Chuyên gia quỹ 'mách nước' tiêu chí chọn cổ phiếu 'vua'

Tại chương trình Top Funds 07 “Triển vọng ngành ngân hàng: Cơ hội & Chiến lược từ góc nhìn quỹ đầu tư”, tổ chức bởi InvestingPro, ông Phùng Minh Hoàng, chuyên gia Phân tích cao cấp CTCP Quản lý Quỹ Phú Hưng (PHFM) đã có những chia sẻ với nhà đầu tư về triển vọng, cũng như các tiêu chí để đầu tư cổ phiếu ngân hàng.

Ngân hàng được ví là ngành “xương sống” của nền kinh tế nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng khi tổng dư nợ tín dụng của toàn hệ thống ngân hàng trong năm 2024 chiếm đến hơn 120% GDP của Việt Nam. Với thị trường chứng khoán, ngân hàng chiếm hơn 30% vốn hóa thị trường và hơn 50% lợi nhuận toàn thị trường.

Do đó, ngân hàng là cổ phiếu được nhiều nhà đầu tư ưa chuộng. Theo InvestingPro, danh mục Quỹ Đầu tư chọn lọc Phú Hưng Việt Nam (PHVSF) – thuộc quản lý của PHFM, ghi nhận các cổ phiếu ngân hàng chiếm 37,78% tổng tài sản. Hiệu suất trong 36 tháng của PHFM cũng rất ấn tượng khi đạt hơn 19%.

Lý giải cho việc các cổ phiếu ngân hàng chiếm gần 40% danh mục, ông Phùng Minh Hoàng cho biết yếu tố vĩ mô tác động nhiều nhất đến triển vọng ngành ngân hàng và cũng là rủi ro lớn nhất với nền kinh tế Việt Nam là thuế đối ứng của Tổng thống Donald Trump.

Tuy nhiên, ông nhìn nhận ảnh hưởng tác động mang tính gián tiếp và tùy vào mức độ của thuế quan. PHVSF đã xây dựng 3 kịch bản cho thuế quan và từ đó đưa ra kỳ vọng lợi nhuận ngành ngân hàng trong năm 2025.

Cụ thể, ở kịch bản tích cực với mức thuế áp cho Việt Nam từ 10 - 15%, lợi nhuận của ngành ngân hàng vẫn có thể tăng trưởng từ 15 - 16% trong năm nay.

Kịch bản trung tính Việt Nam chịu mức thuế 20-25%, lợi nhuận ngân hàng có thể duy trì tăng trưởng dương khoảng 10%.

Còn ở kịch bản tiêu cực (mức thuế 30-35%), ước tính lợi nhuận ngân hàng vẫn có thể tăng trưởng dương từ 3 - 5%.

“Do trong cả 3 kịch bản nhóm ngân hàng vẫn có thể giữ mức tăng trưởng lợi nhuận dương, chúng tôi vẫn duy trì phân bổ tỷ trọng lớn trong danh mục ở các ngân hàng”, ông Hoàng nói.

Đánh giá về triển vọng trong dài hạn, ông Hoàng nhìn nhận ngành ngân hàng có nhiều tiềm năng để tăng trưởng. Theo đó, ngân hàng được kỳ vọng hưởng lợi từ chu kỳ phát triển kinh tế mới với 3 “catalyst”.

Thứ nhất, đó là tăng trưởng tín dụng hàng năm trung bình sẽ khoảng 15%, gấp 2 đến 2,5 lần tăng trưởng của GDP. Nhờ thúc đẩy mạnh mẽ đầu tư công, cải cách bộ máy hành chính, kỳ vọng khu vực kinh tế tư nhân tăng trưởng, Chính phủ đang thực hiện các chính sách đổi mới nền kinh tế 2.0.

Thứ hai, những ngân hàng Việt Nam hiện phụ thuộc khá nhiều vào thu nhập lãi (chiếm 85% tổng thu nhập các nhà băng), trong khi đó thu nhập về phí chỉ chiếm khoảng 10%. Do đó, với tiềm năng này, các chuyên gia PHFM kỳ vọng mảng này của các ngân hàng có thể tăng 20-25%/năm. Đây cũng là xu hướng trong tương lai của các ngân hàng thế giới.

Bên cạnh đó, ông Hoàng kỳ vọng ngân hàng cũng sẽ mở rộng hệ sinh thái sang những mảng tài chính khác. Đây cũng là xu thế trên thế giới khi các ngân hàng dần chuyển đổi từ mô hình truyền thống thành các ngân hàng đầu tư cùng với các dịch vụ tài chính khác như là chứng khoán, quản lý quỹ, bảo hiểm.

Chọn cổ phiếu ngân hàng thế nào?

Gợi ý với nhà đầu tư về phương pháp chọn cổ phiếu ngân hàng, ông Hoàng khuyến nghị có thể dựa vào 3 tiêu chí là khả năng sinh lời, các chỉ số về chất lượng tài sản, và chỉ số hiệu quả quản lý chi phí của ngân hàng.

Thứ nhất, với khả năng sinh lời, nhà đầu tư có thể dựa vào biên lãi ròng (hay còn gọi là NIM). Đây là chênh lệch giữa lãi suất cho vay và lãi suất huy động. NIM cao hay thấp sẽ thể hiện sức mạnh đàm phán của ngân hàng với khách hàng cũng như những lợi thế về chi phí đầu vào của ngân hàng.

“NIM các ngân hàng Việt Nam dao động quanh mức 3-4%, tương đối cao so với quốc gia khác trong khu vực”, ông Hoàng thông tin.

Thứ hai, với chất lượng tài sản, tỷ lệ nợ xấu sẽ thể hiện cứ 100 đồng mà ngân hàng cho vay thì bao nhiêu đồng là khách hàng không thể trả nợ đúng hạn và ghi nhận là nợ xấu. Bên cạnh đó, chỉ số dự phòng nợ xấu đo lường số tiền mà ngân hàng đã trích lập dự ròng rủi ro.

Ông Hoàng nói:“Phân tích được 2 chỉ số này sẽ cho chúng ta góc nhìn về khẩu vị rủi ro của từng ngân hàng”.

Cuối cùng, chỉ số CIR cho thấy khả năng quản lý chi phí của các nhà băng, CIR sẽ đo lường ngân hàng với mỗi đồng doanh thu thì phải bỏ ra bao nhiêu đồng chi phí hoạt động. Ngoài ra, chúng ta còn có chỉ số ROE đo lường khả năng sinh lời trên từng đồng vốn của cổ đông.

Vị chuyên gia PHFM cũng cho biết các chỉ số tài chính cần được so sánh theo từng nhóm  quốc doanh, tư nhân và ngân hàng số.

Với nhóm ngân hàng quốc dân, xu hướng NIM sẽ thấp hơn các ngân hàng tư nhân dù nhóm này có những lợi thế về chi phí vốn đầu tư vào rất thấp. Tuy nhiên, ngoài nhiệm vụ kinh doanh, các ngân hàng quốc dân còn có nhiệm vụ hỗ trợ nền kinh tế với mức lãi suất thấp. Điều này lý giải NIM nhóm này có xu hướng thấp hơn các ngân hàng tư nhân.

Ngược lại, nhóm ngân hàng quốc doanh có NIM cao hơn ngân hàng tư nhân bởi họ cho vay nhiều khách hàng cá nhân hơn và cho vay những khoản vay có rủi ro cao hơn như bất động sản, vay tiêu dùng tín chấp.

Đối với ngân hàng số, ông Hoàng chỉ ra hai nhà băng đầu tư nhiều vào công nghệ là MBB và TCB. Đây là hai cái tên có tỷ lệ CASA (tiền gửi không kỳ hạn) cao so với những ngân hàng khác, ở mức từ 30-40%.

Với chất lượng tài sản, nhóm quốc doanh có khẩu vị rủi ro thấp hơn, do đó nợ xấy cũng thấp hơn và tỷ lệ dự phòng nợ xấu lại khá cao thường ở mức trên 100%. Nhóm ngân hàng tư nhân có khẩu vị rủi ro cao hơn, nợ xấu cao hơn và tỷ lệ dự phòng nợ xấu đa phần là dưới 100%.

Với nhóm ngân hàng số, hiện tại chưa có nhiều khác biệt trong việc áp dụng công nghệ để để giảm nợ xấu.

Cuối cùng, về chỉ số CIR, nhóm quốc doanh các năm về trước có CIR khá cao song đã cải thiện trong những năm trở lại đây. Vớ sự tham gia của cổ đông chiến lược nước ngoài, nhóm quốc doanh có sự cải thiện về chi phí.

Còn nhóm ngân hàng tư nhân, CIR có có sự phân hóa cao tùy vào mỗi ngân hàng. Ngân hàng tư nhân top đầu có CIR khá tốt kiểm soát quanh mức 30% trong khi những ngân hàng nhỏ hơn thì chỉ số này vẫn còn cao.

Ở nhóm ngân hàng áp dụng nhiều công nghệ và đầu tư nhiều vào hạ tầng công nghệ, chúng tôi quan sát rằng sau khoảng 2 đến 3 năm đẩy mạnh vào đầu tư vào công nghệ, các ngân hàng cũng giảm CIR rất đáng kể.

Ngoài các chỉ số trên, ông Hoàng cho biết cũng có các yếu tố định lượng khác để phân tích cổ phiếu ngân hàng như đánh giá về lịch sử và tham vọng của ban lãnh đạo ngân hàng, các nghiên cứu sâu về hệ sinh thái nhà băng. Bên cạnh đó, phía quỹ cũng thường xuyên đánh giá chất lượng khách hàng ngân hàng, phân khúc mục tiêu mỗi ngân hàng...

Ông Hoàng phân tích:"Ở góc nhìn của quỹ, điều chúng tôi quan tâm nhất là chất lượng tài sản ngân hàng. Đây là yếu tố đảm bảo chất lượng lợi nhuận và khả năng tăng trưởng bền vững của ngân hàng trong tương lai. Hiện tại, chúng tôi ưu tiên những cái tên có danh mục tín dụng chất lượng cao, tỷ lệ nợ xấu thấp và có khả năng phục hồi nhanh cùng với sự phục hồi của nền kinh tế".