[Café Cuối tuần] Temu xâm nhập thị trường nội địa: Thách thức hay cơ hội?

Trước khi Sở Công Thương TP HCM đưa ra văn bản đề nghị xử lý các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới khuyến mại “khủng” (quá 50%) và miễn phí vận chuyển, một số doanh nhân Việt đã sốt sắng chia sẻ thông tin về việc Indonesia cấm nền tảng thương mại Temu nhằm bảo vệ thị trường nội địa.

Tuy nhiên, "chúng ta không ở Bali", Temu đã thực sự thâm nhập vào thị trường Việt Nam. Dấu hiệu rõ rệt bắt đầu từ việc Temu gửi văn bản đăng ký đến Bộ Công Thương. Nhưng mãnh liệt hơn, bảng tin của người dùng mạng xã hội Việt Nam đã tràn ngập quảng cáo từ Temu với đủ loại sản phẩm: từ chip điện tử đến miếng kê tủ lạnh, tất cả đều được khuyến mãi lên tới 90%. Thậm chí, những khách hàng mới chỉ cần ngó vào đã được tặng ngay một "khoản tiền" 1,5 triệu đồng cùng nhiều ưu đãi (quay số chọn khuyến mại) khi lôi kéo thêm người dùng vào chuỗi.

Thực tế, Temu không phải là nền tảng xuyên biên giới đầu tiên gây "sốc" cho thị trường Việt Nam. Trung Quốc có Taobao, Tmall, và JD.com; Mỹ cũng không kém cạnh với Amazon hay eBay. Ngay tại Việt Nam, các sàn thương mại điện tử như Shopee, Tiki, Lazada đã từ lâu xây dựng chiến lược để tranh giành khách hàng với các cửa hàng và trung tâm thương mại truyền thống, sử dụng những ưu điểm vượt trội như sự tiện lợi, giá rẻ, và cam kết “từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng.” Điều này được minh chứng qua sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử tại Việt Nam, với doanh số lên tới 16,4 tỷ USD vào năm 2022 . Các con phố lớn ở TP.HCM và Hà Nội giờ đây có thể thấy tình trạng ế ẩm, vắng khách, trái ngược với sự bùng nổ của mua sắm trực tuyến.

Việt Nam hiện là thành viên của nhiều Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới như CPTPP và EVFTA, đã nhận được lợi ích lớn về mặt kinh tế và thương mại cho đất nước. Chẳng hạn, các hiệp định này đã giúp xuất khẩu của Việt Nam sang châu Âu và các nước trong khối CPTPP tăng trưởng mạnh mẽ, tạo đà cho nền kinh tế.

Do đó, việc mở cửa đón nhận những mô hình kinh doanh như Temu là một phần tất yếu của cuộc chơi toàn cầu. Thực tế, người tiêu dùng trong nước sẽ còn hưởng lợi từ những lựa chọn đa dạng, giá cả hợp lý, và ưu đãi hấp dẫn. Chỉ có điều không bình thường nếu như Temu hoặc các nền tảng khác bước vào thị trường một cách bất hợp pháp, làm lũng đoạn môi trường cạnh tranh, khiến Nhà nước không thu được thuế, hoặc thậm chí làm hàng giả tràn lan.

Trong một thế giới phẳng, sự cạnh tranh là điều không thể tránh khỏi. Nếu nền sản xuất và chuỗi cung ứng trong nước đã vững mạnh, thì không có lý do gì phải e ngại trước sự xuất hiện của Temu hay bất kỳ đối thủ cạnh tranh nào khác. Bài học từ sự phát triển của thương mại điện tử toàn cầu là: không còn thời kỳ “không quản được thì cấm.” Thay vào đó, cần có những biện pháp quản lý hiệu quả, minh bạch, và công bằng để bảo vệ cả người tiêu dùng lẫn doanh nghiệp nội địa trong cuộc đua này.