[Gặp gỡ thứ Tư] Đại sứ Đan Mạch: 'Ưu tiên của chúng tôi là hỗ trợ Việt Nam phát triển xanh bền vững'

Đại sứ đánh giá thế nào về những thành tựu trong mối quan hệ hợp tác giữa Đan Mạch - Việt Nam trong thời gian qua?

Ông Kim Højlund Christensen: Năm 1971, Đan Mạch là một trong những quốc gia Tây Âu đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Việt Nam. Như vậy là sang năm sau, năm 2021, hai nước chúng ta sẽ kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Đan Mạch và Việt Nam có rất nhiều thành tựu chung để kỷ niệm. Tôi hy vọng dịch COVID-19 sẽ sớm được khống chế, trước hết để chỉ còn một số ít người bị nhiễm bệnh cũng như xua tan sự lo lắng và bất an trong cộng đồng. Và cũng để chúng tôi có thể tổ chức nhiều sự kiện có ý nghĩa trong một không gian an toàn nhằm đánh dấu cột mốc quan trọng này. Chúng tôi tin rằng quan hệ đối tác gần gũi, tình hữu nghị và sự hợp tác chặt chẽ giữa Đan Mạch và Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển và tiến xa hơn nữa trong tương lai trên cơ sở một nền móng hợp tác rất vững chãi mà chúng ta đã cùng nhau xây dựng nên.

Năm 1993, Việt Nam được chọn là một trong những nước được ưu tiên nhận hỗ trợ từ Chương trình Hỗ Trợ Phát triển chính thức của chính phủ Đan Mạch. Đan Mạch cũng trở thành một trong những nước tài trợ song phương lớn nhất cho Việt Nam, sát cánh cùng Việt Nam trong các nỗ lực xóa đói giảm nghèo.

Trong vòng 15 năm từ năm 2000 đến năm 2015, Đan Mạch đã viện trợ không hoàn lại cho Việt Nam khoảng 1 tỷ đô la Mỹ. Chúng tôi rất vui mừng và hân hạnh được đóng góp vào các thành tựu nổi bật mà Việt Nam đã đạt được trong những năm chuyển mình từ một nước nghèo với hơn 58% dân số sống ở mức nghèo khổ thành một nước có mức thu nhập trung bình thấp nhờ các thành tựu tăng trưởng kinh tế và xã hội ngoạn mục.

Với việc ký Hiệp Định Đối Tác Toàn Diện năm 2013, hai nước chúng ta đã chuyển từ quan hệ hợp tác phát triển truyền thống sang quan hệ đối tác toàn diện. Hiện nay, việc hợp tác giữa hai nước bao gồm một loạt các lĩnh vực then chốt và tập trung vào đối thoại chính trị, thương mại và đầu tư, phát triển xanh, năng lượng, an toàn thực phẩm, giáo dục và y tế.

Quan hệ hợp tác về kinh tế và thương mại giữa Đan Mạch và Việt Nam cũng phát triển vượt bậc trong 8 năm qua. Từ năm 2013 đến năm 2017, tổng giá trị thương mại của hàng hóa trao đổi giữa hai nước đã tăng gấp đôi. Hiện nay, đã có khoảng 135 công ty Đan Mạch chính thức hiện diện tại Việt Nam. Với việc sở hữu các công nghệ và kỹ thuật tiên tiến, rất nhiều các công ty Đan Mạch là các đối tác thích hợp để hợp tác và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của Việt Nam trong các lĩnh vực như nông nghiệp, an toàn thực phẩm, nước, năng lượng sạch, xử lý chất thải, vận tải biển, etc.

Với việc Hiệp Định Tự do Thương Mại EU Việt Nam chính thức có hiệu lực gần đây, chúng tôi tin tưởng chắc chắn rằng việc hợp tác giữa hai nước về thương mại và đầu tư sẽ tiếp tực khởi sắc và phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong tương lai, xứng đáng với tiềm năng to lớn của hai nước chúng ta.

Hiện nay, một trong các ưu tiên của chúng tôi là hỗ trợ Việt Nam phát triển bền vững và phát triển xanh với mũi nhọn là phát triển một ngành năng lượng bền vững. Tôi rất hài lòng với kết quả hợp tác giữa hai nước trong chương trình Đối Tác Năng Lượng Đan Mạch Việt Nam. Chương trình được bắt đầu từ năm 2013 và tập trung vào việc xây dựng năng lực và trao đổi kinh nghiệm giữa chuyên gia hai nước. Thông qua chương trình này, Đan Mạch đang giúp đỡ Việt Nam phát triển một chiến lược dài hạn để phát triển ngành năng lượng bền vững, có khả năng tích hợp tốt nguồn năng lượng tái tạo cũng như tăng cường sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Báo cáo Triển Vọng Năng Lượng Việt Nam, một sản phẩm quan trọng của mối quan hệ hợp tác này, là báo cáo tổng quan toàn diện nhất cho tới nay về ngành năng lượng Việt nam cũng như đưa ra các viễn cảnh tương lai khác nhau cho ngành năng lượng Việt Nam. Các thông tin trong báo cáo là nguồn số liệu quan trọng đầu vào giúp Việt Nam xây dựng Quy hoạch phát triền điện lực quốc gia 8.

Một trong những mảng quan trọng khác của quan hệ hợp tác Đan Mạch Việt Nam là y tế, giáo dục và an toàn thực phẩm. Trong lĩnh vực y tế, chúng tôi đã hỗ trợ đào tạo hàng trăm các cán bộ y tế cơ sở và giáo viên đại tại Trường Đại học Y Thái Bình về dự phòng và phát hiện sớm các bệnh không lây nhiễm. Trong lĩnh vực giáo dục, chúng tôi đã hỗ trợ xây dựng giáo trình mới phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế và tiến hành đào tạo tại bốn trường dạy nghề.

Trong lĩnh vực thực phẩm, chúng tôi tập trung vào việc hỗ trợ Việt Nam hoàn thiện các quy định liên quan tới an toàn thực phẩm trong chuỗi sản xuất thịt lợn, ví dụ như thông tư quản lý sản xuất thức ăn chăn nuôi hay kê đơn thuốc thú y. Các chương trình hợp tác này cũng gắn kết chặt chẽ với chương trình học bổng Đan Mạch. Chỉ riêng trong năm 2019, chúng tôi đã cấp học bổng cho hơn 120 sinh viên, cán bộ nghiên cứu và cán bộ các cơ quan chính phủ để tham gia các khóa đào tạo ngắn hạn tại Đan Mạch.

Đại sứ có thể chia sẻ nhìn nhận của ông về triển vọng cho sự hợp tác này giữa 2 nước và các ưu tiên hiện tại của các doanh nghiệp Đan Mạch khi đầu tư phát triển xanh vào Việt Nam?

Ông Kim Højlund Christensen: Tăng trưởng xanh không chỉ đơn thuần là một mục tiêu. Tăng trưởng xanh đã trở thành một ngành kinh kế then chốt và ưu tiên hàng đầu trong hợp tác quốc tế của Đan Mạch. Nhu cầu phát triển trên cơ sở tăng trưởng xanh và chuyển đổi xanh trên thế giới ngày càng tăng và điều đó cũng làm tăng nhu cầu sử dụng các công nghệ và bí quyết của Đan Mạch. Chúng tôi luôn sẵn sàng chia sẻ kiến thức cũng như xuất khẩu các giải pháp và công nghệ xanh cho thị trường toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam.

Đan Mạch cũng trở thành một đối tác quan trọng trong lĩnh vực tăng trưởng xanh của Việt Nam và chúng tôi mong muốn được góp phần vào việc thúc đẩy phát triển xanh tại Việt Nam. Năng lượng tái tạo, tiết kiệm và sử dụng năng lượng hiệu quả, quản lý và xử lý chất thải và nước thải tại đô thị là một trong những lĩnh vực trọng tâm hiện nay của các công ty Đan Mạch tại Việt Nam. Đây cũng là những lĩnh vực mà chúng tôi có rất nhiều năm kinh nghiệm và sẵn sàng chia sẻ với các đối tác và bạn bè Việt Nam.

Quan hệ hợp tác giữa hai nước chúng ta không giới hạn ở quan hệ hợp tác giữa hai chính phủ. Một trong những điểm mốc quan trọng của hợp tác trong khu vực tư nhân là việc tháng trước, tập đoàn Copenhagen Insfrastructure Partners đã ký Biên bản ghi nhớ với tỉnh Bình Thuận để phát triển dự án điện gió ngoài khơi có tổng mức đầu tư hơn 10 tỷ USD. Chúng tôi hy vọng rằng việc hợp tác giữa tập đoàn Copenhagen Insfrastructure Partners và tỉnh Bình Thuận trong dự án này sẽ là một ví dụ về một mô hình thành công, giúp thu hút các nhà đầu tư quốc tế khác, bao gồm cả Đan Mạch vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam.

Tôi cũng muốn nhắc đến việc Việt Nam đã trở thành một thành viên của Sáng kiến hợp tác hướng tới Tăng trưởng Xanh và các Mục tiêu Toàn cầu 2030 do Đan Mạch khởi xướng. Diễn đàn này tạo cơ hội để đưa khối tư nhân và các cơ quan chính phủ đến gần nhau, cùng tìm ra các giải pháp để tăng cường hợp tác công tư nhằm đạt được các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ. Việc Thủ Tướng Nguyễn Xuân Phúc tham dự hội nghị cấp cao P4G 2018 tại Copenhagen là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam trong việc thúc đẩy quan hệ hợp tác đối tác công tư vì một tương lại tăng trưởng xanh.

Đại sứ có khuyến nghị gì cho chính phủ Việt Nam để tạo ra môi trường đầu tư thuận lợi nhằm hỗ trợ và thu hút các doanh nghiệp của Đan Mạch đầu tư vào phát triển xanh ở Việt Nam?

Ông Kim Højlund Christensen: Các công ty Đan Mạch đang ngày càng quan tâm tới phát triển xanh ở Việt Nam và mong muốn được tham gia vào quá trình này. Tuy nhiên, khi tôi trao đổi với Tổng Giám Đốc một số công ty Đan Mạch, họ đều nhấn mạnh việc cần thiết và mong muốn được biết chi tiết hơn của kế hoạch tổng thể phát triển xanh của chính phủ.

Chính phủ Việt Nam gần đây cũng đưa ra nhiều sáng kiến nhằm thu hút đầu tư từ khu vực tư nhân, ví dụ như Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư hoặc Nghị Quyết số 55 về Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam. Các chính sách này đều có mục đích khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo và tăng cường đầu tư tư nhân vào ngành năng lượng. Các công ty Đan Mạch rất hoan nghênh các chính sách này nhưng họ cũng còn cần thêm các chính sách khác nữa.

Kinh nghiệm của chúng tôi cho thấy giá trị vô cùng to lớn của một tầm nhìn dài hạn đi kèm theo các mục tiêu cụ thể. Ví dụ như chính phủ Đan Mạch đã thống nhất một danh sách các mục tiêu về năng lượng và khí hậu rất tham vọng cho tới năm 2030. Chính việc đưa ra các mục tiêu chính trị dài hạn và nhất quán này của chính phủ đã tạo cơ sở cho việc đẩy mạnh hợp tác công tư và tạo ra một môi trường kinh doanh ổn định giúp các công ty có thể nhanh chóng đưa ra các quyết định đầu tư lâu dài.

Một trong những điểm cốt yếu là ý chí và quyền lực thực hiện các chính sách này. Tôi muốn đưa ra một ví dụ cụ thể tại đây. Chính phủ Việt Nam luôn nhấn mạnh vai trò của năng lượng tái tạo để giải quyết vấn đề thiếu điện và đảm bảo phát triển bền vững cho ngành năng lượng.

Tuy nhiên, tôi được nghe từ các nhà đầu tư nước ngoài là quy trình xin cấp phép cho các dự án năng lượng tái tạo thường rất phức tạp, tốn nhiều thời gian và có liên quan đến rất nhiều các cơ quan sở ban ngành. Quá trình này khiến chi phí đầu tư tăng lên và cũng là nguyên nhân khiến các nhà đầu tư nước ngoài do dự khi quyết định đầu tư.

Một thách thức khác liên quan đến mẫu Hợp đồng mua bán điện (PPA). Việt Nam có nhiều tiềm năng để phát triển các dự án năng lượng tái tạo, đặc biệt điện gió. Tuy nhiên, tỷ lệ các dự án được đưa vào thực hiện lại thấp do thiếu vốn. Một trong các nguyên nhân chính là các tổ chức tín dụng nước ngoài coi hợp đồng mua bán điện hiện nay không đủ tiêu chuẩn được cấp tín dụng và điều này đã khiến dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam giảm sút.

Có thể nói rằng, khi chúng ta có các mục tiêu dài hạn đúng đắn, các chính sách minh bạch và sự kiên định thực thi các chính sách đó một cách nhất quán từ dưới lên trên, dòng vốn đầu tư từ khu vực tư nhân sẽ tự động tăng lên. Đầu tư vào phát triển bền vững và tăng trưởng xanh mang lại lợi ích với tất cả chúng ta. Đó là lý do tại sao Đan Mạch sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong quá trình hiện thực hóa ở mức cao nhất các tiềm năng phát triển xanh của mình.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Bài liên quan

Copenhagen Infrastructure Partners phát triển dự án điện gió 'siêu khủng' trị giá hơn 10 tỷ USD ở Bình Thuận

Đan Mạch cam kết hỗ trợ Việt Nam trong phát triển năng lượng tái tạo

BHXH Việt Nam và Đại sứ quán Đan Mạch ký kết Bản ghi nhớ hợp tác trong lĩnh vực BHYT

Doanh nghiệp Đan Mạch đầu tư 5 triệu USD vào Nam Định sản xuất may mặc