Ngày 3/11, Quốc hội tập trung thảo luận dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Trong đó, nhiều đại biểu Quốc hội (ĐBQH) quan tâm việc thu hồi đất làm dự án nhà ở thương mại; nhà ở kết hợp kinh doanh thương mại dịch vụ được quy định tại Điều 79 của dự thảo luật.

Phát biểu, đại biểu Nguyễn Hải Dũng, đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định đồng tình với việc đấu thầu dự án nhằm tạo điểm nhấn, lan tỏa và tạo động lực. Tuy nhiên, muốn tạo điểm nhấn và tạo động lực thì nên khống chế về số lượng dự án. Do đó, giao cho HĐND cấp tỉnh xác định từ 1-2 dự án cho mỗi quận, huyện, thành phố, thị xã thuộc tỉnh và thành phố thuộc thành phố.

"Việc khống chế dự án như vậy mới gọi là tạo điểm nhấn, không thể để dự án tràn lan mà gọi là điểm nhấn được. Như thế chính quyền sẽ cố gắng để lựa chọn được nhà đầu tư đủ năng lực, xây dựng được những khu nhà ở và nhà ở kinh doanh thương mại xứng tầm phát huy được giá trị của những thửa đất có vị trí đắc địa", đại biểu nói.

Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng, nếu trong dự thảo luật chưa quy định về tiêu chí lựa chọn dự án để thu hồi đất thì luật nên giao cho Chính phủ quy định chi tiết. Sau khi áp dụng ổn định thì luật hóa những tiêu chí này.

Cho ý kiến về vấn đề này, đại biểu Mai Thị Phương Hoa, đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định nêu rõ, dự thảo luật đưa ra 2 phương án. Trong đó, phương án 1 là thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất và đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư có sử dụng đất. Phương án 2 là phải gắn với điều kiện và tiêu chí cụ thể.

Nếu theo phương án 1, đấu giá quyền sử dụng đất và đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư có sử dụng đất chỉ là hình thức nhà nước giao đất, cho thuê đất mà không phải tiêu chí, điều kiện để thu hồi đất. Như vậy, đại biểu đánh giá chưa phù hợp với yêu cầu của Nghị quyết 18 quy định cụ thể về điều kiện, tiêu chí Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Còn ở phương án 2, đại biểu băn khoăn về điều kiện và tiêu chí cụ thể là gì. Do đó địa biểu đề nghị phương án khác đó là giữ toàn bộ nội dung của phương án 1 nhưng tách ra quy định thành 1 điều riêng và không nằm trong những trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì phát triển kinh tế - xã hội và vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Không thể có dự án hàng trăm ha mà tự đi thỏa thuận với từng người

Theo đại biểu Hà Sỹ Đồng, đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị, việc thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc quyền sử dụng đất có thể thực hiện dự án nhà ở thương mại nội dung rất mới so với dự thảo ở kỳ họp thứ 5.

Việc này được cho là sẽ thúc đẩy tiến trình đô thị hóa đất nước, hạn chế phát sinh thủ tục hành chính và nhiều lợi ích khác. Tuy nhiên, với khả năng quản lý như hiện nay cùng với việc đây là đề xuất mới chưa được đánh giá tác động đầy đủ thì việc vẫn để cả phương án 1 là cẩn trọng và cần thiết. Song, từ những yêu cầu thực tiễn, đại biểu nghiêng về phương án 2.

Lý do là quy định như phương án 1 thì trong dự án có 1 m2 đất ở thì được chuyển mục đích toàn bộ diện tích còn lại sang đất ở cho dự án. Nếu không có m2 nào thì không được làm. Song, việc có 1 m2 đất ở hay không có m2 nào không mang lại mục tiêu quản lý nào rõ ràng mà chỉ làm phức tạp về điều kiện, thủ tục.

"Thực tế rất nhiều nhà đầu tư phải cố gắng vẽ dự án sao cho dính 1 m2 đất ở gần đó thì mới được làm. Nhưng, tác động thật của quy định này là hạn chế những dự án mọc lên giữa khu vực không có dân cư sinh sống trước đó, điều này không cần thiết", đại biểu cho hay.

Trong khi đó, đại biểu Trịnh Xuân An, đoàn ĐBQH Đồng Nai nhìn nhận, một trong những mục tiêu quan trọng nhất của việc thu hồi đất nhằm phát huy nguồn lực đất đai và nâng cao hiệu quả ruộng đất, phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên, việc thu hồi đất đối với dự án đấy quy mô bao nhiêu, dự án có tính chất như thế nào thì phải quy định trực tiếp trong Điều 79, đó là những dự án có quy mô lớn, phải từ 300 ha trở lên và là những khu đô thị, khu dân cư hiện đại. Như vậy mới đủ tiêu chí, mới là bộ mặt của đất nước có những đô thị lớn, công trình, dự án lớn.

"Nhà nước phải thu hồi mới làm được, còn nếu tự thỏa thuận, khi không thể thỏa thuận được thì quy định trở thành vô nghĩa. Chúng ta không thể có dự án hàng trăm ha mà đi thỏa thuận với từng hộ dân, từng người. Nhưng, tất nhiên, việc thu hồi cũng phải đảm bảo lợi ích hài hòa của người dân và doanh nghiệp", đại biểu nhấn mạnh.

Bài liên quan

Đại biểu Quốc hội: Nhiều dự án nhận đặt cọc nhưng sau 5-10 năm vẫn chưa triển khai

Đại biểu Quốc hội tranh luận có nên siết chặt chung cư mini

Đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội: Sàn bất động sản 'tay tung - tay hứng' sẽ làm nhiễu loạn thị trường

Sửa Luật Đất đai: 2 phương án liên quan doanh nghiệp FDI nhận chuyển nhượng dự án bất động sản