Cơ chế phân bổ room tín dụng đang dần lỗi thời
Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục kiểm soát mức tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng thương mại bằng biện pháp hành chính. Giải pháp này tuy đã phát huy những tác động tích cực trong thực tế, nhưng khi mà hệ thống ngân hàng đã đi vào ổn định thì nó dường như không còn phù hợp nữa.
Cơ chế phân bổ hạn mức tín dụng của NHNN nên và cần phải thay đổi trong thời gian tới. Ảnh minh họa Thành Hoa.
Các ngân hàng lại sắp phải “tranh nhau” xin room
Trong năm 2019, theo thông tin từ một số ngân hàng thương mại (NHTM), Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có tới ba lần phân bổ hạn mức tăng trưởng (room) tín dụng cho các ngân hàng. Nguyên nhân được cho là do một số ngân hàng đã không sử dụng hết room tín dụng được phân bổ, một số lại có nhu cầu cao hơn rất nhiều so với con số mà NHNN giao cho từ đầu năm. Chính vì vậy mà tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống trong năm 2019 xem như đạt kế hoạch ở mức 13,7%.
Con số này được xem là “vừa đẹp” khi thấp hơn một chút so với con số 13,89% của năm 2018. Tuy nhiên, cơ chế phân bổ như hiện nay đang bộc lộ những bất cập. Theo đó, một số ngân hàng gần cạn room tín dụng đã tìm cách bán các khoản trái phiếu doanh nghiệp đã đầu tư trước đó sang các ngân hàng có mức tăng trưởng thấp và sẽ mua lại các khoản trái phiếu này trong năm 2020. Đây thường được gọi là nghiệp vụ repo trái phiếu nhằm lách quy định trần tăng trưởng tín dụng của NHNN.
Giải pháp này được cho là tốt cho cả hai: ngân hàng thiếu room sẽ có cơ hội để đáp ứng được nhu cầu của khách hàng; trong khi ngân hàng thừa room vừa có mức tăng trưởng cao hơn lại có được mức lãi suất repo hấp dẫn trong thời gian ngắn. Trong năm 2020, NHNN cho biết sẽ tiếp tục cơ chế phân bổ room tín dụng như hiện nay. Do đó, nhiều ngân hàng đã và đang lại phải chạy đua để xin mức tăng trưởng tín dụng cao hơn cho mình.
Và có thể sẽ còn phải “lách”
Cần phải khẳng định rằng mức tăng trưởng bao nhiêu, cao hay thấp không quan trọng bằng việc nguồn vốn tín dụng được giải ngân vào đâu, lĩnh vực gì, doanh nghiệp nào và có an toàn hay không.
Cơ chế này đã được NHNN áp dụng từ rất lâu, bắt đầu từ năm 2012, khi NHNN tiến hành tái cơ cấu hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD). Như vậy, đây là giải pháp đã được duy trì trong tám năm liên tục và có lẽ cũng là lâu nhất trong số các giải pháp mang tính hành chính mà cơ quan quản lý tiền tệ của Việt Nam từng áp dụng từ trước đến nay.
Mới đây, Thống đốc NHNN đã ban hành Chỉ thị số 01/CT-NHNN về tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp của ngành ngân hàng trong năm 2020. Theo đó, NHNN cho biết sẽ tiếp tục xem xét và phân bổ hạn mức tín dụng cho từng ngân hàng trong quí 1-2020. Cách thức có lẽ cũng sẽ giống như các năm gần đây.
Cơ quan này sẽ căn cứ vào mức tăng trưởng dư nợ mang tính định hướng của toàn hệ thống trong năm 2020, vào khoảng 14%, để phân bổ cho từng ngân hàng từ đầu năm. Sau đó đến gần thời điểm cuối năm, căn cứ vào tình hình thực tế NHNN sẽ điều chỉnh lại con số đã cấp cho từng ngân hàng.
Mặc dù vậy, con số tăng trưởng của toàn hệ thống sẽ vẫn chỉ ở quanh mức 14%, thậm chí nếu thấp hơn mức 13,7% của năm 2019 sẽ là càng đẹp về mặt số liệu. Bởi lẽ, nó sẽ cho thấy NHNN đang tiếp tục kiểm soát chặt chẽ tăng trưởng tín dụng để ổn định kinh tế vĩ mô theo định hướng của Chính phủ.
Cách làm này sẽ cho phép NHNN chắc chắn đạt được mục tiêu của mình, tuy nhiên, hệ quả là các TCTD sẽ lại tìm cách chuyển phần room thừa cho nhau. Và như vậy thì một vòng luẩn quẩn về cơ chế chính sách tưởng chừng hợp lý, đang được đơn giản hóa lại ngày càng phức tạp hơn.
Cần cách tiếp cận mới
Theo như trao đổi từ các ngân hàng thì NHNN cấp hạn mức tăng trưởng tín dụng cho họ dựa vào: (1) Định hướng của Chính phủ về tăng trưởng kinh tế và lạm phát của cả năm 2020 (ii) Hệ số an toàn vốn tối thiểu (CAR) của mỗi ngân hàng (iii) Tỷ lệ nợ xấu hay chất lượng tín dụng của ngân hàng đó.
Tuy nhiên, hệ số hay ma trận xác định điểm xếp hạng các ngân hàng thì lại không được công bố công khai. Điều đó chắc chắn dẫn đến sự không hài lòng của nhiều ngân hàng khi họ không biết vì sao mình lại được giao cho con số đó.
Trong năm 2019, có ngân hàng được cấp hạn mức tăng trưởng tín dụng lên tới 35% khiến cho nhiều người không khỏi giật mình, bởi lẽ đa phần các ngân hàng chỉ được cấp khoảng 12-14%. Bên cạnh đó, các ngân hàng cũng cho biết việc điều chỉnh lại room tín dụng vào thời điểm cuối năm như vừa qua không phải lúc nào cũng được sử dụng hết.
Đó là thời điểm chỉ còn khoảng một tháng là kết thúc năm tài chính - khoảng thời gian rất ngắn để các ngân hàng có thể tìm kiếm được khách hàng đáp ứng được đủ các quy định để giải ngân vốn; hoặc đôi khi để có được mức tăng trưởng cao cho năm sau có thể các ngân hàng chấp nhận giải ngân cho các khách hàng có rủi ro cao.
Rõ ràng cơ chế này của NHNN nên và cần phải thay đổi trong thời gian tới. Theo đó, cần phải khẳng định rằng mức tăng trưởng bao nhiêu, cao hay thấp không quan trọng bằng việc nguồn vốn tín dụng được giải ngân vào đâu, lĩnh vực gì, doanh nghiệp nào và có an toàn hay không.
Lý thuyết là vậy nhưng rất khó cho các cơ quan quản lý trong quá trình kiểm tra, giám sát. Do đó, để đảm bảo an toàn thì hiện nay chúng ta đang chọn giải pháp hạn chế cấp tín dụng ngay từ đầu để tránh phát sinh rủi ro như đã từng gặp trong quá khứ (giai đoạn 2007-2011).
Tuy nhiên, không phải là không có cách làm khác đơn giản hơn. Chẳng hạn, NHNN chỉ cần điều hành hoặc định hướng tín dụng thông qua việc kiểm soát hệ số CAR. Nếu NHNN muốn hạn chế cho vay vào lĩnh vực bất động sản thì hoàn toàn có thể tăng hệ số rủi ro lên cao hơn rất nhiều con số hiện nay là 200%, các khoản cho vay mua nhà hay cho vay tiêu dùng cũng vậy. Bởi lẽ, tất cả các hệ số này sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến hệ số an toàn vốn của các ngân hàng.
Theo The Saigontimes
- Cùng chuyên mục
Nhiều doanh nghiệp lãi lớn nhờ bán dự án bất động sản
Trong bối cảnh pháp lý bất động sản được gỡ vướng, dòng chảy tín dụng khơi thông, nhiều doanh nghiệp chốt thương vụ bán dự án, báo lãi đột biến.
Tài chính - 30/10/2025 09:06
HAGL muốn niêm yết hai công ty con, mở rộng đầu tư vào nông nghiệp
CTCP Hoàng Anh Gia Lai có kế hoạch đưa Công ty TNHH Hưng Thắng Lợi Gia Lai và CTCP Gia Súc Lơ Pang lên sàn, đồng thời, mở rộng diện tích trồng mới cà phê và sầu riêng.
Tài chính - 30/10/2025 08:05
Định hướng xây dựng cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn phát triển năng lượng quốc gia
Bộ Công Thương đang xây dựng và hoàn thiện hồ sơ dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026-2030.
Tài chính - 30/10/2025 08:00
Thúc đẩy chuyển đổi năng lượng xanh tại Việt Nam: Nhìn từ kinh nghiệm quốc tế
Chuyển đổi năng lượng xanh không chỉ là bài toán của vốn đầu tư hay công nghệ, mà là bài toán của tư duy phát triển – nơi khoa học, tài chính và doanh nghiệp cùng chia sẻ trách nhiệm vì một Việt Nam xanh, tự cường và hội nhập.
Tài chính - 30/10/2025 08:00
Vai trò và giải pháp của EVN trong triển khai Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị nhằm góp phần đạt mục tiêu giảm phát thải 15–35% đến năm 2030
EVN đã xác định rõ các định hướng chiến lược trong giai đoạn tới nhằm góp phần thực hiện mục tiêu quốc gia về giảm phát thải khí nhà kính trong hoạt động năng lượng từ 15–35% so với kịch bản phát triển thông thường đến năm 2030.
Tài chính - 30/10/2025 08:00
Các giải pháp của VietinBank trong thực hiện mục tiêu tăng trưởng xanh, phát triển bền vững
Không chỉ cung cấp tài chính, VietinBank còn thực hiện chức năng hỗ trợ kỹ thuật, đẩy mạnh tích hợp phát triển xanh và bền vững vào hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp, đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam.
Tài chính - 30/10/2025 07:30
Thúc đẩy tín dụng cho năng lượng xanh: Thực tiễn tại Agribank và đề xuất giải pháp
Thúc đẩy tín dụng cho năng lượng xanh là sứ mệnh chung của toàn xã hội và Agribank cam kết đồng hành cùng Chính phủ trong thực hiện Nghị quyết 70, chủ động tiếp cận và cấp tín dụng cho các dự án năng lượng xanh, góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển xanh và bền vững.
Tài chính - 30/10/2025 07:00
Tín dụng xanh hỗ trợ xanh hóa ngành năng lượng tại Việt Nam
Đến 30/6/2025 dư nợ tín dụng xanh của hệ thống đạt trên 736 nghìn tỷ đồng, tăng 8,35% so với cuối năm 2024, chiếm tỷ trọng 4,3% tổng dư nợ toàn nền kinh tế, tập trung chủ yếu vào các ngành năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, nông nghiệp xanh.
Tài chính - 30/10/2025 07:00
Cơ chế tài chính – tín dụng thúc đẩy chuyển đổi năng lượng xanh
Để thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế quốc gia hai con số trong giai đoạn 2026–2030, đòi hỏi ngành năng lượng phải tiên phong đi trước, phát triển ổn định và bền vững.
Tài chính - 30/10/2025 07:00
Hội thảo "Chuyển đổi năng lượng xanh nhìn từ Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị" nhằm góp phần tuyên truyền, tổ chức thực hiện Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045.
Tài chính - 30/10/2025 07:00
Tăng trưởng mạnh trong quý 3, Antesco vượt kế hoạch lợi nhuận năm chỉ sau 9 tháng
Sau 9 tháng đầu năm 2025, lãi sau thuế của Antesco tăng 64% lên 100,2 tỷ đồng, vượt 18% so với kế hoạch lợi nhuận cả năm.
Tài chính - 29/10/2025 23:25
SHB và những dấu ấn trong việc thực thi ESG
Trên hành trình chinh phục mục tiêu trở thành ngân hàng top 1 về hiệu quả, SHB kiên tâm với định hướng tăng trưởng xanh, phát triển bền vững, đồng hành cùng đất nước trong kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Tài chính - 29/10/2025 21:31
Lợi nhuận quý III/2025 của Tasco đạt kỷ lục
Trong quý III/2025, lãi sau thuế của Tasco đạt 487 tỷ đồng, tương đương gấp 13 lần cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức cao nhất trong lịch sử hoạt động của doanh nghiệp.
Tài chính - 29/10/2025 20:04
Bổ sung 'nguồn hàng' chất lượng để thúc đẩy vốn ngoại vào Việt Nam
TS. Trần Thăng Long nhìn nhận, cần IPO và niêm yết thêm các doanh nghiệp lớn thuộc nhóm ngành hàng tiêu dùng, ngành công nghệ thông tin, ngành logistics… để thị trường chứng khoán có thể thu hút được luồng đầu tư dài hạn từ các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam và tăng quy mô của nhà đầu tư trong nước.
Tài chính - 29/10/2025 13:15
Vì sao lợi nhuận MBBank suy giảm dù lãi thuần tăng mạnh?
Thu nhập lãi thuần của MBBank trong quý III tăng 24,7% lên 12.991 tỷ đồng, lãi thuần từ hoạt động dịch vụ tăng 49% lên 1.327 tỷ đồng, lãi thuần hoạt động khác tăng 76,7% lên 1.198 tỷ đồng; tuy nhiên lợi nhuận sau thuế lại chỉ đạt 5.571 tỷ đồng, giảm nhẹ so với mức 5.790 tỷ đồng cùng kỳ năm ngoái.
Tài chính - 29/10/2025 11:08
Kinh nghiệm quốc tế về tài chính xanh thúc đẩy chuyển đổi năng lượng xanh
Từ kinh nghiệm của thế giới, cả Chính phủ và khu vực tài chính, ngân hàng nên có các chương trình tài chính xanh để tài trợ chuyển đổi năng lượng xanh, dựa trên điều kiện thị trường nhưng nên kết hợp với chính sách thưởng theo kết quả chuyển đổi.
Tài chính - 29/10/2025 07:00
- Đọc nhiều
-
1
Đằng sau bản hợp đồng tài trợ gần 600 tỷ đồng của FPT cho Chelsea
-
2
Chứng khoán VIX muốn tăng vốn và nâng thêm kế hoạch lãi lên 6.500 tỷ
-
3
Bộ Nội vụ, Ngoại giao, NN&MT có tân Bộ trưởng
-
4
Chuyên gia KIS Việt Nam: 'Thị trường chứng khoán đang ở vùng giá rất hợp lý để đầu tư'
-
5
Ông Lê Quang Mạnh giữ chức Tổng Thư ký Quốc hội
Đáng đọc
- Đáng đọc
Gần 1 tỷ USD trái phiếu 'chảy về' một Group
Tài chính - Update 1 week ago
Nhóm vật liệu xây dựng nào sẽ phục hồi rõ nét hơn dịp cuối năm?
Thị trường - Update 1 week ago
