Đẩy mạnh hợp tác đầu tư các nước Tiểu vùng Mekong

Phát biểu tại Diễn đàn Mekong lần thứ X, TS. Nguyễn Anh Tuấn, Phó Chủ tịch VAFIE đã đưa ra nhiều kiến nghị thúc đẩy quy mô và tốc độ di chyển FDI trong Tiểu vùng Mekong để tương xứng với tiềm năng sẵn có.

Ngày 23/9, Hội Phát triển hợp tác kinh tế Việt Nam - ASEAN (VASEAN) đã tổ chức Diễn đàn Mekong lần thứ X với chủ đề "Đẩy mạnh hợp tác phát triển, phục hồi kinh tế hậu COVID-19 khu vực Mekong" nhằm đẩy mạnh hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau giữa các nước Tiểu vùng Mekong.

Chia sẻ thông tin tại hội thảo, đại diện Viện nghiên cứu Đông Nam Á cho biết, Tiểu vùng Mekong mở rộng (GMS) là khu vực kinh tế tự nhiên với 2,6 triệu km2 gắn kết với nhau bởi dòng sông Mekong có những điểm tương đồng về lịch sử, văn hoá, xã hội.

Theo sáng kiến của Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB), GMS là chương trình hợp tác mang tính toàn diện tại Tiểu vùng Mekong để tăng cường quan hệ kinh tế giữa các quốc gia bao gồm: Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan, Việt Nam và hai tỉnh Vân Nam và Quảng Tây của Trung Quốc. GMS ưu tiên phát triển giao thông vận tải, năng lượng, viễn thông, môi trường, phát triển nguồn nhân lực, du lịch, thương mại, đầu tư khu vực tư nhân và nông nghiệp.

Đến thời điểm hiện tại, quy mô hợp tác của GMS đã đạt 28 tỷ USD với hàng trăm dự án đầu tư và hỗ trợ kỹ thuật trên nhiều lĩnh vực, trong đó có xây dựng và nâng cấp gần 12.000 km đường bộ, 700 km đường sắt, gần 3.000 km đường dây truyền tải điện.

Tham luận tại Diễn đàn, TS. Nguyễn Anh Tuấn, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE) cho biết, đại dịch COVID-19 đã tác động tiêu cực đến dòng vốn FDI toàn cầu, đặc biệt là FDI vào các nước đang phát triển, trong đó có các nước Tiểu vùng Mekong.

Việt Nam là nước vừa tiếp nhận dòng vốn FDI vừa đầu tư ra nước ngoài, trong đó các nước Tiểu vùng Mekong chiếm tỷ trọng khá lớn trong tổng nguồn vốn đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam. Theo số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến tháng 8 năm 2022, Việt Nam đã đầu tư vào 4 nước Tiểu vùng Mekong gồm Lào, Campuchia, Myanmar và Thái Lan 549 dự án (còn hiệu lực) với tổng vốn đăng ký 9,73 tỷ USD, chiếm tới 87% tổng vốn đầu tư của Việt Nam vào các nước ASEAN.

Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng đã thu hút đầu tư từ các nước thuộc Tiểu vùng Mekong. Theo số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài, tính đến tháng 9/2022, 4 nước Tiểu vùng Mekong đã đầu tư vào Việt Nam 707 dự án với tổng vốn đăng ký 13,23 tỷ USD. Trong đó, Thái Lan là nước đầu tư lớn nhất vào Việt Nam với 668 dự án có tổng vốn đăng ký 13,1 tỷ USD.

Nhìn chung, tiềm năng lớn nhưng đầu tư trực tiếp nội vùng các nước Tiểu vùng Mekong còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng và kỳ vọng.

Phân tích về những khó khăn, tồn tại, TS. Nguyễn Anh Tuấn nhấn mạnh, thứ nhất là tình hình thế giới đang liên tục xuất hiện những yếu tố mới, khó lường, tác động lớn đến các quốc gia, nhất là các nước đang phát triển trong đó có các nước Tiểu vùng Mekong.

Thứ hai, các nước Tiểu vùng Mekong chủ yếu vẫn là những nước tiếp nhận FDI; tiềm lực về vốn, công nghệ và kinh nghiệm đầu tư ra nước ngoài còn hạn chế, ngoại trừ một số tập đoàn lớn của Thái Lan và Việt Nam.

Thứ ba, môi trường đầu tư của các nước trong Tiểu vùng mặc dù đã được cải thiện vẫn chưa thật thuận lợi; luật pháp chính sách thu hút FDI còn không ít bất cập; còn thiếu chính sách hỗ trợ cụ thể đối với các dự án đầu tư trong nội bộ Tiểu vùng; việc thực thi Hiệp định đầu tư Toàn diện ASEAN (ACIA) còn chậm và chưa được quan tâm thúc đẩy đúng mức cũng là yếu tố làm chậm tốc độ di chuyển dòng vốn FDI giữa các nước ASEAN nói chung và các nước Tiểu vùng Mekong nói riêng.

Thứ tư, yêu cầu nâng cao chất lượng dòng vốn FDI của các nước, nhất là đòi hỏi đáp ứng các tiêu chí về công nghệ, thân thiện môi trường, giảm thiểu khí thải, tiết kiệm năng lượng và tài nguyên thiên nhiên gắn với phát triển kinh tế tuần hoàn, tăng trưởng xanh và bền vững… cũng đang đòi hỏi các nhà đầu tư phải nỗ lực rất lớn để có thể thực hiện được các dự án đầu tư sang các nước trong Tiểu vùng Mekong.

Để thúc đẩy quy mô và tốc độ di chuyển FDI trong Tiểu vùng Mekong, Phó Chủ tịch thường trực VAFIE đề xuất:

Thứ nhất, các nước Tiểu vùng Mekong cần nhận thức đầy đủ hơn về vai trò FDI đối với việc thúc đẩy hợp tác kinh tế Tiểu vùng, qua đó tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi và có chính sách hỗ trợ đầu tư lẫn nhau giữa các nước trong khu vực; thúc đẩy và đóng góp tích cực, có trách nhiệm vào việc xây dựng cộng đồng ASEAN đầy đủ năm 2025.

Thứ hai, nâng cao khả năng chống chọi của nền kinh tế các nước trong khu vực trước những tác động tiêu cực từ bên ngoài nhằm giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, khắc phục tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng và thiếu hụt lao động chất lượng cao hiện đang diễn ra tại một số nước.

Thứ ba, tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, nhất là môi trường pháp lý, minh bạch và đơn giản hóa thủ tục đầu tư, đào tạo nguồn nhân lực để đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư.

Thứ tư, tranh thủ sự hỗ trợ của các nước và tổ chức quốc tế trong việc đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, nhất là kết nối giao thông nội vùng, đảm bảo an ninh năng lượng gắn với chuyển đổi sang năng lượng sạch, hỗ trợ tăng cường năng lực cho tăng trưởng xanh, áp dụng kinh tế tuần hoàn, kinh tế số, chống biến đổi khí hậu,…

Thứ năm, tăng cường trao đổi, cập nhật thông tin về chính sách thu hút đầu tư, tiềm năng và cơ hội đầu tư của các nước trong Tiểu vùng, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ của các nước tiếp cận thông tin và có sự hướng dẫn cần thiết về hợp tác đầu tư trong khu vực.

Bài liên quan

Doanh thu FDI tại Hà Tĩnh giảm 80% 9 tháng đầu năm

TS. Vũ Tiến Lộc: Nhiều kỳ vọng vào làn sóng FDI thứ 3

Lĩnh vực năng lượng tái tạo sẽ đem đến làn sóng FDI mới vào Việt Nam?

Các khu công nghiệp khu vực Nam Trung Bộ thiếu vắng dự án FDI lớn