Cách nhận biết thị trường chứng khoán đang ở giai đoạn bong bóng

HẠC HIÊN

11:51 24/05/2021

Có cách nào để định lượng tiềm năng hình thành bong bóng thị trường chứng khoán thay vì dựa vào linh cảm và trực giác của chúng ta dựa trên dữ liệu lịch sử chắc chắn không?

Câu trả lời là có thể có. Điều này nhờ vào một nghiên cứu nổi tiếng của Malcolm Baker của Đại học Harvard và Jeffrey Wurgler của Đại học New York. Họ đã xây dựng một chỉ số về sự đầu cơ của nhà đầu tư và sự hưng phấn phi lý có mối tương quan cao với các bong bóng như sự sụp đổ của thị trường chứng khoán năm 1929 và sự bùng nổ của bong bóng Internet vào đầu năm 2000.

Dưới đây là tóm tắt về tình trạng hiện tại của các thành phần chính của chỉ số đó.

Phát hành cổ phiếu tăng vốn

Điều này đề cập đến mức độ mà các công ty đang huy động vốn mới trên thị trường cổ phiếu thay vì thị trường trái phiếu. Mức độ này càng cao thì càng có dấu hiệu cho một bong bóng. Và hiện tỷ lệ này hiện đang tăng lên rõ rệt.

1-9201 — *Tại Mỹ, tỷ lệ phát hành cổ phiếu trên GDP đã tăng rõ rệt vào thời điểm hiện tại.*

Số thương vụ IPO

Hai thành phần nữa của chỉ số Baker & Wurgler liên quan đến phát hành lần đầu ra công chúng và niêm yết mới (IPO): Số lượng tuyệt đối các đợt IPO sắp được tung ra thị trường, cũng như lợi nhuận trung bình trong ngày đầu tiên của các cổ phiếu này. Thông điệp hiện tại đưa ra trong cả hai trường hợp gần như đang ở mức đáng báo động.

Trên thực tế, Jay Ritter, giáo sư tài chính tại Đại học Florida cũng là người nắm giữ cơ sở dữ liệu lịch sử toàn diện nhất về các đợt IPO cho biết, cả số lượng IPO và lợi nhuận trong ngày đầu tiên của các công ty niêm yết mới gần đây đều cao hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ bong bóng Internet năm 2000.

Giáo sư Ritter tính toán rằng, đã có 104 vụ IPO tại Mỹ trong 4 tháng đầu năm nay. Đó là mức cao nhất cho bất kỳ khoảng thời gian bốn tháng nào khác kể từ cuối năm 1999.

Đối với lợi nhuận trung bình trong ngày đầu tiên của các công ty đó đã đạt 84,7% đối với các đợt IPO được tung ra thị trường vào tháng 12 năm ngoái. Đó là mức trung bình hàng tháng cao nhất kể từ tháng 3/2000, tháng đỉnh cao của bong bóng Internet khi tỷ lệ phần trăm có thể so sánh là 85,7%.

Cổ tức

Đây là sự khác biệt về định giá giữa các công ty ít trả cổ tức và những công ty trả cổ tức lâu đời hơn. Baker và Wurgler nhận thấy rằng, khi mức độ hưng phấn của thị trường càng cao thì những công ty không trả cổ tức có mức tăng giá cao hơn những công ty trả cổ tức.

Điều đó xuất hiện khá nhiều ở thị trường hiện tại. Trong số các cổ phiếu thuộc chỉ số S&P 500, các cổ phiếu không trả cổ tức có tỷ lệ P/BV (giá thị trường/giá trị sổ sách) bình quân cao hơn 1,6 lần so với tỷ lệ trung bình của các cổ phiếu trả cổ tức.

Theo đó, những thước đo khác nhau đang vẽ nên bức tranh về một thị trường chứng khoán rất dễ bị tổn thương. Với mối tương quan lịch sử của các yếu tố này trong quá khứ và việc hình thành bong bóng trên thị trường là điều mà chúng ta cần chú ý theo dõi.

(Theo Đầu tư Chứng khoán)

Bài liên quan