Tác động cuộc chiến Nga - Ukraine và cơ hội giao thương, thu hút đầu tư của doanh nghiệp Việt

THANH THANH
06:30 01/11/2024

Trong bối cảnh cuộc chiến Nga-Ukraine chưa có hồi kết, Việt Nam cần tận dụng cơ hội gia tăng các hoạt động giao thương và thu hút đầu tư dịch chuyển từ các nước nhằm gia tăng nhanh năng lực cung cấp hàng hóa được sản xuất từ Việt Nam…

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân (NEU) vừa hoàn tất bản bản kiến nghị Quý III/2024 gửi các Bộ ngành. Đây cũng là tài liệu phục vụ cho kỳ họp Quốc hội lần này.

Ngoài kiến nghị riêng về thị trường bất động sản, bản kiến nghị quý III/2024 của NEU tập trung vào 4 nhóm chủ đề: Thúc đẩy phát triển kinh tế số trong bối cảnh hiện nay; Thúc đẩy thực hiện kinh tế tuần hoàn trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam; Thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa trong bối cảnh tác động của cuộc chiến Nga-Ukraine; Từng bước tháo gỡ khó khăn trên thị trường tài chính-tiền tệ, thúc đẩy phát triển kinh tế trong bối cảnh mới.

Cần tận dụng cơ hội

Về chủ đề “Thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa trong bối cảnh tác động của cuộc chiến Nga-Ukraine”, theo các chuyên gia, tác động của “Cuộc chiến Nga- Ukraine” đã làm giảm hiệu ứng của các Hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam tham gia.

Khẳng định Việt Nam đã thể hiện và bày tỏ quan điểm rất đúng đắn không ủng hộ bên nào trong cuộc chiến mặc dù sức ép từ nhiều phía, tuy nhiên, theo các chuyên gia, Việt Nam đang có lợi ích với cả các bên trực diện tham gia cuộc chiến lẫn những nước ủng hộ thay đổi cục diện kinh tế, chính trị Châu Âu.

Đặc biệt, Việt Nam có mối quan hệ ngoại giao và kinh tế đối với cả hai quốc gia. Đồng thời Mỹ và EU là hai thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam trong khi Nga lại là đối tác đầu tư khai thác dầu lớn của Việt Nam.

“Xét về mặt thực tiễn cho thấy khi có sự hỗn loạn và thay đổi mạnh mẽ do cuộc chiến chính lại là cơ hội cho các nước khác thâm nhập và cung cấp hàng hóa thiếu hụt cho EU, đặc biệt là những hàng hóa trước đây phải nhập từ Nga và Ukaine. Dấu hiệu EU tăng nhập than củi, dầu mở, hàng thiết yếu…. cho thấy rõ nhu cầu đó nhưng gần như các doanh nghiệp Việt Nam lại không nắm được cơ hội đó. Rất ít doanh nghiệp chen chân vào thay thế nhà cung cấp hàng hóa cho EU….”- Bản kiến nghị nêu thực tế.

Đồng thời lưu ý, khi EU ổn định trở lại và có đủ nhà cung cấp thì việc cạnh tranh và giành thị trường càng thêm khó khăn. Để tận dụng cơ hội này, các chuyên gia đưa ra 3 kiến nghị;

Một là, Việt Nam cần gia tăng các đoàn ra, tham gia mạnh mẽ các diễn đàn về xuất hàng hóa tại Châu Âu, nhanh chóng nắm bắt cơ hội bán hàng hóa tại Châu Âu và là cơ hội tốt nhất thâm nhập sâu thị trường Châu Âu, không vì lo sợ chiến tranh mà né tránh giao thương với Châu Âu.

Rất ít doanh nghiệp chen chân vào thay thế nhà cung cấp hàng hóa cho EU… (Ảnh: Vietrade)

Hai là, cần sớm ổn định tình hình kinh tế và chính trị nội bộ, chú trọng phát triển các điều kiện kinh doanh và cải cách thủ tục hành chính nhằm đón luồng vốn dịch chuyển FDI từ Mỹ, EU, thậm chí từ Trung Quốc nhằm gia tăng nhanh năng lực cung cấp hàng hóa được sản xuất từ Việt Nam xuất sang các nước, đặc biệt là xuất sang Mỹ và Châu Âu.

Ba là, Tái cơ cấu lại ngành điện, năng lượng Việt Nam chuẩn bị tốt nhất cho công cuộc phát triển kinh tế nói chung và hỗ trợ cho các doanh nghiệp FDI an tâm đầu tư vào Việt Nam. Tiếp tục thực hiện chương trình tiếp nhận công nghệ qua FDI, học hỏi và cải tiến công nghệ nhằm lan tỏa cho các doanh nghiệp Việt Nam. Hiện nay, sản xuất chip nói riêng và sản xuất hàng chế biến chế tạo nói chung đang thiếu điện mà ban quản lý truyền tải điện chưa phát huy hết tiềm năng, đã chuyển về Bộ Công Thương quản lý nhưng cần cơ chế và thủ tục rõ ràng hơn, minh bạch hơn mới thu hút được nhiều nhà đầu tư tham gia.

Tạo cơ chế cùng có lợi…

Trong bản kiến nghị này, các chuyên gia NEU nêu lên một thực tế là hiện nay, Trung Quốc, nước láng giềng và nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, có tình trạng năng lực sản xuất dư thừa nhưng đang bị Mỹ và EU trừng phạt về hạn chế nhập khẩu hàng của Trung Quốc.

“Vì vậy, cơ hội xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Mỹ, EU và các nước đồng minh là có lợi thế. Việt Nam cần tạo cơ chế cùng có lợi để tận dụng cơ hội quốc tế này…”- Chuyên gia đưa ra lời khuyên.

Mặc dù vậy, cần thận trọng với khả năng chịu sự lệ thuộc vào nền kinh tế Trung Quốc khi mà ngày càng có nhiều nguồn vốn FDI của nước này dịch chuyển sang Việt Nam.

Cơ chế Win-Win vẫn là lựa chọn tốt nhất có thể (ảnh:TTXVN)

Vì vậy, rất cần một số lựa chọn thông minh trong bối cảnh này.

Một là, lập quy hoạch phát triển sản xuất xanh, sạch, bền vững nhằm phân lập một số nhóm hàng hóa được phép tiếp nhận FDI Trung Quốc để tăng năng lực như hàng hóa tiêu dùng, hàng hóa xuất khẩu. Những mặt hàng trọng yếu, có tác động lớn tới nền kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng thì hướng đến công nghệ cao hơn, chủ động và tự chủ.

Hai là, chấp nhận một phần lý thuyết “vòng tăng trưởng kép”, “Một vành đai, một con đường” và là quốc gia cầu nối cho Trung Quốc với ASEAN tốt hơn là tẩy chay tất cả. Với Hiệp định RCEP cho thấy Trung Quốc vừa muốn tạo ra khu vực mậu dịch tự do không có Mỹ, EU, Ấn Độ… để dễ bề làm chủ các chuỗi cung ứng khu vực mới. Việt Nam cần phải phân tích kỹ hơn lợi ích-chi phí để tận dụng cơ hội cùng có lợi thay vì né tránh.

“Khi năng lực các doanh nghiệp Việt Nam chưa đủ và lệ thuộc nhiều vào Trung Quốc từ công nghệ sản xuất tới nguyên phụ liệu mà chưa đủ năng lực tách ra độc lập thì cơ chế Win-Win vẫn là lựa chọn tốt nhất có thể…”- Chuyên gia NEU gợi ý

Liên quan đến chủ đề này, các chuyên gia NEU cũng khuyến nghị Việt Nam cần linh hoạt trong các hình thức đối lưu hàng hóa và đa dạng hàng hóa nhận về từ Nga; Đặc biệt, Việt Nam cần chủ động gia tăng dự trữ cho nền kinh tế trước tình thế “Cuộc chiến Nga- Ukraine” còn tiếp diễn và có nguy cơ lan rộng

  • Cùng chuyên mục
Ngành logistics Việt Nam chuyển đổi để bứt phá

Ngành logistics Việt Nam chuyển đổi để bứt phá

Không chỉ đối mặt với những khó khăn trong việc thay đổi mang tính lịch sử, ngành logistics Việt Nam còn phải đối mặt với sự chuyển đổi để phù hợp với xu thế mới.

Sự kiện - 01/11/2024 08:58

Quảng Ninh đẩy mạnh triển khai mô hình thí điểm phân loại rác tại nguồn

Quảng Ninh đẩy mạnh triển khai mô hình thí điểm phân loại rác tại nguồn

UBND tỉnh Quảng Ninh đã chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh triển khai mô hình thí điểm phân loại rác tại nguồn, từ đó hoàn thiện quy trình, làm cơ sở để triển khai thực hiện đồng loạt tại các địa bàn dân cư sau ngày 31/12/2024.

Sự kiện - 01/11/2024 06:28

'Phải thanh toán cho bệnh nhân bảo hiểm y tế mua thuốc, vật tư y tế bên ngoài'

'Phải thanh toán cho bệnh nhân bảo hiểm y tế mua thuốc, vật tư y tế bên ngoài'

Đại biểu Quốc hội đề nghị, cần nghiên cứu, bổ sung thêm quy định trong dự luật theo hướng phải thanh toán cho bệnh nhân bảo hiểm y tế phải mua thuốc, vật tư y tế bên ngoài do cơ sở khám chữa bệnh không có để đảm bảo quyền lợi cho người mua bảo hiểm.

Sự kiện - 31/10/2024 22:12

Tổng Bí thư Tô Lâm chuyển sinh hoạt Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội

Tổng Bí thư Tô Lâm chuyển sinh hoạt Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội

Tổng Bí thư Tô Lâm chuyển sinh hoạt từ Đoàn đại biểu Quốc hội khóa XV tỉnh Hưng Yên đến Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội kể từ ngày 30/10.

Sự kiện - 31/10/2024 17:14

Gỡ 'nút thắt' phát triển thị trường tài chính xanh

Gỡ 'nút thắt' phát triển thị trường tài chính xanh

Với nhu cầu vốn khoảng 20 tỷ USD mỗi năm, để thực hiện các mục tiêu chuyển đổi xanh, dự án xanh, nhiều nút thắt cần tháo gỡ để phát triển thị trường tài chính xanh…

Sự kiện - 31/10/2024 14:54

Tổng Bí thư Tô Lâm: Huế cần tự chủ tài chính, quy hoạch phù hợp khi trực thuộc Trung ương

Tổng Bí thư Tô Lâm: Huế cần tự chủ tài chính, quy hoạch phù hợp khi trực thuộc Trung ương

"Huế cần tăng cường tự chủ tài chính, giảm dần phụ thuộc vào ngân sách trung ương, đồng thời có quy hoạch đô thị phù hợp để đảm bảo sự phát triển đồng bộ và bền vững", Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị.

Sự kiện - 31/10/2024 14:46

Quảng Bình có tân Bí thư Tỉnh ủy

Quảng Bình có tân Bí thư Tỉnh ủy

Tổng Giám đốc Đài truyền hình Việt Nam, ông Lê Ngọc Quang được Bộ Chính trị điều động giữ chức vụ Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình.

Sự kiện - 31/10/2024 12:07

Hơn 100 hoạt động độc đáo tại lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024

Hơn 100 hoạt động độc đáo tại lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024

Với chủ đề "Giao lộ sáng tạo", lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2024 sẽ thí điểm "Giao lộ sáng tạo" hình thành dọc theo 7 công trình di sản lịch sử tiêu biểu của Hà Nội với hơn 100 hoạt động sáng tạo sôi nổi.

Sự kiện - 31/10/2024 08:46

'Đề xuất tiếp tục áp dụng hợp đồng BT'

'Đề xuất tiếp tục áp dụng hợp đồng BT'

Chính phủ đề xuất xóa bỏ hạn chế về lĩnh vực đầu tư và mức đầu tư tối thiểu, tiếp tục áp dụng loại hợp đồng BT nhằm tháo gỡ điểm nghẽn cho các dự án PPP.

Sự kiện - 30/10/2024 11:03

[Gặp gỡ thứ Tư] CEO ONE-VALUE: Nhiều vùng xám luật khiến M&A trắc trở

[Gặp gỡ thứ Tư] CEO ONE-VALUE: Nhiều vùng xám luật khiến M&A trắc trở

Thị trường mua bán & sáp nhập (M&A) tại Việt Nam trong những năm qua dù sôi động nhưng vẫn chưa khai thác hết tiềm năng vốn có. Các nhà đầu tư nước ngoài, trong đó có Nhật Bản, rất quan tâm nhưng còn e ngại về những rào càn.

Sự kiện - 30/10/2024 07:26

Hà Nội quy định thẻ xe buýt miễn phí cho người nghèo không còn thời hạn

Hà Nội quy định thẻ xe buýt miễn phí cho người nghèo không còn thời hạn

Hà Nội vừa điều chỉnh thời hạn sử dụng trên thẻ miễn phí xe buýt cho người khuyết tật và người cao tuổi, nhân khẩu thuộc hộ nghèo từ 5 năm thành không thời hạn.

Sự kiện - 30/10/2024 06:22

Đề nghị kỷ luật cựu Bí thư Quảng Ninh Nguyễn Xuân Ký

Đề nghị kỷ luật cựu Bí thư Quảng Ninh Nguyễn Xuân Ký

Ủy ban Kiểm tra Trung ương đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét, thi hành kỷ luật Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ninh nhiệm kỳ 2020-2025 và cựu Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Xuân Ký.

Sự kiện - 29/10/2024 21:19

3 Bộ trưởng, trưởng ngành ngồi 'ghế nóng' trả lời chất vấn Quốc hội

3 Bộ trưởng, trưởng ngành ngồi 'ghế nóng' trả lời chất vấn Quốc hội

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan và Bộ trưởng TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng sẽ trả lời chất vấn ở 3 lĩnh vực tương ứng tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV.

Sự kiện - 29/10/2024 17:35

Áp thuế 5% với phân bón: 'Chúng ta muốn tự chủ về phân bón hay dựa vào nhập khẩu?'

Áp thuế 5% với phân bón: 'Chúng ta muốn tự chủ về phân bón hay dựa vào nhập khẩu?'

Phân tích tác động của việc áp thuế 5% với sản phẩm phân bón, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhấn mạnh, việc áp thuế như hiện nay là phân biệt đối xử với doanh nghiệp trong nước và trước khi đưa ra quyết sách Đại biểu cần đặt vấn đề: "Chúng ta muốn tự chủ về phân bón hay muốn dựa chủ yếu vào nhập khẩu?".

Sự kiện - 29/10/2024 16:03

'Cần chấm dứt miễn thuế hàng hoá dưới 1 triệu đồng qua sàn thương mại điện tử'

'Cần chấm dứt miễn thuế hàng hoá dưới 1 triệu đồng qua sàn thương mại điện tử'

Giá trị hàng hoá qua sàn thương mại điện tử lên đến hơn 800 tỷ đồng, nhưng có tình trạng xé nhỏ đơn hàng. Để tránh thất thu thuế, nh hưởng trực tiếp đến các nhà sản xuất và ngành bán lẻ trong nước, cần chấm dứt miễn thuế đối với hàng hoá giá trị dưới 1 triệu đồng qua sàn thương mại điện tử.

Sự kiện - 29/10/2024 15:50

Dự án 1 luật sửa 7 luật: Giải quyết 'điểm nghẽn của điểm nghẽn'

Dự án 1 luật sửa 7 luật: Giải quyết 'điểm nghẽn của điểm nghẽn'

Dự án 1 luật sửa 7 luật nếu được thông qua được kỳ vọng sẽ tháo gỡ những vấn đề lớn, mang tính cấp bách, điểm nghẽn của nền kinh tế.

Sự kiện - 29/10/2024 12:30