Honda và Yamaha nói gì về tác động của kế hoạch cấm xe máy xăng ở Việt Nam?

Tháng 7/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu UBND thành phố Hà Nội lên phương án cấm xe máy chạy xăng trong vành đai 1 kể từ tháng 7/2026 nhằm ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường.

TP Hà Nội thống kê trong vành đai 1 có khoảng 600.000 dân và có gần 450.000 xe máy chạy xăng. Thành phố đang xây dựng chương trình, chính sách để hỗ trợ người dân trong Vành đai 1 chuyển đổi xe máy chạy xăng sang xe máy điện.

Còn Thành phố Hồ Chí Minh cũng dự kiến lập vùng phát thải thấp từ 2026, từng bước cấm xe xăng, dầu không chuẩn, hỗ trợ người dân đổi sang xe điện, buýt điện và xe đạp công cộng.

Bình luận về tác động chủ trương này trong buổi họp báo trực tuyến mới đây về kết quả kinh doanh quý II kết thúc ngày 30/9/2025, ông Noriya Kaihara, Phó Chủ tịch điều hành Honda cho biết ngay sau khi có yêu cầu từ Thủ tướng Phạm Minh Chính, người tiêu dùng ở Việt Nam hoãn mua xe động cơ đốt trong (ICE), khiến doanh số bán xe trong tháng 8 và 9 của hãng giảm 10-15% so với cùng kỳ năm trước.

Cụ thể, theo báo cáo của Honda Vietnam, trong tháng 7/2025, hãng này bán ra 197.349 xe máy, tăng 3,1% so với cùng kỳ năm trước. Doanh số trong tháng 8 và tháng 9 sụt giảm tương ứng 13,4% và 11,4% so với cùng kỳ năm trước, đạt 154.599 và 163.787 xe.

Tuy thế, khi chưa rõ liệu việc cấm xe xăng có được thực thi hay không, lực mua khách hàng đã tăng trở lại, giúp doanh số trong tháng 10 gần như tương đương với cùng kỳ năm trước, ông Noriya Kaihara nói.

“Do đó, chúng tôi ước tính doanh số cả năm tại Việt Nam sẽ giảm khoảng 200.000 xe”, ông Noriya Kaihara chia sẻ.

Xét về tổng thể, 200.000 tương đương 1/10 doanh số xe máy của Honda tại Việt Nam. Đơn cử, Honda công bố doanh số bán xe là 2.147.025 xe trong năm 2024, tăng 2,8% sau 1 năm, chưa tính 28.023 xe xuất khẩu. Trong 2 quý đầu năm tài chính 2025 (từ tháng 4-10/2025), số xe bán được là 1,22 triệu, tăng 0,2% so với cùng kỳ, theo số liệu do hãng công bố.

Doanh số trên giúp Honda củng cố vị thế là hãng xe máy có thị phần lớn nhất tại Việt Nam, với nhiều dòng xe chủ lực như Honda Wave Alpha, Vision, Air Blade, SH, Winner X.

Biên lợi nhuận xe điện Honda không cao bằng xe xăng?

Để đón trước khả năng không cho phép xe xăng lưu thông, Honda Việt Nam đã ra mắt 2 mẫu xe điện trong năm nay là ICON e: và CUV e:. Trong đó ICON e: chủ yếu nhắm đến phân khúc xe 50cc, phục vụ đối tượng học sinh, sinh viên, còn CUV e: chỉ cho thuê. Lý do Honda chỉ cho thuê chứ không bán CUV e: được cho là mẫu xe này nằm trong phân khúc giá bán cao, khó tiếp cận khách hàng đại chúng.

Mới đây nhất, Honda Việt Nam cho biết hãng sẽ tiếp tục duy trì hình thức thuê pin với mẫu ICON e: dành cho khách hàng có nhu cầu, và bổ sung lựa chọn mua xe kèm pin.

Hãng xe Nhật cũng cho rằng chỉ 2 mẫu xe mới trên là không đủ để đáp ứng thị hiếu, nên hãng đang phát triển 1 mẫu xe điện nữa. Kế hoạch là sản xuất xe đó tại Thái Lan rồi nhập về Việt Nam. Dài hơi hơn, Honda đặt mục tiêu sản xuất mẫu xe đó tại Việt Nam trong năm tới.

Ông Noriya Kaihara chia sẻ thêm rằng Honda sẽ lựa tình hình thị trường để bán xe máy điện tại Việt Nam. Do thị trường Việt Nam đóng góp lớn vào doanh số và lợi nhuận của hãng, nên việc bán xe điện cũng sẽ phần nào làm giảm biên lợi nhuận.

Bù lại, một số thị trường như Nam Mỹ và Ấn Độ đang có tốc độ tăng trưởng tích cực, lãnh đạo Honda nói và bổ sung rằng mảng xe máy có biên lợi nhuận “rất cao” ở mức 18-19%.

Trên toàn cầu, trong 2 quý đầu năm, Honda đạt doanh thu 10.633 tỷ yên, giảm 1,5% so với cùng kỳ. Lợi nhuận trước thuế là 527,4 tỷ yên, giảm 28,9%; còn lợi nhuận sau thuế là 348,7 tỷ yên, giảm 33,8%.

Yamaha Motor: Quá trình chuyển đổi sang xe điện sẽ không nhanh

Trong buổi thông tin về kết quả kinh doanh quý III/2025 hồi đầu tháng này, lãnh đạo Yamaha Motor cho biết hãng xe này đang theo dõi chặt chẽ các quy định về môi trường ở Việt Nam, đồng thời thừa nhận rằng chắc chắn sẽ có ảnh hưởng.

Tuy thế, do xe máy xăng vẫn được sử dụng rộng rãi để di chuyển ở Việt Nam, nên Yamaha Motor dự báo quá trình chuyển đổi sang xe điện sẽ không nhanh, trong đó một vướng mắc là giá cao.

Từ đó, Yamaha Motor dự kiến sẽ tiếp tục mở rộng doanh số các mẫu xe xăng, đồng thời thúc đẩy bán xe điện mẫu Neo’s.

“Về xe điện hai bánh nói chung, chúng tôi sẽ tiếp tục tham gia phát triển xe điện trên toàn cầu, đồng thời lưu ý đến tính phù hợp với thị trường và khả năng cạnh tranh của sản phẩm”, lãnh đạo Yamaha Motor cho biết.

Về kết quả kinh doanh, trong quý III/2025, Yamaha Motor đạt doanh thu 1.910 tỷ yên và lợi nhuận hoạt động đạt 112,4 tỷ yên, giảm tương ứng 3% và 44% so với cùng kỳ năm 2024.

Đối với thị trường xe máy Việt Nam, dù nhu cầu toàn thị trường ổn định trong quý III/2025, nhưng doanh số của Yamaha Motor giảm mạnh 34% so với cùng kỳ năm trước, trở thành thị trường có mức giảm mạnh nhất trong số các thị trường chính của hãng này.

Theo Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), doanh số xe máy các thành viên (Honda Việt Nam, Piaggio Việt Nam, Suzuki Việt Nam, SYM Việt Nam và Yamaha Motor Việt Nam) đạt 621.732 xe trong quý III/2025, giảm 9,37% so với cùng kỳ năm 2024.

VinFast, không phải thành viên VAMM, cho biết trong quý III, hãng này giao 120.052 xe máy điện và xe đạp điện (e-scooters và e-bikes), tăng 73% so với quý II và tăng 535% so với cùng kỳ năm 2024. Lũy kế 9 tháng đầu 2025, VinFast bán ra 234.536 xe máy điện và xe đạp điện, tăng 489% so với cùng kỳ năm trước.