[Café Cuối tuần] Luật Kiểm soát sự ảnh hưởng của người nổi tiếng, tại sao không?
Phiên thảo luận của Quốc hội ngày hôm qua 8/11, cho ý kiến về quy định buộc người giới thiệu sản phẩm trên mạng phải là người đã thực sự sử dụng sản phẩm đó trong dự thảo Luật Quảng cáo sửa đổi, đã nhận được sự quan tâm, ủng hộ của Đại biểu Quốc hội và dư luận.

Kiểm soát tác động xấu
Trong bối cảnh công nghệ số và mạng xã hội phát triển, không chỉ trong lĩnh vực quảng cáo, Việt Nam đang tăng cường thực thi các quy định để kiểm soát ảnh hưởng (xấu) của người nổi tiếng và người có ảnh hưởng xã hội (KOL, KOC), như các vụ án với người mẫu Ng. T; bà chủ khu du lịch Đ. N...
Đáng nói, một số cá nhân nêu trên không chỉ nổi danh trong lĩnh vực hoạt động của họ, mà các tài khoản mạng xã hội mang tên họ cũng rất... hot lên tới cả triệu người follow. Sự kiểm soát, ngăn ngừa được tăng cường từ mấy năm nay được nói là nhằm bảo vệ người tiêu dùng và duy trì đạo đức xã hội và lần đầu tiên được "luật hoá" trong quảng cáo.
Vì thế tại dự thảo Luật Quảng cáo sửa đổi đưa ra một số điều khoản quan trọng. Cụ thể, người nổi tiếng với lượng theo dõi lớn (hơn 500.000 người) phải đảm bảo quảng cáo của họ là chính xác và đáng tin cậy; Những hợp đồng quảng cáo cần có sự xác nhận nội dung trước khi phát hành, và các cá nhân hoặc tổ chức liên quan phải chịu trách nhiệm pháp lý nếu quảng cáo chứa đựng nội dung sai lệch hoặc gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.
Một số ý kiến tiêu biểu từ dư luận và các chuyên gia cũng như đại biểu Quốc hội đều cho rằng việc kiểm soát là cần thiết khi ngày càng có nhiều ví dụ về những quảng cáo lệch chuẩn. Chẳng hạn, một số người nổi tiếng đã sử dụng danh tiếng của mình để phóng đại công dụng của sản phẩm, từ các sản phẩm làm đẹp đến thực phẩm chức năng, gây ra nhiều trường hợp người tiêu dùng gặp phải hậu quả tiêu cực khi sử dụng sản phẩm không đúng như quảng cáo. Việc lạm dụng uy tín cá nhân để đưa ra các nội dung phóng đại, không có căn cứ khoa học có thể gây tổn hại đến sức khỏe người tiêu dùng và tác động tiêu cực đến niềm tin vào quảng cáo...
Các nước phát triển đã phòng ngừa...
Trước Việt Nam, một số quốc gia đã có những quy định cụ thể nhằm ngăn chặn các tác động tiêu cực từ người nổi tiếng trong quảng cáo và truyền thông xã hội. Dĩ nhiên là "đụng" tới người nổi tiếng là "đụng" tới lượng fan hâm mộ hùng hậu của các siêu sao, song có một số lý do chính để các nước buộc phải tăng cường kiểm soát sự ảnh hưởng (xấu) gồm:
Bảo vệ sức khỏe cộng đồng và ngăn ngừa thông tin sai lệch: Người nổi tiếng thường có lượng người hâm mộ lớn và tầm ảnh hưởng sâu rộng, khiến những gì họ quảng bá hoặc tuyên truyền có tác động mạnh mẽ. Ví dụ, trong đại dịch COVID-19, một số người nổi tiếng đã lan truyền thông tin sai lệch về vaccine hoặc biện pháp phòng ngừa, gây hoang mang trong cộng đồng. Tại Hoa Kỳ và châu Âu, các cơ quan chức năng đã phải vào cuộc để yêu cầu các nền tảng mạng xã hội hạn chế nội dung từ những người nổi tiếng phát ngôn sai lệch về y tế
Quản lý hoạt động thương mại và bảo vệ người tiêu dùng: Người nổi tiếng thường hợp tác với các thương hiệu để quảng bá sản phẩm. Tuy nhiên, khi những sản phẩm này không đạt chất lượng hoặc có vấn đề, người tiêu dùng dễ bị thiệt hại. Tại Trung Quốc, chính phủ đã ban hành các quy định cấm người nổi tiếng quảng cáo các sản phẩm tài chính rủi ro cao như tiền điện tử, nhằm bảo vệ người tiêu dùng khỏi rủi ro tài chính .
Ngăn ngừa tác động (xấu) lên đạo đức xã hội: Các chính phủ ở Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản đã kiểm soát chặt chẽ hoạt động của người nổi tiếng để duy trì đạo đức xã hội và bảo vệ giá trị truyền thống. Chẳng hạn, Trung Quốc vào năm 2021 đã tiến hành "chiến dịch thanh lọc" đối với các nền tảng mạng xã hội và kiểm soát các hành vi của người nổi tiếng, đặc biệt khi liên quan đến lối sống xa hoa hoặc các scandal đạo đức, để hạn chế ảnh hưởng tiêu cực lên giới trẻ.
Kiểm soát hình ảnh quảng bá của người nổi tiếng đối với trẻ em và thanh thiếu niên: Một số quốc gia, chẳng hạn như Anh, yêu cầu người nổi tiếng phải có trách nhiệm khi quảng bá nội dung tiếp cận đối tượng trẻ em và thanh thiếu niên. Tại Mỹ, FTC đã ban hành các quy định nhằm hạn chế việc quảng cáo không minh bạch và khuyến khích những người nổi tiếng phải công khai việc quảng bá nội dung thương mại trên mạng xã hội để bảo vệ người dùng.
Riêng trong lĩnh vực quảng cáo, các quốc gia đã đề ra các quy định rất cụ thể nhằm ngăn ngừa các tác động tiêu cực. Tại Hàn Quốc, Bộ Công nghiệp và Năng lượng yêu cầu người nổi tiếng phải kiểm chứng sản phẩm trước khi quảng cáo, nhất là các sản phẩm liên quan đến sức khỏe. Quốc gia này đã ban hành luật phạt nặng nếu quảng cáo gây hiểu nhầm hoặc lừa dối, đặc biệt với những sản phẩm sức khỏe và sắc đẹp.
Nhiều nước khác đã tăng cường những quy định chặt chẽ hơn đối với người nổi tiếng, hạn chế quảng bá những sản phẩm có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến trẻ vị thành niên và cấm các nội dung quảng cáo bạo lực hoặc không lành mạnh. Các nền tảng mạng xã hội cũng phải chịu trách nhiệm giám sát và kiểm duyệt nội dung từ các tài khoản có lượng theo dõi lớn.
Tại Anh, các cơ quan như Advertising Standards Authority (ASA) và Federal Trade Commission (FTC) cũng đã ban hành các quy định yêu cầu người nổi tiếng phải minh bạch về mối quan hệ tài chính khi quảng bá sản phẩm. Nhật Bản cũng quy định về đạo đức quảng cáo, trong đó yêu cầu người nổi tiếng không được phóng đại quá mức về lợi ích của sản phẩm. Họ có thể bị xử phạt nếu quảng cáo sản phẩm sai sự thật hoặc gây hiểu nhầm, nhất là trong các lĩnh vực liên quan đến sức khỏe và tài chính.
Việt Nam: Không chỉ luật quảng cáo?!
Các ví dụ quốc tế cho thấy rằng việc kiểm soát chặt chẽ sự ảnh hưởng của người nổi tiếng là rất cần thiết để bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng. Với sự phát triển của mạng xã hội tại Việt Nam, việc xuất hiện dày đặc của người nổi tiếng trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, và thể thao là điều khó tránh khỏi. Nếu không có các quy định rõ ràng và các chế tài pháp lý mạnh mẽ, người tiêu dùng có thể trở thành nạn nhân của những quảng cáo không minh bạch và không đáng tin cậy.
Tuy nhiên, để thực hiện quy định này một cách hiệu quả, khái niệm "người nổi tiếng" cần được xác định rõ ràng hơn, bao gồm những tiêu chí cụ thể về số lượng người theo dõi, tầm ảnh hưởng, và lĩnh vực hoạt động. Điều này sẽ giúp cho các quy định kiểm soát không chỉ phù hợp mà còn khả thi, chống lại sự áp đặt tuỳ tiện trong việc xử lý, góp phần xây dựng môi trường quảng cáo trong sạch và bảo vệ lợi ích của xã hội.
- Cùng chuyên mục
Đầu tháng 7 sẽ công bố sáp nhập Quảng Nam và TP. Đà Nẵng
Thông tin được công bố tại Hội nghị giữa Ban Chấp hành Đảng bộ TP. Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam để cho ý kiến về xây dựng văn kiện Đại hội lần thứ XXIII Đảng bộ TP. Đà Nẵng mới, nhiệm kỳ 2025-2030 diễn ra vào ngày 6/6.
Sự kiện - 08/06/2025 10:53
Lãnh đạo UBND cấp xã mới cần có những yêu cầu nào ?
Lãnh đạo, quản lý UBND cấp xã mới phải đáp ứng được các yêu cầu của Bộ Chính trị, có năng lực lãnh đạo, kinh nghiệm quản lý nhà nước, có tư duy đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.
Sự kiện - 08/06/2025 06:47
[Cafe Cuối tuần] Nhà ở xã hội: Cơ hội thực - Thể chế mới
Trong suốt nhiều năm qua, phát triển nhà ở xã hội luôn là một chủ trương đúng, mang đậm tính nhân văn, nhưng lại triển khai rất chật vật. Nguyên nhân không chỉ nằm ở thiếu vốn hay vướng mắc về quỹ đất, mà sâu xa hơn là thiếu một thể chế đủ cởi mở, đủ khích lệ để khu vực tư nhân thật sự nhập cuộc.
Sự kiện - 07/06/2025 10:30
Nguyên Chủ tịch Tập đoàn Cao su Trần Ngọc Thuận bị khai trừ Đảng
Ban Bí thư đã quyết định khai trừ ra khỏi Đảng đối với ông Trần Ngọc Thuận, nguyên Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam.
Sự kiện - 06/06/2025 20:23
Việt - Mỹ ký thêm thỏa thuận nông sản 600 triệu USD
Tiếp tục chuyến công tác ở Mỹ, phái đoàn do Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy dẫn đầu đã ký các thỏa thuận hợp tác thương mại nông sản trị giá 600 triệu USD.
Sự kiện - 06/06/2025 06:45
'Cấm mua, bán dữ liệu cá nhân'
Dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân tiếp thu, bổ sung nhiều hành vi nghiêm cấm dữ liệu cá nhân trong đó có cấm mua, bán.
Sự kiện - 05/06/2025 14:21
Thủ tướng chỉ đạo tiếp tục đẩy mạnh cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi buôn lậu, gian lận thương mại
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện 82/CĐ-TTg ngày 4/6/2025 về tiếp tục đẩy mạnh cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Sự kiện - 05/06/2025 08:43
Báo VietNamNet trực thuộc Bộ Dân tộc và Tôn giáo
Chính phủ ban hành Nghị định quy định Báo VietNamNet về trực thuộc Bộ Dân tộc và Tôn giáo.
Sự kiện - 04/06/2025 18:48
Thủ tướng: Vướng về thể chế thì 'khó đến mấy cũng phải tháo gỡ'
Với các khó khăn, vướng mắc về thể chế, pháp luật, tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5, Thủ tướng yêu cầu dứt khoát phải tháo gỡ, "khó mấy cũng phải tháo gỡ", để biến thể chế thành lợi thế cạnh tranh. Đồng thời, dành thêm hơn 20.000 tỷ đồng, bảo đảm đủ ít nhất 3% ngân sách cho khoa học công nghệ.
Sự kiện - 04/06/2025 14:34
Kịch bản nào cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam đến năm 2045?
Bám sát mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong giai đoạn 2026-2030, các chuyên gia vừa đưa ra nhận định về các kịch băn tăng trưởng kinh tế Việt Nam đến năm 2045.
Sự kiện - 04/06/2025 10:43
[Gặp gỡ thứ Tư]'Bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh - tăng tính công bằng quản lý thuế'
"Việc xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh mang nhiều ý nghĩa quan trọng như tăng tính minh bạch và công bằng trong quản lý thuế", Phó cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn nhận định.
Sự kiện - 04/06/2025 08:56
Phân biệt rõ hơn giữa đặc khu và đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt
Dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) đã bổ sung một số tiêu chí cụ thể làm định hướng cho việc thành lập đơn vị này, đồng thời giúp phân biệt rõ hơn giữa đặc khu và đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.
Sự kiện - 03/06/2025 17:54
Thủ tướng: Lập quỹ Nhà ở quốc gia ngay trong tháng 6
Thủ tướng Phạm Minh Chính giao Bộ Xây dựng chủ trì với các bộ, ngành liên quan khẩn trương rà soát, cắt giảm thủ tục rườm rà liên quan tới nhà ở xã hội; chủ trì nghiên cứu, xây dựng, trình Chính phủ thành lập Quỹ nhà ở quốc gia, hoàn thành trong tháng 6.
Sự kiện - 03/06/2025 07:04
Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh xử lý tài sản sau sắp xếp
Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký công điện yêu cầu các bộ ngành, địa phương đẩy mạnh công tác triển khai thực hiện phương án xử lý tài sản sau sắp xếp, tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp.
Sự kiện - 02/06/2025 12:00
Tiêu chí nào để lựa chọn tư nhân làm đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam?
Một số chuyên gia cho rằng, bất kỳ doanh nghiệp tư nhân nào đáp ứng được các tiêu chí: Công nghệ, kỹ thuật; năng lực tài chính và phương án huy động tài chính khả thi; năng lực quản trị và vận hành; khả năng kiểm soát rủi ro, đều có thể làm dự án Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Sự kiện - 01/06/2025 08:38
Nhiều ý kiến góp ý hoàn thiện Quỹ Nhà ở quốc gia
Một số chuyên gia, doanh nghiệp kiến nghị có thể sử dụng những dự án nhà ở tái định cư hoặc loại hình khác nhưng chưa triển khai, chưa sử dụng hiệu quả, để làm NOXH.
Sự kiện - 31/05/2025 10:05
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 3 week ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 3 week ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 2 month ago