Siêu đô thị và động lực kinh tế Việt Nam

Với quan điểm "2 cộng 2 không chỉ bằng 4 mà phải lớn hơn 4", Tổng bí thư khẳng định việc hợp nhất sẽ mang lại sức mạnh tổng hợp vượt trội, nâng cao hiệu quả quản lý, tinh gọn bộ máy và phục vụ nhân dân tốt hơn.

Bốn trung tâm lớn của cả nước: Thủ đô Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng sẽ bước vào một kỷ nguyên mới: bộ máy tinh gọn, không gian phát triển mở rộng và tầm nhìn hướng đến tương lai toàn cầu.

TP.HCM - "Quy mô như Thượng Hải, phát triển vượt bậc"

Với việc hợp nhất Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, TP.HCM trở thành siêu đô thị đặc biệt với dân số trên 15 triệu người, quy mô kinh tế lớn nhất cả nước.

Dự Lễ công bố các nghị quyết, quyết định của Trung ương và địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính, thành lập tổ chức đảng tại TP.HCM, Tổng bí thư Tô Lâm nhấn mạnh việc hợp nhất không gian ba địa phương không phải là sự cộng gộp đơn thuần, mà là sự kết tinh trí tuệ và ý chí phát triển chung, để hình thành một siêu đô thị - trung tâm tài chính, sản xuất, logistics, đổi mới sáng tạo mang tầm khu vực và thế giới.

Không gian phát triển mới này được kiến tạo dựa trên tầm nhìn dài hạn, hướng đến sự phát triển đồng bộ, bền vững và khoa học. Đây là biểu hiện sinh động nhất của tư duy chiến lược, đổi mới mô hình tổ chức chính quyền, để phục vụ nhân dân tốt hơn, gần dân hơn và hiệu quả hơn.

Trước đó, khi làm việc tại TP.HCM, Tổng bí thư Tô Lâm từng chia sẻ chủ trương sáp nhập đã được Bộ Chính trị đánh giá, cân nhắc nhiều mặt và đi đến thống nhất: "Quy mô TP.HCM khi đưa lên hỏi, trí tuệ nhân tạo (AI) trả lời sau sáp nhập quy mô TP.HCM mới lớn như Thượng Hải của Trung Quốc. Bây giờ chúng ta phải phấn đấu phát triển như Thượng Hải, với quy mô như vậy, tạo ra sự phát triển vượt bậc", ông nói.

Nếu trước 1/7/2025, TP.HCM duy trì tăng trưởng khoảng 7,5% (6 tháng đầu năm), thì nay với nguồn lực công nghiệp - dịch vụ của Bình Dương, cùng du lịch - dầu khí của Bà Rịa - Vũng Tàu, mục tiêu tăng trưởng 8,5% - 10% trở nên khả thi, thậm chí có dư địa vượt.

Đáng chú ý, với sự bổ sung của 38 khu công nghiệp (KCN) của Bình Dương, TP.HCM trở thành trung tâm sản xuất công nghiệp lớn với 57 KCN, trong đó có những KCN tên tuổi như Vietnam - Singapore (3 KCN), Sóng Thần (3 KCN), Mỹ Phước (3 KCN), Tân Tạo, Tân Thuận, Linh Trung, Linh Xuân, Cát Lái, Hiệp Phước, Phong Phú.

Sự góp mặt của Vũng Tàu đã đưa TP.HCM trở thành thành phố thăm dò, khai thác dầu khí với các mỏ dầu khí lớn như Bạch Hổ, Rồng, Cá Voi, Rạng Đông, Sư Tử Đen, Sư Tử Vàng; Dịch vụ dầu khí với dịch vụ khoan thăm dò, vận tải, hậu cần, kỹ thuật dầu khí và chế biến dầu khí với nhà máy lọc dầu số 3 tại Khu công nghiệp Dầu khí Long Sơn, cùng với các cơ sở hạ tầng liên quan đến chế biến dầu khí. Với các cảng biển: Cát Lái (cảng lớn nhất Việt Nam), Cái Mép - Thị Vải (cảng nước sâu lớn nhất Việt Nam), siêu cảng Cần Giờ, Tân Cảng (Phú Hữu, Hiệp Phước), Container quốc tế, Tân Thuận, Bến Nghé, TP.HCM không chỉ là trung tâm logistics lớn nhất Việt Nam mà còn hướng tới trung tâm logistic quốc tế lớn đủ sức cạnh tranh với các trung tâm logistic lớn nhất trong khu vực.

Cùng với đó, chỉ tiêu nổi bật nhất ở TP.HCM là không gian phát triển kinh tế số và tài chính quốc tế. Thành phố Thủ Đức (cũ) nay trở thành trung tâm tài chính - công nghệ sáng tạo, với các dự án trọng điểm như khu đô thị sáng tạo phía Đông.

Điểm nhấn trong ngày 19/8/2025 là lễ khởi công dự án xây dựng giai đoạn 1 của Trung tâm tài chính quốc tế tại Thủ Thiêm, với mục tiêu đưa

TP.HCM trở thành một đầu mối tài chính toàn cầu. Bên cạnh đó, trục TP.HCM - Đồng Nai sẽ được củng cố như một hành lang hàng không - logistics hàng đầu khu vực nhờ sự hoàn thành của Sân bay Long Thành vào năm 2026. Trước 1/7, TP.HCM từng bị "đứt gãy không gian" với nội đô quá tải và vùng ven rời rạc. Giờ đây, với sự sáp nhập và mô hình hai cấp, quy hoạch tích hợp vùng Đông Nam Bộ đang được hiện thực hóa.

Nhà đầu tư có thể nhìn thấy ở đây không chỉ là thị trường 15-20 triệu dân, mà còn là một trung tâm tài chính - thương mại quốc tế đầy tiềm năng. TP.HCM, sau 1/7, mang hình ảnh một "siêu đô thị cất cánh": vừa hấp dẫn về thị trường, vừa mạnh mẽ về hạ tầng, vừa quyết đoán về cải cách hành chính.

Hà Nội - Trung tâm tri thức và sáng tạo, mở rộng vùng Thủ đô

Khác với TP.HCM, Thủ đô Hà Nội không sáp nhập hành chính trực tiếp, nhưng hứa hẹn trở thành siêu đô thị bởi sự vươn mình nội tại cũng như mở rộng sức mạnh nhờ liên kết vùng với Bắc Ninh, Hưng Yên, Phú Thọ và Ninh Bình. Đây đều là những cực phát triển công nghiệp - công nghệ cao, tạo thêm nguồn lực quan trọng cho Thủ đô.

Làm việc với chính quyền Thủ đô, Tổng bí thư Tô Lâm nhấn mạnh Hà Nội phải định hình một tầm nhìn mới cho Thủ đô trong thời đại mới. Theo đó, Hà Nội cần xác lập bản sắc kinh tế mới dựa trên tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đồng thời, Hà Nội cần tái thiết không gian phát triển theo hướng mở, đa trung tâm và tích hợp vùng để Thủ đô dẫn dắt phát triển của miền Bắc và cả nước.

Hà Nội cũng sẽ định vị lại vai trò và chức năng của các đô thị vệ tinh như Sơn Tây, Hòa Lạc, Xuân Mai, Phú Xuyên... không chỉ là "nơi giãn dân" mà là các trung tâm kinh tế-văn hóa-công nghệ cấp vùng, có sức hút riêng, có cơ chế quản trị tốt và khả năng tạo lập việc làm chất lượng cao.

Vào ngày 19/8/2025, lễ khởi công dự án Sân bay Gia Bình thuộc vùng Thủ đô tại Bắc Ninh. Khi sân bay Gia Bình, cầu Tứ Liên, cầu Ngọc Hồi, Thượng Cát được kết nối sẽ tạo ngay đà "cất cánh". Ở giai đoạn tiếp theo sân bay quốc tế thứ hai hoàn thành, áp lực tại Nội Bài giảm, mở ra khả năng tăng lượng khách quốc tế. Các đại đô thị mới tại Hưng Yên, Bắc Ninh sẽ càng kết nối nhanh chóng với trung tâm Hà Nội.

So với trước mốc 1/7, Hà Nội đã từng loay hoay với tình trạng "nội đô quá tải - ngoại đô manh mún". Giờ đây, khi không gian thủ đô hòa vào các tỉnh lân cận, cấu trúc phát triển đã đổi chiều: người dân có thể sống ở Hưng Yên, làm việc ở Hà Nội, tiêu dùng ở Bắc Ninh, và nghỉ dưỡng ở Vĩnh Phúc, tất cả trong vòng một giờ di chuyển.

Đối với các nhà đầu tư, đây là tín hiệu vàng: đất đai ở vùng ven Thủ đô sẽ trở thành tài sản chiến lược, các khu công nghiệp gắn với logistics và cảng hàng không mới sẽ là điểm hút vốn FDI. Hà Nội đang tự tái định nghĩa mình, từ một "thành phố trong tường" thành một "vùng đại đô thị mở".

Hải Phòng: Sáp nhập không gian - dựng trục kinh tế biển lớn nhất miền Bắc

Hải Phòng vốn được biết đến là trung tâm cảng biển quốc tế, cửa ngõ ra biển lớn nhất miền Bắc với hệ thống cảng Lạch Huyện, Đình Vũ, cùng công nghiệp nặng, công nghệ cao và dịch vụ logistics phát triển mạnh mẽ. Trong khi đó, Hải Dương là địa phương có thế mạnh về công nghiệp phụ trợ, sản xuất cơ khí, điện tử, cùng nền nông nghiệp hàng hóa chất lượng cao.

Sau ngày 1/7, việc sáp nhập Hải Phòng - Hải Dương đã tạo thành một vùng đô thị - công nghiệp - cảng biển lớn ở cửa ngõ phía Đông Bắc. Đồng thời, thế mạnh 2 địa phương bổ sung cho nhau, hình thành một cực tăng trưởng mới có khả năng tích hợp toàn bộ chuỗi giá trị từ sản xuất, công nghiệp, cảng biển đến logistics và dịch vụ thương mại. Điều này tạo lợi thế lớn để thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, đặc biệt trong bối cảnh các tập đoàn toàn cầu đang tái cấu trúc chuỗi cung ứng.

Về không gian phát triển, sáp nhập sẽ giúp mở rộng đô thị Hải Phòng ra cả hướng Đông - ven biển và hướng Tây - kết nối sâu với Hải Dương, tạo một vùng siêu đô thị - công nghiệp - cảng biển hiện đại. Hệ thống hạ tầng giao thông như cao tốc Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, quốc lộ 5, cùng các tuyến vành đai và đường sắt sẽ trở thành động lực liên kết vùng, giúp trung tâm này kết nối thuận lợi với Hà Nội, Quảng Ninh và Thái Bình.

Song song với đó, các khu công nghiệp như Deep C, Nam Đình Vũ, và Tràng Duệ cũng mở rộng thêm hàng nghìn hecta, tiếp tục thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao từ các tập đoàn lớn. Chưa hết, Hải Phòng còn nhiều dư địa khác để phát triển các khu công nghiệp mới trên hành lang cao tốc Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh.

Đối với nhà đầu tư, Hải Phòng trở thành "cánh cổng vàng" vào miền Bắc, không chỉ vì tốc độ tăng trưởng GRDP luôn duy trì 10-12% mỗi năm, mà còn vì sự đồng bộ của hạ tầng - từ cảng biển, cao tốc, sân bay Cát Bi đến các khu công nghiệp quy hoạch bài bản.

Đà Nẵng: Chính quyền tinh gọn - khai phóng năng lực trung tâm sáng tạo

Từ ngày 1/7/2025, theo Nghị quyết 202/2025/QH15, TP. Đà Nẵng chính thức sáp nhập với tỉnh Quảng Nam, mở ra một giai đoạn phát triển mới với quy mô lớn chưa từng có.

Với diện tích 11.859,59 km2 và dân số trên 3 triệu người, Đà Nẵng trở thành thành phố trực thuộc trung ương có diện tích lớn nhất cả nước, đồng thời là "siêu đô thị" mang tầm vóc quốc gia. Đây không chỉ là bước ngoặt về địa giới hành chính, mà còn là cơ hội để định hình một tầm nhìn chiến lược mới cho vùng đất Quảng - Đà, vốn có vị trí địa chính trị đặc biệt và vai trò kết nối Bắc - Nam, Tây Nguyên với Biển Đông. Đây đồng thời cũng hội đủ quy mô và tầm vóc để trở thành cửa ngõ quốc tế của miền Trung, trung tâm tổ chức sự kiện, hội nghị, giao thương toàn cầu.

Sau hợp nhất, Đà Nẵng được xác định áp dụng các cơ chế, chính sách ưu việt ở mức cao nhất, bao gồm ưu đãi về đầu tư, tài chính, đất đai, phát triển khoa học công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực. Đây được coi là "cú hích" thể chế nhằm thu hút dòng vốn lớn, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, đồng thời tạo môi trường thuận lợi để khởi nghiệp và phát triển kinh tế số.

Về quản trị, mô hình chính quyền hai cấp (tỉnh/thành - xã/phường) chính thức vận hành, với bộ máy tinh gọn, hiệu quả, số lượng đơn vị hành chính cấp xã giảm từ 47 xuống còn 16. Sự thay đổi này không chỉ giúp giảm chi phí, nâng cao hiệu quả quản trị mà còn tăng tính gần gũi, phục vụ nhân dân tốt hơn. Trên nền tảng đó, Đà Nẵng được định hướng trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, công nghệ cao, khởi nghiệp quốc gia; phát triển mạnh kinh tế số, kinh tế biển và du lịch chất lượng cao; đồng thời hình thành trung tâm thương mại tự do, logistics quốc tế.

Chính phủ cũng đã đề xuất triển khai mô hình chính quyền đô thị tại Đà Nẵng từ năm 2026, đi kèm nhiều cơ chế đặc thù về quy hoạch, ngân sách và đầu tư.

Những bước đi này khẳng định quyết tâm xây dựng Đà Nẵng không chỉ là "thành phố đáng sống", mà còn là đầu tàu phát triển của khu vực Trung Trung Bộ, đóng vai trò động lực trong mạng lưới đô thị quốc gia, sẵn sàng hội nhập sâu rộng vào kinh tế toàn cầu.

So với chính mình trước 1/7, Đà Nẵng đã chuyển từ vị thế "thành phố dịch vụ - du lịch" sang "thành phố công nghệ - sáng tạo". Với tốc độ GRDP dự kiến 8-9%/năm và tham vọng trở thành "Singapore của miền Trung", Đà Nẵng đang mở cánh cửa rộng cho các nhà đầu tư công nghệ cao, logistics, và du lịch thông minh, khẳng định vị thế là một trung tâm đổi mới của cả nước.

Sau 1/7, các siêu đô thị đã sẵn sàng "cất cánh", và những ai biết nắm bắt cơ hội sẽ là hành khách trên chuyến bay ấy.