Khi kinh tế khó khăn, doanh nghiệp chuyên phân phối hàng không thiết yếu, chịu ảnh hưởng nặng nề do thu nhập giảm, người tiêu dùng thắt chặt “hầu bao”. Ngay từ đầu năm, đa phần các lãnh đạo đều dự báo được tình hình và đặt kế hoạch kinh doanh thận trọng. Tuy nhiên, diễn biến thực tế đang cho thấy sự khó khăn của thị trường đã vượt xa dự báo, qua 9 tháng nhiều doanh nghiệp vẫn cách rất xa mục tiêu lợi nhuận năm.

“Đại gia” bán lẻ Đầu tư Thế Giới Di Động (HoSE: MWG) đặt mục tiêu doanh thu năm nay đạt 135.000 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 4.200 tỷ đồng, tăng khoảng 1 – 2% so với thực hiện 2022. Ban lãnh đạo cho biết kế hoạch đặt ra dựa trên đánh giá tình hình thực tế và giả định sức mua sẽ phục hồi tích cực kể từ quý III.

Quý III, MWG ghi nhận tín hiệu tích cực khi doanh thu 30.288 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 39 tỷ đồng, mức cao nhất từ đầu năm. So với cùng kỳ năm trước, doanh thu giảm 7% và lợi nhuận giảm 96%. Qua 3/4 quãng đường, doanh nghiệp đạt doanh thu 86.858 tỷ đồng, giảm 15,6% so với cùng kỳ năm trước và thực hiện 64% kế hoạch năm; lãi sau thuế 77,5 tỷ đồng, giảm 98% và thực hiện chưa đến 2% kế hoạch năm.

MWG lý giải ở chuỗi Điện Máy Xanh/ Thế Giới Di Động sức mua điện thoại và máy tính bảng đến quý III (quý kỳ vọng có sự phục hồi tích cực) vẫn yếu, chưa có dấu hiệu phục hồi đáng kể (ngoại trừ một số sản phẩm do yếu tố mùa vụ). Ở chuỗi Bách Hóa Xanh, An Khang thì các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm, hàng tiêu dùng nhanh và dược phẩm ghi nhận kết quả kinh doanh ổn định nhưng cũng chịu ảnh hưởng của xu hướng tiêu dùng tiết kiệm. Do vậy, công ty nỗ lực đưa ra các lựa chọn mua sắm linh hoạt với giá cả hấp dẫn và nhiều khuyến mãi kèm khẩu hiệu “giá rẻ quá”, chấp nhận giảm biên lợi nhuận gộp để thu hút khách hàng và duy trì doanh thu.

Lãnh đạo FPT Retail (HoSE: FRT) cũng kỳ vọng nền kinh tế sẽ bắt đầu phục hồi dần trong 2 quý cuối năm khi đưa ra chỉ tiêu doanh thu 34.000 tỷ đồng, tăng 13% so với 2022 và lợi nhuận trước thuế 240 tỷ đồng, giảm 51%.

Trong quý III, doanh thu công ty tăng so với cùng kỳ năm trước và có lãi trước thuế trở lại. 9 tháng, doanh nghiệp thực hiện được 68% mục tiêu doanh thu với 23.160 tỷ đồng, tăng 7% so với 9 tháng 2022. Tuy nhiên, FPT Retail lỗ trước thuế 196 tỷ đồng, lỗ ròng 245 tỷ đồng.

Doanh nghiệp có 2 chuỗi chính gồm FPTShop kinh doanh mặt hàng công nghệ như điện thoại, laptop (ICT) và bắt đầu tư 2021 mở thêm ngành hàng gia dụng; chuỗi Long Châu kinh doanh mặt hàng dược phẩm. Khoản lỗ của công ty chủ yếu đến chuỗi FPTShop do sức mua hàng ICT còn yếu, trong khi chuỗi Long Châu đang trong giai đoạn mở rộng chưa đem về lợi nhuận đủ bù đắp.

Cụ thể, FPTShop ghi nhận doanh thu 12.222 tỷ đồng, giảm 20%. Doanh nghiệp cũng phải chạy theo cuộc chiến giá rẻ với các chương trình khuyến mãi với khẩu hiệu “giá luôn rẻ” khiến biên lợi nhuận gộp giảm, lỗ ròng 387 tỷ đồng. Ngược lại, chuỗi Long Châu tăng 69% doanh thu lên 11.088 tỷ đồng nhờ việc tăng tốc mở rộng, số lượng nhà thuốc tính đến cuối tháng 9 đạt 1.384 tỷ đồng, mở mới 447 nhà thuốc so với đầu năm.

Không chỉ các chuỗi bán lẽ, các nhà bán buôn cũng rơi vào tình cảnh biên lợi nhuận bị co lại. Ông Đoàn Hồng Việt, Chủ tịch HĐQT Digiworld (HoSE: DGW) chia sẻ với tính chất bán buôn doanh nghiệp không tốn các chi phí mặt bằng hay nhân viên lớn như chuỗi bán lẻ nên không bị áp lực phải bán hàng bằng mọi giá. Tuy nhiên, Digiworld cũng phải chấp nhận giảm biên lợi nhuận để chia sẻ cùng các nhà bán lẻ. Đồng thời, trước tình trạng bán phá giá trong năm nay, thay vì bán hàng cho các đại lý giá cao hơn và thực hiện chương trình khuyến mãi thì doanh nghiệp lựa chọn giải pháp bán cho các đại lý giá rẻ hơn và để cho họ tự thực hiện chương trình khuyến mãi.

Theo đó, 9 tháng, Digiworld ghi nhận doanh thu 13.968 tỷ đồng và lãi sau thuế 272 tỷ đồng, lần lượt giảm 22% và 52% so với cùng kỳ năm trước. Doanh nghiệp thực hiện được 70% chỉ tiêu doanh thu và 68% chỉ tiêu lợi nhuận năm. Digiworld phân phối nhiều sản phẩm như laptop, máy tính bảng, điện thoại di động, thiết bị gia dụng, văn phòng, hàng tiêu dùng… trong đó, laptop, máy tính bảng và điện thoại di động chiếm khoảng 80% cơ cấu tổng doanh thu.

Tương tự Digiworld, Petrosetco (HoSE: PET) cũng thực hiện phân phối sản phẩm điện tử đến các đại lý, chuỗi cửa hàng. 9 tháng, Petrosetco đạt 13.026 tỷ đồng doanh thu, tăng nhẹ so với cùng kỳ nhưng lợi nhuận giảm 46% xuống 95 tỷ đồng; lần lượt thực hiện 72% và 40% kế hoạch năm.

Trong tháng 9 vừa qua, sự kiện Apple tung ra iPhone 15 được cho là sẽ đem lại nguồn thu lớn cho các doanh nghiệp bán lẻ cũng như bán buôn hàng ICT. Tuy nhiên, Chủ tịch Digiworld dự báo tiêu thụ iPhone 15 kém hơn iPhone 14 do nền kinh tế còn khó khăn. Tình trạng hàng về nhiều và cung cầu gặp nhau sẽ diễn ra sớm hơn do nguồn cung tại thị trường Trung Quốc chuyển sang các nước khác. Thị trường này chiếm đến 20% tổng doanh số Apple nhưng đang bị Huawei lấy mất thị phần.

Đồng thời, ông Việt cũng cho rằng phải đến nửa cuối 2024 thị trường hàng ICT mới phục hồi khi kinh tế vĩ mô tốt hơn và chu kỳ 3 năm đổi mới sản phẩm.

Bài liên quan

Thị trường bán lẻ kỳ vọng phục hồi dịp cuối năm

Giá chạy trước, cổ phiếu nhóm bán lẻ còn hấp dẫn?

Ngành bán lẻ sẽ sôi động trở lại

Cổ phiếu ngành bán lẻ hồi phục?