Sáng 26/10, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thắng, thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày tờ trình về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 về Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành (sân bay Long Thành).

Giảm mức đầu tư dự án Sân bay Long Thành

Theo Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thắng, tổng mức đầu tư dự án được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết 53/2017/QH14 là 22.938 tỷ đồng. Diện tích đất thu hồi là hơn 5.399 ha. Việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được tiến hành một lần và hoàn thành trước năm 2021.

Về nội dung thay đổi, theo tờ trình của Chính phủ, giảm tổng mức đầu tư dự án từ 22.938 tỷ đồng xuống hơn 19.207 (giảm hơn 3.730 tỷ đồng).

Giảm diện tích đất thu hồi từ hơn 5.399 ha xuống hơn 5.317 ha (giảm 82 ha). Trong đó, diện tích đất của dự án Sân bay Long Thành là 5.000 ha; diện tích đất khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn là hơn 284 ha (tăng 2,35 ha); tăng diện tích đất tái lập hạ tầng ngoài ranh giới Cảng hàng không 32,65 ha; giảm không thực hiện đầu tư đối với diện tích đất Phân khu III - Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn 97 ha và giảm diện tích đất khu nghĩa trang 20 ha.

Đồng thời, Chính phủ cũng đề xuất điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến hết năm 2024. Bổ sung nội dung bố trí tái định cư các hộ dân do thu hồi đất để thực hiện đầu tư 2 tuyến giao thông kết nối T1, T2 vào Khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn.

Bộ trưởng GTVT cho biết, nội dung điều chỉnh thời gian thực hiện dự án kéo dài thời gian bố trí vốn đến năm 2024 thuộc thẩm quyền của Quốc hội do làm tăng thời gian thực hiện dự án so với một số chỉ tiêu đã được Quốc hội phê duyệt tại khoản 3, Điều 1 Nghị quyết số 53/2017/QH14, Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét, thông qua để có cơ sở triển khai thực hiện các công việc tiếp theo.

Về lý do điều chỉnh, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho hay, ngay sau khi dự án được phê duyệt, UBND tỉnh Đồng Nai đã huy động cả hệ thống chính trị của tỉnh và thành lập các Ban chỉ đạo để triển khai dự án. Tuy nhiên, tiến độ thực hiện dự án chưa đáp ứng yêu cầu của Quốc hội.

Nguyên nhân chính là do trong năm 2020 và 2021 dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, khu vực huyện Long Thành nói riêng và tỉnh Đồng Nai nói chung, nhiều lần phải thực hiện giãn cách xã hội nên việc phối hợp với người dân trong công tác đo đạc, kiểm đếm, lên phương án bồi thường đất gặp rất nhiều khó khăn, bị kéo dài.

Dự án có quy mô khối lượng công việc thực hiện rất lớn, tính phức tạp do liên quan đến người dân, chế độ, chính sách xã hội..., đòi hỏi phải cẩn trọng, tỉ mỉ và phối hợp của nhiều ban, ngành liên quan.

Bên cạnh đó, nhiều hộ dân bị vướng mắc về giấy tờ đất cần phải kéo dài thời gian xác minh và gặp khó khăn trong công tác đền bù. Nhiều cán bộ lãnh đạo phụ trách công tác đền bù thường xuyên thay đổi; giai đoạn đầu triển khai thực hiện chưa quyết liệt.

Ngoài dự án này, UBND tỉnh Đồng Nai còn phải tập trung nhân lực để triển khai hàng loạt các dự án trọng điểm Quốc gia trên địa bàn tỉnh như cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết, cao tốc Bến Lức - Long Thành và phục vụ các đoàn kiểm tra, giám sát nên lực lượng thực hiện bị thiếu hụt.

Từ những nguyên nhân trên, Chính phủ kiến nghị kéo dài thời gian thực hiện dự án đến hết năm 2024; kéo dài thời gian giải ngân đối với gơn 966 tỷ đồng thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 và hơn 1.543 tỷ đồng thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 đến hết ngày 31/12/2024 để tiếp tục bố trí vốn thực hiện, hoàn thành dự án.

"Chính phủ kiến nghị đưa vào Nghị quyết Quốc hội cho phép kéo dài thời gian thực hiện dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành và giải ngân số vốn hơn 2.510 tỷ đồng (trong đó bao gồm hơn 1.543 tỷ đồng thuộc kế hoạch vốn năm 2021 và hơn 966 tỷ đồng thuộc kế hoạch vốn năm 2020) đến hết năm 2024", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói.

Kéo dài thời gian giải ngân hơn 2.510 tỷ có khả thi?

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho hay, Ủy ban Kinh tế nhất trí với kiến nghị Quốc hội cho phép kéo dài thời gian thực hiện dự án đến hết năm 2024 nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý để thực hiện hoàn thành các dự án thành phần có cấu phần xây dựng cũng như triển khai công tác giải ngân cho dự án.

Ủy ban Kinh Quốc hội tế đề nghị đánh giá việc điều chỉnh về thời gian chuẩn bị và thực hiện dự án "đến hết năm 2024" thay vì hoàn thành trước năm 2021 có ảnh hưởng như thế nào đến thời gian và lộ trình thực hiện giai đoạn 1 của dự án được nêu tại khoản 6 của Nghị quyết số 94/2015/QH13, theo đó giai đoạn 1: Đầu tư xây dựng 1 đường cất hạ cánh và 1 nhà ga hành khách cùng các hạng mục phụ trợ đồng bộ với công suất 25 triệu hành khách/năm, 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm; chậm nhất năm 2025 hoàn thành và đưa vào khai thác.

Nếu việc điều chỉnh về thời gian chuẩn bị và thực hiện dự án "đến hết năm 2024" mà không điều chỉnh về thời gian hoàn thành và đưa vào khai thác giai đoạn 1 của dự án thì liệu có bảo đảm khả thi về tiến độ của giai đoạn 1. Do đó, đề nghị Chính phủ sớm đề xuất phương án điều chỉnh thời hạn hoàn thành giai đoạn 1 của dự án mà Quốc hội đã đặt ra tại Nghị quyết số 94/2015/QH13 và báo cáo Quốc hội về nội dung này.

Theo Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, có ý kiến đề nghị Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu, đánh giá chi tiết hơn tỷ lệ hoàn thành của các dự án thành phần có cấu phần xây dựng để làm cơ sở định lượng thời gian gia hạn phù hợp; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc UBND tỉnh Đồng Nai trong việc thúc đẩy thực hiện giải ngân dự án bảo đảm hoàn thành đúng tiến độ.

Đồng thời, đề nghị rà soát, có giải pháp phù hợp, đánh giá kỹ lưỡng về tính khả thi, hiệu quả của việc điều chỉnh thời gian thực hiện dự án khi thời gian từ nay đến hết năm 2024 (còn khoảng hơn 1 năm) với nhiều nội dung cần hoàn thành; phân kỳ cụ thể tiến độ thực hiện làm cơ sở điều chỉnh thời điểm kết thúc dự án.

Về việc kéo dài thời gian giải ngân vốn, Ủy ban Kinh tế cho rằng, việc trình Quốc hội cho phép kéo dài thời gian giải ngân vốn là cần thiết. Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ cần làm rõ số kinh phí chưa giải ngân hết của năm 2020, 2021 đã được chuyển nguồn hay chưa, có đủ điều kiện để báo cáo Quốc hội cho phép kéo dài phần vốn này đến hết năm 2024 hay không.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, có ý kiến cho rằng Quốc hội đã phê duyệt quyết toán chi ngân sách nhà nước năm 2021 tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV (Nghị quyết số 91/2023/QH15 ngày 19/6/2023). Do đó, việc Chính phủ kiến nghị "cho phép kéo dài thời gian giải ngân số vốn hơn 2.510 tỷ đồng đến hết năm 2024” là không khả thi, không phù hợp với quy định của Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách Nhà nước.

Vì vậy, đề nghị Chính phủ rà soát lại nội dung này để đề xuất phương án xử lý phù hợp, đúng quy định. Trường hợp dự án cần bố trí nguồn vốn để tiếp tục triển khai thực hiện thì đề nghị Chính phủ lập và trình Quốc hội dự toán ngân sách Nhà nước và phương án phân bổ ngân sách Trung ương hằng năm để bố trí vốn cho dự án.

Bài liên quan

Chủ tịch Quốc hội: Đánh giá công tâm, khách quan và chính xác trong lấy phiếu tín nhiệm

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế: Nửa nhiệm kỳ, giải ngân vốn đầu tư công không đạt kế hoạch

Đại biểu Quốc hội: Kết quả lấy phiếu tín nhiệm phản ánh sự công tâm, khách quan

Chi tiết kết quả lấy phiếu tín nhiệm 44 chức danh do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn