Chia sẻ gáng nặng

CNN bình luận về về cuộc Hội nghị thượng đỉnh NATO ngày 25/5 cho rằng các đồng minh của Mỹ "rất lo lắng”. Các nhà lãnh đạo châu Âu tới Brussel với tâm bất an. Mắc dầu ông Trump đã cải chính rằng ông không coi NATO là một thực thể lỗi thời, các đồng minh vẫn rất lo ngại và muốn nhận được lời cam kết của người đứng đầu Nhà Trắng đối với Điều 5 của Hiệp ước. Theo đó, một cuộc tấn công nhằm vào bất kỳ nước thành viên nào cũng bị coi là cuộc tấn công nhằm vào cả khối

Ngày 24/5/2017, một nguồn tin ngoại giao cho AFP biết là NATO đã quyết định chính thức tham gia liên quân quốc tế chống quân thánh chiến Daech tại Irak và Syria. Giờ chỉ còn một điểm khúc mắc cần giải quyết mà Donald Trump chắc chắn sẽ nhắc đến trong cuộc họp đặc biệt lần này: “chia sẻ gánh nặng tài chính”. Tổng thống Mỹ cảm thấy bất công khi Hoa Kỳ phải gánh đến gần 70% ngân sách của NATO. Giờ đây, Donald Trump chỉ mong muốn các đối tác dành ít nhất 2% ngân sách cho quốc phòng.

Cho dù cuộc khủng bố tại Manchester đã làm các nước thành viên trong khối đoàn kết hơn, thế nhưng, tuyên bố “NATO lỗi thời” của Donald Trump vẫn sẽ âm ỉ trong tâm trí nhiều lãnh đạo các thành viên NATO khi bắt tay tổng thống Mỹ. Dù rằng sau đó trong buổi tiếp tổng thư ký NATO tại Nhà Trắng, tổng thống Mỹ có tuyên bố rằng “NATO không còn lỗi thời nữa”, nhưng cảm giác khó chịu vẫn ngự trị trong lòng khối liên minh này.

Hợp đồng lên đến 350 tỷ USD

Trước đến châu Âu, ở Trung Đông, đáng chú ý là ông Trump đã thỏa thuận hợp tác và ký được một hợp đồng vũ khí với Quốc vương Saudi Arabia Salman bin Abdulaziz al-Saud trị giá 110 tỷ USD và có giá trị lên đến 350 tỷ USD trong 10 năm tới.

Ông Trump đã lần lượt thăm Riyad, Jerusalem, Bethléem, Roma, Bruxelles, Catane… một chuyến đi dài với nhiều cuộc gặp gỡ, vào thời điểm tổng thống Hoa Kỳ đang gặp rắc rối về hồ sơ Nga.

Từ Washington, thông tín viên RFI Anne-Marie Capomaccio nhận định: "Ông Donald Trump không mấy ưa Washington và với tình hình căng thằng hiện nay, không khí tại thủ đô nước Mỹ khiến ông cảm thấy khó thở. Mỗi ngày trong tuần lại có một sự kiện mới được tiết lộ, về mối quan hệ giữa ê-kíp của ông Trump với Nga, về toan tính can thiệp vào các cuộc điều tra đang tiến hành. Donald Trump than phiền đây là chuyện vạch lá tìm sâu".

Trong bối cảnh đó, vòng công du nước ngoài được ví như chuyến đi "tránh bão" của tổng thống. Nhưng các cố vấn vẫn lo ngại, vì họ không biết liệu Donald Trump có nghe theo những khuyến cáo của các chuyên gia hay không. Trong một chuyến đi dài - và theo một số người thì quá dài - mà mỗi lời nói đều được xem xét, mỗi hành động đều được diễn dịch, có vô số những bẫy rập cho một tổng thống vốn không thích đọc các hồ sơ. Điều này thì quá rõ.

Còn về mặt truyền thông, theo một số người thân cận của ông Trump, thì chương trình quá nặng nề. Mỗi chặng dừng lại có một bài diễn văn và một cuộc hội kiến quan trọng, sẽ bị xóa nhòa bởi chặng sau.

Đánh bóng lại hình ảnh

Bị cáo buộc quá "lắm lời" trước các nhà ngoại giao Nga, tổng thống Mỹ nay còn bị nghi ngờ là ngăn trở tiến trình tư pháp, một tội phạm có thể dẫn đến thủ tục truất phế.  Vì vậy, chuyến công du dài ngày này là thử thách đầu tiên của Donald Trump trên trường quốc tế, tại châu Âu cũng như Cận Đông, đều quan trọng như việc đối nội, khi mà tổng thống cần đánh bóng lại hình ảnh đã bị sứt mẻ.

Trong chuyến công du năm nước Cận Đông và châu Âu trong tám ngày, đi cùng với tổng thống Donald Trump là phu nhân Melania và vợ chồng con gái Ivanka. Nhà Trắng nhấn mạnh đây là "chuyến đi lịch sử", tổng thống Mỹ sẽ tiếp xúc với ba tôn giáo lớn: Hồi giáo, Do Thái giáo và Công giáo.

Đến Ryad vào thứ Bảy 20/5, Donald Trump phải tỏ ra khác biệt với người tiền nhiệm Obama từng gây nghi ngại cho các vương quốc Hồi giáo Sunni. Tỏ ra cứng rắn với Iran theo phái Shia, làm ngơ nhân quyền, và có thể loan báo các hợp đồng vũ khí, đó là các yếu tố khiến tổng thống Trump được tiếp đón nồng hậu.

Tại Israel, ông Trump đã gặp gỡ "người bạn" Benjamin Netanyahu tại Jerusalem, và chủ tịch Palestin Mahmoud Abbas ở Bethléem. Đã có những chỉ trích về việc ông thăm Bức tường than khóc và việc chuyển giao cho Nga các thông tin mật của đồng minh Israel.

Cuộc hội kiến Đức giáo hoàng Phanxicô tại Vatican có vẻ đặc biệt, khi quan điểm đôi bên đều trái ngược, từ nhập cư, tị nạn đến biến đổi khí hậu.

Châu Âu, nơi Donald Trump từng gieo rắc hoang mang với các tuyên bố trái ngược về Brexit, tương lai của châu lục hay vai trò NATO, là chặng cuối với cuộc gặp gỡ các thành viên NATO tại Bruxelles và thượng đỉnh G7 ở Taormina (Sicile).

Ông Bruce Riedel, cựu nhân viên CIA nay là nhà phân tích của Brookings Institution nhắc lại, năm 1974 tổng thống Richard Nixon cũng từng công du Cận Đông, hy vọng vào một thành công ngoại giao "để đánh lạc hướng chú ý về xì-căng-đan Watergate. Tuy nhiên báo chí Mỹ vẫn không ngớt tập trung vào vụ này, các tiết lộ tiếp tục chồng chất…"