Hóa kiếp bờ xôi ruộng mật

Từ năm 2008 đến 2010, UBND tỉnh Thái Nguyên ra 3 công văn đồng ý cho Công ty khoáng sản Thăng Long khai thác khoáng sản tại 3 mỏ vàng thuộc địa phận xã Thần Xa, huyện Võ Nhai.

Cụ thể, ngày 5/12/2008, tỉnh Thái Nguyên cấp giấy phép số 3068 cho phép Công ty khoáng sản Thăng Long khai thác 1.021.679m3 cát quặng tại mỏ vàng Bản Ná. Theo giấy phép này, chủ đầu tư được khai thác cát quặng trên lô đất rộng 37,25ha với sản lượng 120.000m3/năm, với thời hạn 7 năm (Trong đó: 1 năm xây dựng cơ bản mỏ, 5 năm khai thác và 1 năm hoàn thổ, phục hồi môi trường).

Ngày 20/4/2009, tỉnh Thái Nguyên cấp giấy phép số 799 cho Công ty khoáng sản Thăng Long khai thác vàng sa khoáng tại khu vực Khắc Kiệm, xã Thần Xa.

Theo Công văn 799, Công ty khoáng sản Thăng Long được giao 42,09ha đất có trữ lượng quặng 1.312.232m3 cát quặng, thời gian khai thác là 6,5 năm kể từ ngày ký (tính cả thời gian xây dựng và hoàn thổ, phục hồi môi trường). Sản lượng khai thác tại mỏ Khắc Kiệm là 240.000m3/năm.

Ngày 7/12/2010, UBND tỉnh Thái Nguyên tiếp tục cấp giấy phép số 2953 cho Công ty khoáng sản Thăng Long khai thác mỏ vàng sa khoáng Nam thung lũng Khác Kiệm, xã Thần Sa, khu vực khai thác rộng 10,27ha.

Như vậy, với việc được cấp phép khai thác vàng sa khoáng tại 3 mỏ Bản Ná, Khắc Kiệm và Nam thung lũng Khác Kiệm, Công ty khoáng sản Thăng Long được giao gần 90ha đất tại xã Thần Xa, trong đó có cả rừng đặc dụng và đất trồng lúa.

Đặc biệt, 42ha đất tại cánh đồng Khắc Kiệm từ nhiều năm nay là “bờ xôi ruộng mật” của gần 100 hộ dân xóm Xuyên Sơn, xã Thần Sa, trong đó có nhiều phần diện tích là đất lúa hai vụ của người dân bản địa. Người dân sinh tại đây lâu năm đều làm nông nghiệp, sống nhờ cây lúa, nhưng với quyết định cấp mỏ thì tới đây sẽ xoá sẽ những đám ruộng bờ xôi ruộng mật.

Tỉnh vượt quyền Thủ tướng?

Năm 2011, Thủ tướng Chính Phủ có Quyết định số 2427/QĐ-TTg Phê duyệt Chiến lược khoáng sản đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.

Ngày 30/3/2015, Thủ tướng Chính Phủ có Chỉ thị số 03/CT-TTg nhằm tăng cường hiệu quả thực thi chính sách, pháp luật về khoáng sản, Thủ tướng Chính phủ chỉ thị: Thực hiện nghiêm các chủ trương, định hướng trong điều tra, thăm dò, khai thác, chế biến, xuất khẩu khoáng sản theo Chiến lược khoáng sản đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Thế nhưng, tại Quyết định số 2646 của UBND tỉnh Thái Nguyên, tỉnh này lại gia hạn cho Công ty khoáng sản Thăng Long được phép khai thác vàng sa khoáng tại mỏ vàng Khắc Kiệm đến năm 2032 (vượt 2 năm so với Quyết định 2427/QĐ-TTg).

Dự án khai thác mỏ vàng sa khoáng Khắc Kiệm có trữ lượng quặng 1.312.232m3 được tỉnh Thái Nguyên cấp phép khai thác từ năm 2009. Tuy nhiên, theo khảo sát của phóng viên cho thấy, mỏ vàng Khắc Kiệm vẫn là vùng đất nguyên thủy, chưa có dấu hiệu khai thác.

Điều đáng ngạc nhiên, trong Quyết định số 2646 của UBND tỉnh Thái Nguyên, trữ lượng cát quặng khai thác chỉ còn 241.502m3. Hụt 1.070.821m3 so với giấy phép được cấp cho Công ty khoáng sản Thăng Long năm 2009.

Con số này có thể trùng khớp nếu chủ đầu tư khai thác khoáng sản trong 4,5 năm với sản lượng khai thác là 240.000m3/năm như đã được phê duyệt tại giấy phép số 799.

Một điểm đáng lưu ý khác là, thời gian hoàn thổ, phục hồi môi trường tại các mỏ khoáng sản là 1 năm. Thế nhưng thay vì thu hồi dự án, tỉnh Thái Nguyên lại tiếp tục gia hạn cho Công ty khoáng sản Thăng Long trước khi giấy phép cũ hết hạn chỉ 18 ngày (Ngày 20/4/2009 và 2/10/2015). Liệu tỉnh Thái Nguyên có “ưu ái” đặc biệt cho “đại gia đào mỏ”.

Hơn thế nữa, với trữ lượng còn lại là 241.502m3, theo giấy phép số 799 thì Công ty khoáng sản Thăng Long chỉ khai thác trong 1 năm là hết. Thế nhưng, tỉnh Thái Nguyên lại kéo dài thời gian khai thác lên đến 17 năm với mục đích gì!?

Không chỉ mỏ vàng Khắc Kiệm, mỏ vàng Bản Ná sau khi được gia hạn khai thác cũng được kéo dài.

Một điểm bất hợp lý khác là tại Quyết định 1289 năm 2015 của UBND tỉnh Thái Nguyên cho phép Công ty khoáng sản Thăng Long tiếp tục khai thác mỏ vàng Bản Ná. Tại Quyết định này, chủ đầu tư được khai thác quặng với công suất 25.000m3/năm, và tính từ ngày 6/12/2013. Tại sao tỉnh Thái Nguyên lại ra một quyết định trễ đến 2 năm?

Trong khi đó, tại giấy phép số 3068 năm 2008, Công ty khoáng sản Thăng Long được phép khai thác vàng tại Bản Ná với công suất 120.000m3/năm trong thời hạn 7 năm (trong đó có 5 năm khai thác). Như vậy, khai thác tối đa theo giấy phép, Công ty Khoáng sản Thăng Long cũng chỉ khai thác được 120.000x5 = 600.000m3.

Thế nhưng, tại Quyết định 1289 tỉnh Thái Nguyên lại công bố mỏ vàng Bản Ná trữ lượng chỉ còn 170.254m3. Làm phép tính đơn giản, 1.021.679 – 600.000 – 170.254 = 251.425m3 quặng đã chảy về đâu?

Bài liên quan

1,7ha rừng đặc dụng Thân Sa biến thành đình chùa, văn phòng công ty khai thác vàng

‘Đại gia đào mỏ’ thâu tóm đất vàng 3 trụ sở công ở Thái Nguyên

Chủ tịch tỉnh Thái Nguyên: Chưa nắm được thông tin đoàn liên ngành kiểm tra trong quán nhậu

Sếp Sở NN&PTNT Thái Nguyên nói gì về đoàn liên ngành kiểm tra trong ... quán nhậu?