PGS. TS Trần Chủng: 'Luật đầu tư PPP sẽ giúp tránh được các nhà đầu tư ‘0 đồng’

NHÂN HÀ

09:52 12/11/2019

PGS. TS Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội các Nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam cho rằng, Luật đầu tư PPP sẽ chọn lựa được các nhà đầu tư có năng lực thực sự và tránh những kiểu đầu tư '0 đồng', hay nhà đầu tư sống dựa vào 'các mối quan hệ'.

pgs-ts-tran-chung-1406 — PGS. TS Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội các Nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam. Ảnh: Phan Chính

Thưa ông, Luật đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) sẽ tác động thế nào tới các nhà đầu tư?

PGS. TS Trần Chủng: Đây là nguyện vọng của rất nhiều nhà đầu tư, họ mong muốn đóng góp tích cực vào sự phát triển của quốc gia, đặc biệt là các dự án hạ tầng giao thông thân thiện với môi trường, hiện đại, đồng thời cũng là một công trình kiến trúc để lại cho thế hệ mai sau, ngoài giá trị kinh tế, còn có cả giá trị về mỹ thuật.

Những công trình do người Việt Nam thực hiện thể hiện được trí tuệ và vị thế của mình. Vì vậy, khi Luật đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật đầu tư PPP) ra đời sẽ là một sân chơi bình đẳng, để những dự án PPP được triển khai ổn định, tạo được sự yên tâm cho các nhà đầu tư.

Chính vì thế, Luật đầu tư PPP ra đời là mong muốn của các nhà đầu tư. Đây là một bước đột phá rất quan trọng để khích lệ nhà đầu tư đóng góp nhiều hơn cho các dự án cũng như nhưng công trình hữu ích cho đất nước.

Như vậy, Luật đầu tư PPP được kỳ vọng sẽ tháo gỡ được những vướng mắc của thời kỳ trước đây, thưa ông?

PGS. TS Trần Chủng: Luật đầu tư PPP ra đời sẽ tháo gỡ được nhiều vướng mắc, ví dụ như cam kết của nhà nước về rủi ro, hầu hết các dự án đầu tư theo đối tác công tư thể hiện sự chia sẻ lợi ích giữa nhà nước và tư nhân.

Tuy nhiên, đối với những dự án kiểu này thì sẽ có rất nhiều rủi ro, chẳng hạn như khi lưu lượng xe thay đổi. Ví dụ như dự án hầm đường bộ Đèo Cả, trước đây tính toán thì có đặc khu Vân Phong nhưng hiện giờ Luật đặc khu kinh tế không được thông qua nên phương án tổng thể của dự án này chưa hình thành như dự tính ban đầu, nên kỳ vọng về lưu lượng xe giảm đến 40 %.

Thứ nhất, luật đầu tư PPP ra đời phải đưa những cơ chế bảo lãnh, để làm cho nhà đầu tư yên tâm tham gia thực hiện dự án, và sẽ được đảm bảo sự khó khăn nếu có rủi ro xuất hiện, Thứ hai, Luật đầu tư PPP sẽ tạo được một kênh mà xã hội yên tâm góp vốn, bởi hình thức đầu tư kiểu này vốn chủ sở hữu là 20 % còn lại là vốn huy động, hiện chủ yếu là huy động từ ngân hàng, sắp tới có thể huy động từ các quỹ đầu tư, các nguồn lực khác…

Ngoài ra, luật đầu tư PPP sẽ giải tỏa được những khó khăn nêu trên, chưa kể luật này dẫn đến được những thay đổi đáng kể hơn về sự quan tâm, huy động của các nguồn lực bên ngoài, tạo được cơ chế thoáng hơn và thảo gỡ được những khó khăn cho doanh nghiệp dự án. Vì thế, luật đầu tư PPP sẽ chọn lựa được các nhà đầu tư có năng lực thực sự để tránh những nhà đầu tư không đồng, hay nhà đầu tư quan hệ. Như vậy, các dự án PPP sẽ được người dân lựa chọn sử dụng dịch vụ.

Tạo lập được mối quan hệ bình đẳng giữa công và tư thì liệu có khắc phục được cơ chế 'xin cho' hay không, thưa ông?

PGS. TS Trần Chủng: Luật đầu tư PPP có những quy định về lựa chọn nhà đầu tư và mình bạch hóa dự án đầu tư. Rõ ràng, cuộc chơi này sẽ phải qua đấu thầu, và ai đủ điều kiện sẽ trúng thầu công khai.

Chúng tôi cũng đề xuất phải công bố chủ thể thắng thầu để nhân dân biết, xã hội giám sát nhưng đồng thời cũng để cho các nhà đầu tư xác định trách nhiệm của mình đối với xã hội để cung cấp cho người dân và đất nước một dịch vụ tốt.

Ngoài ra, một số quy định khác liên quan đến công khai mà đặc biệt là đối với cơ quan thông tấn báo chí chuyển tải đến người dân những thông điệp thực sự về nhà đầu tư, khi họ bỏ tiền, bỏ vốn để làm nên một sản phẩm đóng góp cho đất nước, cho xã hội…

Nhưng bên cạnh đó, nhà đầu tư cũng phải có lợi ích vì vậy chúng ta cần tôn trọng lợi ích của họ và bảo vệ họ để khai thác các dự án mà họ đã đầu tư theo phương thức PPP hiệu quả.

Thưa ông, ông nhìn nhận thế nào về vai trò của các nhà đầu tư khi thực hiện các dự án PPP?

PGS. TS Trần Chủng: Nhà đầu tư là ông chủ, trong hợp đồng đối tác công tư thể hiện họ là một bên thực hiện hợp đồng mà đã hợp đồng là phải bình đẳng.

Như vậy, đại diện cơ quan nhà nước có thẩm quyền và chủ đầu tư là hai bên bình đẳng về lợi ích, bình đẳng về quyền và cùng chịu trách nhiệm để thực hiện dự án đầu tư, chứ không phải là một bên lãnh đạo, cơ quan nhà nước có thẩm quyền lãnh đạo còn nhà đầu tư lại là bên bị lãnh đạo.

Đã là hợp đồng kinh tế, hợp đồng đầu tư thì không thể phân biệt được như vậy.

Xin cảm ơn ông!

Bài liên quan