Thiếu vắng dự án FDI lớn

Với tiềm năng kinh tế biển, vùng đất Nam Trung Bộ đang nổi lên là điểm đến hấp dẫn của nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước. Tuy nhiên, thời gian gần đây, tình hình thu hút đầu tư vào các khu kinh tế (KKT), khu công nghiệp (KCN) ở Nam Trung Bộ vẫn còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng, đặc biệt là thu hút các doanh nghiệp FDI lớn.

Tại Đà Nẵng, tính đến nay, tại Khu công nghệ cao, Khu công nghệ thông tin tập trung (giai đoạn 1) và các KCN Đà Nẵng đã thu hút và cấp phép 15 dự án đầu tư. Trong đó, có 3 dự án FDI với vốn đăng ký đầu tư hơn 65 triệu USD; 12 dự án trong nước với vốn đăng ký đầu tư hơn 2.719 tỷ đồng. Cùng với đó, đã có 64 lượt điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, trong đó 18 lượt điều chỉnh tăng vốn với số vốn đầu tư tăng thêm 16,8 triệu USD và 197,57 tỷ đồng.

Lũy kế đến nay, Khu công nghệ cao, Khu công nghệ thông tin tập trung và các KCN trên địa bàn Đà Nẵng đã thu hút 511 dự án, trong đó 381 dự án trong nước với tổng vốn đầu tư trên 29.161 tỷ đồng và 130 dự án FDI với vốn đầu tư trên 1.913 triệu USD.

Dù được nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước quan tâm, tuy nhiên thu hút đầu tư vào các KCN nghiệp ở Đà Nẵng trong những năm qua thiếu hụt những nhà đầu tư lớn. Bà Huỳnh Liên Phương, Giám đốc Ban Xúc tiến và Hỗ trợ đầu tư TP. Đà Nẵng cho rằng, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trên là việc quỹ đất trong các KCN hạn chế, giá thuê đất cao hơn các địa phương lân cận nên khó cạnh tranh, thu hút doanh nghiệp.

Tại Quảng Nam, theo thống kê, hiện trên địa bàn tỉnh Quảng Nam có 13 KCN đang triển khai hoạt động, trong đó: 10 KCN thuộc KKT mở Chu Lai (tổng diện tích là hơn 2.711 ha) và 3 KCN nằm ngoài KKT mở với tổng diện tích hơn 716ha. Tính đến đầu năm 2022, có 223 dự án đầu tư thứ cấp đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư/chấp thuận đầu tư tại các KCN, tổng vốn đăng ký đầu tư 75.545,9 tỷ đồng (tương đương 3,615 tỷ USD) với 150 dự án trong nước và 73 dự án nước ngoài.

Những năm gần đây, thu hút đầu tư vào các KCN tại Quảng Nam đã chững lại, nhất là trong 2 năm gần đây không có nhà đầu tư lớn, tiềm năng, đặc biệt là các nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài.

Ban Quản lý KKT mở Chu Lai và các KCN tỉnh Quảng Nam nhìn nhận vẫn còn nhiều hạn chế trong việc phát triển, thu hút đầu tư vào KKT, KCN trên địa bàn tỉnh. Nguyên nhân là do đa phần các KCN chưa có định hướng ngành công nghiệp chủ đạo, mũi nhọn, vì vậy việc thu hút đầu tư chưa hợp lý và hiệu quả.

Đồng thời, một số KCN có hạ tầng, cảnh quan đã xuống cấp, tốc độ đầu tư hạ tầng rất chậm, tỷ lệ thu hút dự án thứ cấp còn thấp. Đặc biệt, tỉnh Quảng Nam chưa có dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài quy mô lớn của các tập đoàn có thương hiệu trên thế giới... Bên cạnh đó, hạ tầng xã hội đi kèm của KCN, đặc biệt là các khu nhà ở công nhân, chuyên gia chưa được đầu tư.

Trong khi đó, tại Quảng Ngãi, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh cho biết, hiện nay với diện tích đất công nghiệp trong giai đoạn 2021-2025, theo chỉ tiêu được Trung ương giao có hạn. Trong khi đó, có rất nhiều nhà đầu tư trong nước đăng ký đầu tư vào tỉnh Quảng Ngãi.

"Hiện, với số lượng nhà đầu tư đăng ký đầu tư nhiều, trong khi chỉ tiêu diện tích đất công nghiệp có hạn trong giai đoạn này, do đó chủ trương của tỉnh Quảng Ngãi là không đẩy mạnh thu hút đầu tư FDI mà chỉ kêu gọi những doanh nghiệp lớn trong nước đầu tư vào Quảng Ngãi. Các doanh nghiệp FDI mang đến lợi ích cho Quảng Ngãi như công ăn việc làm, đóng góp cho ngân sách... thì mới kêu gọi", ông Minh khẳng định.

Cần liên kết để phát triển

Theo các chuyên gia, phát triển kinh tế - xã hội của các tỉnh miền Trung vẫn chủ yếu do địa phương làm, chưa có tính chất liên vùng để đẩy mạnh sự phát triển tương hỗ. Thực tế chưa có những hoạt động liên kết trên diện rộng toàn vùng, nhất là các KKT, KCN với các địa phương, dẫn đến phân tán các nguồn lực.

PGS.TS Lê Văn Đính, Học viện Chính trị khu vực III cho rằng, các tỉnh thành miền Trung, đặc biệt là Vùng Kinh tế trọng điểm miền Trung hiện nay rất cần chính sách thống nhất cho toàn vùng, nhất là chính sách ưu đãi. Các chính sách ưu đãi hỗ trợ chung cần được đề xuất như: Ưu đãi đối với các dự án có quy mô vốn lớn và thu hút nhiều lao động; ưu đãi đối với các ngành nghề, lĩnh vực đầu tư phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của vùng; ưu đãi cho các hình thức đầu tư mang lại nhiều lợi ích hơn, chú trọng các hình thức đầu tư nước ngoài (FDI, ODA).

Theo PGS.TS Lê Văn Đính, chính sách hỗ trợ cụ thể cần có tính thống nhất, đồng bộ trong thu hút đầu tư vào các KCN của vùng. Đặc biệt liên kết trong chính sách ưu đãi, hỗ trợ thu hút đầu tư phát triển KCN cần gắn với chính sách chung của vùng về xúc tiến đầu tư. Hạn chế xúc tiến thương mại và đầu tư riêng lẻ từng địa phương. Các địa phương trong nội vùng có thể liên kết để tổ chức các hội nghị giới thiệu về môi trường đầu tư chung, triển lãm các sản phẩm công nghiệp, tờ rơi giới thiệu về môi trường đầu tư...

Ông Nguyễn Tiến Quang, Giám đốc VCCI Đà Nẵng nhận định, liên kết vùng đã nói rất nhiều và tất cả các địa phương đều nhận thức rõ tầm quan trọng của việc liên kết. Đặc biệt, sau những tác động của dịch bệnh cũng như xung đột trên thế giới, việc liên kết càng trở nên có ý nghĩa hơn với phát triển kinh tế - xã hội.

"Các địa phương, doanh nghiệp, các cơ quan nghiên cứu... cần chung tay, hợp lực để thúc đẩy việc liên kết diễn ra mạnh mẽ và mang lại lợi ích hài hòa. Những hạn chế cần được tháo gỡ sớm để các tỉnh thành miền Trung thực sự trỗi dậy, trở thành trụ cột quan trọng", ông Quang nói.

Cũng theo ông Quang, hiện một số địa phương vươn lên về cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, phát triển doanh nghiệp... tạo nên nhiều hiệu ứng tích cực, song vẫn còn nhiều hạn chế như quy mô nền kinh tế khu vực vẫn còn nhỏ, số lượng doanh nghiệp đăng ký thành lập mới tăng nhưng quy mô về vốn đăng ký lại không tăng. Vì vậy, cần phải đặt ra lời giải trong việc thu hút đầu tư, nguồn vốn chảy về các địa phương để cùng nhau phát triển, tạo dựng sự liên kết đưa kinh tế phát triển đi lên.

Bài liên quan

Khu kinh tế, khu công nghiệp là đầu tàu phát triển cho Quảng Nam

Các khu công nghiệp, khu chế xuất 'khát' nguồn nhân lực chất lượng cao

Nhìn lại chặng đường 30 năm xây dựng và phát triển khu công nghiệp, khu chế xuất TP.HCM

Đà Nẵng 'siết' hoạt động đầu tư đối với các dự án trong khu công nghiệp