Lạ lẫm đất nước Uzbekistan: Là mỏ vàng thế giới nhưng GDP chưa bằng 1/3 Việt Nam

Nằm trên vành đai vàng Trung Á, Uzbekistan là quốc gia sở hữu tài nguyên thiên nhiên bậc nhất thế giới. Tuy nhiên, một phần ba người dân ở quốc gia này vẫn sống dưới mức nghèo khổ.
THU PHƯƠNG
25, Tháng 01, 2018 | 17:23

Nằm trên vành đai vàng Trung Á, Uzbekistan là quốc gia sở hữu tài nguyên thiên nhiên bậc nhất thế giới. Tuy nhiên, một phần ba người dân ở quốc gia này vẫn sống dưới mức nghèo khổ.

Đối thủ của U23 Việt Nam trong trận chung kết tới đây sẽ là U23 Uzbekistan, một đội bóng mạnh mẽ đến từ quốc gia Trung Á đã "đè bẹp" tuyển Hàn Quốc với tỷ số 4-1 trong trận bán kết U23 Châu Á 2017.

Với nhiều người Việt Nam, Uzbekistan vẫn là một quốc gia khá lạ lẫm.

Vương miện của Trung Á

Cộng hòa Uzbekistan là một quốc gia không có đường bờ biển, nằm kín trong lục địa Trung Á, trước kia từng là một phần của Liên bang Xô Viết. 

Uzbekistan có diện tích 447.400 km2. Đây là nước lớn thứ 56 trên thế giới. Nước này có chung biên giới với Kazakhstan ở phía tây và phía bắc, Kyrgyzstan và Tajikistan ở phía đông, và Afghanistan cùng Turkmenistan ở phía nam.

Là quốc gia đông dân nhất vùng Trung Á, Uzbekistan có khoảng 33 triệu người, trong đó 81,1% là người Uzbek, 5,4% là người Nga.

Uzbekistan 1

Một kiến trúc cổ ở thủ đô Tashkent.

Vùng đất được mệnh danh là "vương miện của Trung Á" này nổi tiếng với những hoang mạc và thảo nguyên mênh mông bất tận, những đền thờ Hồi giáo bằng đá uy nghi…

Trong thời kỳ cổ đại, Samarkand, cố đô của Uzbekistan, là một trọng điểm thương mại nổi tiếng với lối kiến trúc mãn nhãn. Nhiều người còn nhận xét Samarkand chính là “thiên đường giữa hạ giới”.

Nhờ vị trí nằm trên con đường tơ lụa, Uzbekistan từng có một thời gian dài là điểm giao lưu thương mại sôi động của nhiều nền văn hóa trong quá khứ.Suốt 20 năm qua, đất nước này đã nỗ lực tìm lại thời vàng son thông qua rất nhiều hoạt động quảng bá giá trị văn hóa, kiến trúc, tôn giáo… độc đáo của mình.

Khi mùa thu đến, thủ đô Tashkent lại tưng bừng với Hội chợ Du lịch Quốc tế Tashkent (Tashkent International Tourism Fair – TITF). Đây là diễn đàn du lịch lớn nhất ở khu vực Trung Á, thu hút các hãng hàng không và lữ hành từ gần 30 nước trên thế giới.

Uzbekistan

 Tại Uzbekistan, đàn ông không được bắt tay phụ nữ.

Ở Uzbekistan, đàn ông sẽ chỉ được bắt tay với những người đàn ông khác. Với phụ nữ, chào hỏi bằng cách cúi đầu rồi đặt tay phải lên vị trí trước ngực (tại trái tim).

Khi tới Uzbekistan du lịch, du khách nữ được lưu ý cần ăn mặc kín đáo khi tới thăm các điểm du lịch tôn giáo như thánh đường của người Hồi giáo, tránh mặc hở hang có thể gặp rắc rối.

Ngoài ra, trước khi nhập cảnh, du khách không được mang theo các tài liệu chứa nội dung khiêu dâm, không mang thuốc chứa codeine. Dù thành phần này có trong thuốc giảm đau và giảm ho nhưng với người Uzbekistan, codeine được coi như một loại chất cấm.

Trước đó, vào tháng 12/2017, Ủy ban Du lịch Uzbekistan đã giới thiệu visa du lịch mới có giá trị trong 30 ngày. Động thái này được đưa ra nhằm "giảm thiểu những rắc rối của du khách gặp phải khi visa ngắn hạn". Trước đó, quốc gia này chỉ có 2 loại visa du lịch trong 7 ngày và 15 ngày. Cùng việc gia hạn thời gian, phí visa cũng được giảm tới 30%, từ 60 USD xuống 40 USD.

Trong nửa đầu năm 2017, lượng visa cấp cho khách nước ngoài tới thăm Uzbekistan đạt con số hơn 51.000, tăng 12 % so với cùng kỳ năm trước. Chính phủ đất nước Trung Á này đang tiến hành chiến dịch quy mô lớn nhằm thu hút khách nước ngoài.

GDP chưa bằng 1/3 Việt Nam

Uzbekistan là quốc gia có nguồn tài nguyên dầu khí phong phú. Năm 2006, quốc gia này sản xuất 114.000 thùng dầu mỗi ngày, dù sản lượng vào năm 2016 giảm xuống một nửa theo xu thế giảm giá dầu. Uzbekistan cũng xuất khẩu hơn 10 tỷ mét khối khí đốt sang các nước láng giềng mỗi năm, thu về nguồn lợi quan trọng cho nền kinh tế.

Với trữ lượng vàng dồi dào, Uzbekistan đã trở thành nước sản xuất vàng nhiều thứ 10 trên thế giới. Từ năm 2000 đến nay, sản lượng vàng của Uzbekistan luôn trong trạng thái duy trì ổn định. Nước này đã phát hiện khoảng 2.100 tấn vàng.

mo vang

Một trong những mỏ vàng lớn nhất thế giới nằm tại Uzbekistan.

Đặc biệt, đất nước này có mỏ vàng Muruntau thuộc sa mạc Kyzylkum là một trong những mỏ vàng lộ thiên lớn nhất thế giới. Mỏ vàng này đóng góp khoảng 70% sản lượng vàng của Uzbekistan.

Mặc dù được mệnh danh là "mỏ vàng của thế giới" thế nhưng Uzebekistan vẫn có thu nhập bình quân đầu người ở mức thấp.

Năm 2017, theo tính toán của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), tổng GDP danh nghĩa của Uzbekistan đạt 68,324 tỉ USD, chưa bằng 1/3 so với con số 215,829 tỉ USD của Việt Nam

Mức lương trung bình của người dân ở đây chỉ là 222 USD, tỷ lệ thất nghiệp lên tới 40%, một phần ba người dân sống dưới mức nghèo khổ.

Dù vậy, trong hơn 25 năm qua, kinh tế Uzbekistan đã phát triển ở tốc độ cao, với giai đoạn kỷ lục đạt 9,8%. Năm 2016 là lần đầu tiên tốc độ tăng trưởng GDP của quốc gia này tụt khỏi mức 8%, xuống còn 5,3%.

Đa phần tăng trưởng GDP Uzbekistan xuất phát từ giá cả cao của những loại hàng xuất khẩu quan trọng, đặc biệt là vàng, bông và khí gas. Mặc dù đang giảm dần sự phụ thuộc vào nông nghiệp, Uzbekistan vẫn là quốc gia xuất khẩu bông lớn thứ 5 thế giới, trong khi phát triển đồng thời các nguồn tài nguyên khoáng sản, dầu mỏ và vàng.

Đầu tư mạnh cho bóng đá

Bóng đá là môn thể thao được yêu thích nhất ở quốc gia này và nó cũng nhận được sự đầu tư rất lớn từ các ông bầu, đặc biệt là các trùm dầu khí giàu có.

Ảnh hưởng của các tài phiệt dầu khí với nền bóng đá Uzbekistan được thể hiện rất rõ đối với trường hợp của Bunyodkor, "siêu câu lạc bộ" nổi bật bậc nhất lịch sử bóng đá thế giới có trụ sở ở thủ đô Tashkent.

Được thành lập vào năm 2005, câu lạc bộ non trẻ này từng gây chấn động làng bóng đá thế giới vào năm 2008 khi tuyên bố mời các ngôi sao thế giới như Samuel Eto'o, Rivaldo tới chơi cho mình bằng các hợp đồng "khủng".

bong da

Bóng đá Uzbekistan nhận được đầu tư mạnh từ các ông trùm dầu khí.

Với các hợp đồng khủng như vậy, câu lạc bộ non trẻ Bunyodkor trở thành á quân giải vô địch Uzbekistan năm 2007 và đi tới trận bán kết giải vô địch câu lạc bộ châu Á (AFC Champions League) 2008. Họ giành siêu cúp Uzbekistan vào năm 2014, 5 lần vô địch giải Oliy Liga của nước này từ năm 2008 đến 2013.

Ước mơ của đội bóng này là trở thành đối thủ của Manchester United, hoặc thậm chí vượt qua cả Barcelona để trở thành nhà vô địch mới của giải đấu vô địch thế giới các câu lạc bộ FIFA.

"Ông trùm" đứng sau Bunyodkor được cho là Miradil Djalalov, chủ tịch tập đoàn Zeromax ở Thụy Sĩ đang sở hữu công ty tư nhân lớn nhất ở Uzbekistan. Tập đoàn này hoạt động chính trong lĩnh vực dầu khí và bông, có mạng lưới trạm xăng dầu phủ rộng toàn quốc. 

Trong những năm gần đây, bóng đá Uzbekistan luôn nằm trong top 10 nền bóng đá hàng đầu châu Á. Năm 2014, đội tuyển quốc gia nước này suýt dự World Cup khi chỉ còn cách tấm vé đến Brazil hai trận đấu.

U23 Việt Nam sẽ gặp U23 Uzbekistan ở trận chung kết U23 châu Á vào 15h ngày 27/1 tới tại sân vận động Olympic Thường Châu (Trung Quốc). Cũng giống như U23 Việt Nam, U23 Uzbekistan càng đá càng cho thấy sức mạnh đáng nể. Trên con đường tiến vào trận chung kết, họ cuốn phăng cả đương kim vô địch và đương kim á quân của U23 châu Á.

Năm 2017 là năm Việt Nam và Uzbekistan kỷ niệm 25 thiết lập quan hệ ngoại giao (17/1/1992 – 17/1/2017). Quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư giữa Việt Nam và Uzbekistan đã đạt được một số kết quả bước đầu quan trọng. Kim ngạch thương mại song phương năm 2016 đạt 37,4 triệu USD, tăng hơn 2 lần so với năm 2012.

Trong những năm gần đây, Uzbekistan là một trong những thị trường xuất khẩu tiềm năng của Việt Nam. Việt Nam xuất khẩu sang nước bạn các sản phẩm nông sản nhiệt đới như chè, cà phê, cao su; hàng thủ công, may mặc, điện tử. Uzbekistan xuất khẩu sang Việt Nam các mặt hàng gồm bông vải, kim loại màu, phân bón, phụ tùng máy móc.

Ngoại tệ Mua tiền mặt Mua chuyển khoản Giá bán
USD 25185.00 25187.00 25487.00
EUR 26723.00 26830.00 28048.00
GBP 31041.00 31228.00 3224.00
HKD 3184.00 3197.00 3304.00
CHF 27391.00 27501.00 28375.00
JPY 160.53 161.17 168.67
AUD 16226.00 16291.00 16803.00
SGD 18366.00 18440.00 19000.00
THB 672.00 675.00 704.00
CAD 18295.00 18368.00 18925.00
NZD   14879.00 15393.00
KRW   17.79 19.46
DKK   3588.00 3724.00
SEK   2313.00 2404.00
NOK   2291.00 2383.00

Nguồn: Agribank

Điều chỉnh kích thước chữ