Tội phạm mạng hoạt động không biên giới, tính ẩn danh cao

Sáng 22/8, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 36, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức chất vấn và trả lời chất vấn các lĩnh vực: Tư pháp; nội vụ; an ninh, trật tự, an toàn xã hội; thanh tra; tòa án; kiểm sát.

Chất vấn Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang, đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn TP. Hà Nội) cho rằng, tình trạng tội phạm mạng đang ngày càng trở nên phức tạp.

"Đông đảo cử tri cho rằng Chính phủ cần tổ chức một lực lượng chống tội phạm trên không gian mạng nhiều hơn, bài bản, đầy đủ hơn để đủ sức ngăn chặn tội phạm này", đại biểu Nguyễn Anh Trí phản ánh và đề nghị được biết quan điểm của Chính phủ, Bộ Công an về việc tổ chức lực lượng để phòng, chống tội phạm trên mạng trong thời gian tới.

Trả lời đại biểu, Thượng tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Công an cho biết, tội phạm mạng, sử dụng công nghệ cao không chỉ riêng ở Việt Nam. Đây là thách thức an ninh phi truyền thống mà các nước đều đối mặt. Hiện nay, Liên Hợp Quốc đang đề xuất Hiệp định tội phạm mạng quốc tế và Việt Nam là thành viên sẽ tham gia ký kết hiệp định thời gian tới.

"Đời thực có một, không gian mạng nhân lên nhiều lần"

Theo Bộ trưởng Bộ Công an, 3 đặc điểm của loại tội phạm này là hoạt động không biên giới, tính ẩn danh cao và trình độ công nghệ cao khiến việc phát hiện và xử lý trở nên khó khăn.

"Hầu hết đời thực có gì thì trên không gian mạng có cái đó, mà đời thực có một thì trên không gian mạng có thể nhân lên nhiều lần", Bộ trưởng Lương Tam Quang nói và cho rằng giải pháp đấu tranh với loại tội phạm này cũng phải có tính đặc thù.

Ngoài hoàn thiện hành lang pháp lý, tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, điều tra xử lý nghiêm tội phạm, Bộ trưởng Bộ Công an cũng nhấn mạnh một số giải pháp quan trọng đang được thực hiện.

Cụ thể, đẩy mạnh ứng dụng tài khoản định danh điện tử của công dân - đây được xem là căn cước trên không gian mạng để xác thực danh tính khi tham gia các hoạt động quản lý nhà nước, hạn chế tình trạng nặc danh, lừa đảo.

Đồng thời, ứng dụng kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để kịp thời xác thực thông tin, làm sạch tài khoản ngân hàng, loại bỏ tài khoản ảo; làm sạch tài khoản thuê bao di động, loại bỏ sim rác, để hạn chế tội phạm sử dụng công nghệ cao, nhất là lừa đảo.

Cùng với đó nâng cao tiềm lực, hiệu quả hoạt động của lực lượng an ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao. Nghị quyết 12 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh xây dựng lực lượng CAND thực sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới thì lực lượng an ninh mạng, phòng chống tội phạm công nghệ cao là 1 trong 6 lực lượng tiến thẳng lên hiện đại vào năm 2025. Ông mong sự vào cuộc, ủng hộ từ các địa phương và các nguồn lực khác.

Thượng tướng Lương Tam Quang cho hay, Bộ Công an bố trí lực lượng an ninh mạng, phòng chống tội phạm công nghệ cao ở công an các địa phương tại 63 tỉnh, thành, là lực lượng chủ công. Các lực lượng khác cũng được nâng cao kỹ năng, phương tiện để đấu tranh theo hệ đối tượng đấu tranh của mình.

Bộ Công an thấy việc giải quyết tội phạm này còn là vấn đề lâu dài, là trách nhiệm của các bộ ngành, đia phương, cả hệ thống chính trị, tuy nhiên, nếu thực hiện các giải pháp đột phá nêu trên sẽ tạo chuyển biến tích cực thời gian tới.

Bộ trưởng Lương Tam Quang cũng khuyến cáo cử tri, người dân tự mình nâng cao ý thức cảnh giác, tự phòng, tự đề kháng để phòng ngừa tội phạm mạng.

Trong đó, người dân đề cao cảnh giác khi nhận các cuộc điện thoại của người lạ, thường xuyên cập nhật tính năng bảo mật và quyền riêng tư trên các tài khoản mạng xã hội; không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, số tài khoản ngân hàng cho bất kỳ đối tượng nào khi chưa biết rõ nhân thân người đó; thận trọng rà soát, kiểm tra kỹ thông tin khi giao dịch trực tuyến, điện tử; trường hợp nghi ngờ tội phạm thì kịp thời thông báo cho cơ quan công an nơi gần nhất để kịp thời được hướng dẫn, giải quyết.