Quyết định của Tổng thống Trump 'ác mộng' đến đâu?

Ngày 7/12, Tổng thống Donald Trump tuyên bố Hoa Kỳ công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và sẽ chuyển Đại Sứ quán Mỹ từ Tel Aviv về thành phố này. Khu vực và thế giới dậy sóng, đa phần cho rằng, đây là một kịch bản đầy ác mộng (nightmare scenario) của ông Trump.

Công bố Jerusalem là thủ đô của Israel, ông Trump đã đảo ngược chính sách đối ngoại của Mỹ trong 70 năm qua, quãng thời gian Mỹ đã đi theo chính sách không lên tiếng công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel trước khi xung đột Israel – Palestine được giải quyết.

Chuyển hướng dư luận

Quyết định này, có thể kích hoạt một tiến trình bất ổn và cản trở các cuộc đàm phán hòa bình giữa Israel và Palestine, đồng thời cũng dấy lên một vấn đề vốn gây nhiều tranh cãi, mặc dù không có tác động lớn đến các đồng minh Ả Rập của Mỹ. Một nguyên nhân “sờ thấy được” của việc Trump cho nổ “quả bom” này là vì muốn đánh lạc hướng dư luận.

Trong sinh hoạt chính trị đương đại Mỹ có thuật ngữ “chó vẫy đuôi cứu chủ” (dog-wagging tactic), hàm ý khi cần đánh lạc hướng một xì-căng-đan, đương sự sẵn sàng cho “nổ” một câu chuyện thật phi lý để kéo dư luận xã hội khỏi mối quan tâm đang bất lợi cho người trong cuộc.

Chuyện này từng xẩy ra với Tổng thống Clinton. Ngày 17/8/1998 Bill phải buộc ra làm chứng trước khi Bồi thẩm đoàn điều tra vụ việc giữa ông với Lewinsky, thì ba ngày sau đó, Clinton đã ra lệnh không kích các mục tiêu khủng bố ở Afghanistan và Sudan. Cả Richard Nixon, Ronald Reagan và George W. Bush đều là những tổng thống từng có chuyện và đều sử dụng "kỹ thuật” này.

Trump cho nổ “quả bom” Jerusalem hai ngày sau khi sau khi cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn nhận tội và đồng ý hợp tác với Bồi thẩm đặc biệt để tiếp tục điều tra vụ việc được cho là có sự “móc nối” với người Nga trong mùa bầu cử năm 2016. Jerusalem, thủ đô của Israel là câu chuyện tuyệt vời để làm “sao nhãng” bớt dư luận trong nước đang sôi lên về một “Watergate momentum” (Dớp của vụ Oa-tơ-gết).

Phi logic

Học giả Shibley Telhami, chuyên gia của Trung tâm Chính sách Trung Đông, Quan hệ của Mỹ với thế giới Hồi giáo thuộc Viện Brookings (Mỹ) cho rằng ông "không thể thấy bất cứ logic nào trong quyết định của ông Trump về việc công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel cũng như chuyển đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv về Jerusalem" - một động thái mà tất cả các tổng thống Mỹ từ năm 1995 tới nay đều tìm cách không thực thi dù đã được Quốc hội Mỹ thông qua.

Bài liên quan

Chính phủ Mỹ đối mặt nguy cơ đóng cửa

Theo CNN, quyết định này của ông Trump cho thấy rằng ông sẵn sàng thực hiện một lời hứa trong một chiến dịch tranh cử mà bất chấp tất cả các cảnh báo của những đồng minh Mỹ ở Trung Đông. Quyết định này thực tế có thể cản trở quá trình hòa bình và gia tăng các nguy cơ về an ninh tại một khu vực vốn đã không ổn định.

Nhà thương thuyết cao cấp của Palestine, ông Saeb Erakat, cho biết quyết định của ông Trump là "làm mất khả năng Mỹ có thể đóng bất kỳ vai trò gì trong bất kỳ tiến trình hòa bình nào". "Tổng thống Trump vừa phá huỷ chính sách về giải pháp hai nhà nước", ông Erakat tuyên bố. "Ông ấy đã công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Điều này là hoàn toàn mâu thuẫn với các thỏa thuận trước đây đã được ký kết giữa người Palestine và Israel".

"Người trong cuộc" nói gì?

Lời tuyên bố của ông Trump đã được Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đón nhận nhiệt liệt. Ông Netanyahu cũng nắm bắt cơ hội kêu gọi các nước khác công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. "Quyết định này của Tổng thống Trump là một bước tiến quan trọng hướng tới hoà bình, bởi vì sẽ không có hòa bình nào lại không bao gồm việc Jerusalem là thủ đô của Nhà nước Israel", ông Netanyahu tuyên bố.

Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas thì lên án và bác bỏ quyết định của ông Trump. Phát biểu trên truyền hình, nhà lãnh đạo Palestine cho biết động thái này sẽ hỗ trợ các tổ chức cực đoan tiến hành các cuộc chiến chống lại Mỹ. "Động thái này sẽ giúp các tổ chức cực đoan kêu gọi một cuộc chiến tranh tôn giáo có thể gây tổn hại cho toàn bộ khu vực khi chúng ta đang trải qua những giai đoạn then chốt và sẽ dẫn chúng ta vào các cuộc chiến tranh không bao giờ chấm dứt, những cuộc chiến mà chúng ta đã cảnh báo và luôn luôn cố gắng để không xảy ra”, Tổng thống Abbas nói.

Ông Trump chắc chắn cần phải giải thích rõ hơn lập trường về Israel của mình. Ba trong số những cố vấn chủ chốt của ông là những người nổi tiếng có thiện cảm với Israel. Quan trọng hơn, các cuộc thăm dò, nghiên cứu đều cho thấy rằng, công chúng Mỹ, bao gồm cả những người Cộng hòa, đều cho rằng chính sách của Trump là đã "hướng Israel" rồi, dù đa số người được hỏi (59%) đều cho biết họ thích ông Trump giữ lập trường trung lập trong xung đột Israel – Palestine, trong khi 63% cho biết họ phản đối việc Mỹ di chuyển đại sứ quán ở Tel Aviv đến Jerusalem.

Cùng với quyết định nói trên là việc ông Trump cho phép Bộ Ngoại giao Mỹ bắt đầu xúc tiến việc thiết kế, xây dựng tòa đại sứ quán mới của Mỹ ở Jerusalem. Tuy nhiên, theo các quan chức Nhà Trắng, việc dời đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv về Jerusalem cũng sẽ mất ít nhất vài năm./.

Bài liên quan

Cải cách thuế: Thắng lợi lập pháp lớn của Tổng thống Trump

Hồ sơ Panama: Lần đầu tiên phát hiện có tên tập đoàn của Tổng thống Donald Trump

Bitcoin được tìm kiếm trên Google nhiều hơn Tổng thống Donald Trump