Ông đánh giá như nào về mức độ khó khăn của các doanh nghiệp trong việc huy động nguồn vốn hiện nay?

Ông Phan Anh Tuấn, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Chứng khoán Navibank (NVS): Chúng ta thấy rằng kỷ nguyên tiền rẻ với nguồn vốn dồi dào và chi phí lãi suất thấp trên thị trường quốc tế đã chấm dứt, điều đấy ảnh hưởng rất mạnh tới thị trường Việt Nam trên cả ba kênh lớn.

Thứ nhất đối với dòng cổ phiếu, thị trường đã có sự suy giảm rất mạnh cả về giá trị giao dịch và số lượng kể từ đầu năm đến nay, điều này khiến cho các doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn trong việc huy động trên thị trường này.

Đối với trái phiếu, đây là thị trường đã phát triển khá mạnh trong 2-3 năm gần đây. Tuy nhiên, với những thay đổi, siết chặt hơn của cơ quan quản lý đã khiến cho số lượng các nhà đầu tư có thể tiếp cận với thị trường trái phiếu giảm đi rất nhiều.

Cuối cùng là vay ngân hàng, việc các ngân hàng của các nước, các nền kinh tế đầu tàu trên thế giới áp dụng chính sách lãi suất cao nhằm chống lạm phát cũng ảnh hưởng trực tiếp tới Việt Nam. Ngân hàng Nhà nước buộc phải áp dụng chính sách lãi suất cao nhằm bảo vệ đồng nội tệ khiến cho các doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tìm kiếm được nguồn vốn.

Tuy nhiên, vẫn còn có những doanh nghiệp huy động vốn hiệu quả trong bối cảnh này. Vậy các cách thức khác có thể giúp doanh nghiệp huy động được nguồn vốn mới là gì?

Ông Phan Anh Tuấn: Trong phạm vi nguồn vốn ở kênh thị trường tài chính, tức là kênh vốn trung, dài hạn, từ kinh nghiệm của chúng tôi trong việc tiếp cận, hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong nước tìm kiếm các nguồn vốn từ nước ngoài thì có hai mô hình được áp dụng phổ biến trên thế giới và có tính khả thi cao ở Việt Nam.

Thứ nhất là hình thức huy động vốn thông qua việc chuyển nhượng dòng tiền dài hạn từ dự án. Doanh nghiệp có thể huy động được vốn để tái cấu trúc các khoản nợ hoặc tái đầu tư vào các dự án khác mà không phải chờ đợi dòng tiền tích lũy từ dự án trong thời gian dài. Cấu trúc này thường được sử dụng trong các dự án có dòng tiền ổn định trong thời gian dài giống như ngành năng lượng, các ngành về cho thuê kho bãi, nhà xưởng, cho thuê văn phòng, khách sạn. Hiện nay thì chúng tôi chủ yếu áp dụng mô hình huy động này trong các dự án liên quan đến điện gió hoặc điện năng lượng mặt trời.

Hai là phát hành cổ phiếu ưu đãi, cổ tức hoặc cổ phiếu ưu đãi hoàn lại. Nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu ưu đãi sẽ được cam kết nhận khoản cổ tức ổn định khoảng thời gian. Hình thức huy động này mặc dù là dạng công cụ vốn tuy nhiên lại mang đầy đủ các đặc điểm của công cụ nợ.

Theo ông đâu là lý do chưa nhiều doanh nghiệp tiếp cận được với các hình thức huy động như vậy?

Ông Phan Anh Tuấn: 2 cấu trúc huy động vốn trên cũng đòi hỏi một số tiêu chí nhất định để có thể áp dụng. Chẳng hạn đối với hình thức huy động vốn thông qua việc chuyển nhượng dòng tiền từ dự án thì chúng tôi hay áp dụng đối với các dự án về năng lượng, khi đó họ sẽ phải có những hợp đồng bán điện dài hạn. Ngoài ra, đối với những dự án như vậy, chi phí về bảo trì và vận hành có thể định mức được trước, do vậy có thể tính toán ra được lợi nhuận của dự án.

Đối với trường hợp huy động qua hình thức phát hành cổ phiếu ưu đãi thì thường nhà đầu tư sẽ phải kèm theo yêu cầu như doanh nghiệp phải tuân thủ quy định liên quan đến quản trị, đảm bảo kế hoạch tài chính mà họ đã dự phóng, từ đó giảm được rủi ro cho các nhà đầu tư trong việc thu về dòng cổ tức mà họ đã kỳ vọng cũng như bán lẻ giá cổ phiếu trong tương lai theo mức giá đã thỏa thuận.

Theo ông, thị trường vốn trong thời gian tới sẽ như thế nào?

Ông Phan Anh Tuấn: Thị trường vốn hiện nay chịu áp lực rất lớn từ chính sách lãi suất cao nhằm chống lạm phát của các nền kinh tế đầu tàu trên thế giới. Vừa qua, FED đã quyết định tăng lãi suất, đưa FED Funds Rate lên tới 4% - mức cao nhất kể từ năm 2008 cho đến nay. Với áp lực từ Chính phủ Mỹ thì Ngân hàng Trung ương Anh cũng bắt buộc phải tiếp tục tăng lãi suất để bảo vệ đồng bảng Anh, tạo niềm tin cho nền kinh tế Anh. Như vậy, các doanh nghiệp không thể kỳ vọng trong thời gian ngắn hạn có thể có được nguồn vốn rẻ.

Dù vậy, chúng ta cũng thấy đây cũng là một cơ hội tốt, bởi khi kỷ nguyên dòng tiền rẻ không còn nữa thì các nhà đầu tư sẽ không còn ưa chuộng những dự án mang tính đột biến cao và họ sẽ thận trọng hơn, sẽ cân nhắc hơn tới dự án có chất lượng tốt, có tính ổn định nội tại cao.

Vậy các doanh nghiệp phải làm những gì để nhanh chóng tiếp cận được những nguồn vốn này?

Ông Phan Anh Tuấn: Điều quan trọng nhất là mỗi doanh nghiệp cần minh bạch trong hoạt động tài chính của mình. Bởi rõ ràng điều các nhà đầu tư nước ngoài khi đầu tư vào Việt Nam quan tâm nhiều nhất chính là những hồ sơ tài chính và báo cáo tài chính có tính minh bạch cao. 

Bài liên quan

Cấp bách giải bài toán khát vốn cho doanh nghiệp

Bí thư Hà Nội: Tìm các giải pháp thúc đẩy tiến độ giải ngân vốn đầu tư công

Tháo gỡ khó khăn về vốn cho doanh nghiệp SME trong bối cảnh biến động

'Ngân hàng Nhà nước nới trần tín dụng cũng không còn vốn để cho vay'