Cổ phiếu ngành xây dựng 'thắp lửa' thị trường cuối năm

Bức tranh nhiều điểm sáng

Số liệu thống kê mới nhất của Cục Thống kê (Bộ Tài chính cho thấy, trong 9 tháng năm 2025, tổng vốn FDI đăng ký vào Việt Nam đạt 28,54 tỷ USD tăng 15,2% so với cùng kỳ năm trước.

Trong khi đó, về giải ngân vốn đầu tư công, Bộ Tài chính cho biết, giải ngân từ đầu năm đến hết ngày 30/9/2025 là 440.402,3 tỷ đồng, đạt khoảng 50% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao; so với cùng kỳ năm (giải ngân 307.837,7 tỷ đồng, đạt 45,3%) cao hơn 4,5% về tỷ lệ và 132.564,6 tỷ đồng về số tuyệt đối. Nếu tính trên kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao đầu năm (825.922,3 tỷ đồng), giải ngân đến hết tháng 9 đạt 53,3% kế hoạch.

Những yếu tố này thắp lửa cho sự phục hồi của ngành xây dựng, với hàng loạt dự án từ Bắc vào Nam. Từ khu công nghiệp đến các nhà máy cầu cảng hiện đại, các đại công trình thi nhau khởi công tạo nên nhịp phát triển sôi động chưa từng thấy.

Ông Nguyễn Anh Quân, chuyên gia của DNSE cho rằng, đây chính là bàn đạp đưa ngành xây dựng bước vào giai đoạn tăng trưởng vượt bậc mở ra cơ hội vàng đến những doanh nghiệp đủ tầm dễ bứt phá.

Theo ông Quân, thực trạng hiện tại cho thấy ngành xây dựng đang bước vào giai đoạn hồi phục với ba nguyên nhân chính.

"Đầu tiên là tính chu kỳ đặc thù. Ngành xây dựng cũng tương tự ngành bất động sản có tính biến động theo mùa vụ rất rõ ràng, quý II và quý IV thường tăng trưởng mạnh về doanh thu và lợi nhuận trong khi quý I và quý III thường sụt giảm. Nguyên nhân chính, là do giải ngân vốn đầu tư công khi Nhà nước thường đẩy mạnh giải ngân đầu tư công vào giữa và cuối năm để hoàn thành chỉ tiêu kéo theo nhu cầu thi công tăng đột biến", ông Quân nhận định.

Theo đại diện của DNSE, năm 2025 cũng không phải là ngoại lệ khi kết quả kinh doanh quý I sụt giảm, thì quý II đã chứng kiến doanh thu và lợi nhuận của các doanh nghiệp xây dựng bật tăng rõ rệt.

"Thứ hai, chi phí đầu vào cũng được cải thiện đáng kể. Cần phải nhắc lại giai đoạn 2021 - 2022 là cú sốc khủng khiếp với ngành xây dựng khi giá thép tăng 30 đến 40% vật liệu khác như xi măng, cát, gạch cũng tăng tới 20%. Tuy nhiên đến nay chỉ số CPI nhà ở và vật liệu xây dựng đã ổn định ở mức 4 và đến 7%. Nên biết, đây là chỉ số đại diện cho biến động chi phí đầu vào của ngành xây dựng và điều này sẽ tác động tích cực đến biên lợi nhuận của các doanh nghiệp trong ngành", ông Quân phân tích.

Thứ ba, lãi suất trung và dài hạn đã giảm từ mức đỉnh 10,5% của năm 2023 xuống còn 7,8% trong quý II năm 2025, thậm chí thấp hơn cả mức đáy của năm 2021 là 8,4%.

"Điều này mang lại lợi ích kép cho ngành khi chi phí vốn vay cho các doanh nghiệp xây dựng được giảm bớt đồng thời khả năng thanh toán của chủ đầu tư bất động sản và hạ tầng cũng được cải thiện giúp tăng tốc tiến độ giải ngân cho các dự án xây dựng. Kéo theo kết quả là biên lợi nhuận gộp của ngành đã tăng từ 13 - 14% trong giai đoạn 2020 - 2023 lên mức 16,15% trong quý II/2025. Cùng với đó, các chỉ số hiệu quả hoạt động như ROA cũng cải thiện từ mức 1,5% trong năm 2023 lên mức 2,6%. Trong khi ROE cũng tăng từ 5,3% lên 7,7%. Tuy các các chỉ số chưa thực sự bùng nổ, nhưng cũng thể hiện lợi nhuận của ngành đang được cải thiện rõ rệt", ông Quân đánh giá.

Phân tích sâu hơn, ông Quân cho rằng, FDI và giải ngân vốn đầu tư công và sự phát triển của thị trường bất động sản là những động lực dẫn dắt sự phát triển của ngành xây dựng nói chung trong tương lai gần.

"Năm 2025 là năm cuối của kế hoạch giải ngân đầu tư công trung hạn 2021 - 2025. Theo thông lệ giai đoạn cuối thường ghi nhận tốc độ giải ngân tăng vọt để hoàn thành các dự án trọng điểm. Dự báo tỷ lệ giải ngân có thể đạt khoảng 90% kế hoạch đề ra mức cao nhất trong kỳ", ông Quân nhấn mạnh.

Ngoài ra, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 192/2025/QH15 về tăng vốn đầu tư công từ mức 6% GDP lên mức 7% GDP. Đây là động lực trực tiếp thúc đẩy ngành xây dựng và các ngành liên quan như vật liệu xây dựng, logistics, cơ khí và công nghiệp phụ trợ.

Trong khi đó, dòng vốn FDI kỷ lục cũng là động lực thúc đẩy sự phát triển của ngành xây dựng. động lực đến từ nhiều yếu tố như luật đất đai sửa đổi có hiệu lực từ mùng 1/1/2025 giúp đơn giản hóa thủ tục đầu tư hay sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu theo mô hình Trung Quốc + 1 điều này sẽ tạo ra một nhu cầu lớn và xây dựng công nghiệp như nhà máy kho bãi và khu công nghiệp.

Theo ông Quân, động lực thứ ba thúc đẩy sự phát triển của ngành xây dựng là thị trường bất động sản đang ấm dần, tạo động lực cho mảng xây dựng dân dụng khởi sắc. Thị trường nhà ở xã hội trên toàn quốc bứt phá mạnh và hứa hẹn sẽ bổ sung số lượng lớn dự án cho các doanh nghiệp xây dựng song song với sự gia tăng của nguồn cung cùng pháp lý và chính sách cũng đã được tháo gỡ tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của ngành.

Những cổ phiếu đáng chú ý

Theo chuyên gia, cổ phiếu ngành xây dựng sẽ hưởng lợi nhờ những yếu tố trên. Nổi bật là CTCP Xây dựng Coteccons (mã: CTD).

"Tính đến cuối năm tài chính 2024 -2025, Backlog của CTD đã đạt mức kỷ lục là 35.000 tỷ đồng đảm bảo nguồn việc dồi dào cho giai đoạn 2025 - 2026 và các năm tiếp theo đóng góp tới 50% tổng doanh thu mảng xây dựng công nghiệp hiện đang là trụ cột quan trọng nhất của công ty này", ông Quân cho biết.

Trong khi đó, kết thúc quý IV theo niên độ tài chính của CTD (từ 1/4/2025 đến 30/6/2025) doanh thu tăng 27% so với cùng kỳ.

"Dự báo năm 2026 doanh thu của CTD khoảng 29.750 tỷ đồng tăng 20% so với 2025. Dựa trên những kỳ vọng này chúng tôi ước tính giá trị hợp lý của cổ phiếu CTD trong năm 2025 là 92.200 đồng với mức sinh lời kỳ vọng là 21%", ông Quân khuyến nghị.

Đồng quan điểm, chuyên gia của CTCP Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) cho rằng, ngành xây dựng sẽ hưởng lợi từ những yếu tố FDI, giải ngân vốn đầu tư công và thị trường bất động sản ấm trở lại. Trong khi nhu cầu xây dựng công nghiệp chậm lại trong ngắn hạn.

"Chúng tôi duy trì quan điểm tích cực với nhóm cổ phiếu xây dựng dân dụng và hạ tầng nhờ sự hồi phục của thị trường bất động sản nhà ở và động lực mạnh mẽ từ đầu tư công. Ngược lại, mảng công nghiệp nhiều khả năng sẽ bước vào giai đoạn tăng trưởng chậm hơn do những lo ngại liên quan đến chính sách thuế quan của Mỹ. Từ đầu năm đến nay, giá cổ phiếu xây dựng dân dụng đã hồi phục nhưng vẫn thấp hơn đáng kể so với vùng đỉnh giai đoạn 2021–2022, phản ánh sự thận trọng trước khi bất động sản thật sự bước vào chu kỳ mới. Trong khi đó, cổ phiếu đầu tư công đã tăng mạnh ngay từ đầu năm, đưa định giá tiến sát vùng đỉnh lịch sử. Nhà đầu tư nên ưu tiên nhịp điều chỉnh phù hợp để giải ngân khi hiện tại dư địa tăng giá không còn nhiều. Các cổ phiếu đáng chú ý bao gồm HHV, VCG, CTD, PC1", chuyên gia của KBSV cho biết.

Trong khi đó, Công ty CP Chứng khoán MB (MBS) dự báo, ngành xây dựng là một trong những ngành tăng trưởng lợi nhuận nổi bật trong quý III, với mức tăng dự kiến lên đến 1.658% so với cùng kỳ, bỏ xa nhóm dầu khí (125%), chứng khoán (73%), BĐS dân cư (70%)...

Trong đó, ấn tượng nhất là Tổng Công ty CP Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex, mã: VCG) với mức tăng trưởng đột biến 3.800%.

Chuyên gia của MBS cho rằng, lợi nhuận dự kiến của Vinaconex sẽ đạt 3.120 tỷ đồng, trong đó, phần lớn lợi nhuận (khoảng 2.850 tỷ đồng) đến từ việc thoái vốn dự án Cát Bà Amatina. Ngoài ra, mảng xây dựng duy trì ổn định nhờ triển khai tại dự án cao tốc Bắc – Nam.

Cái tên tiếp theo cũng được dự báo tăng lãi là CTCP Đầu tư Hạ tầng Giao thông Đèo Cả (mã: HHV).

Theo đó, HHV được kỳ vọng ghi nhận lãi ròng khoảng 165 tỷ đồng, tăng 68% so với cùng kỳ. Đà tăng trưởng đến từ mảng BOT tăng trưởng 14% trong bối cảnh lưu lượng xe tại các BOT mới tăng trưởng thuận lợi. Bên cạnh đó, mảng xây dựng khả quan nhờ 2 dự án cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn và Đồng Đăng - Trà Lĩnh.

Trong báo cáo dự báo KQKD quý III/2025, Chứng khoán Vietcombank (VCBS) cũng đưa ra góc nhìn tích cực với ngành xây dựng khi dự báo tăng trưởng lợi nhuận của ngành này trong quý III/2025 đạt khoảng 20-30% so với cùng kỳ năm trước.

Trong đó, VCG có thể đạt lợi nhuận tăng bằng lần nhờ chuyển nhượng dự án Cát Bà. Trong quý IV, đơn vị phân tích cho rằng ngành xây dựng vẫn có thể duy trì nền lợi nhuận cao khi các gói thầu được đẩy nhanh tiến độ về đích. Tuy nhiên, VCBS cũng lưu ý mặt bằng giá nhiều cổ phiếu đã thể hiện tương đối triển vọng nên có thể không còn nhiều dư địa tăng giá.