TS. Võ Trí Thành: Thu hút FDI làm sao để được nhiều hơn mất?

NGUYỄN THOAN
10:24 17/10/2017

Trả lời câu hỏi bên lề Toạ đàm trực tuyến Định hướng thu hút FDI trong thời gian tới do Tạp chí Nhà đầu tư tổ chức, TS. Võ Trí Thành chia sẻ băn khoăn làm sao để thu hút FDI trong thời gian tới được nhiều hơn mất.

ts-vo-tri-thanh

TS. Võ Trí Thành

Việt Nam đang đứng trước bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng, đặc biệt trong bối cảnh nền công nghiệp 4.0 đang làm thay đổi toàn cảnh thế giới. Đây vừa là cơ hội, nhưng cũng là thách thức lớn cho Việt Nam trong thời gian tới để thu hút FDI. Vậy Việt Nam cần làm gì để định hướng FDI trong thời gian tới phù hợp với bối cảnh chung thế giới?

TS. Võ Trí Thành: Nói ngược nói xuôi thì trước tiên chúng ta cũng cần xét tới vai trò của FDI, vì sao chúng ta cần thu hút FDI? Chúng ta là một nước nghèo, thiếu vốn. Vì thế, cái quan trọng đầu tiên FDI mang lại đó là vốn, là nguồn bổ sung rất quan trọng cho Việt Nam.

Thứ 2 là công nghệ, là kỹ năng quảng lý. Cùng với dòng vốn, công nghệ kỹ năng đi cùng với dự án có nhiều tác động tích cực tới nền kinh tế trong nước. Nó tạo ra tăng trưởng, công ăn việc làm, tạo thu nhập cho người lao động.

Tuy nhiên, chúng ta cũng phải hiểu rằng FDI vào không phải để làm từ thiện, họ bỏ ra một đồng là để thu lại hơn 1 đồng. Theo nghĩa đó thì chúng ta chỉ thắng là công ăn việc làm, thu nhập, một phần nào đấy GDP, một phần giá trị gia tăng. Và đối với các nước đang phát triển thì cái thắng quan trọng nhất là tính lan toả về mặt kỹ năng, lao động, quản lý, công nghệ. Sự lan toả ấy là người địa phương, doanh nghiệp địa phương được hưởng lợi cơ bản, lâu dài.

Bên cạnh những tác động tích cực FDI cũng có những tác động tiêu cực. Cụ thể ở đây là với dòng vốn FDI vào nếu quản lý vĩ mô không tốt sẽ tạo ra lạm phát, bong nóng bất động sản, lên giá đồng USD gây hại cho xuất khẩu. Cùng với đó, trên thực tế ở nước ta, FDI vào Việt Nam tính lan toả cũng chưa tốt như kỳ vọng, chưa tác động nhiều tới doanh nghiệp trong nước. Việc FDI thúc đẩy phát triển khu vực kinh tế tư nhân hay chèn ép đầu tư tư nhân trong nước vẫn còn gây tranh cãi. Song song đó, với doanh nghiệp FDI vào Việt Nam, nếu không được giám sát tốt, kiểm soát tốt thì có thể gây tác động xấu về môi trường, đem công nghệ lạc hậu, bãi rác đến Việt Nam.

Ông đánh giá thế nào về vai trò của doanh nghiệp Việt trong chuỗi cung ứng cho các tập đoàn nước ngoài tại Việt Nam?

TS. Võ Trí Thành: Việt Nam đã có những thay đổi về chiến lược thu hút FDI, tuy nhiên kết quả chưa thực sự tốt. Cụ thể, trước đây chúng ta chú trọng tới vốn bổ sung, số lượng, nhưng khoảng 10 năm lại đây cũng đã chuyển sang chú trọng FDI từ vốn, số lượng sang chất lượng, coi trọng quản lý kinh tế vĩ mô. Và chất lượng ở đây là bản thân dự án phải đảm bảo tính bền vững của môi trường, có tính lan toả tốt.

Tuy nhiên, tính lan toả của FDI tới doanh nghiệp trong nước còn rất hạn chế. Hình ảnh rõ nhất là sự tham gia của doanh nghiệp Việt rất hạn chế trong mạng lưới cung ứng của các tập đoàn lớn, sự cải thiện chậm. Cùng với đó, có tham gia được rồi thì sự vươn lên của doanh nghiệp Việt cũng rất hạn chế. Còn về môi trường, hiện có rất nhiều dự án tác động xấu tới môi trường, rõ nhất là câu chuyện Fomosa.

Theo đó, để hội nhập sâu rộng hơn, thu nhập FDI vẫn cần dựa trên tinh thần đảm bảo bền vững lan toả tốt, có liên kết xuôi liên kết ngược với doanh nghiệp trong nước, gắn với chính sách dựa trên tính thị trường, phát triển các cụm liên kết ngành, cùng các tập đoàn lớn, tiên phong là các doanh nghiệp vừa và nhỏ nước ngoài, có liên kết tốt với doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nước.

Bên cạnh ưu đãi cho khu vực FDI cũng cần đảm bảo cạnh tranh tốt cho các tập đoàn thu hút đầu tư, cân bằng với cam kết về đào tạo, chuyển giao công nghệ, lôi kéo dần sự tham gia của doanh nghiệp trong nước, đặc biệt doanh nghiệp vừa và nhỏ. Cùng với đó, chúng ta cũng cần đảm bảo cải cách trong nước tốt, cải thiện môi trường kinh doanh, đảm bảo tính minh bạch và cạnh tranh lành mạnh.

Trước nền công nghiệp 4.0, dòng vốn FDI sẽ mở ra nhiều lĩnh vực mới. Vì thế, cần có định hướng làm sao để thu hút FDI vào nhưng cũng phải cùng lúc hoàn thiện khung khổ pháp lý để vừa thích ứng với công nghệ vừa đảm bảo cạnh tranh, giảm phí tổn chuyển đổi. Bài toán đặt ra là làm sao vừa tiếp cận nhanh công nghệ 4.0 với vai trò thu hút FDI rất quan trọng, nhưng cũng vừa đảm bảo cạnh tranh lành mạnh.

Câu chuyện Uber và taxi truyền thống là một bài học nhãn tiền để thấy phát triển hài hoà là không dễ. Thu hút cái mới nhất thiết sẽ có sự xung đột giữa cũ và mới. Cùng với đó cái mới tạo ra công ăn việc làm thì cái cũ sẽ mất bớt việc làm, đi cùng nó là phí tổn chuyển đổi, phí tổn đầu tư. Chúng ta cũng cần thống nhất cách chơi là thí điểm ở một mức nào đó rồi mới chính thức hay làm chính thức luôn. Cuộc cách mạng 4.0 là xu thế chung của thế giới, vì thế chúng ta không thể ngăn chặn nó, mà buộc phải giải bài toán làm sao FDI không áp đảo nội ngành mà lại có tính lan toả.

Xin cảm ơn ông!

  • Cùng chuyên mục
Shark Hưng lấn sân đầu tư vào AI và Blockchain?

Shark Hưng lấn sân đầu tư vào AI và Blockchain?

Ông Phạm Thanh Hưng (Shark Hưng) chính thức ngồi vào ghế Thành viên HĐQT độc lập của Công ty CP Hyra Holdings, công ty mẹ của Công ty CP Hyra Tek.

Đầu tư - 01/09/2025 14:04

Siêu đô thị và động lực kinh tế Việt Nam

Siêu đô thị và động lực kinh tế Việt Nam

Từ ngày 1/7/2025, việc sáp nhập các tỉnh, thành phố chính thức đi vào vận hành, mở ra một bước ngoặt lịch sử trong tiến trình cải cách bộ máy hành chính và tái cấu trúc không gian phát triển của đất nước. Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh đây không chỉ là sự thay đổi địa giới mà là "sắp xếp lại giang sơn", tạo tiền đề hình thành những không gian phát triển mới và động lực mới cho cả quốc gia.

Đầu tư - 01/09/2025 13:30

Nhà máy chế biến nông sản 500 tỷ đồng của Sao Mai chính thức hoạt động

Nhà máy chế biến nông sản 500 tỷ đồng của Sao Mai chính thức hoạt động

Nhà máy Chế biến Nông sản và Dược liệu Sao Mai không chỉ góp phần nâng cao giá trị gia tăng cho nông sản Quảng Ngãi mà còn mở ra cơ hội việc làm, phát triển kinh tế địa phương.

Đầu tư - 31/08/2025 11:50

Việt Nam có khả năng về đích sớm 'mục tiêu trở thành quốc gia có  thu nhập cao'

Việt Nam có khả năng về đích sớm 'mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao'

Không cần đến năm 2045, nếu duy trì mức tăng trưởng kinh tế (GDP) 7-8% mỗi năm. Việt Nam có thể “trở thành quốc gia có thu nhập cao” trước năm 2040.

Đầu tư - 31/08/2025 09:05

Định hình khu thương mại tự do ở Huế gắn với logistics

Định hình khu thương mại tự do ở Huế gắn với logistics

Việc hình thành, phát triển trung tâm logistics không chỉ giúp Huế khai thác triệt để hạ tầng giao thông mà còn là tiền đề để hình thành khu thương mại tự do trong tương lai.

Đầu tư - 31/08/2025 06:45

Đà Nẵng đang hoàn thiện hệ sinh thái phát triển vi mạch bán dẫn

Đà Nẵng đang hoàn thiện hệ sinh thái phát triển vi mạch bán dẫn

Đại sứ Hoa Kỳ Marc E. Knapper cho biết Việt Nam và Hoa Kỳ đang cùng chia sẻ tầm nhìn phát triển vi mạch bán dẫn để đảm bảo an ninh kinh tế, đóng góp vào chuỗi cung ứng và Đà Nẵng là một điểm đến hấp dẫn.

Đầu tư - 30/08/2025 16:46

Triển vọng thu hút vốn FDI năm 2025

Triển vọng thu hút vốn FDI năm 2025

Trong bối cảnh tình hình hình chính trị, kinh tế, thị trường, thương mại và đầu tư toàn cầu biến động khó dự báo, Đảng, Nhà nước đã chủ động đề ra nhiều chủ trương theo hướng đổi mới, sáng tạo nên đã thu được những thành quả đáng ghi nhận, trong đó thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) là điểm sáng trong bức tranh kinh tế - xã hội của Việt Nam.

Đầu tư - 30/08/2025 13:21

Bầu Đức: HAGL tái cấu trúc thành công nhờ đặt niềm tin vào nông nghiệp

Bầu Đức: HAGL tái cấu trúc thành công nhờ đặt niềm tin vào nông nghiệp

Sau giai đoạn khủng hoảng với khoản nợ 32.000 tỷ đồng, CTCP Hoàng Anh Gia Lai của ông Đoàn Nguyên Đức đã chọn nông nghiệp để tái cấu trúc hoạt động và thành công.

Đầu tư - 30/08/2025 07:22

Chủ tịch PDR Nguyễn Văn Đạt: 'Tôi sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân để Phát Đạt bứt phá mạnh mẽ'

Chủ tịch PDR Nguyễn Văn Đạt: "Tôi sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân để Phát Đạt bứt phá mạnh mẽ"

Ngay sau khi công bố bán 88 triệu cổ phiếu PDR, Chủ tịch Phát Đạt Nguyễn Văn Đạt đã có những chia sẻ thẳng thắn về lý do, tầm nhìn và khát vọng phía sau quyết định gây chú ý này.

Bất động sản - 30/08/2025 07:18

Đầu tư nước ngoài: Đã đến lúc phải “đi bằng hai chân”

Đầu tư nước ngoài: Đã đến lúc phải “đi bằng hai chân”

Sau gần 40 năm thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), rất nhiều “đại bàng” đã đến “làm tổ’ tại Việt Nam. Tuy nhiên ở chiều ngược lại, đầu tư trực tiếp ra nước ngoài (OFDI) vẫn rất mờ nhạt khi mới có vài doanh nghiệp (DN) “đem chuông đi đánh xứ người”.

Đầu tư - 30/08/2025 07:16

Đặc khu Vân Đồn sắp có thêm chung cư thương mại gần 900 tỷ đồng

Đặc khu Vân Đồn sắp có thêm chung cư thương mại gần 900 tỷ đồng

Thị trường bất động sản tại Vân Đồn (Quảng Ninh) đang bước vào giai đoạn phát triển sôi động khi liên tiếp đón nhận nhiều dự án quy mô lớn.

Bất động sản - 29/08/2025 14:02

FPT ký hợp đồng chuyển đổi số 100 triệu USD với khách hàng Mỹ

FPT ký hợp đồng chuyển đổi số 100 triệu USD với khách hàng Mỹ

Tập đoàn công nghệ FPT công bố ký kết hợp đồng trị giá 100 triệu USD trong vòng ba năm với một đối tác Mỹ, nhằm đẩy mạnh chuyển đổi số cho khách hàng tại Bắc Mỹ, châu Âu và Nhật Bản.

Đầu tư - 29/08/2025 13:57

Gỡ thế khó thu hồi vốn ứng trước xây dựng cao tốc TP.HCM - Trung Lương

Gỡ thế khó thu hồi vốn ứng trước xây dựng cao tốc TP.HCM - Trung Lương

Việc xử lý dứt điểm 7.172,32 tỷ đồng vốn ngân sách ứng trước cho Dự án Xây dựng đường ô tô cao tốc TP.HCM - Trung Lương (giai đoạn I) sẽ giúp thực hiện nghiêm kỷ luật tài chính và mở ra cơ hội nâng cấp tuyến đường này theo phương thức đối tác công tư (PPP).

Đầu tư - 29/08/2025 08:09

Quỹ ESG có tiềm năng sinh lời bền vững hơn quỹ truyền thống

Quỹ ESG có tiềm năng sinh lời bền vững hơn quỹ truyền thống

Chuyên gia của Công ty CP Quản lý Quỹ UOB Asset Management (UOBAM) nhận định đầu tư vào các quỹ mở ESG sẽ giúp nhà đầu tư cá nhân kiểm soát tốt rủi ro cũng như gặt hái lợi nhuận bền vững hơn trong dài hạn.

Đầu tư thông minh - 29/08/2025 07:00

Đà Nẵng hướng tới trung tâm tài chính và công nghệ lõi khu vực

Đà Nẵng hướng tới trung tâm tài chính và công nghệ lõi khu vực

Sự kết hợp ba trụ cột tài chính, công nghệ và vi mạch bán dẫn nhằm hướng tới mục tiêu đưa Đà Nẵng trở thành trung tâm mới về tài chính quốc tế, đổi mới sáng tạo và phát triển công nghệ lõi của Việt Nam và khu vực.

Đầu tư - 28/08/2025 19:10

 Sau SpaceX, Amazon muốn cung cấp Internet vệ tinh tại Việt Nam

Sau SpaceX, Amazon muốn cung cấp Internet vệ tinh tại Việt Nam

Mục tiêu đề ra là trong tháng 9/2025, Bộ Khoa học và Công nghệ có thể trình Thủ tướng Chính phủ hồ sơ thí điểm về dự án cung cấp Internet vệ tinh của Amazon tại Việt Nam.

Đầu tư - 28/08/2025 14:19