Không giống như cách nuôi dạy con cái độc đoán, đặt nhiều kỳ vọng vào trẻ nhưng lại ít tương tác với con, hay các phương pháp thiếu sự quan tâm, không chăm sóc cũng như dẫn dắt con cái, "nuôi dạy con tích cực" là một phương pháp dựa trên sự đồng cảm bao gồm các hành động như khen ngợi và giúp con xây dựng lòng trắc ẩn, thay vì la hét, thù ghét, làm trẻ cảm thấy xấu hổ hoặc dùng phần thưởng để con nghe lời.

Trên thực tế, các nghiên cứu đã phát hiện ra khi cha mẹ liên tục phải la mắng hoặc cằn nhằn con cái, họ thường sẽ cảm thấy thất vọng, tức giận và sau đó là tội lỗi. Tương tự, những cảm xúc tiêu cực này cũng xảy ra ở trẻ em nhưng nó sẽ không khiến chúng dừng lại những hành vi sai trái của mình. Sau tất cả, dường như không có gì thay đổi và vòng tuần hoàn cứ thế lặp đi lặp lại.

Vậy phương pháp "nuôi dạy con tích cực" là gì?

Nuôi dạy con cái tích cực không phải là một phạm trù mới. Nó xuất hiện từ những năm 1920 (khi đó được gọi là “kỷ luật tích cực”), nhưng thực sự phát triển vào những năm 1990 khi nhà tâm lý học nổi tiếng người Mỹ Martin Seligman phổ biến về lĩnh vực "tâm lý học tích cực" (positive psychology).

Bài liên quan

Điều gì giúp trẻ em Hà Lan trở thành những đứa trẻ hạnh phúc nhất thế giới?

Những bậc cha mẹ thực hiện phương pháp này sẽ không sử dụng hình phạt nghiêm khắc để điều chỉnh các hành vi không đúng của trẻ. Thay vào đó, họ chủ động đáp ứng các nhu cầu tình cảm của con thông qua những tương tác tích cực.

Nếu được áp dụng sớm, phương pháp này thậm chí còn có thể giúp ngăn chặn ngay từ đầu việc hình thành các hành vi xấu.

Theo bà Caley Arzamarski, một nhà tâm lý học chuyên trị liệu cho trẻ em và cũng là người đề xuất phương pháp này, việc nuôi dạy con tích cực về cơ bản là khuyến khích cha mẹ đưa ra phản hồi tích cực vào những khoảnh khắc con vâng lời và ngoan ngoãn, hơn là cứ tập trung vào các hành vi xấu của trẻ.

Tại sao các nhà tâm lý học ủng hộ phương pháp nuôi dạy con cái tích cực?

Một số cha mẹ lo lắng rằng phương pháp nuôi dạy con tích cực là quá mềm mỏng, cho rằng trẻ sẽ không biết cách giải thích và phản ứng trước những cảm xúc tiêu cực nếu không có sự trợ giúp từ phụ huynh, điều này có thể không tốt cho chúng trong tương lai.

Tuy nhiên, các nhà tâm lý học đã phát hiện ra rằng việc nuôi dạy con tích cực có thể thúc đẩy sự tự tin của trẻ và cung cấp cho chúng công cụ cần thiết để đưa ra những lựa chọn đúng đắn. Nó còn giúp trẻ nuôi dưỡng lòng tự trọng, sự sáng tạo, niềm tin vào tương lai và khả năng hòa đồng với những người xung quanh.

Tất nhiên, không có bậc cha mẹ nào là hoàn hảo. Karin Coifman, một nhà tâm lý học tại Đại học Kent State, người nghiên cứu tầm quan trọng của cảm xúc, đã thừa nhận rằng việc liên tục tạo ra sự tích cực là không thực tế, đặc biệt là với những đứa trẻ thích thử thách.

Tại một số thời điểm, "bạn cảm thấy bị quá sức" và phải “thể hiện sự lo lắng của mình". “Điều đó cũng không sao cả”, cô nói.

Cách thực hành phương pháp nuôi dạy con tích cực

1. Dành thời gian riêng tư với nhau

Thường xuyên dành thời gian hữu ích với con và làm gương cho chúng về những hành vi mẫu mực là điều tốt nhất mà bạn có thể làm để giúp chúng phát triển sự tự tin và các mối quan hệ lành mạnh.

Trẻ em rất cần sự quan tâm tích cực và kết nối cảm xúc. Khi trẻ không nhận được điều đó, chúng sẽ tìm kiếm nó theo những cách tiêu cực và cha mẹ sẽ phải đối mặt với khó khăn để lấy lại quyền lực của mình, trở nên hay than vãn và thất vọng.

Tuy nhiên, chỉ cần dành 10 đến 15 phút thời gian cho trẻ mỗi ngày và bạn sẽ thấy được sự khác biệt. Niềm hân hoan trong những khoảnh khắc kết nối cũng sẽ giúp bạn tạo ra một mối quan hệ sâu sắc và ý nghĩa hơn.

2. Đặt quy tắc “khi-thì"

Việc đặt ra những kỳ vọng rõ ràng là một khía cạnh cốt lõi của việc nuôi dạy con cái tích cực. Tôi khuyên bạn nên sử dụng phương pháp "khi - thì" để khuyến khích các hành vi đúng đắn vào những thời điểm khó khăn trong ngày của con.

Hãy giải thích cho con rằng khi phần khó khăn nhất của một nhiệm vụ đáng sợ qua đi, thì những điều thú vị hơn sẽ đến. Ví dụ như chúng có thể sử dụng iPad hoặc ra ngoài chơi sau các công việc thường nhật vào mỗi buổi sáng như đánh răng, mặc quần áo, ăn sáng,… nếu có đủ thời gian trước khi đi học.

Hãy làm theo phương pháp này và con bạn sẽ nhanh chóng học được cách tự mình làm những công việc thường nhật mà không cần bạn phải nhắc nhở mỗi ngày.

3. Nói 'không' với phần thưởng

Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những đứa trẻ được khen thưởng thường có xu hướng mất hứng thú với hoạt động mà chúng được thưởng. Chúng trở nên quan tâm hơn đến phần thưởng, có nghĩa là bạn sẽ phải liên tục chạy theo và đổi mới phần thưởng để giúp con duy trì “một hành vi tốt”.

Sử dụng lời nói là một cách tốt hơn để khuyến khích trẻ. Nhưng hãy tránh những câu có thể ảnh hưởng đến bản chất hoặc tính cách của chúng, chẳng hạn như “Con là cầu thủ giỏi nhất trong đội!” hoặc "Con thật thông minh!"

Thay vào đó, hãy đưa ra lời khen cho một hành động cụ thể. Ví dụ như nếu con bạn tỏ ra lo lắng cho ai đó trông có vẻ đang buồn, hãy chỉ ra điều con làm là đúng: “Con đã rất tốt bụng khi hỏi thăm bạn mình có ổn hay không”. Và nhấn mạnh rằng người kia có thể đánh giá cao cử chỉ tử tế của con như thế nào.

4. Nói 'có' với những hậu quả thích hợp

Khi một đứa trẻ bắt đầu có những lựa chọn riêng, việc tự chịu trách nhiệm cho những hậu quả mà mình gây ra sẽ biến những lựa chọn sai lầm thành cơ hội học tập.

Chỉ cần đảm bảo rằng: Hậu quả là công bằng và dựa trên cơ sở của sự tôn trọngTrẻ có khả năng giải quyết hậu quả mà mình gây raCho chúng biết trước về hậu quả (điều này làm cho nó giống như một hình phạt nhẹ hơn)Ví dụ, nếu con bạn không chịu mang ủng đi mưa vào một ngày mưa, hãy giải thích rằng hậu quả là tất của chúng sẽ bị ngâm nước và chân của chúng sẽ cảm thấy ẩm ướt khó chịu suốt cả ngày.

Điều này cho phép con bạn được quyền chọn giữa việc có đi ủng hay không - và tự mình tìm hiểu quyết định nào mới là đúng đắn.

5. Tập trung vào những gì bạn có thể kiểm soát

Không phải lúc nào bạn cũng có thể kiểm soát hành vi của con, nhưng bạn hoàn toàn có thể kiểm soát phản ứng của mình. Tư duy này có thể giúp trẻ trở nên có trách nhiệm mà không cần bạn phải cằn nhằn.

Chẳng hạn như việc rửa hộp cơm trưa của chúng. Ví dụ: bạn có thể nói: “Mẹ rất vui được thêm một món ăn nhẹ thú vị vào bữa trưa của con ở trường, miễn là hộp cơm của con đã được dọn rửa sạch sẽ.” Sau đó, giúp trẻ tìm cách ghi nhớ trách nhiệm của mình và duy trì nó mỗi ngày. Điều này còn có thể được thực hiện thông qua các dấu hiệu trực quan như giấy ghi chú hoặc một vị trí trong bếp được chỉ định riêng cho hộp cơm trưa của con.

Tóm lại, nuôi dạy con cái tích cực là phương pháp nuôi dưỡng các mối quan hệ tôn trọng lẫn nhau dựa trên những kỳ vọng rõ ràng. Khi trẻ cảm thấy có mối liên hệ chặt chẽ với cha mẹ, chúng sẽ có xu hướng cư xử phù hợp hơn và lớn lên thành những người kiên cường, tự tin, biết quan tâm và có trách nhiệm.

(Theo CNBC)

Bài liên quan

Điều gì giúp trẻ em Hà Lan trở thành những đứa trẻ hạnh phúc nhất thế giới?

Chia sẻ yêu thương: SHB ủng hộ 1.600 trẻ em mồ côi do đại dịch COVID-19

1 triệu ly sữa cho 10.000 trẻ em khó khăn trong đại dịch - Vinamilk kêu gọi sự tham gia của cộng đồng

Nam A Bank mang món quà trung thu ý nghĩa đến trẻ em vùng dịch