Hôm nay 7/1, TAND TP. Hà Nội sẽ chính thức xét xử vụ án "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí; Vi phạm các quy định về quản lý đất đai" tại khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng, TP.HCM với các bị can là ông Vũ Huy Hoàng, ông Phan Chí Dũng đều là cựu lãnh đạo của Bộ Công Thương, cùng 8 cựu lãnh đạo, cán bộ UBND TP.HCM, gồm: Nguyễn Hữu Tín (cựu Phó Chủ tịch UBND TP.HCM), Lâm Nguyên Khôi (65 tuổi, cựu PGĐ Sở KH&ĐT TP.HCM), Đào Anh Kiệt (cựu Giám đốc Sở TN&MT TP.HCM), Lê Văn Thanh (58 tuổi, cựu Phó chánh Văn phòng UBND TP.HCM), Lê Quang Minh (63 tuổi, cựu Trưởng phòng thuộc Sở KH&ĐT TP.HCM), Nguyễn Thanh Chương (46 tuổi, cựu Trưởng phòng thuộc Văn phòng UBND TP.HCM), Trương Văn Út (40 tuổi, cựu Phó phòng thuộc Sở TN&MT TP.HCM) và Nguyễn Lan Châu (45 tuổi, cựu chuyên viên Sở TN&MT TP.HCM).

Theo cáo trạng của VKSND tối cao, khu đất 6.080 m2 số 2-4-6 Hai Bà Trưng, quận 1, TP.HCM có vị trí đắc địa bậc nhất Sài Gòn khi có 3 mặt tiền. Khu đất do Công ty Cổ phần Bia Rượu Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) quản lý, nộp tiền thuê đất hàng năm và dùng để sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp. Sabeco là doanh nghiệp nhà nước do Bộ Công Thương trực tiếp quản lý.

Hầu hết các bị can trong vụ án là những người giữ vị trí lãnh đạo đầu ngành, cán bộ chủ chốt của Bộ Công Thương và UBND TP.HCM; có trình độ chuyên môn và hiểu biết trong lĩnh vực công tác. Vì những động cơ khác nhau, các bị can đã thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật rất nghiêm trọng, diễn ra trong thời gian dài; cố ý vi phạm các quy định về quản lý tài sản Nhà nước, vi phạm các quy định về quản lý đất đai.

Bị can Vũ Huy Hoàng, cựu Bộ trưởng Công Thương được cho là người có trình độ, kinh nghiệm và kiến thức trong công tác quản lý nhà nước về kinh tế, công nghiệp và thương mại.

Từ tháng 8/2007 đến tháng 4/2016, bị can có nhiệm vụ lãnh đạo và quản lý toàn diện các mặt công tác của Bộ Công Thương, chịu trách nhiệm trước Chính phủ và Quốc hội về quản lý ngành Công Thương; thực hiện quyền, trách nhiệm, nghĩa vụ của chủ sở hữu Nhà nước đối với doanh nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp có vốn Nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp khác thuộc Bộ Công Thương quản lý, trong đó có Sabeco là doanh nghiệp có ngành nghề chính là sản xuất rượu, bia và nước giải khát.

Mặc dù ngay từ những năm 2011, 2012, Chính phủ đã có các Nghị quyết yêu cầu các Bộ, ngành, tổng công ty Nhà nước không đầu tư ngoài ngành kinh doanh chính, nhất là lĩnh vực bất động sản, tài chính… đồng thời khi Sabeco triển khai thực hiện dự án tại khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng, Sabeco không bố trí được số tiền phải nộp để chuyển mục đích sử dụng là hơn 1.236 tỷ đồng, nhưng bị can Vũ Huy Hoàng vẫn quyết định cho đầu tư dự án và đã không chấp hành các Nghị quyết của Chính phủ.

Từ năm 2012 đến năm 2016, bị can Vũ Huy Hoàng thực hiện các hành vi chỉ đạo cấp dưới, cụ thể  là bị can Hồ Thị Kim Thoa (cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương) cùng Phan Chí Dũng (cựu Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nhẹ, Bộ Công Thương), có các văn bản chỉ đạo các cán bộ tại Sabeco dùng quyền sử dụng khu đất tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng và tiền của Sabeco góp vốn với các doanh nghiệp tư nhân thành lập Sabeco Pearl để thực hiện dự án kinh doanh bất động sản.

Sau khi góp vốn và Sabeco đứng ra thực hiện xong các thủ tục pháp lý cho dự án, bị can Vũ Huy Hoàng không chỉ đạo Sabeco thực hiện dự án đã được phê duyệt, mà chỉ đạp Sabeco thoái toàn bộ vốn góp (chuyển nhượng vốn) của Sabeco Pearl cho doanh nghiệp tư nhân tham gia liên doanh để hoàn tất việc chuyển quyền quản lý, sử dụng khu đất 6.080m2 tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng là tài sản Nhà nước sang tài sản tư nhân trái pháp luật.

Theo cáo buộc, giá trị quyền sử dụng khu đất 2-4-6 đưa vào liên doanh để đầu tư thực hiện dự án nhưng không được định giá theo quy định pháp luật để tính vào phần vốn góp của Sabeco.

Từ công văn đề nghị của Sabeco, tháng 4/2015, ông Nguyễn Hữu Tín, Phó chủ tịch UBND TP.HCM, ký quyết định duyệt giá trị quyền sử dụng khu đất 2-4-6 là hơn 997 tỷ đồng. Cùng lúc, ông Tín chỉ đạo lãnh đạo các sở đề xuất UBND TP.HCM xem xét quyết định với đề nghị của Sabeco về việc chuyển quyền sử dụng khu đất cho pháp nhân mới của Sabeco là Sabeco Pearl.

Sau khi lấy ý kiến tham mưu của các cơ quan, tháng 6/2015, ông Tín ký công văn chấp thuận cho Sabeco Pearl thuê khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng với giá hơn 997 tỷ đồng (thấp hơn giá UBND TP.HCM duyệt trước đó là 1.236 tỷ đồng), thời hạn 50 năm. Một tuần sau, ông Đào Anh Kiệt (Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM) ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng, quyền sở hữu nhà ở và các tài sản gắn liền với khu đất cho Sabeco Pearl.

Sau đó theo đề xuất của ông Trần Chí Dũng, Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc, ông Tín tiếp tục ký công văn chấp thuận điều chỉnh chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc xây dựng, bổ sung thêm chức năng officetel (văn phòng cho thuê và khách sạn) và căn hộ ở cho dự án 2-4-6 Hai Bà Trưng.

Ngay sau đó, nhóm các nhà đầu tư của Sabeco Pearl cùng ký công văn gửi Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng đề xuất ông chỉ đạo Sabeco thoái toàn bộ vốn góp tại Sabecon Pearl. Khi chưa có phản hồi, nhóm nhà đầu tư này tiếp tục ký công văn gửi ông Hoàng đề nghị được mua lại toàn bộ phần vốn góp 26% của Sabeco.

Tiếp nối đề xuất của nhóm nhà đầu tư, ông Dũng ký báo cáo gửi ông Hoàng, bà Thoa cho rằng thoái vốn là phù hợp với chủ trương của Chính phủ và đề nghị Bộ Công thương có công văn yêu cầu bộ phận quản lý vốn nhà nước tại Sabeco xây dựng phương án. Tổ thoái vốn sau đó được Sabeco thành lập theo chỉ đạo của Bộ Công thương.

14,7 triệu cổ phần (tương đương 26% vốn nhà nước) của Sabeco sau khi được điều chỉnh chỉ tiêu quy hoạch bổ sung chức năng căn hộ ở có giá 14.433 đồng/cổ phần. Tuy nhiên, ông Hoàng cho rằng giá 14.433 đồng/cổ phần là giá giả định trong tương lai khi khu đất có chức năng căn hộ ở và quyết định giá khởi điểm để thực hiện thoái vốn là 13.247 đồng/cổ phần.

Ông Hoàng và bà Thoa sau đó đều phê duyệt giá sàn là 13,247 đồng/cổ phần. 26% vốn của Sabeco tại Sabeco Pearl đã được Công ty Attland mua lại với giá 196,645 tỷ đồng. Từ đó, Sabeco rút khỏi liên doanh Sabeco Pearl.

Tháng 10/2016, Sở Kế hoạch và Đầu tư cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, đổi tên Sabeco Pearl thành Công ty Cổ phần Đầu tư Quảng trường Mê Linh. Cùng lúc, những người đại diện phần vốn góp nhà nước tại Sabeco hết nhiệm vụ nên dự án tại khu đất 2-4-6 lúc này được chuyển toàn bộ sang nhà đầu tư là doanh nghiệp tư nhân.

Theo quy định, Sabeco phải nộp tiền và được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất xong thì mới dược dùng quyền sử dụng đất để góp vốn vào Sabeco Pearl. Trường hợp Sabeco không có khả năng thực hiện dự án thì UBND TP.HCM phải thu hồi khu đất và tổ chức đấu giá. Tuy nhiên, Phó chủ tịch Nguyễn Hữu Tín vẫn ký văn bản cho Sabeco Pearl nộp tiền và làm chủ đầu tư trong khi đây không phải là doanh nghiệp nhà nước.

Theo kết quả giám định, giá trị quyền sử dụng khu đất 2-4-6 tại thời điểm khởi tố vụ án hình sự (8/11/2018) là hơn 3.800 tỷ đồng; giá trị 26% vốn góp của Sabeco tại thời điểm ngày 1/4/2016 là hơn 465 tỷ đồng (trong khi Sabeco bán hơn 196 tỷ đồng). Việc định giá, thoái vốn là thủ đoạn cuối cùng làm mất tài sản và là cơ sở để tư nhân chiếm tài sản nhà nước. Thiệt hại ước tính hơn 2.700 tỷ đồng.

Hành vi của ông Tín và 8 đồng phạm là cán bộ thuộc UBND TP.HCM trong việc phê duyệt cho Sabeco Pearl thuê và cấp giấy chứng nhận khu đất thay cho Sabeco là không đúng quy định. Các bị can thừa nhận hành vi là trái quy định pháp luật nhưng "không có động cơ tư lợi".

Ông Hoàng, Dũng bị truy tố về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí", theo khoản 3 điều 219 Bộ luật Hình sự; khung hình phạt 10-20 năm tù. Bà Thoa đã bỏ trốn, cơ quan điều tra đã tạm định chỉ điều tra bị can và phát lệnh truy nã để khi nào bắt được sẽ xử lý sau.

Ông Nguyễn Hữu Tín cùng 7 nguyên cán bộ, lãnh đạo TP.HCM bị truy tố về tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai", theo khoản 3 điều 229; khung hình phạt 5-12 năm.

Vụ án sẽ được xét xử từ ngày 7/1 đến 14/1 tại TAND TP. Hà Nội.

Bài liên quan

Cựu Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng sắp hầu tòa

Chưa kỷ luật ông Vũ Huy Hoàng do mắc bệnh hiểm nghèo

Cựu Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng phớt lờ Chính phủ như thế nào để 'hô biến' đất vàng Hai Bà Trưng thành của tư?

Truy tố cựu Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng cùng đồng phạm