'Đầu tư dài hạn cũng như mua một sản phẩm hàng ngày'

Rủi ro từ đầu tư "chạy theo" lợi nhuận ngắn hạn

Bất chấp ảnh hưởng từ thông tin thuế quan, cũng như sự bất định từ các yếu tố toàn cầu, chứng khoán Việt Nam vẫn tích cực với mức tăng trưởng hơn 5% tính từ đầu năm đến nay. Các chuyên gia đánh giá biến động tích cực của VN-Index nhờ vào quyết tâm tăng trưởng kinh tế ở mức 2 chữ số, giải ngân vốn đầu tư công, giảm lãi suất…

Bất chấp VN-Index tăng, tài khoản của nhiều nhà đầu tư vẫn lỗ nặng, hoặc lãi không đáng là bao. Theo các chuyên gia, dù chứng khoán biến động tích cực, song nhà đầu tư vẫn có thể lỗ nếu giải ngân không đúng thời điểm. Mặt khác, việc danh mục của họ âm còn đến từ kỳ vọng hiệu suất lợi nhuận đạt 3-4%/tháng. Đây là mức rất khó đạt được.

Chia sẻ tại chương trình Top Funds thực hiện bởi InvestingPro, bà Ngô Thị Minh Hòa, Trưởng phòng Phát triển đối tác khu vực phía Bắc VCBF phân tích với lợi nhuận 3-4%/tháng đồng nghĩa đạt 30-48%/năm. Bà nói: “Đây là mức kỳ vọng lãi khá cao. Chúng ta đều biết danh mục của nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett có hiệu suất 20-30%/năm. Chấp nhận lợi nhuận 3-4%/tháng, cũng đồng nghĩa chấp nhận mức rủi ro khá cao”.

Bà Hòa diễn giải, nếu nắm cổ phiếu từ 1-2 tháng thì hiệu quả đầu tư cổ phiếu sẽ ở mức “50-50”, tức là may mắn đầu tư vào thời điểm thị trường tốt, thông tin chắc chắn sẽ đem lại hiệu quả cao, song ngược lại khi thị trường giảm mạnh, hoặc gặp biến động “Thiên Nga Đen” thì mức độ thiệt hại cũng rất lớn.

Thực tế, quan sát của Nhadautu.vn cho thấy có những nhà đầu tư cá nhân còn kỳ vọng mức lợi nhuận cao hơn 3-4%/tháng. Một môi giới từng chia sẻ rằng nhiều nhà đầu tư trước khi giải ngân chỉ quan tâm “T+2,5 có lợi nhuận không?”, “Mã cổ phiếu này có ‘ăn bằng lần’ không?”… Với tâm lý đó, họ sẵn sàng mua bán nhanh (hay còn gọi là “lướt sóng”) những cổ phiếu penny theo các tin đồn không có căn cứ, thay vì dựa trên những phân tích kỹ thuật, tài chính công ty.

Chiến lược đầu tư DCA

Khuyến nghị với các nhà đầu tư, bà Hòa cho rằng việc đầu tư kiên trì nắm giữ trong 3-5 năm, tích sản dài hạn, sẽ giúp nhà đầu tư không bị áp lực tâm lý. Hiệu quả đầu tư có thể đạt mức tốt bất chấp các biến động của thị trường chứng khoán.

Phương pháp tích sản mà bà Hòa đưa ra là DCA (viết tắt của Dollar-Cost Averaging, còn được gọi là trung bình giá), nghĩa là chia nhỏ khoản đầu tư, giải ngân mua thành nhiều lần. Điều này sẽ hạn chế tâm lý FOMO (mua/bán bất chấp – PV), mua khi thị trường tăng mạnh và bán khi thị trường giảm sâu.

“Tôi nghĩ thị trường giảm điểm là cơ hội để mua nhiều hơn. Do đó, với phương pháp DCA, nhà đầu tư cần có tính kỷ luật. Dù thị trường chung giảm hay tăng, nhà đầu tư nên thực hiện việc mua DCA hàng tháng. Nhà đầu tư dài hạn thắng lợi không phải vì mua đúng thời điểm, mà là nhờ sự kiên trì”, bà Hòa đánh giá.

Bà cũng nhìn nhận những biến động của chứng khoán là bình thường, việc giảm trong 1-2 phiên không có ý nghĩa lớn với quá trình tích sản 3-5 năm. Bà Hòa nói:“Chúng tôi luôn nghĩ thị trường giảm là cơ hội. Đặc biệt khi VN-Index điều chỉnh do thông tin thuế đối ứng, VCBF coi đây là cơ hội ngàn năm để mua và tích sản thật nhiều”.

Ở góc nhìn của mình, ông Nguyễn Duy Anh, Giám đốc Quản lý Danh mục đầu tư VCBF ví von việc đầu tư và xác định dài hạn vào 1 quỹ không khác gì mua một sản phẩm hàng ngày.

“Khi mua xe máy, ti vi hay ngôi nhà, chúng ta luôn mong muốn sử dụng sản phẩm càng lâu càng tốt, từ đó sẽ tìm hiểu hãng này có tốt không. Với món đồ từ vài triệu đến vài chục triệu đã cần nghiên cứu, tìm hiểu như vậy, thì nhà đầu tư khi giải ngân vào một quỹ trong 5-10 năm cũng cần xem xét kết quả kinh doanh của họ thế nào? Hiệu suất trong dài hạn ra sao? Hiệu suất hàng năm có ổn định không? Liệu có những năm NAV (viết tắt của Net Asset Value có nghĩa là giá trị tài sản thuần - PV) tăng mạnh và giảm sâu?”, ông Duy Anh đánh giá.

Ngoài ra, ông cho biết hoạt động của các công ty quản lý quỹ phụ thuộc vào người trực tiếp đứng ra đầu tư. Nếu các cá nhân này có triết lý đồng hành cùng quỹ từ lâu, nhà đầu tư có thể kỳ vọng trong tương lai họ tiếp đồng hành và lợi suất tạo ra sẽ được giữ vững.

“Trong đầu tư, sẽ rất tiếc nếu chúng ta chọn sai ngay từ đầu”, ông Duy Anh bình luận.

Cùng quan điểm, ông Nguyễn Trung Hiếu – CEO CTCP Quản lý Quỹ NTP (NTP AM) nhấn mạnh hai chiến lược “chủ chốt” giúp nhà đầu tư cá nhân quản trị rủi ro hiệu quả, đó là: Đa dạng hóa danh mục và Đầu tư tích sản định kỳ (DCA).

Ông nói: "Nhà đầu tư dễ có tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ) và dốc toàn bộ tiền vào lúc thị trường đạt đỉnh. Đó là lý do chúng tôi khuyến nghị giải ngân theo định kỳ, mua đều đặn ở nhiều mức giá khác nhau để trung bình hóa giá vốn".

Với DCA, thay vì đoán thị trường “đỉnh” hay “đáy”, nhà đầu tư chỉ cần tuân thủ lịch mua, tích lũy lâu dài. Phương pháp này đã được chứng minh giúp giảm áp lực tâm lý, hình thành kỷ luật tài chính, đặc biệt cho những nhà đầu tư vốn ít.