Xung đột, chồng chéo pháp luật: Hiện trạng ngổn ngang
Các xung đột, chồng chéo pháp luật đã tạo ra những tác động tiêu cực trên thực tế thời gian qua, tạo ra cản trở trong quá trình thực thi trên thực tế, phát sinh chi phí lớn và rủi ro cao đối với các doanh nghiệp và nhà đầu tư. Xung đột này đã tạo ra thực tiễn thực thi rất khác nhau...
Từ các kiến nghị của doanh nghiệp, hiệp hội, cơ quan nhà nước ở địa phương, trong khuôn khổ hoạt động của Tổ Công tác Rà soát chồng chéo của Thủ tướng Chính phủ, VCCI đã rà soát 410 văn bản (57 văn bản cấp luật, 260 văn bản cấp nghị định, 1 văn bản cấp quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 92 văn bản cấp thông tư), trên cơ sở tiêu chí rà soát. Phạm vi rà soát chỉ là trong khuôn khổ hoạt động gia nhập thị trường, quy định về tổ chức và hoạt động của doanh nghiệp, một trong 11 lĩnh vực của Tổ Công tác.
Qua quá trình rà soát sơ bộ này, VCCI đã phát hiện một số bất cập chính:
Các quy định chồng chéo, mâu thuẫn
Qua rà soát thì có 62 văn bản có quy định mâu thuẫn chồng chéo, trong đó 30 văn bản có quy định mâu thuẫn, chồng chéo với văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn; 22 văn bản có quy định mâu thuẫn, chồng chéo với văn bản do cùng một cơ quan ban hành; 2 văn bản do Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ ban hành có nội dung mâu thuẫn, chồng chéo với nhau; 3 văn bản có quy định mâu thuẫn, chồng chéo tại chính văn bản đó.
Những quy định chồng chéo tập trung ở các nhóm vấn đề sau:
Chưa thống nhất khi xác định các ngành nghề kinh doanh có điều kiện, cấm kinh doanh
Xung đột trong luật pháp tạo ra thực tiễn thực thi rất khác nhau ở các địa phương.
Hiện tại, điều kiện kinh doanh đối với các chủ thể kinh doanh được quy định tại Luật Đầu tư 2014 và Luật Thương mại 2005, trong đó Luật Đầu tư xác định về ngành, nghề đầu tư kinh doanh, còn Luật Thương mại xác định hàng hóa, dịch vụ kinh doanh có điều kiện. Các danh mục tại hai luật này vừa có các điểm chồng lấn vừa có các điểm mâu thuẫn.
Chính sách bình đẳng giữa hợp tác xã và doanh nghiệp tham gia vào các hoạt động kinh doanh
Theo quy định tại Luật Hợp tác xã 2012 thì hợp tác xã sẽ được đối xử bình đẳng với doanh nghiệp, tổ chức kinh tế khác khi tham gia vào hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, khi rà soát các ngành nghề kinh doanh có điều kiện, trong rất nhiều ngành nghề không quy định hợp tác xã tham gia.
Điều kiện kinh doanh trùng lặp, chồng lấn, mâu thuẫn giữa các ngành nghề kinh doanh có điều kiện.
Một số hoạt động thể thao mạo hiểm quy định tại Thông tư 04/2019/TT-BVHTTDL trùng lặp với các sản phẩm du lịch có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe quy định tại Nghị định 168/2019/NĐ-CP. Khi kinh doanh các hoạt động này thì doanh nghiệp sẽ phải xin Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh hoạt động thể thao và thực hiện thủ tục tại cơ quan có thẩm quyền để được vào Danh mục tổ chức, cá nhân đáp ứng đầy đủ các biện pháp bảo đảm an toàn, tại hai cơ quan quản lý nhà nước khác nhau là cơ quan quản lý về du lịch và cơ quan quản lý về thể thao.
Hay kinh doanh khí và điều kiện về an ninh, trật tự, trong hồ sơ cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh khí và Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự đều xem xét tài liệu chứng minh đáp ứng điều kiện về phòng cháy, chữa cháy. Việc hai cơ quan quản lý khác nhau cùng đánh giá chung về cùng một điều kiện kinh doanh là sự chồng lấn về mặt quản lý và tạo gánh nặng về giấy tờ cho doanh nghiệp.
Một quy định nữa về khoảng cách của cửa hàng xăng dầu, Thông tư 50/2015/TT-BGTVT và Quy chuẩn quốc gia QCVN 01:2019/BXD đang quy định khác nhau về khoảng cách giữa hai cửa hàng xăng dầu phải đáp ứng. Điều này gây khó khăn cho doanh nghiệp khi không biết phải áp dụng theo quy định nào.
Chưa thống nhất giữa các văn bản trong quy định về thủ tục gia nhập thị trường
Chẳng hạn Nghị định 78/2015/NĐ-CP quy định chưa thống nhất với Luật Doanh nghiệp 2014 về thời gian cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp (06 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ thay vì 03 ngày làm việc).
Thông tư 36/2018/TT-BCT quy định chưa thống nhất khi quy định về hồ sơ đề nghị cấp giấy phép trong lĩnh vực tư vấn chuyên ngành điện lực so với điều kiện tương ứng quy định tại Nghị định 08/2018/ NĐ-CP, Nghị định 17/2020/NĐ-CP (chưa bỏ tài liệu “Danh mục trang thiết bị, phương tiện kỹ thuật, phần mềm ứng dụng phục vụ công tác tư vấn”).
Các quy định bất cập, chưa hợp lý gây khó khăn cho hoạt động doanh nghiệp
Rà soát của VCCI cho thấy có 58 văn bản quy phạm pháp luật (trong đó có 23 văn bản cấp luật, 34 văn bản cấp nghị định, 1 văn bản cấp thông tư) có quy định bất cập, theo đánh giá là chưa phù hợp với thực tiễn. Những quy định này tập trung ở các vấn đề sau:
Một số ngành, nghề được xác định là ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện chưa phù hợp, cản trở quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp, cần tiếp tục bãi bỏ khỏi Danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của Luật Đầu tư (Luật Đầu tư 2020 đã bãi bỏ khỏi danh mục 8 ngành nghề kinh doanh): Kinh doanh dịch vụ kế toán; Kinh doanh dịch vụ làm thủ tục hải quan; Kinh doanh dịch vụ làm thủ tục về thuế; Xuất khẩu gạo; Kinh doanh dịch vụ việc làm; Kinh doanh vàng trang sức, thủ tục công mỹ nghệ; Kinh doanh dịch vụ đóng mới, hoán cải, sửa chữa, phục hồi phương tiện thủy nội địa; Kinh doanh dịch vụ đóng mới, hoán cải, sửa chữa tàu biển; Kinh doanh dịch vụ in, trừ in bao bì; Kinh doanh dịch vụ sản xuất, phát hành và phổ biến phim; Kinh doanh dịch vụ biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang, tổ chức thi người đẹp, người mẫu; Kinh doanh tạm nhập, tái xuất hàng thực phẩm đông lạnh; Kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng xe ô tô.
Thủ tục gia nhập thị trường còn phức tạp, chưa đảm bảo tinh thần tinh giản thủ tục hành chính hoặc có những khoảng trống pháp lý. Chẳng hạn hiện nay có hai hệ thống pháp luật thành lập doanh nghiệp: Đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp và cấp giấy phép hoạt động đồng thời là giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp theo quy định của pháp luật chuyên ngành. Việc tồn tại hai hệ thống quy định về thành lập doanh nghiệp có thể tạo ra sự chồng lấn về mặt quản lý và tạo ra sự bất bình đẳng giữa các doanh nghiệp.
Tài liệu trong hồ sơ cấp phép còn phức tạp, chưa hợp lý, chưa minh bạch, chưa đảm bảo tinh thần tinh giản thủ tục hành chính: như hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh cung cấp dịch vụ xếp hạng tín nhiệm, hồ sơ cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện buôn bán thuốc bảo vệ thực phẩm, yêu cầu Phiếu lý lịch tư pháp khi thành lập doanh nghiệp...
Một số thủ tục hành chính còn phức tạp và chưa minh bạch như thủ tục ghi mã ngành cấp bốn khi đăng ký thành lập doanh nghiệp; thủ tục cấp giấy phép kinh doanh đối với các ngành, phân ngành dịch vụ chưa cam kết, thủ tục cấp lại giấy phép cho thuê lại lao động, thủ tục thành lập, cấp giấy phép hoạt động bảo tàng; cấp lại giấy phép sử dụng vật liệu nổ công nghiệp...
Hay hiện chưa có quy định đối với một số thủ tục hành chính như buộc thay đổi trụ sở đăng ký doanh nghiệp khi doanh nghiệp có trụ sở tại chung cư có chức năng để ở, thông báo mẫu dấu của địa điểm kinh doanh...
Về các quy định liên quan đến quản lý, hoạt động của doanh nghiệp: Qua rà soát cho thấy hiện chưa quy định rõ ràng hoặc chưa có quy định đối với một số vấn đề như: thời hạn hoàn thành việc góp vốn bằng quyền sử dụng đất; quyền, nghĩa vụ của Người đại diện phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp; thẩm quyền quyết định đối với điều chỉnh dự án đầu tư ra nước ngoài của nhà đầu tư là doanh nghiệp nhà nước...
Qua rà soát sơ bộ, VCCI đã gửi kiến nghị sửa đổi, bổ sung 92 văn bản quy phạm pháp luật.
- Cùng chuyên mục
Bắt Giám đốc công ty bất động sản ở Lâm Đồng do biến đất công thành đất tư
Hô biến đất công thành đất tư, ông Lê Văn Thanh, Giám đốc Công ty Bất động sản Thanh Bình (Lâm Đồng) bị bắt.
Pháp luật - 07/06/2025 09:14
Cục Thuế: Hộ kinh doanh né thuế chỉ là một vài trường hợp cá biệt
Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn khẳng định, hộ kinh doanh né thuế chỉ là một vài trường hợp cá biệt, phần lớn các hộ kinh doanh vẫn chấp hành tốt quy định.
Pháp luật - 06/06/2025 10:49
Xử phạt gần 360 triệu đồng đối với hành vi bán Rolex, Hermes nhái tại Saigon Square
Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) TP.HCM cho biết, từ năm 2024 đến nay, đã xử lý 38 vụ vi phạm buôn bán hàng giả hàng nhái các nhãn hiệu lớn tại Saigon Square, tịch thu 1.291 đơn vị sản phẩm với tổng trị giá hàng hóa hơn 250 triệu đồng, xử phạt 359 triệu đồng.
Pháp luật - 05/06/2025 16:42
Huế dừng đấu giá 2 mỏ khoáng sản
Do có thông tin một số tổ chức đăng ký tham gia đấu giá có dấu hiệu vi phạm, Huế đã dừng tổ chức đấu giá 2 mỏ khoáng sản trước 1 ngày diễn ra phiên đấu giá.
Pháp luật - 05/06/2025 15:24
Hộ kinh doanh không nhận tiền mặt để “né” thuế: Coi chừng bị truy cứu hình sự!
Việc từ chối nhận tiền mặt khi thanh toán nhằm “né” thuế không làm giảm nghĩa vụ thuế, mà có thể trở thành dấu hiệu nghi ngờ cho hành vi che giấu doanh thu, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Pháp luật - 05/06/2025 07:42
Bộ Công an: Có cán bộ bao che, tiếp tay cho hàng giả, hàng nhái
"Bộ Công an sẽ làm rõ, xử lý hành vi tiếp tay cho tội phạm sản xuất hàng giả, hàng nhái... của một số cán bộ trong cơ quan quản lý Nhà nước", Thiếu tướng Nguyễn Quốc Toản nhấn mạnh.
Pháp luật - 04/06/2025 17:53
'Ưu tiên bảo vệ sức khoẻ người tiêu dùng hơn kinh tế'
"Quy định ở Nghị quyết 173 đã xác định ưu tiên bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng nhiều hơn các yếu tố về mặt kinh tế", bà Nguyễn Quỳnh Liên, Trưởng ban Dân chủ, Giám sát và Phản biện xã hội, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho hay.
Pháp luật - 04/06/2025 10:57
Tổng Giám đốc Công ty Khoáng sản và Luyện kim Việt Trung bị khởi tố
Ông Bùi Thanh Bình, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Khoáng sản và Luyện kim Việt Trung bị khởi tố tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" và "Nhận hối lộ".
Pháp luật - 04/06/2025 06:45
Tuấn 'thần đèn' khai gì tại cơ quan công an?
Tại Cơ quan Công an, Nguyễn Anh Tuấn có biệt danh là Tuấn 'thần đèn' khai nhận chưa hiểu biết về pháp luật nên khai thác cát vượt công suất cho phép.
Pháp luật - 03/06/2025 11:12
Thủ đoạn của tập đoàn đa cấp xuyên quốc gia
Từ giữa năm 2024, tin vào lời hứa đổi đời từ việc tham gia sở hữu và kinh doanh một loại nấm "Quốc bảo Đài Loan" với thu nhập "khủng", hàng nghìn người dân ở khắp các tỉnh thành lao vào cuộc chơi của tập đoàn Ame Global, để rồi tiền mất, tật mang.
Pháp luật - 02/06/2025 09:12
Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 6
Từ đầu tháng 6/2025, nhiều chính sách mới có hiệu lực như: Hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử; doanh nghiệp nhà nước áp dụng cơ chế tiền lương mới; chế độ, chính sách đối với chuyên gia cao cấp...
Pháp luật - 01/06/2025 08:40
Bộ Tài chính cảnh báo bị mạo danh lừa đảo trực tuyến
Đối tượng giả mạo văn bản, con dấu, chữ ký của lãnh đạo Bộ Tài chính để nhắm tới những nạn nhân sau khi mất tiền vì lừa đảo trực tuyến, biến họ tiếp tục trở thành "con mồi" lần thứ 2.
Pháp luật - 31/05/2025 12:48
Chính phủ yêu cầu lập tổ kiểm tra gói thầu cao tốc qua Bình Phước
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà giao Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng lập tổ công tác kiểm tra tổ chức lựa chọn nhà thầu gói thầu xây dựng cao tốc qua Bình Phước.
Pháp luật - 29/05/2025 21:46
Khởi tố vụ án sản xuất, buôn bán hàng giả liên quan mỹ phẩm do chồng Đoàn Di Băng phân phối
Công an Đồng Nai ra quyết định khởi tố vụ án hình sự sản xuất, buôn bán hàng giả xảy ra tại Công ty CP Nhà máy y tế EBC Đồng Nai (Khu công nghiệp Giang Điền) để điều tra, xử lý theo quy định.
Pháp luật - 29/05/2025 18:32
Cảnh báo thủ đoạn mạo danh VNBA để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản
Các đối tượng lừa đảo đã sử dụng văn bản giả mạo có logo, con dấu, chữ ký giả danh lãnh đạo Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Pháp luật - 29/05/2025 09:39
'Giải mã' lừa đảo đầu tư tiền ảo Polygon
"Mở tài khoản tham gia đào coin, bỏ vào tối thiểu 10 USDT, rút lãi hằng ngày 4%, trên 200%/ tháng. Tiền để trên ví SafePal, an toàn bảo mật nên không bị lấy mất".
Pháp luật - 29/05/2025 06:45
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 2 week ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 2 week ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 2 month ago
