Nâng cao nhận thức nhà đầu tư hướng tới nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam

I. Đặt vấn đề: Nâng hạng thị trường chứng khoán, cần nhiều hơn ngoài cải cách kỹ thuật

Việt Nam đang ở thời điểm then chốt trong hành trình chuyển đổi từ thị trường chứng khoán cận biên sang mới nổi theo phân loại của các tổ chức xếp hạng uy tín như FTSE Russell và MSCI. FTSE Russell đã đưa Việt Nam vào danh sách theo dõi nâng hạng từ thị trường cận biên (Frontier Markets) lên thị trường mới nổi loại 2 (Secondary Emerging Markets) từ năm 2018 đến nay, và đang tiếp tục quá trình tham vấn để đưa ra quyết định nâng hạng trong những đợt báo cáo mới.

Trong đợt báo cáo tháng 3/2025, FTSE Russell đã ghi nhận cam kết liên tục của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Việt Nam và các cơ quan thị trường trong việc thực hiện các cải cách khác cần thiết hướng tới hiện thực hóa việc nâng hạng.

Có thể thấy rất nhiều nỗ lực cải cách trong lĩnh vực thể chế, hạ tầng kỹ thuật, thông qua các văn bản pháp luật như Thông tư 68/2024/TT-BTC (tiền đề cho việc thiết lập một cơ chế thanh toán bù trừ trung tâm (CCP)); Thông tư 18/2025/TT-BTC sửa đổi Thông tư 119/2020/TT-BTC về lưu ký, thanh toán bù trừ; Thông tư 96/2020/TT-BTC về công bố thông tin, Thông tư 03/2025/TT-NHNN về việc giảm thiểu thủ tục hành chính cho các nhà đầu tư nước ngoài; dự thảo sửa đổi Thông tư 98/2020/TT-BTC hướng dẫn hoạt động và quản lý đầu tư chứng khoán; và dự thảo sửa đổi Nghị định 155/2020/ND-CP hướng dẫn Luật chứng khoán…

Tuy nhiên, một yếu tố then chốt khác vẫn chưa được quan tâm đúng mức – đó chính là việc nâng cao nhận thức của nhà đầu tư cá nhân và cộng đồng đầu tư trong nước về tư duy đầu tư dài hạn, chuyên nghiệp và dựa trên nền tảng kiến thức vững chắc. Đây chính là nền móng quan trọng để phát triển thị trường tài chính Việt Nam theo hướng ổn định, minh bạch và bền vững trong dài hạn.

Theo số liệu từ Trung tâm lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD), tính đến cuối tháng 12 năm 2024, nhà đầu tư cá nhân trong nước có tổng cộng hơn 9,2 triệu tài khoản, tương đương khoảng 9% dân số. Giá trị giao dịch bình quân của nhóm này tăng 22,7%, lên mức 18.700 tỷ đồng mỗi phiên trong năm 2024, và chiếm khoảng 89% tổng giá trị giao dịch trên thị trường. Nhà đầu tư tổ chức (bao gồm các quỹ đầu tư chuyên nghiệp) chỉ chiếm khoảng 11% tổng giá trị giao dịch. Điều này dẫn đến việc thị trường dễ có những biến động lớn do tâm lý đám đông; xu hướng đầu tư ngắn hạn, "lướt sóng" theo tin đồn và các nguồn báo cáo tự do, không chính thức; thiếu chiến lược đầu tư dài hạn, đi ngược với tiêu chí phát triển bền vững mà các cơ quan thị trường ở Việt Nam mong muốn xây dựng.

Tỷ lệ tham gia của nhà đầu tư cá nhân vào các sản phẩm đầu tư chuyên nghiệp như quỹ mở còn rất thấp. Theo số liệu của UBCK và FiinGroup vào cuối năm 2024, Việt Nam hiện có 43 công ty quản lý quỹ đang hoạt động. Tổng tài sản quản lý (AUM) của quỹ đầu tư bao gồm quỹ mở, quỹ liên kết bảo hiểm, quỹ hưu trí đạt khoảng 25,6 tỷ đô la Mỹ, chỉ chiếm 5,9% GDP – con số rất nhỏ so với Trung Quốc (19,1%), Thái Lan (20,4% GDP), Malaysia (51,5% GDP), hay Hàn Quốc (33,2% GDP). Số lượng nhà đầu tư cá nhân đang nắm giữ chứng chỉ quỹ mở khoảng hơn 423.000, thấp hơn nhiều so con số hơn 9 triệu tài khoản chứng khoán đang hoạt động.

Nguyên nhân của thực trạng trên một phần nằm ở thực tế chúng ta còn thiếu giáo dục tài chính và nhận thức rủi ro cho các nhà đầu tư cá nhân. Hiện tại, Việt Nam chưa phát triển các chương trình đào tạo chính quy liên quan đến đầu tư quỹ (chưa có hệ thống đào tạo đại chúng nào phổ cập về cách đầu tư vào quỹ mở, ETF, trái phiếu doanh nghiệp); các nhà đầu tư cá nhân có định kiến "ủy thác là bị động" và sở thích muốn tự đầu tư; thiếu hiểu biết về lợi ích của đầu tư theo chiến lược dài hạn, đa dạng hóa, và chuyên nghiệp; chưa có hệ sinh thái tư vấn độc lập (IFA) (nhà đầu tư cá nhân chủ yếu giao dịch thông qua môi giới chứng khoán, vốn thiên về giao dịch cổ phiếu hơn là tư vấn tài chính tổng thể).

II. Kinh nghiệm quốc tế: Nâng cao nhận thức nhà đầu tư và phát triển thị trường quỹ mở song hành cùng nâng hạng thị trường

Các thị trường được nâng hạng thành công đều có mẫu số chung: Cộng đồng đầu tư cá nhân phát triển theo hướng chuyên nghiệp, đi kèm với sự mở rộng nhanh chóng của các sản phẩm đầu tư quỹ mở. Việc mở rộng đầu tư qua quỹ không chỉ giúp ổn định dòng vốn, mà còn tạo ra "đường dẫn" để nhà đầu tư tiếp cận thị trường một cách có hệ thống và dài hạn. Một số ví dụ điển hình ở các nước khác có thể kể đến như:

1. InvestSmart® – Một sáng kiến toàn diện của Ủy ban Chứng khoán Malaysia (SC)

InvestSmart® là chương trình giáo dục tài chính do Ủy ban Chứng khoán Malaysia (SC) khởi xướng từ năm 2014, nhằm nâng cao nhận thức và năng lực tài chính cho cộng đồng nhà đầu tư cá nhân. Đây là một trong những chương trình phổ cập đầu tư được tổ chức bài bản, quy mô và xuyên suốt nhất trong khu vực Đông Nam Á.

Chương trình bao gồm nhiều cấu phần như sự kiện thường niên InvestSmart® Fest (hợp tác với các tổ chức tài chính lớn như Ngân hàng Trung ương Malaysia, Công ty Quản lý tài sản quốc gia của Malaysia, Sở giao dịch chứng khoán quốc gia Malaysia) với hàng trăm gian hàng tư vấn, tọa đàm chuyên đề và chương trình giáo dục công chúng; các hoạt động trực tiếp tại trường học; các nền tảng số: Cổng thông tin, e-learning, mạng xã hội và video tương tác, bao gồm cả chiến dịch chống lừa đảo và "finfluencer" kém chất lượng.

Đặc biệt, InvestSmart® không chỉ dừng ở tuyên truyền, mà còn kết hợp chứng nhận năng lực đầu tư, đánh giá hành vi tài chính, và hướng dẫn trực tiếp cho các nhà đầu tư mới tham gia thị trường vốn.

Ngoài ra, InvestSmart® phối hợp với UBCK Malaysia để thiết lập khung pháp lý và đào tạo cho IFA – lực lượng đóng vai trò tư vấn trung lập, giúp phân phối chứng chỉ quỹ hiệu quả hơn. Từ năm 2020, Malaysia áp dụng chính sách yêu cầu người phân phối sản phẩm tài chính (IFA) phải công khai phí, minh bạch hoa hồng, và tư vấn vì lợi ích khách hàng, điều này làm gia tăng niềm tin đối với kênh phân phối quỹ.

Sự thành công của InvestSmart® và IFA đã có tác động sâu sắc đến cả phía cầu (nhà đầu tư cá nhân) và phía cung (công ty quản lý quỹ, ngân hàng phân phối), thể hiện qua những chỉ số và thay đổi mang tính hệ thống. Malaysia là nước có tổng tài sản quản lý (AUM) của quỹ mở trên GDP thuộc hàng cao nhất trong khu vực (51,5%). Đây là một mức rất cao, phản ánh thị trường vốn phát triển mạnh, trong đó có sự đóng góp lớn từ quỹ mở, quỹ liên kết bảo hiểm, EPF (quỹ hưu trí) và các sản phẩm đầu tư chuyên nghiệp khác.

2. Cổng thông tin của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Thái Lan (SEC Thailand) – Tư duy "dữ liệu mở" vì nhà đầu tư là trung tâm

Cổng thông tin SEC Open Data của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Thái Lan (SEC Thailand) là một nền tảng dữ liệu mở, đóng vai trò rất quan trọng trong việc minh bạch hóa thông tin thị trường, đặc biệt là thông tin về các quỹ đầu tư, từ đó góp phần thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của ngành quản lý quỹ và đầu tư quỹ mở ở Thái Lan.

Thứ nhất, đây là kênh cung cấp thông tin công khai, dễ tiếp cận, minh bạch và đáng tin cậy. Nhà đầu tư có thể truy cập thông tin chi tiết về hiệu suất quỹ (fund performance), tài sản ròng (AUM), phí quản lý, phân phối tài sản, cơ cấu danh mục đầu tư, dữ liệu lịch sử giao dịch của tất các các quỹ mở trên thị trường. Dữ liệu được chia rất rõ ràng theo loại hình sản phẩm, công ty quản lý, mục tiêu đầu tư, giúp người dùng có thể lọc, tìm kiếm và so sánh các quỹ dễ dàng.

Ngoài ra, cổng thông tin này có các công cụ hiển thị trực quan, dễ sử dụng trên cả máy tính và thiết bị di động, tích hợp biểu đồ, bảng xếp hạng và công cụ so sánh, giúp nhà đầu tư có thể tự lập danh sách theo dõi, so sánh hiệu suất, hoặc tải dữ liệu về.Việc cung cấp thông tin minh bạch và tập trung làm giảm rủi ro thông tin bất cân xứng– vốn là yếu tố cản trở lớn đối với nhà đầu tư nhỏ lẻ, từ đó, giúp gia tăng sự tin tưởng vào hệ thống quỹ mở, nhất là trong bối cảnh tài chính toàn diện được thúc đẩy. Các công ty quản lý quỹ, ngân hàng, công ty bảo hiểm và cả các cơ quan chính phủ cũng có thể sử dụng dữ liệu mở này để phân tích thị trường, phát triển sản phẩm tài chính phù hợp với nhu cầu.

Việt Nam hoàn toàn có thể học hỏi nhiều điểm thiết thực và khả thi từ cổng thông tin của UBCK Thái Lan, đặc biệt trong bối cảnh cần nâng cao niềm tin nhà đầu tư, thúc đẩy phát triển thị trường quỹ mở và hướng tới nâng hạng thị trường.

III. Đề xuất đối với Việt Nam: Thiết lập hệ sinh thái nâng cao nhận thức nhà đầu tư và thúc đẩy phát triển đầu tư thông qua quỹ mở

Trong bối cảnh Việt Nam đang tích cực thực hiện các cải cách để hướng tới mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán lên hạng mới nổi (Emerging Market), vai trò của nhà đầu tư cá nhân ngày càng trở nên quan trọng. Không chỉ là lực lượng chiếm tỷ trọng lớn trong thanh khoản thị trường, nhà đầu tư cá nhân còn góp phần phản ánh mức độ sâu rộng và tính đại chúng của thị trường tài chính.

Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả vai trò này, cần có một chiến lược toàn diện từ phía cơ quan quản lý và các tổ chức trung gian tài chính, bao gồm giáo dục tài chính, khuyến khích hành vi đầu tư bền vững và truyền thông định hướng dài hạn. Dưới đây là bốn nhóm giải pháp trọng tâm đề xuất cho lộ trình phát triển nhà đầu tư cá nhân và thúc đẩy phát triển đầu tư thông qua quỹ mở phù hợp với chuẩn mực thị trường mới nổi.

1. Xây dựng chương trình giáo dục tài chính đại chúng theo cấp độ

Việc phổ cập kiến thức tài chính cá nhân cần được triển khai theo hướng hệ thống hóa và phân tầng trình độ, với ba cấp độ: cơ bản, trung cấp và nâng cao. Mô hình đào tạo này không chỉ giúp người dân từng bước nâng cao năng lực tài chính mà còn tạo nền tảng để phân loại nhà đầu tư theo mức độ hiểu biết và khả năng chấp nhận rủi ro. Nội dung đào tạo cần được tích hợp vào hệ thống nghiệp vụ của Ủy ban Chứng khoán, Sở giao dịch chứng khoán, các công ty quản lý quỹ, các công ty chứng khoán và ngân hàng có tham gia phân phối sản phẩm quỹ đầu tư.

Cụ thể một số giải pháp có thể nghiên cứu triển khai bao gồm: (i) Điều phối về chính sách (Ban hành Chiến lược quốc gia về giáo dục tài chính đến 2035, phân rõ vai trò của Bộ Tài chính, NHNN, Bộ GD-ĐT, UBCKNN, Thành lập Ủy ban Điều phối Giáo dục Tài chính Quốc gia dưới UBCK); (ii) Tích hợp vào giáo dục phổ thông & dạy nghề: Lồng ghép kỹ năng tài chính trong chương trình GDPT mới, tổ chức cuộc thi, trò chơi, hoạt động ngoại khóa về tài chính tại trường học phổ thông và đại học; (iii) Phổ cập đại chúng qua truyền thông và công nghệ: Phối hợp các phương tiện truyền thông xây dựng chuyên mục giáo dục tài chính định kỳ, tạo nền tảng số tập trung về giáo dục tài chính (giao diện thân thiện, nội dung phân cấp theo độ tuổi), sản xuất nội dung dạng video ngắn, podcast, infographic dễ tiếp cận cho người trẻ, tập trung truyền thông phòng tránh lừa đảo tài chính, đa cấp trá hình, tiền số bất hợp pháp.

2. Khuyến khích giao dịch quỹ mở và đầu tư định kỳ (Systematic Investment Plan – SIP)

Một trong những định hướng quan trọng nhằm phát triển hành vi đầu tư dài hạn là thúc đẩy giao dịch quỹ mở và cơ chế đầu tư định kỳ. Chính sách này cần cho phép thiết lập lệnh trích tiền tự động hàng tháng từ tài khoản ngân hàng để mua chứng chỉ quỹ, góp phần hình thành thói quen tích sản và đầu tư có kỷ luật. Song song đó, cơ quan quản lý và các đơn vị phân phối cần cung cấp tài liệu, công cụ và chương trình đào tạo giúp nhà đầu tư hiểu rõ các khái niệm như giá đầu tư bình quân, trung bình giá, đầu tư theo mục tiêu, với các ví dụ cụ thể như quỹ tiết kiệm dài hạn, quỹ học vấn cho con, quỹ hưu trí cá nhân.

Bên cạnh đó, cần có chương trình truyền thông nâng cao nhận thức về lợi ích của đầu tư vào quỹ mở. Quỹ mở mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho nhà đầu tư cá nhân, đặc biệt là những người thiếu thời gian, kinh nghiệm hoặc nguồn lực để tự quản lý danh mục đầu tư.

Thứ nhất, quỹ mở được quản lý bởi các công ty quản lý quỹ chuyên nghiệp, giúp nhà đầu tư được hưởng lợi từ chiến lược đầu tư bài bản, phân tích chuyên sâu và quản trị rủi ro hiệu quả.

Thứ hai, quỹ mở thường đầu tư vào một rổ tài sản đa dạng – như cổ phiếu, trái phiếu, tiền gửi – từ đó giảm thiểu rủi ro biến động của từng tài sản riêng lẻ. Ngoài ra, với số vốn ban đầu nhỏ (thường chỉ từ vài trăm nghìn đồng), nhà đầu tư cá nhân vẫn có thể tiếp cận các kênh đầu tư hấp dẫn mà trước đây chỉ dành cho nhà đầu tư lớn. Một điểm cộng nữa là tính thanh khoản cao, giúp nhà đầu tư linh hoạt trong việc rút vốn khi cần thiết. Quỹ mở là một công cụ đầu tư hiệu quả, an toàn và dễ tiếp cận, góp phần nâng cao hiệu quả tích lũy tài sản cho cá nhân trong dài hạn.

Bên cạnh đó, việc nâng cao minh bạch thông tin, đặc biệt đối với các sản phẩm tài chính đại chúng như quỹ mở, là một yếu tố then chốt. Một trong những đề xuất thiết thực là UBCK nên công khai tập trung hiệu quả hoạt động (performance) của toàn bộ các quỹ mở nội địa trên trang web chính thức. Hiện nay, dữ liệu về giá trị tài sản ròng, lợi suất, phí quản lý, hay tỷ lệ hoàn vốn của các quỹ mở đang bị phân tán, chủ yếu do từng công ty quản lý quỹ hoặc các nền tảng đầu tư công bố riêng lẻ, gây khó khăn cho nhà đầu tư cá nhân trong việc so sánh, lựa chọn sản phẩm phù hợp với khẩu vị rủi ro và mục tiêu đầu tư.

Việc UBCK chủ trì xây dựng bảng tổng hợp hiệu quả quỹ mở, cập nhật định kỳ và công bố trên nền tảng chính thức sẽ mang lại ba lợi ích lớn.

Thứ nhất, nâng cao mức độ minh bạch và chuẩn hóa thông tin, qua đó củng cố niềm tin vào ngành quản lý quỹ. Thứ hai, tạo điều kiện cho nhà đầu tư cá nhân tiếp cận và so sánh khách quan, từ đó thúc đẩy hành vi đầu tư dài hạn và chuyên nghiệp hóa. Thứ ba, tạo áp lực tích cực lên các công ty quản lý quỹ trong việc nâng cao hiệu quả và chất lượng dịch vụ, vì kết quả hoạt động sẽ được giám sát công khai. Đây là một bước cần thiết trong quá trình mở rộng phổ cập tài chính và phát triển hệ sinh thái đầu tư đại chúng.

3. Hình thành mạng lưới tư vấn đầu tư độc lập (IFA)

Dịch vụ tư vấn tài chính cá nhân độc lập tại Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn sơ khai so với các thị trường tài chính phát triển. Hiện nay, các dịch vụ tư vấn tài chính được cung cấp bởi ngân hàng, công ty chứng khoán, công ty bảo hiểm và các tư vấn tài chính độc lập. Tuy nhiên, chưa có một khung pháp lý thống nhất để điều chỉnh hoạt động của các cố vấn tài chính độc lập (Independent Financial Advisers - IFAs).

Các quy định hiện tại chủ yếu tập trung vào dịch vụ tài chính nói chung như ngân hàng và chứng khoán, nhưng không có hướng dẫn cụ thể dành cho các cố vấn tài chính cá nhân hoặc chuyên gia quản lý tài sản. Điều này dẫn đến tình trạng nhiều cá nhân và công ty hoạt động tư vấn tài chính không có chứng chỉ chính thức, không có quy trình cấp phép bắt buộc, khiến nhà đầu tư có nguy cơ nhận tư vấn kém chất lượng hoặc sai lệch, gây rủi ro tài chính.

Ngoài ra, sự gia tăng của các hành vi gian lận tài chính trực tuyến đòi hỏi các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn để bảo vệ thị trường và nhà đầu tư. Việc siết chặt quản lý và nâng cao nhận thức của nhà đầu tư sẽ giúp tạo ra một môi trường đầu tư an toàn và minh bạch hơn. Để làm được điều này, cần có sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý, tổ chức tài chính và nhà đầu tư nhằm đảm bảo tính minh bạch, an toàn và tin cậy của thị trường tài chính. Việc xây dựng một khung pháp lý phù hợp để quản lý ngành này là điều cần thiết.

Việc ban hành quy định rõ ràng sẽ giúp bảo vệ nhà đầu tư khỏi các tư vấn viên không đủ năng lực hoặc có hành vi gian lận, nâng cao chất lượng dịch vụ tư vấn tài chính, giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đúng đắn và đưa lĩnh vực tài chính của Việt Nam tiến gần hơn với các tiêu chuẩn quốc tế, tạo niềm tin cho cả nhà đầu tư trong nước và quốc tế. Có thể cụ thể hóa một số giải pháp chính như sau:

Ban hành các quy định cụ thể nhằm phát triển ngành IFA, tương tự như Malaysia, thông qua đào tạo và cấp chứng chỉ cho các cố vấn tài chính đạt tiêu chuẩn hiện đang tư vấn phi chính thức.

Áp dụng các nguyên tắc đạo đức ngành, yêu cầu tất cả nhà phân phối quỹ hành động vì lợi ích tốt nhất của khách hàng và công khai mọi xung đột lợi ích với nhà đầu tư.

Đảm bảo rằng tất cả các nhà phân phối quỹ duy trì hồ sơ đầy đủ để chứng minh tính minh bạch, tuân thủ quy định và bảo vệ nhà đầu tư.

Bắt buộc công khai toàn bộ phí, hoa hồng và rủi ro đầu tư để nhà đầu tư có đầy đủ thông tin trước khi ra quyết định.Thiết lập hệ thống giải quyết khiếu nại để bảo vệ nhà đầu tư khỏi các tư vấn viên gian lận hoặc thiếu trách nhiệm.

Thực thi các quy định nghiêm ngặt, cho phép truy tố các công ty tư vấn đầu tư không có giấy phép và các nền tảng đầu tư kỹ thuật số không được quản lý.

IV. Các nhóm giải pháp khác liên quan đến phát triển ngành quỹ ở Việt Nam

Song song với các giải pháp nâng cao nhận thức cho nhà đầu tư, cần thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp khác nhằm phát triển ngành quỹ mở Việt Nam như (i) nhóm các giải pháp tăng cường các kênh phân phối quỹ mở, (ii) nhóm các giải pháp đa dạng hóa sản phẩm quỹ đầu tư; và (iii) nhóm giải pháp tăng tính hấp dẫn của sản phẩm quỹ đầu tư.

Trong khuôn khổ bài viết này, do tập trung vào các giải pháp nâng cao nhận thức nhà đầu tư, nên liên quan đến các nhóm giải pháp khác, chúng tôi xin phép nêu ngắn gọn qua một số ý tổng hợp sau đây.

Liên quan đến từng giải pháp cụ thể, VinaCapital đã và đang thực hiện các cuộc tham luận, đối thoại góp ý bàn giải pháp với Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán, các cơ quan xây dựng thị trường, các cơ quan quản lý quỹ đầu tư, các công ty chứng khoán và các ngân hàng để thúc đẩy đưa các giải pháp này thành hiện thực.

Liên quan đến các giải pháp nâng cao hiệu quả kênh phân phối, chúng tôi đề xuất sửa đổi Luật Các Tổ chức Tín dụng để cho phép ngân hàng thương mại phân phối sản phẩm tài chính, bao gồm quỹ mở. UBCKNN cần xây dựng quy trình cấp chứng nhận, theo đó cán bộ quan hệ khách hàng (RMs) tại ngân hàng sau khi đạt chứng chỉ hành nghề được phép phân phối các sản phẩm đầu tư. Những giải pháp này sẽ giúp tăng độ bao phủ của đầu tư quỹ, nhờ vào mạng lưới sâu rộng của các chi nhánh ngân hàng, đồng thời chuẩn hóa và chuyên nghiệp hóa đội ngũ tư vấn đầu tư, bảo vệ nhà đầu tư cá nhân, tăng niềm tin của thị trường.

Liên quan đến các giải pháp tăng cường sản phẩm cho ngành quỹ, chúng tôi đề xuất các giải pháp: đẩy nhanh quá trình phê duyệt các chỉ số mới và sản phẩm ETF, đồng thời mở rộng phạm vi chỉ số để bao gồm các chiến lược đầu tư mới như ETF chủ động, ETF chiến lược (smart-beta ETFs), ETF theo chủ đề (thematic ETFs), ETF trái phiếu; thực hiện các thay đổi liên quan đến quy định trong luật Nhà ở, Luật kinh doanh Bất động sản, Luật chứng khoán, để đưa mô hình quỹ đầu tư bất động sản của Việt Nam về gần với mô hình quỹ REITs trên thế giới; thực hiện các giải pháp giúp quỹ thành viên được thành lập và vận hành hiệu quả hơn.

Liên quan đến Quỹ bổ sung hưu trí tự nguyện (QHTBSTN), chúng tôi cũng đã thảo luận cùng các bên và ủng hộ những giải pháp được đề xuất như: tháo gỡ quy định bắt buộc đầu tư 50% tài sản của Quỹ HTBSTN vào trái phiếu chính phủ, cho phép thiết kế lộ trình phân bổ tài sản theo giai đoạn tuổi đời của nhà đầu tư, tích hợp cơ chế đăng ký tự động, tái cân bằng định kỳ, giúp người tham gia tối ưu hóa đầu tư, bổ sung chính sách miễn thuế TNCN cho khoản rút đúng hạn dù chi trả một lần hay hàng tháng, nhằm khuyến khích người lao động tham gia lâu dài, cho phép chuyển đổi tài khoản (cơ chế rollover) giữa các công ty hoặc duy trì tài khoản cá nhân – đảm bảo tính liên tục và dài hạn cho kế hoạch hưu trí, áp dụng cơ chế hoãn thuế (Exempt-Exempt-Taxed) tương tự BHXH – chỉ thu thuế khi rút tiền.

Liên quan đến các giải pháp tăng cường tính hấp dẫn của sản phẩm quỹ, VinaCapital đề xuất: cho phép các quỹ đầu tư áp dụng cấu trúc nhiều hạng chứng chỉ quỹ (multi-share class) để tùy chỉnh từng hạng chứng chỉ quỹ phù hợp với nhu cầu khác nhau của nhà đầu tư, không áp dụng thuế thu nhập cá nhân hoặc các loại thuế khấu trừ liên quan đối với cổ tức mà nhà đầu tư cá nhân nhận được từ quỹ, áp dụng các ưu đãi thuế theo bậc để khuyến khích nhà đầu tư nắm giữ dài hạn (ví dụ giảm 50% thuế giao dịch đối với chứng chỉ quỹ được nắm giữ từ ít nhất một năm đến dưới hai năm và miễn hoàn toàn thuế giao dịch đối với các khoản đầu tư được nắm giữ trên hai năm), cung cấp ưu đãi thuế cho kế hoạch đầu tư định kỳ.

Tổ chức Hội thảo Nâng cao nhận thức nhà đầu tư hướng tới nâng hạng thị trường chứng khoán

Song song với nỗ lực nâng hạng thị trường chứng khoán, nâng cao nhận thức nhà đầu tư cũng là một nhiệm vụ quan trọng mà các cơ quan quản lý đang tập trung triển khai nhằm phát triển bền vững thị trường chứng khoán Việt Nam.

Tại Quyết định số 1726/QĐ-TTg ngày 29/12/2023 phê duyệt Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030, Chính phủ yêu cầu phát triển và đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư, cải thiện chất lượng cầu đầu tư nhằm hướng tới cầu đầu tư bền vững; nâng cao chất lượng nhà đầu tư cá nhân gắn với đào tạo, phổ cập kiến thức và thông tin tuyên truyền; xây dựng chiến lược đào tạo tổng thể cho nhà đầu tư, xác định mục tiêu, đối tượng và lộ trình phù hợp theo từng giai đoạn phát triển của thị trường chứng khoán.

Nhằm góp phần cùng cơ quan quản lý nhà nước và các thành viên thị trường thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ trên, ngày 17/7 tại Hà Nội, Tạp chí Nhà đầu tư tổ chức Hội thảo với chủ đề: “Nâng cao nhận thức nhà đầu tư hướng tới nâng hạng thị trường chứng khoán”.

Hội thảo có sự tham dự của lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành trung ương, chuyên gia kinh tế - tài chính, lãnh đạo các ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư, tổ chức quốc tế, cơ sở đào tạo, cùng các nhà đầu tư, doanh nghiệp trong và ngoài nước.