cây nơi cuộc gặp diễn ra và nhà lãnh đạo Mỹ "đích thân hộ tống ông ra xe để chào tạm biệt", một chi tiết cũng được nhấn mạnh trong một thẻ hagtag # thịnh hành khác trên mạng xã hội Trung Quốc.

Việc đưa tin tích cực về sự kiện này là một sự khác biệt so với những luận điệu chỉ trích Hoa Kỳ điển hình thường xuất hiện trên các phương tiện truyền thông xã hội và nhà nước Trung Quốc. 

Quang cảnh chào đón nồng nhiệt và thể hiện sự hiện diện chỉ huy bên cạnh Biden là cực kỳ quan trọng đối với ông Tập, người mà các nhà phân tích cho rằng không chỉ mong muốn ổn định mối quan hệ phức tạp vào thời điểm kinh tế suy yếu mà còn thể hiện bản thân trước người dân trong nước, như một biểu hiện cho tài khéo léo lèo lái công việc đối ngoại của Trung Quốc.

Chuyến thăm của ông Tập diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc đang phải vật lộn với cuộc khủng hoảng thị trường bất động sản, nợ chính quyền địa phương cao và tỷ lệ thanh niên thất nghiệp kỷ lục. Đồng thời, việc siết chặt quản lý nhà nước của Trung Quốc trên một số lĩnh vực đã làm suy giảm niềm tin kinh doanh và khiến nhiều người đặt câu hỏi về những cơ hội còn lại ở Trung Quốc.

Alfred Wu, Phó Giáo sư tại Trường Chính sách công Lý Quang Diệu thuộc Đại học Quốc gia Singapore, cho biết: "Những thách thức này rất lớn".

Ông lưu ý rằng ở California, ông Tập muốn cho những người ở quê nhà thấy "khả năng lãnh đạo trong các vấn đề đối ngoại", rằng ông được đánh giá cao ở Mỹ, và ông là nhà lãnh đạo thế giới ngang hàng với ông Biden.

Cuộc họp báo với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tại California sau cuộc gặp song phương cũng nhấn mạnh một số quan điểm đó.

Ông Vương lưu ý rằng Tổng thống Biden đã gửi "lời mời riêng tới Chủ tịch Tập Cận Bình, đặc biệt là để tổ chức cuộc gặp cấp cao", không giống như các cuộc gặp song phương khác diễn ra trong diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), nơi mà ông Tập và các nhà lãnh đạo khác trên khắp Thái Bình Dương đang tham gia tại San Francisco. 

"(Cuộc gặp giữa ông Tập và ông Biden) chắc chắn sẽ trở thành một cột mốc quan trọng… và là một sự kiện lớn trong quan hệ quốc tế ngày nay", ông Vương nói, đồng thời chỉ ra rằng cuộc đàm phán trực tiếp kéo dài 4 giờ được tổ chức "trong bối cảnh quan trọng", "một giai đoạn mới trong quan hệ Trung Quốc-Mỹ".

Đối thủ hay đối tác?

Ông Tập cũng có giọng điệu hòa giải khi phát biểu tại một sự kiện ăn tối trước mặt các CEO Mỹ vào cuối ngày hôm đó.

Ông nói với khán giả rằng câu hỏi cơ bản nhất định hình mối quan hệ Mỹ-Trung là liệu họ là đối thủ hay đối tác?

"Nếu chúng ta coi nhau là đối thủ lớn nhất, là thách thức địa chính trị quan trọng nhất và là mối đe dọa ngày càng cấp bách, thì điều đó sẽ xảy ra", ông Tập nói.

Về phần mình, Tổng thống Hoa Kỳ Biden tái khẳng định lập trường lâu dài của Mỹ đối với Đài Loan và sự phản đối của nước này đối với bất kỳ thay đổi đơn phương nào đối với hiện trạng, đồng thời cho biết những khác biệt giữa hai bờ eo biển phải được "giải quyết bằng các biện pháp hòa bình", theo thông cáo từ Nhà Trắng.

Ông Tập cũng kêu gọi Mỹ "không lên kế hoạch đàn áp hay kiềm chế Trung Quốc", ám chỉ việc Mỹ tăng cường các liên minh ở châu Á và điều mà Bắc Kinh coi là nỗ lực nhằm cản trở sự phát triển kinh tế của nước này bằng các hạn chế thương mại và đầu tư đối với công nghệ cao.

Ông Tập nói thêm: "Cả hai bên nên hiểu các nguyên tắc và điểm mấu chốt của nhau".

Những mối quan tâm sâu sắc của mỗi người về ý định của nhau khó có thể được xoa dịu sau một lần gặp mặt. Cách thức thực hiện những thỏa thuận đó trong những tuần và tháng tới sẽ nói lên nhiều điều về việc liệu Trung Quốc và Mỹ có cam kết duy trì sự ổn định lâu dài hay không, đài CNN của Mỹ đặt câu hỏi.

"Cuộc gặp chỉ ra rằng mối quan hệ Mỹ-Trung sẽ không xấu đi nữa trong năm tới, nhưng liệu nó có phục hồi rất nhanh và sớm trở nên ấm áp hơn đáng kể không? Tôi sẽ nói không", Liu Dongshu, trợ lý giáo sư chuyên nghiên cứu về chính trị Trung Quốc tại Đại học Thành phố Hồng Kông, cho biết.

"Tất nhiên, ông Tập Cận Bình muốn quan hệ Mỹ-Trung tốt hơn, nhưng (Bắc Kinh) nhận ra thực tế cơ bản là Mỹ muốn kiềm chế Trung Quốc, vì vậy họ kỳ vọng rằng mối quan hệ nồng ấm hơn là tốt, nhưng miễn là họ [phía Mỹ] không làm vậy. Hoặc tốt hơn nữa, họ có thể chấp nhận điều đó", ông Liu nói.

"Dù sao, chúng tôi cũng đã đạt được tiến bộ", ông Liu nói thêm.

Bài liên quan

"Trái đất đủ lớn để Trung Quốc và Hoa Kỳ cùng thành công"

Giá dầu thế giới giảm nhờ Trung Quốc và Hoa Kỳ?

Trung Quốc 'sẵn sàng trở thành quốc gia chi nhiều nhất thế giới cho R&D'

Trung Quốc hỗ trợ nhiều hơn cho các chính quyền địa phương gặp khó khăn