Cán bộ, công chức Bộ Y tế có dấu hiệu đùn đẩy, né tránh

Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa ban hành kết luận thanh tra trách nhiệm về thực hiện công vụ của cán bộ, công chức, viên chức trong giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công cho người dân và doanh nghiệp tại Bộ Y tế.

Thời kỳ thanh tra từ 15/6/2021-30/11/2023.

Bên cạnh kết quả đạt được, TTCP chỉ ra hàng loạt thiếu sót, vi phạm trong giải quyết thủ tục hành chính (TTHC), cung cấp dịch vụ công (CCDVC) cho người dân và doanh nghiệp tại Bộ Y tế còn hạn chế, thiếu sót, vi phạm.

Quy định xử lý hồ sơ trong 3 ngày nhưng "ngâm" 2-4 năm

TTCP cho biết, về trách nhiệm công vụ của cán bộ, công chức, viên chức trong giải quyết TTHC, CCDVC cho người dân và doanh nghiệp còn nhiều bất cập, hạn chế, yếu kém. Điều nay thể hiện qua kết quả thanh tra 20 TTHC và 55 hồ sơ giải quyết TTHC tại 5 đơn vị thuộc Bộ Ytế (Cục Quản lý dược (QLD), Cục Quản lý khám chữa bệnh (QLKCB), Cục An toàn thực phẩm (ATTP), Cục Cơ sở hạ tầng và thiết bị y tế (QLCSHT&TBYT), Cục Quản lý y dược cổ truyền(QLYDCT)).

Cụ thể, đối với 20 TTHC được thanh tra, Bộ Y tế báo cáo kết quả giải quyết hồ sơ TTHC phản ánh không đúng thực trạng, số liệu thiếu chính xác; hồ sơ quá hạn rất lớn nhưng việc giải quyết rất chậm.

Trong đó, Bộ Y tế báo cáo định kỳ gửi Chính phủ tỷ lệ hồ sơ quá hạn giai đoạn 2021-2023 là 4,97%. Tuy nhiên, thực tế rà soát tỷ lệ hồ sơ quá hạn là 69,8%, tăng 64,8% (144.959 hồ sơ), tập trung vào một số TTHC lĩnh vực dược, YDCT, TTBYT với tỷ lệ quá hạn trên 80% và trên 90%.

Bên cạnh đó, có 19/20 TTHC hồ sơ giải quyết quá hạn, trong đó có 10/19 TTHC quá hạn trên 50%, một số TTHC quá hạn từ 89-98%.

Một số TTHC có hồ sơ quá hạn bình quân trên 400 ngày; một số hồ sơ thời gian tiếp nhận, chuyển hồ sơ thẩm định và yêu cầu bổ sung hồ sơ kéo dài từ 2-4 năm, trong khi quy định là 3 ngày làm việc. Việc giải quyết hồ sơ chậm trễ, quá thời hạn nhưng cơ quan giải quyết TTHC không thực hiện xin lỗi người dân, doanh nghiệp là không đúng với quy định.

Tại Cục QLD, không tuân thủ đầy đủ nguyên tắc hồ sơ nộp trước giải quyết trước, hồ sơ nộp sau giải quyết sau (nguyên tắc FIFO), thiếu công khai, minh bạch trong quá trình tiếp nhận, xử lý, trình, thẩm định giải quyết một số hồ sơ TTHC...

TTCP đánh giá, kết quả thanh tra chọn mẫu 20 TTHC cho thấy, tỷ lệ hồ sơ giải quyết quá hạn trong lĩnh vực dược, YDCT, TTBYT rất cao, tồn đọng nhiều năm là một trong những tác nhân dẫn đến tình trạng khan hiếm thuốc, thiết bị. Cùng với những hạn chế, yếu kém trong công tác quản lý hồ sơ, không tuân thủ đầy đủ nguyên tắc FIFO trong giải quyết hồ sơ với một số TTHC, là nguy cơ tạo cơ chế xin, cho, gây phiền hà trong việc giải quyết TTHC, gây bức xúc cho người dân, doanh nghiệp và trong dư luận xã hội.

Thiếu trách nhiệm trong quản lý quảng cáo thực phẩm chức năng

Đối với 55 hồ sơ giải quyết TTHC được kiểm tra, TTCP nêu rõ, việc giải quyết TTHC kê khai, kê khai lại giá thuốc tồn tại nhiều bất cập.

Cụ thể, Bộ Y tế công bố một số TTHC thiếu yêu cầu, điều kiện giải quyết TTHC; chưa thu thập được thông tin về giá thuốc tại các nước ASEAN để rà soát giá thuốc doanh nghiệp kê khai; Cục QLD ban hành quy trình nội bộ đưa nguyên tắc rà soát so sánh giá thuốc kê khai đã công bố trong vòng 5 năm gần nhất là chưa đủ cơ sở theo quy định pháp luật; Cục QLD, Cục QLYDCT thực hiện rà soát, công bố giá thuốc kê khai, kê khai lại chưa đúng "cơ chế hậu kiểm"…

Thực trạng này là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc kiểm soát các yếu tố chi phí hình thành giá thuốc còn chưa chặt chẽ, thiếu cơ sở; chậm trễ, kéo dài thời gian giải quyết, yêu cầu doanh nghiệp phải bổ sung hồ sơ, tài liệu nhiều lần, gây phiều hà trong việc giải quyết TTHC, dễ phát sinh tiêu cực và nguy cơ giá thuốc kê khai chưa được kiểm soát.

Đối với TTHC cấp giấy xác nhận quảng cáo dịch vụ khám, chữa bệnh, TTCP nhận thấy, nội dung quảng cáo thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe còn thiếu, không đáp ứng yêu cầu, điều kiện giải quyết. Có dấu hiệu thiếu trách nhiệm trong quản lý đối với quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe, không thực hiện đầy đủ quy trình thẩm định hồ sơ dẫn đến việc doanh nghiệp đã thực hiện quảng cáo trước khi đăng ký và quảng cáo có nội dung không đúng với nội dung đăng ký nhưng vẫn được cấp giấy chứng nhận quảng cáo.

Nội dung quảng cáo có thể gây hiểu nhầm sản phẩm có tác dụng như thuốc nhưng chưa được Bộ Y tế phát hiện để chấn chỉnh, xử lý kịp thời. Cấp công bố sản phẩm bảo vệ sức khỏe khi chưa đáp ứng điều kiện về nhãn sản phẩm, có nguy cơ khiến người tiêu dùng hiểu nhầm về đối tượng sử dụng và nguồn gốc của sản phẩm bảo vệ sức khỏe.

Lãnh đạo cục có biểu hiện gây phiền hà, công chức có hiện tượng đùn đẩy, né tránh

Về nguyên nhân, theo TTCP, lãnh đạo Bộ Y tế còn chưa sâu sát, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện các chỉ đạo của cấp trên về cải cách TTHC, đơn giản hóa TTHC, giải quyết TTHC; thiếu thanh tra, kiểm tra trách nhiệm công vụ để chấn chỉnh kịp thời; để xảy ra và tồn tại nhiều vấn đề trong quản lý nhà nước liên quan đến TTHC.

Đối với lãnh đạo một số cục, vụ, đơn vị thuộc Bộ Y tế chưa làm hết trách nhiệm trong công tác tham mưu, tổ chức thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước và giải quyết TTHC; hướng dẫn giải quyết TTHC sai thẩm quyền, chưa đúng quy định pháp luật; có biểu hiện gây phiền hà trong quá trình giải quyết TTHC cho doanh nghiệp.

Đối với công chức, viên chức trực tiếp giải quyết TTHC có hiện tượng thiếu trách nhiệm, chưa chủ động, chậm trễ trong thực thi công vụ, có biểu hiện né tránh, đùn đẩy...

Từ những hạn chế, thiếu sót nêu trên, TTCP nhấn mạnh, trách nhiệm thuộc về lãnh đạo Bộ, văn phòng và một số cục, vụ, đơn vị (Cục QLD, Cục QLKCB, Cục QLYDCT, Cục ATTP, Cục CSHT&TBYT, Vụ Pháp chế), tập thể, cá nhân thuộc Bộ Y tế theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được giao.

Tổng TTCP đề nghị Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan chỉ đạo, chấn chỉnh, xử lý, khắc phục những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm nêu trên.

Đồng thời, kiểm điểm đối với lãnh đạo các cục, vụ, đơn vị, tập thể, cá nhân thuộc Bộ Y tế; Kiểm điểm trách nhiệm người đứng đầu, trách nhiệm của lãnh đạo Bộ Y tế.