Sáng 16/11, Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị tại TP.HCM đã được Quốc hội biểu quyết thông qua với 420/428 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành. Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ 1/1/2021 và việc tổ chức chính quyền đô thị được thực hiện từ ngày 1/7/2021.

Bỏ HĐND cấp quận, phường

Theo đó, Nghị quyết quy định chính quyền địa phương ở TP.HCM có HĐND và UBND. Ở quận và phường sẽ không có HĐND mà chỉ có UBND. Còn việc tổ chức chính quyền địa phương ở các huyện, thành phố, xã, thị trấn của TP.HCM được thực hiện theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương (tức có cả HĐND và UBND).

Cơ cấu tổ chức của UBND quận gồm Chủ tịch, không quá 3 Phó Chủ tịch, các cơ quan chuyên môn, cơ quan hành chính khác và đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc UBND quận. Còn UBND phường gồm Chủ tịch, không quá 2 Phó Chủ tịch và các công chức khác của UBND phường.

Ngoài ra, Nghị quyết cũng quy định cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND, UBND, Chủ tịch UBND TP.HCM; UBND và Chủ tịch UBND quận, phường.

Đáng chú ý là khi không còn HĐND quận, HĐND TP.HCM sẽ tiến hành lấy phiếu tín nhiệm đối với Chủ tịch UBND quận với thời hạn, thời điểm, trình tự được thực hiện theo quy định của Quốc hội.

"Người được lấy phiếu tín nhiệm có quá nửa tổng số đại biểu HĐND TP.HCM đánh giá tín nhiệm thấp thì có thể xin từ chức; trường hợp có từ 2/3 tổng số đại biểu trở lên đánh giá tín nhiệm thấp thì HĐND TP.HCM đề nghị Chủ tịch UBND TP.HCM xem xét, quyết định theo thẩm quyền", Nghị quyết nêu rõ.

HĐND và UBND quận, phường nhiệm kỳ 2016-2021 kết thúc nhiệm vụ vào ngày 30/6/2021. Kể từ ngày 1/7/2021, UBND quận, UBND phường thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định tại Nghị quyết này.

Có thể lập TP Thủ Đức trong năm 2021

Bên cạnh quy định về tổ chức chính quyền đô thị tại TP.HCM, Nghị quyết cũng quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND; UBND, Chủ tịch UBND thành phố thuộc TP.HCM.

Đây cũng là nội dung mà khi thảo luận tại hội trường, có ý kiến đại biểu Quốc hội băn khoăn là không hợp lý vì trên thực tế chưa có đơn vị hành chính này; quy định như vậy sẽ không thống nhất với quy định tại Điều 1 của dự thảo Nghị quyết.

Báo cáo giải trình, tiếp thu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho biết trên cơ sở quy định về "đơn vị hành chính tương đương" với quận, huyện, thị xã tại khoản 1 Điều 110 của Hiến pháp năm 2013, Luật Tổ chức chính quyền địa phương đã cụ thể hóa tên gọi của đơn vị này là "thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương" (khoản 2 Điều 2).

Mặc dù khi ban hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 chưa có thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương nào được thành lập, nhưng để tạo cơ sở pháp lý cho tổ chức chính quyền địa phương ở loại đơn vị hành chính này, Luật Tổ chức chính quyền địa phương đã quy định cụ thể cơ cấu tổ chức và nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND, UBND thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (Mục 3 Chương III).

"Hiện nay, Đề án đề nghị thành lập TP. Thủ Đức thuộc TP.HCM đã được Chính phủ trình UBTVQH xem xét, quyết định. Vì vậy, để tạo cơ sở pháp lý cho tổ chức và hoạt động của chính quyền thành phố Thủ Đức sau khi được thành lập thì việc dự thảo Nghị quyết này quy định nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền thành phố thuộc Thành phố là cần thiết và phù hợp", báo cáo nhấn mạnh.

UBTVQH cũng khẳng định quy định như vậy không mâu thuẫn với khoản 4 Điều 1 của dự thảo Nghị quyết vì tại thành phố thuộc Thành phố vẫn tổ chức cấp chính quyền địa phương gồm HĐND và UBND như Luật Tổ chức chính quyền địa phương, nhưng do ở các phường thuộc thành phố này không tổ chức HĐND nên trong Nghị quyết của Quốc hội phải bổ sung các nhiệm vụ, quyền hạn cho HĐND, UBND thành phố thuộc Thành phố tương tự như đối với HĐND, UBND TP.HCM.

Theo dự kiến, UBTVQH sẽ xem xét nội dung đề nghị thành lập TP. Thủ Đức thuộc TP.HCM tại phiên họp tháng 12/2020; nếu đủ điều kiện, tiêu chuẩn theo quy định thì sẽ ban hành nghị quyết thành lập thành phố Thủ Đức để bảo đảm có hiệu lực thi hành từ đầu năm 2021 nhằm tạo tính đồng bộ trong việc triển khai mô hình tổ chức chính quyền đô thị và kịp chuẩn bị cho công tác bầu cử HĐND nhiệm kỳ 2021-2026 trên địa bàn.

Bài liên quan

Thành phố Thủ Đức thuộc TP.HCM dự kiến đảm bảo tiêu chí đô thị loại I

‘Xây dựng TP. Thủ Đức cần bàn tay của doanh nghiệp’

Hà Nội thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị từ 1/7/2021

Thí điểm chính quyền đô thị tại khu đô thị sáng tạo phía đông TP.HCM