Liệu có thể xảy ra một kịch bản khủng hoảng như năm 2011?
Liệu có xảy ra một cuộc khủng hoảng như năm 2011 khi thị trường bất động sản đóng băng, thanh khoản thiếu hụt, doanh nghiệp "chết" hàng loạt? TS. Nguyễn Đình Cung cho rằng, sức khỏe tài chính của hệ thống ngân hàng đã mạnh hơn nhiều so với 10 năm trước nên không có chuyện đó, nhưng chắc chắn là nợ xấu sẽ tăng.
Đặt vấn đề tại buổi chia sẻ "Làm gì để giải cứu doanh nghiệp sau đại dịch COVID-19", đại diện một ngân hàng thương mại cho biết, hiện nay Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã đưa ra nhiều cơ chế để hỗ trợ doanh nghiệp bị ảnh hưởng của COVID-19. Tuy nhiên, thời hạn cơ cấu lại nợ quá ngắn, nếu không được kéo dài sẽ phát sinh nợ xấu. Việc cơ cấu lại nợ, giảm lãi suất thời gian gần đây khiến các ngân hàng giảm lợi nhuận, thậm chí lỗ. Doanh nghiệp khó khăn 1 thì ngân hàng phải khó khăn 10 vì ngân hàng cho vay hàng trăm ngàn doanh nghiệp. Theo đó, vị này đề xuất cần có một gói hỗ trợ từ Chính phủ để bù lãi suất hỗ trợ từ ngân hàng cho doanh nghiệp.
"Chính phủ có gói hỗ trợ 16.000 tỷ đồng tái cấp vốn cho Ngân hàng Chính sách xã hội để cho vay trả lương người lao động với lãi suất 0% nhưng chưa doanh nghiệp nào có thể tiếp cận. Một người bạn của tôi là chủ doanh nghiệp muốn tiếp cận gói tín dụng nêu trên nhưng điều kiện lại là trả lương cho nhân viên đã nghỉ việc, doanh nghiệp phải có vốn đối ứng, có đủ tài sản đảm bảo. Như vậy thì quá khó", vị này nói.
Vị đại diện ngân hàng thương mại cũng bày tỏ lo ngại Việt Nam có thể phải đối diện với một cuộc "khủng hoảng kép" khi thanh khoản hệ thống trở nên căng thẳng, mọi kênh cung cấp vốn cho nền kinh tế đều gặp khó khăn. Thanh khoản của thị trường bất động sản cũng gặp khó khăn. "Nếu doanh nghiệp bất động sản chết sẽ dẫn tới một cuộc khủng hoảng giống như năm 2011, lãi suất tăng cao, nợ xấu bùng nổ và doanh nghiệp chết hàng loạt".
Trước cách đặt vấn đề nêu trên, TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) thừa nhận ngân hàng cũng là doanh nghiệp, nếu có hỗ trợ doanh nghiệp thì cũng chỉ có thể ở một mức nào đó, trong sức chịu đựng của ngân hàng.

TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM)
"Tôi mong rằng Chính phủ sẽ sớm ban hành một gói hỗ trợ từ ngân sách để hỗ trợ lãi suất cho những ngành đang chịu tác động lớn từ dịch bệnh, cần vốn lưu động lớn như ngành hàng không và cắt giảm hầu hết các loại thuế phí để doanh nghiệp có thu nhập quay trở lại hoạt động bình thường", ông Cung nói.
Về lo ngại "khủng hoảng kép", ông Cung cho rằng hệ thống tài chính năm 2011 rất yếu, yếu hơn rất nhiều so với hiện tại. Vì thế, hy vọng rằng khi các nước bên ngoài mở cửa được, khách quốc tế tăng trở lại thì các doanh nghiệp sẽ thoát được tình cảnh "chờ chết" như hiện nay và ngành du lịch sống lại. Tuy nhiên, ông Cung cũng khẳng định, nợ xấu sẽ tăng lên trong thời gian tới.
"Thành quả giải quyết nợ xấu trong 5-6 năm vừa qua của ngành ngân hàng có thể sẽ tiếp tục phải nỗ lực hơn nữa trong thời gian tới. Hệ thống ngân hàng sẽ lại phải đổi mặt với nợ xấu, lãi suất muốn giảm cũng không phải dễ", ông Cung nói.
Làm gì để hỗ trợ doanh nghiệp sau đại dịch COVID-19
Đánh giá về những gì Chính phủ và các bộ ngành đang làm để hỗ trợ các doanh nghiệp thời đại dịch COVID-19, ông Cung cho rằng, mức hỗ trợ còn quá nhỏ so với thiệt hại của doanh nghiệp và so với mức hỗ trợ của Chính phủ các nước khác cho doanh nghiệp của họ.
"Chúng ta cứ nói có gói hỗ trợ mấy trăm, mấy ngàn tỷ nhưng thực chất đó không phải là gói hỗ trợ, gây hiểu lầm cho doanh nghiệp. Đa phần là giãn, hoãn nợ. Sau đại dịch doanh nghiệp sẽ vẫn phải trả, chỉ là trả sau", ông Cung nói.
Thống kê lại các hỗ trợ từ Chính phủ dành cho doanh nghiệp, ông Cung cho rằng các giải pháp hỗ trợ còn manh mún, không ra tấm ra món và chưa thấy hết được tác động to lớn của dịch bệnh tới sự sống còn của doanh nghiệp hiện nay.
Một số điều kiện hỗ trợ không hợp lý, không thực tế như điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận gói hỗ trợ về vốn, giảm hoãn thuế là một doanh nghiệp phải có 50% lao động bị mất việc mới được hưởng. "Trong khi mục tiêu là làm sao doanh nghiệp giữ được lao động ở lại thì những điều kiện nêu trên vô tình khuyến khích doanh nghiệp sa thải lao động để được hỗ trợ. Sự không hợp lý của các điều kiện tạo ra tác động ngược", ông Cung lấy ví dụ.
Cùng với đó, theo ông Cung, quy trình ra quyết định trên thực tế rất chậm chạp. Chính phủ và Thủ tướng có rất ít thẩm quyền để đưa ra các quyết sách nhanh chóng. "Đã có ít quyền nhưng các bộ ngành còn phản ứng rất chậm, sức ỳ lớn".
Lấy ví dụ cho luận điểm trên, ông Cung cho biết, quyết định thí điểm mobile money đã có nhiều năm nay, được nêu ra ở nhiều chỉ thị và nghị quyết nhưng mãi vẫn chưa làm được. Đây là một yêu cầu rất quan trọng với số người được hưởng lợi lớn. Tuy nhiên, Thủ tướng lại giao Thống đốc NHNN làm đầu mối, trong khi đó, thực tế hình thức mobile money ra đời sẽ tạo sự cạnh tranh với ngân hàng, tạo áp lực lên ngành ngân hàng. "Thống đốc sẽ không bao giờ làm thiệt hại cho ngành ngân hàng nên người ta không làm".
Bàn về cách hỗ trợ doanh nghiệp sau đại dịch COVID-19, ông Cung đưa quan điểm: Cho đến hiện tại, tôi cho rằng nên hỗ trợ tập trung vào những ngành chịu tác động mạnh nhất của dịch bệnh như hàng không, du lịch - gần như tê liệt hoạt động trong nhiều tháng nay, còn những ngành khác nếu không có nguồn lực thì thôi và đã hỗ trợ thì phải cho "ra tấm ra món" để doanh nghiệp đủ sức phục hồi.
"Hỗ trợ như hiện nay 98% doanh nghiệp được hưởng nhưng lại không hiệu quả. Trong nhiều tháng các hãng hàng không không có doanh thu, tiền bạc tích trữ được phải chi trả để duy trì tồn tại. Vì vậy, muốn doanh nghiệp phục hồi phải có hỗ trợ trọng tâm, trọng điểm, còn cứ manh mún, dàn trải như hiện nay thì không có hiệu quả", ông Cung nhấn mạnh.
Tuy nhiên, ông Cung cũng cho rằng để nhận được sự đồng thuận về vấn đề này là không hề đơn giản. "Ai có thể đứng lên bảo vệ được quan điểm này? Nếu không làm được thì cũng không thể kịp thời hỗ trợ doanh nghiệp vào thời điểm khó khăn".
Ông Cung đề xuất trong kỳ họp Quốc hội đang diễn ra cần dành khoảng 1/3 thời gian để thảo luận về việc dịch bệnh COVID-19 ảnh hưởng thế nào tới doanh nghiệp và doanh nghiệp cần gì để tồn tại.
"Muốn có thêm nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp thì Quốc hội phải cho Chính phủ biết tiền lấy ở đâu để hỗ trợ doanh nghiệp. Quốc hội phải thảo luận để đưa ra phương án khác cho tăng trưởng, lạm phát, bội chi ngân sách năm 2020. Như vậy, Chính phủ mới có cơ sở để hành động. Tuy nhiên, rất tiếc quyền của Chính phủ thì hạn hẹp nhưng Quốc hội lại chưa nghĩ tới việc điều chỉnh các mục tiêu cho phù hợp với thực tiễn", ông Cung nói.
- Cùng chuyên mục
2 giao dịch giúp Phát Đạt thoát lỗ quý II
Doanh thu tài chính 226 tỷ đồng là cứu cánh lợi nhuận cho Bất động sản Phạt Đạt quý II trong bối cảnh doanh thu thuần thấp, các hoạt động khác báo lỗ.
Tài chính - 03/08/2025 08:20
Giá nguyên liệu tăng ảnh hưởng đến lợi nhuận Vinamilk
Sau nửa đầu năm 2025 hoàn thành 42% chỉ tiêu lợi nhuận, lãnh đạo Vinamilk kỳ vọng kết quả kinh doanh nửa cuối năm tăng trưởng và hoàn thành cao nhất chỉ tiêu cổ đông giao.
Tài chính - 02/08/2025 10:25
Hòa Phát báo lãi hơn 7.600 tỷ đồng nửa đầu năm
Sau 6 tháng đầu năm 2025, doanh thu và lãi sau thuế của Hòa Phát đạt lần lượt 74.237 tỷ đồng và 7.614 tỷ đồng, lần lượt hoàn thành 44% và 51% kế hoạch năm.
Tài chính - 01/08/2025 17:58
PV Power vượt kế hoạch lợi nhuận năm 2025
Sau nửa đầu năm 2025, doanh thu thuần PV Power đạt 17.565 tỷ đồng, tăng 12,4%; lợi nhuận sau thuế 1.205 tỷ đồng, tăng 83% so với nửa đầu năm 2024. Như vậy, PV Power đã hoàn thành gần 46% kế hoạch doanh thu và vượt kế hoạch lợi nhuận 766 tỷ đồng.
Tài chính - 01/08/2025 17:55
‘Cá mập’ PYN Elite Fund gom mạnh cổ phiếu YEG
PYN Elite Fund trở thành cổ đông lớn YeaH1 từ tháng 4 và liên tục gom thêm cổ phiếu. Tập đoàn YeaH1 công bố kết quả kinh doanh tăng trưởng mạnh nửa đầu năm.
Tài chính - 01/08/2025 14:43
Cổ phiếu TAL của Taseco Land chính thức niêm yết sàn HoSE
Việc Taseco Land đáp ứng đầy đủ tiêu chí niêm yết của sàn HoSE được kỳ vọng sẽ củng cố niềm tin cổ đông và thu hút dòng vốn tổ chức trung và dài hạn.
Tài chính - 01/08/2025 10:23
Chỉ số S&P 500 giảm phiên thứ 3 liên tiếp
Chỉ số S&P 500 đã có phiên giảm điểm thứ 3 liên tiếp bất chấp đà tăng điểm của nhóm cổ phiếu công nghệ.
Tài chính - 01/08/2025 08:53
Lãi ròng Vinpearl nửa đầu năm 2025 đạt 257 tỷ đồng
Lũy kế nửa đầu năm 2025, doanh thu và lợi nhuận sau thuế Vinpearl lần lượt đạt 5.912 tỷ đồng và 257 tỷ đồng, lần lượt hoàn thành 42,2% và 15% chỉ tiêu cả năm.
Tài chính - 01/08/2025 08:39
Thủy văn thuận lợi, lãi ròng 6 tháng của REE tăng 48%
So với kế hoạch năm được thông qua tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2025, REE đã hoàn thành 44,7% mục tiêu doanh thu và gần 51% kế hoạch lợi nhuận sau nửa đầu năm.
Tài chính - 01/08/2025 06:45
Lãi ròng Vingroup nửa đầu năm đạt gần 4.059 tỷ đồng, tăng 120%
Tập đoàn Vingroup kết thúc nửa đầu năm 2025 với kết quả doanh thu và lợi nhuận đều tăng trưởng mạnh.
Tài chính - 31/07/2025 17:39
NHNN điều chỉnh tăng thêm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2025
Ngân hàng Nhà nước vừa phát đi thông báo cho biết đã điều chỉnh tăng thêm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2025 đối với các tổ chức tín dụng.
Tài chính - 31/07/2025 17:33
Lợi nhuận 6 tháng của Vietnam Airlines vượt hơn 20% chỉ tiêu cả năm
Vietnam Airlines sau nửa đầu năm 2025 đã hoàn thành hơn một nửa kế hoạch doanh thu và vượt 20,3% chỉ tiêu lợi nhuận năm.
Tài chính - 31/07/2025 14:06
VietinBank báo lãi quý II tăng 80%, cổ phiếu bứt phá
Luỹ kế 6 tháng đầu năm, ngân hàng thu về khoản lãi trước thuế 18.920 tỷ đồng, tăng 46% so với cùng kỳ năm trước. Với kết quả này VietinBank giữ vị trí á quân lợi nhuận của ngành ngân hàng.
Tài chính - 31/07/2025 10:45
Fed chưa sẵn sàng hạ lãi suất, S&P 500 và Dow Jones giảm điểm
Các chỉ số chứng khoán Hoa Kỳ giảm sau khi Chủ tịch Fed Jerome Powell phát tín hiệu rằng ngân hàng trung ương chưa sẵn sàng hạ lãi suất.
Tài chính - 31/07/2025 10:02
Lần thứ 5 liên tiếp Fed giữ nguyên lãi suất
Bất chấp sức ép từ Tổng thống Mỹ Donald Trump và sự phản đối của 2 quan chức cấp cao, Fed lần thứ 5 liên tiếp giữ nguyên chính sách tiền tệ.
Tài chính - 31/07/2025 08:03
Lãi ròng quý II của SHB tăng gần 60%
Xét trong nửa đầu năm 2025, thu nhập lãi thuần SHB đạt 14.670 tỷ đồng, tăng hơn 53%; lãi trước thuế 8.913 tỷ đồng, tăng 29,6%; lãi sau thuế 7.103 tỷ đồng, tăng gần 29,3%. Tính ra, SHB đã hoàn thành 61% mục tiêu lãi cả năm 2025.
Tài chính - 30/07/2025 17:09
- Đọc nhiều
-
1
NHNN điều chỉnh tăng thêm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2025
-
2
Đánh thuế chuyển nhượng bất động sản, chứng khoán cần nghiên cứu kỹ lưỡng
-
3
Nghiên cứu xây dựng bộ chỉ số chứng khoán mới
-
4
Bứt tốc nửa đầu năm, Yến sào Khánh Hòa trăn trở bài toán thương hiệu
-
5
Không lùi thời hạn, Tổng thống Trump công bố mức thuế đối ứng mới
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 2 month ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 2 month ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 4 month ago