Vấn đề 1: ETF – Giải pháp phát triển thị trường bền vững cho NĐT cá nhân

Quỹ ETF là một dạng quỹ mở với mục đích mô phỏng tỷ suất sinh lợi của chỉ số cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa hay một loại tài sản nào đó.

Tổng tài sản quản lý của các quỹ ETF trên thế giới đã vượt xa so với mô hình các quỹ truyền thống và phần lớn chủ yếu là các quỹ ETF mô phỏng chỉ số cổ phiếu. Năm 2020, làn sóng dịch chuyển từ các quỹ truyền thống sang các quỹ ETF càng thấy rõ do nhà đầu tư muốn tìm đến các quỹ có chi phí quản lý thấp và theo xu hướng thị trường, đặc biệt hiệu quả các quỹ truyền thống đang trở nên kém đi cũng là nguyên nhân các nhà đầu tư dịch chuyển sang quỹ ETF nhằm bám theo xu hướng thị trường.

Bài liên quan

Sáng 31/3, Nhadautu.vn tổ chức toạ đàm 'Thị trường chứng khoán: Cơ hội, rủi ro và giải pháp thúc đẩy phát triển bền vững'

Ở thị trường Đài Loan, các quỹ ETF nội niêm yết chiếm tỷ lệ 11% số lượng mã niêm yết trên TTCK và các quỹ đầu tư tại Đài Loan quản lý phần lớn chủ yếu là các quỹ ETF nội, ví dụ như Yuanta Fund có tổng tài sản quản lý là 18 tỷ USD thì trong đó 16 tỷ USD là các quỹ ETF. Còn ở thị trường Thái Lan, tỷ lệ các quỹ ETF nội niêm yết chiếm 1,59% số lượng mã niêm yết trên TTCK. Nhưng ở Việt Nam, tỷ lệ các quỹ ETF nội vẫn còn rất thấp với tỷ lệ chỉ ở mức 0,29% số lượng mã niêm yết trên TTCK.

Lợi ích của các quỹ ETF

Xu hướng chi phí đầu tư thấp là tất yếu trong tương lai ở các nước phát triển. Tại Việt Nam, xu hướng này cũng đang diễn ra cho nên các nhà đầu tư sẽ tìm kiếm đến các kênh đầu tư có chi phí thấp.

Quỹ ETF có lợi thế là phí quản lý thấp khi chi phí vận hành ở các quỹ ETF không quá lớn. Tuy nhiên, tại Việt Nam, chi phí quản lý của các quỹ ETF nội vẫn còn cao so với thế giới, nguyên nhân là không có nhiều quỹ ETF trên thị trường.

Chứng chỉ quỹ ETF cũng là sự lựa chọn thích hợp cho các nhà đầu tư không có kinh nghiệm hay kiến thức phân tích chuyên sâu để lựa chọn cổ phiếu, đặc biệt đây là sản phẩm thuận lợi cho các nhà đầu tư mới dễ dàng tham gia vào TTCK mà không bị rào cản kiến thức và rủi ro trong việc lựa chọn cổ phiếu trên thị trường, trong khi số lượng cổ phiếu tại TTCK Việt Nam là quá nhiều với hơn 1.700 cổ phiếu được niêm yết, trong khi đó ở Thái Lan là 620 và Đài Loan là 913, nhưng giá trị vốn hóa của TTCK Việt Nam lại thấp hơn rất nhiều so với hai thị trường này.

ETF giúp tỷ lệ các nhà đầu tư tổ chức gia tăng trên TTCK và hạn chế các giao dịch biến động mạnh từ các nhà đầu tư cá nhân.

Các quỹ ETF nội nổi trội hơn so với thị trường và các quỹ ETF ngoại

Tính từ đầu năm 2021 đến nay, khối ngoại có xu hướng rút ròng khỏi thị trường mới nổi và thị trường cận biên. TTCK Indonesia là thị trường duy nhất trong khu vực Đông Nam Á được các nhà đầu tư nước ngoài rót ròng 925 triệu USD, trong khi đó khối ngoại lại rút ròng ra khỏi thị trường Việt Nam là 762 triệu USD.

Nhà đầu tư nước ngoài rút ròng trên thị trường cơ sở, nhưng lại có xu hướng mua ròng ở các chứng chỉ quỹ ETF nội, cụ thể khối ngoại đã mua ròng 8,232 tỷ đồng trên CCQ FUEVFVND và 1,298 tỷ đồng trên CCQ FUESSVFL từ 2020 đến nay.

Mức tăng trưởng của các quỹ ETF nội kể từ khi niêm yết luôn đạt mức vượt trội hơn so với chỉ số VN-Index và các quỹ ETF ngoại.

Giải pháp xây dựng và phát triển ETF

Thành lập công ty chỉ số trực thuộc Sở giao dịch chứng khoán ví dụ như Sở giao dịch chứng khoán Đài Loan sở hữu 100% công ty Taiwan Index Plus Corporation (TIP) và giao 1 số chứng năng liên quan đến kinh doanh chỉ số cho TIP. Đồng thời, Sở giao dịch chứng khoán có thể liên kết hợp tác với FTSE hoặc MSCI làm các đơn vị cung cấp các chỉ số.

Kiến nghị cho phép các quỹ có thể tự điều chỉnh lại dựa trên các tiêu chí của Công ty chỉ số và đối tác FTSE/MSCI.

Hỗ trợ miễn giảm phí giao dịch tại các quỹ ETF để khuyến khích các nhà đầu tư cá nhân gia tăng đầu tư tại các quỹ ETF. Phần lớn hiện nay tỷ lệ nắm giữ các quỹ ETF nội vẫn chủ yếu đến từ các nhà đầu tư nước ngoài với tỷ lệ trên 98%.

Vấn đề 2: Chỉ số xếp hạng Quan hệ nhà đầu tư (IR Rating)

Hoạt động quan hệ nhà đầu tư (IR) là một hoạt động mang tính chiến lược trong đó tích hợp các yếu tố tài chính, truyền thông, tiếp thị và tuân thủ pháp luật về chứng khoán nhằm tạo ra các thông tin liên lạc hiệu quả nhất giữa một doanh nghiệp với cộng đồng tài chính và các đối tượng liên quan khác, đảm bảo giá cổ phiếu phản ánh đúng giá trị hợp lý của doanh nghiệp. Nhìn chung, hoạt động quan hệ nhà đầu tư giúp các doanh nghiệp gia tăng tỷ lệ nhà đầu tư trung thành.

Thực trạng hoạt động quan hệ nhà đầu tư

Kể từ 2016, hoạt động quan hệ nhà đầu tư đã có dấu hiệu cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, hoạt động quan hệ nhà đầu tư vẫn chưa được nghiêm túc triển khai ở các doanh nghiệp hoặc mang tính chất thời vụ, nhất là thường xuyên xảy ra ở các doanh nghiệp niêm yết có vốn hóa vừa phải.

Hoạt động quan hệ nhà đầu tư chỉ thường được đẩy mạnh khi các doanh nghiệp có kế hoạch phát hành hoặc lợi dụng hoạt động này để tạo hiệu ứng kéo giá cổ phiếu và sau đó hoạt động này giảm dần hoặc không còn duy trì vì đã đạt được mục đích. Điều này đã không những gây thiệt hại cho các nhà đầu tư và khiến nhà đầu tư không đủ niềm tin gắn bó lâu dài. Ngoài ra, hình thành thói quen mua/bán theo sóng để tìm kiếm lợi nhuận của các nhà đầu tư.

Chỉ số xếp hạng IR – Giải pháp đẩy mạnh hiệu quả hoạt động quan hệ nhà đầu tư

Thành lập hội đồng xếp hạng đánh giá hoạt động quan hệ nhà đầu tư theo thường kỳ 6 tháng/lần hoặc theo quý.

IR Rating là bộ chỉ số xếp hạng hoạt động quan hệ nhà đầu tư của các doanh nghiệp niêm yết với mục đích:

Nhà đầu tư dễ dàng đánh giá chất lượng hoạt động quan hệ nhà đầu tư.

Củng cố tiêu chí định lượng để đưa ra quyết định đầu tư của các nhà đầu tư tổ chức/cá nhân và quyết định cấp tín dụng của các tổ chức tín dụng.

Giúp các doanh nghiệp niêm yết dễ dàng định lượng được chất lượng hoạt động quan hệ nhà đầu tư, từ đó dựa trên các tiêu chí để cải thiện chỉ số IR Rating.

IR Rating được tính toán dựa trên các tiêu chí định lượng và định tính, với thang điểm từ 0-5.

Trong đó:

Tiêu chí số 1 – 5: Tiêu chí định lượng dựa trên giao dịch của cổ phiếu, diễn biến giao dịch của các thành viên trên thị trường, báo cáo tài chính và Market Consensus (báo cáo phân tích của các công ty chứng khoán). Dựa trên các tiêu chí này sẽ phản ánh được thay đổi hành vi của các nhà đầu tư đối với cổ phiếu đó so với các cổ phiếu trong cùng nhóm ngành. Tiêu chí định lượng này sẽ được cập nhật hàng quý sau mỗi kỳ công bố báo cáo tài chính.

Tiêu chí số 6 – 9: Tiêu chí định tính dựa trên các phương thức truyền thông (PR) ra bên ngoài trên cả online và offline. Đồng thời, đánh giá mức độ tuân thủ với pháp luật và khảo sát chất lượng thực tế qua các diễn đàn và mạng xã hội. Tiêu chí định tính này khá mất nhiều thời gian trong quá trình đánh giá 2IR Rating cho nên các tiêu chí này có thể tiến hành 6 tháng/lần.

(*) Giám đốc phân tích CTCP Chứng khoán Yuanta Việt Nam

Bài liên quan

V.N.M ETF thêm vào cổ phiếu KBC

VFMVN Diamond ETF đã vượt qua VFMVN30 ETF để trở thành quỹ nội lớn nhất với quy mô hơn 8.800 tỷ đồng

SSI Research: Sự tích cực của dòng vốn ETF vẫn là yếu tố hỗ trợ cho TTCK tháng 1

Các quỹ ETF sẽ giao dịch ra sao trong kỳ review tháng 1?