Tăng chất lượng báo cáo tài chính để dòng tiền 'chọn' chứng khoán

KHÁNH AN
07:00 03/09/2023

Công bố thông tin tài chính đầy đủ, chính xác và kịp thời không chỉ có ý nghĩa giúp gia tăng niềm tin và sức hấp dẫn đối với cổ đông, nhà đầu tư tiềm năng và các bên có quyền lợi liên quan mà còn nâng cao hình ảnh của công ty trong mắt cơ quan quản lý thị trường.

chungkhoanlt

Chất lượng BCTC là vấn đề nhức nhối trong nhiều năm của thị trường chứng khoán Việt Nam. Ảnh minh họa: Internet.

Hàng năm vào khoảng thời gian này, thị trường chứng khoán Việt Nam dường như nóng hơn cùng mùa công bố báo cáo tài chính. Đây là thời điểm quan trọng để các nhà đầu tư tiếp cận được thông tin của các doanh nghiệp từ đó đưa ra quyết định đầu tư phù hợp.

Theo thống kê của VNDirect, tính đến ngày 3/8, 1.085 công ty niêm yết trên ba sàn chứng khoán, chiếm 95,3% vốn hóa thị trường, đã công bố kết quả kinh doanh báo cáo tài chính quý II/2023. Con số này cho thấy còn khá nhiều doanh nghiệp vẫn chậm công bố thông tin báo cáo tài chính.

Đến cuối tháng 8, Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HSX) đã gửi công văn nhắc nhở đến loạt doanh nghiệp như Công ty Cổ phần Tập đoàn Nhựa Đông Á (DAG); Công ty cổ phần Đầu tư Hải Phát (HPX), Công ty Cổ phần Đầu tư Apax Holdings (IBC), CTCP Đầu tư Sao Thái Dương (SJF) hay Công ty Cổ phần Kinh doanh và Phát triển Bình Dương (TDC).

Vấn đề chậm công bố báo cáo tài chính không phải là chuyện mới trên thị trường chứng khoán, hầu như quý nào, năm nào cũng xuất hiện những doanh nghiệp xin hoãn công bố, chậm công bố, chỉ khác nhau ở số lượng. Đơn cử như tại Vietnam Airlines, những năm gần đây hãng hàng không này liên tục trong tình trạng chậm công bố thông tin dù đã bị nhắc nhở nhiều lần. Việc chậm công bố báo cáo tài chính kiểm toán 2022 khiến cổ phiếu HVN của Vietnam Airlines bị hạn chế giao dịch từ ngày 12/7/2023, từ đó gây ảnh hưởng không nhỏ đến cổ đông HVN nói riêng cũng như làm khả năng tiếp cận thông tin của nhà đầu tư trên thị trường chậm hơn.

Bên cạnh việc chậm công bố thông tin thì chất lượng BCTC cũng là vấn đề đáng bàn khi xuất hiện ngày càng nhiều thủ thuật mang tính "biến hóa" số liệu. Điều này dẫn đến sau khi được kiểm toán độc lập, thường sẽ có một số doanh nghiệp báo lỗ hoặc lãi tăng mạnh so với báo cáo tự lập, thậm chí từ lãi chuyển sang lỗ, hoặc ngược lại. Vì nhiều lý do khác nhau, các công ty đã giải trình biến động mạnh sau kiểm toán, nhưng thực tế biến động này đã diễn ra và ảnh hưởng trực tiếp tới nhà đầu tư, cổ đông và thị trường.

Dù vậy cần lưu ý rằng, bên cạnh BCTC thì việc công bố các thông tin khác của doanh nghiệp niêm yết cũng là vấn đề đáng bàn, chẳng hạn như “khuyết” thông tin liên quan đến hoạt động, kinh doanh, phát hành chứng khoán của đơn vị; công ty niêm yết làm hồ sơ giả, thông tin sai lệch nghiêm trọng...

Minh bạch báo cáo tài chính tăng sức hấp dẫn cho chứng khoán

Công bố thông tin đầy đủ, chính xác và kịp thời không chỉ có ý nghĩa giúp gia tăng niềm tin và sức hấp dẫn đối với cổ đông, nhà đầu tư tiềm năng và các bên có quyền lợi liên quan mà còn nâng cao hình ảnh của công ty trong mắt nhà đầu tư, cơ quan quản lý thị trường. Vấn đề minh bạch cũng là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán và là yếu tố quan trọng tác động đến sự phát triển bền vững của thị trường trong dài hạn.

Cần nhấn mạnh rằng, việc công bố thông tin của các doanh nghiệp niêm yết đã được cơ quan quản lý quy định rõ. Trong đó, Khoản 3, Điều 14, Thông tư 96 nêu rõ tổ chức niêm yết cổ phiếu, công ty đại chúng quy mô lớn phải công bố báo cáo tài chính quý trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày kết thúc quý. Tổ chức niêm yết cổ phiếu, công ty đại chúng quy mô lớn công bố báo cáo tài chính quý được soát xét (nếu có) trong thời hạn 5 ngày, kể từ ngày tổ chức kiểm toán ký báo cáo soát xét nhưng không được vượt quá 45 ngày, kể từ ngày kết thúc quý. Trường hợp tổ chức niêm yết cổ phiếu, công ty đại chúng quy mô lớn là công ty mẹ của tổ chức khác hoặc là đơn vị kế toán cấp trên có đơn vị kế toán trực thuộc tổ chức bộ máy kế toán riêng thì phải công bố báo cáo tài chính quý trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày kết thúc quý.

Điều 8, Thông tư 96 cũng quy định đối tượng công bố thông tin được tạm hoãn công bố thông tin trong trường hợp vì những lý do bất khả kháng như: Thiên tai, hỏa hoạn, chiến tranh, dịch bệnh và các lý do bất khả kháng khác. Đối tượng công bố thông tin phải báo cáo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở giao dịch chứng khoán về việc tạm hoãn công bố thông tin ngay khi xảy ra sự kiện (trong đó nêu rõ lý do của việc tạm hoãn công bố thông tin), đồng thời công bố về việc tạm hoãn công bố thông tin.

Việc “ém” thông tin đã đặt ra vấn đề về bất cân xứng thông tin trên thị trường, khiến nhà đầu tư chậm tiếp cận cũng như khó đánh giá toàn diện về “sức khỏe” của doanh nghiệp, gây ảnh hưởng đến quyết định đầu tư. Song mức phạt đưa ra lại được đánh giá là chưa tương xứng, chỉ dao động từ 10 triệu-3 tỷ đồng, dẫn đến trường hợp các doanh nghiệp vẫn vi phạm nhiều năm nay.

Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích CTCP Chứng khoán Yuanta Việt Nam nhận định, tình trạng “xào nấu” số liệu, BCTC tự lập sai khác lớn với báo cáo tự lập, thậm chí từ lãi thành lỗ là vấn đề nhức nhối và vẫn kéo dài triền miên trên thị trường.

Ông Minh chỉ ra, thực tế các nhà đầu tư cá nhân thường không đủ kiến thức và nguồn lực để kiểm chứng thông tin. Họ thường không đọc hết BCTC toàn diện mà chỉ quan tâm mỗi doanh thu và lợi nhuận, vì vậy, rất khó phát hiện được khoản mục được doanh nghiệp che dấu trên BCTC. Tuy nhiên lưu ý rằng, việc công bố BCTC không minh bạch sẽ không thể kéo dài, bởi suy cho cùng thì lợi nhuận phải phát sinh từ phần cốt lõi chứ không thể nào là bán/chuyển nhượng dự án, luân chuyển giá từ một đơn vị trong hệ sinh thái...

Đưa ra lời khuyên với các nhà đầu tư, ông Minh nhìn nhận: "Nhà đầu tư nên lập danh sách đối với các doanh nghiệp báo lỗ hoặc lãi sau kiểm toán tăng mạnh so với báo cáo tự lập, hay lãi chuyển sang lỗ. Trong trường hợp cảm thấy nghi ngờ về tính minh bạch của doanh nghiệp, nhà đầu tư nên bỏ qua các đơn vị này. Về phía các doanh nghiệp, họ cũng cần cải thiện để thông tin đi vào thực chất, giúp nhà đầu tư hiểu được tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó có thể đưa ra quyết định đầu tư”.

  • Cùng chuyên mục
Đạm Cà Mau chuẩn bị chi hơn 1.000 tỷ đồng trả cổ tức

Đạm Cà Mau chuẩn bị chi hơn 1.000 tỷ đồng trả cổ tức

Ngay sau cuộc họp ĐHĐCĐ thường niên 2025, Đạm Cà Mau triển khai phương án chia cổ tức tiền mặt tỷ lệ 20% cho cổ đông, giữa tháng 7 sẽ thực hiện thanh toán.

Tài chính - 19/06/2025 15:02

Vietcap và VNDirect bị VSDC ‘tuýt còi’ vì sửa lỗi sau giao dịch nhiều lần

Vietcap và VNDirect bị VSDC ‘tuýt còi’ vì sửa lỗi sau giao dịch nhiều lần

Vietcap bị VSDC đình chỉ hoạt động lưu ký chứng khoán trong 3 ngày, VNDirect bị khiển trách do nhiều lần sửa lỗi sau giao dịch trong tháng 5.

Tài chính - 19/06/2025 14:45

Top cổ phiếu tăng/giảm mạnh nửa đầu năm

Top cổ phiếu tăng/giảm mạnh nửa đầu năm

10 mã tăng mạnh nhất sàn HoSE trong năm 2025 có sự xuất hiện của bộ đôi VIC (116,28%) và VHM (74%). Đây cũng là hai cổ phiếu ảnh hưởng tích cực nhất với VN-Index khi đóng góp lần lượt 43,9 điểm và 26,91 điểm.

Tài chính - 19/06/2025 07:39

Dự án ‘sống còn’ Aqua City của Novaland hoàn tất gỡ vướng pháp lý

Dự án ‘sống còn’ Aqua City của Novaland hoàn tất gỡ vướng pháp lý

Dự án Aqua City của Novaland vừa hoàn tất gỡ vướng pháp lý sau 3 năm. Đây là tín hiệu tích cực nối dài chuỗi gỡ khó cho các dự án của tập đoàn.

Tài chính - 18/06/2025 14:56

Đàm phán thuế quan đang đến hồi kết, nhà đầu tư nên hành động thế nào?

Đàm phán thuế quan đang đến hồi kết, nhà đầu tư nên hành động thế nào?

Kết quả đàm phán thuế quan là ẩn số, nhà đầu tư cần quản trị danh mục hợp lý, thay vì dự đoán thị trường thì nên tập trung vào chọn cổ phiếu.

Tài chính - 18/06/2025 14:01

HHS chính thức trở thành công ty mẹ Bất động sản CRV

HHS chính thức trở thành công ty mẹ Bất động sản CRV

Với việc mua vào thành công gần 50,1 triệu cổ phần HHS Capital, HHS đã nâng tỷ lệ sở hữu tại Bất động sản CRV lên 51,03% kể từ ngày 18/6/2025.

Tài chính - 18/06/2025 09:02

Gọi tên cổ phiếu bán lẻ khi giảm VAT đến hết năm 2026

Gọi tên cổ phiếu bán lẻ khi giảm VAT đến hết năm 2026

Triển vọng cổ phiếu bán lẻ đang được củng cố bởi tiêu dùng tăng khi giảm thuế VAT cùng các giải pháp khác của Chính phủ hay việc thanh lọc hàng giả, hàng nhái.

Tài chính - 18/06/2025 07:00

Doanh nghiệp chưa đại chúng nợ quá 5 lần vốn không được phát hành trái phiếu

Doanh nghiệp chưa đại chúng nợ quá 5 lần vốn không được phát hành trái phiếu

Quốc hội vừa thông qua quy định yêu cầu doanh nghiệp chưa đại chúng muốn phát hành trái phiếu riêng lẻ thì nợ phải trả không được vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu.

Tài chính - 17/06/2025 11:25

TCH lần thứ 2 gọi vốn từ cổ đông sau 10 năm niêm yết

TCH lần thứ 2 gọi vốn từ cổ đông sau 10 năm niêm yết

Mục tiêu huy động vốn của TCH là để rót vào 2 dự án lớn gồm Hoàng Huy Green River và tòa nhà chung cư H2 thuộc Hoang Huy Commerce, tổng đầu tư 6.249 tỷ.

Tài chính - 17/06/2025 09:32

Xếp hạng tín nhiệm giúp củng cố niềm tin thị trường

Xếp hạng tín nhiệm giúp củng cố niềm tin thị trường

Sự xuất hiện của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm nội địa với tiêu chuẩn toàn cầu như VIS Rating sẽ góp phần quan trọng vào sự phát triển của ngành xếp hạng tín nhiệm, cũng như hoàn thiện cơ sở hạ tầng thị trường tài chính.

Tài chính - 17/06/2025 07:00

Tập đoàn CRV lên kế hoạch lãi 'khủng', dự kiến lên sàn HoSE nửa cuối năm 2025

Tập đoàn CRV lên kế hoạch lãi 'khủng', dự kiến lên sàn HoSE nửa cuối năm 2025

Tập đoàn CRV lên kế hoạch lãi đậm 1.600 tỷ - 2.000 tỷ đồng cho 2025 và 2026. Doanh nghiệp kỳ vọng niêm yết trên HoSE trong quý III và IV.

Tài chính - 16/06/2025 16:24

CEO Đạm Cà Mau: Xung đột Iran và Israel sẽ khiến giá phân bón tăng

CEO Đạm Cà Mau: Xung đột Iran và Israel sẽ khiến giá phân bón tăng

CEO Đạm Cà Mau tiết lộ lượng hàng công ty chốt đơn bán đã vượt sản lượng, nửa cuối năm tiếp tục khả quan, đảm bảo hoàn thành kế hoạch năm.

Tài chính - 16/06/2025 15:39

Thêm 2 cổ phiếu chuẩn bị rời sàn HoSE

Thêm 2 cổ phiếu chuẩn bị rời sàn HoSE

Vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ công bố thông tin, cổ phiếu PSH và KPF bị HoSE đưa ra quyết định xem xét hủy niêm yết bắt buộc.

Tài chính - 15/06/2025 08:10

Phú Tài giữ mức cổ tức 25% năm thứ hai

Phú Tài giữ mức cổ tức 25% năm thứ hai

CTCP Phú Tài sẽ chi hơn 100 tỷ đồng để trả cổ tức còn lại năm 2024. Với việc đã tạm ứng 10% trước đó, tổng cổ tức doanh nghiệp chi trả đạt 25% và năm thứ hai duy trì tỷ lệ này.

Tài chính - 14/06/2025 11:52

Đầu tư thế nào trong bối cảnh chứng khoán có nhiều biến động?

Đầu tư thế nào trong bối cảnh chứng khoán có nhiều biến động?

Sau một giai đoạn phục hồi tốt từ phiên "đáy" của năm 2025 (9/4/2025), VN-Index trong giai đoạn gần đây đang rơi vào trạng thái điều chỉnh với 6/8 phiên giảm điểm tính từ phiên 4/6 đến 13/6.

Tài chính - 14/06/2025 06:45

Giá dầu tăng mạnh, cổ phiếu dầu khí ‘rực sáng’

Giá dầu tăng mạnh, cổ phiếu dầu khí ‘rực sáng’

Nhóm cổ phiếu dầu khí trở thành điểm sáng trên thị trường khi đồng loạt tăng mạnh, trong đó PLX gây chú ý khi tăng hết biên độ.

Tài chính - 13/06/2025 17:26