Quảng Ngãi trên hành trình chuyển đổi xanh trong công nghiệp

Nhiều 'rào cản' trong chuyển đổi xanh

Theo Sở Công Thương tỉnh Quảng Ngãi, tỉnh đã đưa tiêu chí bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng và phát triển kinh tế tuần hoàn vào các phương án phát triển khu kinh tế, cụm công nghiệp. Sau sáp nhập, trọng tâm thu hút công nghiệp của tỉnh vẫn là Khu kinh tế Dung Quất.

Hiện khu kinh tế này đã có các nhà đầu tư đề xuất thực hiện Khu liên hợp xử lý chất thải tổng hợp Dung Quất và Nhà máy điện rác Quảng Ngãi - hai dự án quan trọng trong quy hoạch, góp phần xử lý chất thải và thúc đẩy chuyển đổi xanh.

Đối với cụm công nghiệp, UBND tỉnh đã ban hành quyết định nhằm khuyến khích xã hội hóa đầu tư hạ tầng bảo vệ môi trường. Sở Công Thương đã hướng dẫn nhà đầu tư áp dụng máy móc, công nghệ tiên tiến để giảm tiêu hao năng lượng, đặc biệt trong các ngành thép, giấy, bia, nước giải khát... Đặc biệt, đẩy mạnh tuyên truyền, khuyến khích doanh nghiệp triển khai sản xuất sạch hơn, lắp đặt điện mặt trời mái nhà, tái sử dụng nước thải.

Ông Nguyễn Thanh Mân, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Quảng Ngãi nhìn nhận, kinh tế xanh, chuyển đổi xanh còn là khái niệm mới mẻ nên cần được tuyên truyền rộng rãi để người dân và doanh nghiệp sẵn sàng thay đổi tư duy, hướng tới phát triển bền vững.

"Quá trình này đồng nghĩa với việc chấp nhận từ bỏ một số cơ hội tăng trưởng truyền thống khi không tiếp nhận các dự án chưa đáp ứng yêu cầu môi trường. Với một tỉnh có cơ cấu kinh tế phụ thuộc lớn vào công nghiệp, đây là thách thức vô cùng lớn", ông Mân cho hay.

Theo ông Mân, chuyển đổi xanh còn đòi hỏi gắn liền với chuyển đổi số và nguồn lực tài chính lớn. Trước hết, ngân sách nhà nước phải đảm bảo hạ tầng kỹ thuật đồng bộ về thu gom, xử lý chất thải công nghiệp và sinh hoạt. Sau đó, doanh nghiệp cần đầu tư cho hệ thống xử lý ô nhiễm, trong khi đa số doanh nghiệp tại Quảng Ngãi có quy mô nhỏ và siêu nhỏ.

Ngoài ra, chuyển đổi xanh cần sự cập nhật thường xuyên về công nghệ và khoa học kỹ thuật. Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất công nghiệp tại Việt Nam còn hạn chế; doanh nghiệp chưa có nhiều cơ hội tiếp cận tri thức, kinh nghiệm và công nghệ tiên tiến từ nước ngoài; nguồn nhân lực chất lượng cao cũng chưa đáp ứng yêu cầu…

Quảng Ngãi tìm lối đi cho công nghiệp xanh

Để phát triển công nghiệp xanh, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Quảng Ngãi cho rằng, trong thời gian tới, tỉnh sẽ thu hút các nhà đầu tư có năng lực, kinh nghiệm, uy tín trong và ngoài nước để đầu tư hạ tầng các khu công nghiệp - đô thị - dịch vụ, cụm công nghiệp theo hướng khu công nghiệp sinh thái, khu công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp sạch, cụm công nghiệp có hệ thống xử lý môi trường, đảm bảo mật độ cây xanh theo quy định.

Đồng thời, chú trọng công nghệ xử lý ô nhiễm môi trường trong quá trình thẩm định, phê duyệt chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án sản xuất hàng hóa công nghiệp trong khu kinh tế, cụm công nghiệp. Sử dụng năng lượng tái tạo như mặt trời áp mái, điện từ xử lý rác thải… để cung cấp cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Tỉnh cũng sẽ dành quỹ đất thích đáng phát triển hệ thống cây xanh cảnh quan, cây xanh cách ly, hình thành các vùng đệm sinh thái giữa các khu công nghiệp, đô thị và khu du lịch.

Ngoài ra, phát triển thuận thiên theo tự nhiên, xanh, thân thiện với môi trường khi lưu giữ bảo tồn các giá trị hệ sinh thái tự nhiên trên địa bàn khu kinh tế gồm khu vực bờ biển, khu vực đồi núi, hệ thống sông, hồ, kênh và các vùng ngập nước… Đặc biệt, tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về môi trường. 

Trong khi đó, Phó Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế Dung Quất và các khu công nghiệp tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Hải Trường cho biết, định hướng của tỉnh trong thời gian tới sẽ tập trung phát triển các khu công nghiệp theo các mô hình khu công nghiệp - đô thị - dịch vụ, khu công nghiệp hỗ trợ, khu công nghiệp sinh thái, tuần hoàn, khu công nghiệp công nghệ cao. Điều này nhằm phát huy tối đa nguồn lực đất đai và lợi thế sẵn có để phát triển Khu kinh tế Dung Quất trở thành khu kinh tế chuyên biệt, xanh, thông minh và phát triển bền vững.

Theo ông Trường, thời gian qua, Ban Quản lý đã hoàn thành việc lập, trình UBND tỉnh phê duyệt 9 Đồ án quy hoạch phân khu xây dựng các khu công nghiệp, đô thị, dịch vụ phù hợp với Quy hoạch chung KKT Dung Quất đến năm 2045. Đặc biệt là việc phân bố không gian phát triển công nghiệp, đô thị, dịch vụ hợp lý, dành quỹ đất thích đáng để phát triển hệ thống cây xanh cảnh quan, cây xanh cách ly, hình thành các vùng đệm sinh thái giữa các khu công nghiệp, đô thị và khu du lịch…

Ông Trường cũng cho biết, tỉnh sẽ tập trung kêu gọi thu hút các nhà đầu tư có thương hiệu, năng lực, kinh nghiệm để đầu tư kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp sinh thái, khu công nghiệp công nghệ cao, khu công nghiệp hỗ trợ, Khu công nghiệp - Đô thị - Dịch vụ… 

Đặc biệt, tỉnh hướng đến thu hút các nhà đầu tư kết hợp các thiết kế nhà máy thông minh, tích hợp các công nghệ tiên tiến; sử dụng năng lượng từ các nguồn năng lượng tái tạo, sản xuất hydro xanh để tạo ra một khu công nghiệp hoạt động với tác động tối thiểu tới môi trường.